Starożytność
Gospodarka naturalna
Podstawową jednostką gospodarującą = oikos (gospodarstwo, dom)
Przedstawiciele:
Ksenofont
Arystoteles
Średniowiecze
Poszerza się skala działania ożywiająca gospodarkę
Przedstawiciele:
św. Tomasz z Akwinu (koncepcja ceny sprawiedliwej = zwrot kosztów)
Merkantylizm
XVI-XVII w. W Anglii i Francji
Podwaliny bilansu handlowego
Bulioniści - bogactwo kraju zależy od liczby kruszcu
Przedstawiciele
T. Mun (Anglia)
A. Montchretier (Francja)
Fizjokratyzm
Gospodarką rządzą prawa przyrody; zgodna z prawami natury jest tylko praca w rolnictwie
Największym dokonaniem tablice ekonomiczne (1758r.)
Przedstawiciele:
?
Klasyczna ekonomia polityczna
Powstanie i rozwój gospodarki kapitalistycznej
Głównym zadaniem wyjaśnianie zasad funkcjonowania gospodarki
Przedstawiciele:
A. Smith (twórca - obserwuje rozwój kapitalizmu manufakturowego)
D. Ricardo (twórca - żyje w okresie rewolucji przemysłowej)
J. S. Mill (twórca koncepcji homoekonomikus - osoba w pełni racjonalna)
T.R. Malthus (prawo ludnościowe)
J.B. Say (twórca teorii 3 czynników produkcji)
Ekonomia marksistowska
Doktryna ekonomiczna oparta na filozofii materialistycznej
Krytyka innych kierunków ekonomicznych
Formuje pierwszą sprzeczność kapitalizmu: praca (własność robotników) i kapitał (własność kapitalistów)
Przedstawiciele:
K. Marks
Kierunek historyczny
Przyczynił się do rozwoju historii gospodarczej, mniej do rozwoju ekonomi
Przedstawiciele:
W. Roscher (starsza szkoła historyczna)
G. Schmdler (młodsza szkoła historyczna)
Wiąże się z nim Instytucjonalizm:
przypisuje decydującą rolę w zaspokojeniu potrzeb ludzi instytucjom
zintegrowanie z innymi naukami społecznymi (socjologia, psychologia, historia, etyka, polityka)
zadaniem ekonomi nie jest formułowanie abstrakcyjnych modeli a badanie zachowań ludzi pod wpływem zmieniających się warunków gospodarczych i kulturalnych
Przedstawiciele: T. Veblen, J.A. Schumpeter
Kierunek subiektywistyczno-marginalistyczny
Fundament mikroekonomii
Rozwinął teorię popytu, konsumenta i producenta, sformułował teorię równowagi cząstkowej (na poszczególnych rynkach) i ogólnej (globalny D = globalna S), sformułowanie warunku optimum pareto (warunek optymalnej alokacji dóbr), dostrzegli problem rzadkości zasobów --> konieczności dokonywania wyborów
Powstał równolegla w 3 szkołach:
austryjacka psychologiczna: C. Menger, F. Wieser
lozańska szkoła matematyczna: L. Walras, E. Barone
angloamerykańska: W.S. Jevons, J.B. Clark
Ekonomia dobrobytu
rynek jest niedoskonały więc państwa powinno interweniować w gospodarkę, ale interwencja ta powinna wynikać z reguł rachunku ekonomicznego,
poszukiwali optimum ekonomiczne
Przedstawiciele:
A.C. Pigon, „Ekonomia dobrobytu”, 1920 r.
K. Arrow
G. Debew
Ekonomia Keynesowska
Krytyczna wobec ekonomii wcześniejszych
Gospodarka z natury jest niestabilna jest więc konieczna interwencja państwa
Określana mianem teorii popytowej (brak popytu skutkuje bezrobociem, a rynek sam tego nie zmieni)
Popyt rząd może pobudzić przez obniżenie podatku, stóp procentowych, działania redystrybucyjne, rzecznik robót publicznych
Przedstawiciele:
J.M. Keynes, „Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza”, 1936r.
J. Robinson, E. Domar, R.F. Harrod -kontynuatorzy
Monetaryzm
Teoria makroekonomii, w opozycji do Keynsa
Gospodarka jest w stanie sama przywrócić się do równowagi (mechanizm rynkowy)
Pieniądz wpływa w sposób bezpośredni na gospodarkę, a inflacja jest największym złem w gospodarce
Postulują ograniczenie wpływy rządu na rynek, walkę z monopolami, ograniczenie wpływów związków zawodowych
Podstawową funkcją prawa jest dbanie o dobre prawo, prowadzenie polityki monetarnej tak by ograniczyć inflację
Przedstawiciele:
Milton
Friedman
Ekonomia podażowa
Koncepcja stojąca w opozycji do Keynisizmu
Przypisują ogromną wagę do polityki podatkowej
Za kadencji Regana (obniżono podatki z 70% do 20%)
Przedstawiciele:
A. Laffer
G. Gilder
I. Kristol
Ekonomia racjonalnych oczekiwań (nowa ekonomia klasyczna)
Tłumaczy zachowania podmiotów gospodarujących, przypisuje ogromną rolę informacji. Ludzie dysponujący informacją zachowują się racjonalnie
Rolą rządu jest tworzenie ogólnych, stabilnych reguł funkcjonowania gospodarki a nie jej prowadzenie
Dostrzegają problem czasowych opóźnień podaży
Przedstawiciele:
R. Lucas
R. Barno
T. Sarget