Różnica tętniczo-żylna - 50-60 ml, 500 l
Częstoœć skurczów serca wzrasta w max wysiłkach nawet do 200/min, u osób zwykłych też. Maksymalna częstoœć skurczów serca nie różni się niczym u osób trenujących i zwykłych.
Obliczanie częstoœci skurczów serca - w przybliżeniu 220 - wiek (w latach)
Objętoœć wyrzutowa- w wysiłku max u bardzo dobrze wyćwiczonych sportowców wynosi 200ml. 40 litów na minute tłoczy serce. U przecietnych osób może wzrastać do 100, 120ml.
Ciœnienie tętnicze krwi- jest regulowane przez BARORECEPTORY - są w tętnicach szyjnych oraz w łuku aorty. Przy wzroœcie cisnienia wytwarzają impulsy pobudzające nerwowy ukł. przywspółczulny powodując zwolnienie pracy serca, zmniejszenie jego kurczliwoœci, rozluŸnienie mięœniówki naczyń krwionoœnych i obniżenie ciœnienia tętniczego krwi.
Pojemnoœć życiowa- najgłębszy wydech poprzedzony najgłębszym wdechem, od 3 do 6 l. Zależy od masy ciała i wysokoœci.
Całkowita pojemnoœć płuc - wszystko razem
Objętoœć zalegająca- objetosć gazu jaki pozostaje w płucach po wykonaniu max wydechu. Zawsze jest w płucach.
Częstoœć oddechów- 12-16/ min
Wentylacja minutowa płuc - iloœć powietrza jaka przepływa przez płuca w ciągu minuty. Iloczyn objętoœci oddechowej i częstoœci oddechów, ok 8 l.
Wentylacja pęcherzykowa- ile powietrza dopływa do pęcherzyków płucnych. Stanowi objętoœć wdechową pomniejszoną o objętoœć przestrzeni martwej fizjologicznie w drogach oddechowych. Jeżeli wdech 500 ml odjąć 150 ml (anatomiczna przestrzeń martwa) to do pęcherzyków dociera 350ml.
mm Hg - milimetry słupa rtęci
Zawartoœć w powietrzu:
tlen- 21%
dwutl. węgla- 0,03%
azot- 79%
ciœnienie- 761 mm Hg
Jak zmierzyć pobór tlenu - różnica zawartoœci tlenu miedzy powietrzem wdychanym a wydychanym (ok 21%) oraz entylację minutową (ok. 18%)
Różnica 3%
8 - 100%
3 - x Metoda wentylacyjna poboru tlenu
x= 8*3 = 240 ml
100
Wysiłek maksymalny- wysiłek podczas którego pobierane jest max tlenu.
Maksymalny pobór tlenu- 2-6 l/min VO2max, im większa masa ciała tym wiekszy pobór tlenu.
Submaksymalny wysiłek- wysiłek poniżej wysiłku maksymalnego
Skurcze serca w wieku 20-30- 170/min
Współczynnik oddechowy - jest to stosunek objętoœci wydzielonego CO2 do iloœci pobranego tlenu. Stosunek objętoœciowy pomiedzy uwolnionym z organizmu dwutlenkiem węgla i pochłoniętym tlenem w jednostce czasu.
MET- wskaŸnik wydatku energetycznego, który wyliczono z poboru tlenu.
% HRmax- procent maksymalnej częstoœci skurczów serca
EPOC- powysiłkowy nadmiar pobieranego tlenu
Deficyt tlenowy, niedobór tlenu w stosunku do potrzeb pokrywających energetyczny koszt okreœlonej pracy.
Wydolnoœć fizyczna- zdolnoœć do wykonywania długotrwałego wysiłku fizycznego bez wiekszych zmian w organizmie. Żeby ją zwiekszyc musimy dążyć do zwiększenia maksymalnego poboru tlenu (VO2max).
Skala Borga- Osoba poddana wysiłkowi sama ocenia jego intensywnoœć według 20-stopniowej skali. Skala ta skonstruowana jest w ten sposób, że u młodych osób wskaŸnik po pomnożeniu przez 10 odpowiada częstoœci skurczów serca.
Punkty
Wymiana gazowa- proces, w czasie którego dochodzi do dyfuzji gazów i ich wymiany pomiędzy całym organizmem a jego otoczeniem (wymiana gazowa zewnętrzna) oraz pomiędzy płynami ustrojowymi a tkankami (wymiana gazowa wewnętrzna). Wymiana gazowa u organizmów fotosyntetyzujących jest związana z takimi procesami jak fotosynteza, oddychanie komórkowe i fotooddychanie, u organizmów heterotroficznych wymiana gazowa związana jest tylko z procesem oddychania komórkowego.
WDECH:
-skurcz mięsni międzyżebrowych zewnętrznych
-podnoszenie żeber
-skurcz przepony i opuszczanie jej
WYDECH:
-rozkurcz przepony
-tłocznia jamy brzusznej podnosi przepone
-rozkurcz miesni miedzyzebrowych zewnetrznych
-zebra opadaja
-skurcz miesni miedzyzebrowych wewnetrznych
Mięœnie międzyżebrowe- Mięœnie międzyżebrowe biorą udział w ruchach oddechowych klatki piersiowej, przy czym mięœnie leżące na zewnątrz powodują wdech, natomiast mięœnie międzyżebrowe wewnętrzne są odpowiedzialne za wydech.
objętoœć wysiłku = serie x powtózenia (lub czasem używane w odniesieniu do: serie x powtózenia x ciężar)
intensywnoœć wysiłku = %(procent) ciężaru maksymalnego, z jakim ćwiczymy w danej serii
Serce sportowca - rozstrzeń u sportowcow. Umiarkowany, regularny wysiłek fizyczny korzystnie wpływa na polepszenie wydolnoœci fizycznej serca. Jednak w przypadku długotrwałego nadmiernego wysiłku fizycznego może dojœć do niekorzystnych zmian w budowie serca, które u osób nie trenujących zostałyby uznane za patologiczne. Zmiany pojawiające się w sercu są wynikiem adaptacji mięœnia sercowego do natężonego wysiłku fizycznego. Mówiąc o pojęciu - "serce sportowca" mamy na myœli:
* rozstrzeń - powiększenie objętoœci jam serca;
* przerost mięœniówki serca;
* wzmożone napięcie nerwu błędnego - dziesiąty nerw czaszkowy (powoduje to zmniejszenie iloœci uderzeń serca podczas wysiłku i w spoczynku)
Bradykardia- stan kiedy częstoœć akcji serca wynosi poniżej 50 razy na minutę. Leczenia wymaga tylko bradykardia objawowa, tzn. powodująca np. omdlenia, utraty przytomnoœci itp. Bradykardia może prowadzić do asystolii
Mediatory w ukł. współczulnym (sympatycznym) - występują 3 przekaŸniki, z których wiodącą rolę odgrywa noradrenalina, częœciowo adrenalina i dopamina.
Homeostaza- utrzymanie stałoœci œrodowiska zewnętrznego
Sprzężenie zwrotne- działa, gdy jakiœ czynnik wystepuje w nadmiarze lub niedoborze. Rolę w tym procesie odgrywa ukł. krążenia i przepływająca krew.
Układ krążenia - budowa: serce, naczynia tetnicze i włosowate, żyły. Za pomocą krwi dostarcza do tkanek tlen i składniki odżywcze.
Długoœć naczyń krwionoœnych- 160 000 km
Obieg duży krwi- zaczyna się w lewej komorze serca a kończy w prawym przedsionku i rozprowadza utlenowaną krwe po organiŸmie. Cisnienie krwi jest tu wyższe niż w małym obiegu.
Syncytium czynnoœciowe- mięsień sercowy. Są w nim wstawki czyli niskooporowe złącza, których obecnoœć umozliwia rozchodzenie sie pobudzenia po wszystkich komórkach.
Węzeł zatokowo-przedsionkowy - jest u ujœcia żyły głównej górnej do prawego przedsionka. Jego aktywnosć to 70-80 pobudzeń/min.
Oœrodek przedsionkowo-komorowy - 40-60 pobudzeń/min
Włókna Purkiniego - 15-40 pobudzeń/min
Elektrokardiogram - aparat rejestrujący rozchodzącą się depolaryzację w sercu (EKG). Wyróznia się tu załamek P (poprzedza skurcz przedsionków) który powstaje w wyniku pobudzenia komór, zespół QRS (poprzedza skurcz komór) odpowiadający rozprzestrzenianiu się depolaryzacji w komorach i załamek T (poprzedza rozkurcz komór) ujawniający się w wyniku ich repolaryzacji.
Depolaryzacja - rozchodzi się w mieœniu sercowym z różną prędkoœcią, powoduje skurcz m. sercowego, który dostarcza energii do przepływu krwi.
Po wytłoczeniu krwi do obiegu w komorze zostaje pewna ilosć krwi zwana końcowo-skurczową (rezydualną) objętoœcią komorową (40-70ml)
Cykl pracy serca- trwa 850ms, składa się z fazy skurczu (280ms) i rozkurczu (570ms). Cisnienie krwi panujące w komorach zamyka zastawki przedsionkowo komorowe, a zastawki półksiężycowate nie są jeszcze otwarte. Gdy ciœnienie w komorach nieco przewyższy ciœnienie rozkurczowe zastawki pólksiężycowate otwierają się i krew jest tłoczona do tętnicy głównej i tętnicy płucnej. Następnie ciœnienie w komorach spada co powoduje zamknięcie zastawek półksiężycowatych, bez otwierania zastawek przedsionkowo-komorowych. Po krótkim czasie następuje otwarcie się zast. przedsionkowo-komorowych i od nowa.
Krew- tkanka płynna. Skład ozocze (55%), elementy upostaciowane (45%)
Frakcje białek: albuminy, globuliny, fibrynogen
Krwinki białe - funkcja obronna 9000/mm3
Płytki krwi - 250 000/mm3
Krwinka czerwona - transportuje tlen, uczestniczy w przenoszeniu dwutlenku węgla i jest buforem. Najwięcej jest ich. Przenosi hemoglobinę.
Hemoglobina - transport tlenu do tkanek
Anatomiczna przestrzeń martwa- j. nowosa, ustna, gardło, krtań, oskrzeliki górne i dolne 150ml.