Łańcuchy logistyczne w przedsiębiorstwie
Wstęp
Logistyka zaopatrzenia
Logistyka produkcji
System KANBAN
System Just in Time
logistyka dystrybucji
Podsumowanie
Wykaz literatury
WSTĘP
Logistyka należy obecnie do najbardziej dynamicznie rozwijających się nauk zarządzania w USA, Japonii i Europie Zachodniej.
Szybkość zmian zachodzących w otoczeniu wymusza na przedsiębiorstwach ciągłe dostosowywanie się, której alternatywą jest przegrywanie na coraz bardziej konkurencyjnym rynku.
Dziś już nie wystarczy tanio wytwarzać produkty o wysokiej jakości, trzeba także zwracać uwagę na obsługę klienta oraz przepływ produktów i informacji w łańcuchu logistycznym, wykraczającym poza wewnątrzzakładowy system produkcyjny. Gdy firma traci swoją zdolność przystosowawczą, wtedy jej działalność staje się nierentowna, a ona sama skazana jest na upadek. Ta zmieniająca się perspektywa wymusza na przedsiębiorstwach coraz elastyczniejsze podejście do systemów sterowania produkcją, by uzyskać przewagę konkurencyjną.
Obok podstawowych wskaźników logistycznych przedsiębiorstwo musi rozważyć aspekt czasu w warunkach rosnącego nacisku na szybką odpowiedź na zapotrzebowanie klienta. Ma to swoje implikacje na szczeblu operacyjnym oraz strategii przedsiębiorstwa, i wymaga skoordynowania działań w łańcuchu logistycznym: od dostawców surowców, przez producentów i dystrybutorów, do detalicznych punktów sprzedaży.
Pomysł łańcuchów logistycznych opiera się na spostrzeżeniu, że poszczególne działy gospodarek są połączone. Obecnie nie ma takiej firmy na świecie, która sama wytwarzałoby swój produkt, nie korzystając przy tym z zewnętrznych dostawców lub poddostawców. Stąd de facto w dzisiejszej gospodarce mamy do czynienia ze skomplikowaną siecią zależności. Sieć tę więc można przedstawić także w postaci łańcuchów logistycznych, które obrazują powstawanie i drogę danego produktu do ostatecznego klienta (konsumenta). Błędem jest mówienie o konkurencyjności przedsiębiorstwa w oderwaniu od łańcucha logistycznego, w którym ono funkcjonuje, bowiem najlepiej opisuje całą tę sytuację pojęcie konkurencyjności danego łańcucha logistycznego. można powiedzieć, że oczywiście bycie w tym, a nie innym łańcuchu logistycznym dla danego przedsiębiorstwa nie jest w wielu wypadkach koniecznością, ponieważ można go zmienić, natomiast bycie w jakimkolwiek łańcuchu logistycznym jest koniecznością, od której uciec się nie da. Stąd prowadząc firmę, możemy wybrać dwie strategie: albo doskonalimy swój dotychczasowy łańcuch logistyczny lub dotychczasowe łańcuchy logistyczne, zacieśniając współpracę z należącymi do niego lub do nich firmami, albo zmieniamy na inny łańcuch lub grupę łańcuchów, które są bardziej konkurencyjne.
1. LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
Łańcuch dostaw (inaczej łańcuch zaopatrzenia) - integrująca filozofia przyjęta w celu zarządzania globalnym przepływem w kanale dystrybucji od dostawcy do ostatecznego klienta.
Zaopatrzenie - to surowce, materiały, części, zespoły, podzespoły, środki techniczne, wyposażenie, sprzęt, maszyny, urządzenia produkcyjne, środki żywności, ochrony zdrowia, materiały budowlane itp. - albo w innym układzie - to dobra konsumpcyjne i inwestycyjne.
Zaopatrywanie - to całokształt rozwiązań systemowych dotyczących zaspokajania potrzeb materialnych w sferach produkcji, usług i konsumpcji. Te rozwiązania obejmują wszystkie przedsięwzięcia związane z efektywnym ustalaniem potrzeb, zamawianiem, negocjowaniem cen oraz zawieraniem umów, odbiorem, przewozem, konserwacją, przechowywaniem, przemieszczaniem wewnątrz danego systemu, gromadzeniem koniecznych zapasów, ewidencją, zużyciem, ochroną, oceną i kontrolą itd..
Głównym zadaniem logistyki zaopatrzenia jest zapewnienie przedsiębiorstwu sprawnego zasilanie we wszystkie materiały niezbędne do prowadzenia ciągłej i rytmicznej działalności gospodarczej. Misja logistyki zaopatrzenia jest więc maksymalne zabezpieczenie wszelkich potrzeb materiałowych przedsiębiorstwa po minimalnych kosztach logistycznych realizacji rynkowych dostaw zaopatrzeniowych.
Chodzi o zabezpieczenie czasowo-przestrzennej dostępności tzw. materiałów bezpośrednio produkcyjnych, tj. surowców, materiałów konstrukcyjnych, produktów i półfabrykatów, a także części zamiennych, podzespołów itd., utrzymujących przedsiębiorstwo w stanie gotowości produkcyjnej. Materiały i środki bezpośrednio produkcyjne określane są ogólnym pojęciem „materiałów”. Z tego powodu logistyka procesów zaopatrzeniowych jest często nazywana logistyką materiałową.
LOGISTYKA
Zaspokojenie Logistyczne
MAX potrzeb koszty MIN
materiałowych dostaw
ZAOPATRZENIA
Źródło: K. Ficoń Procesy …Ibid. s.259
Rys. 1. Misja logistyki zaopatrzenia
Materiały mogą być pozyskiwane z dwóch zasadniczych źródeł:
zamawiane bezpośrednio u producenta,
nabywane na rynku zaopatrzeniowym.
W wyniku realizacji procesów zaopatrzeniowych materiały przepływają od dostawców wewnętrznych i zewnętrznych, działających na rynku materiałowym do magazynów zaopatrzeniowych przedsiębiorstwa. Organizacja i realizacja fizycznego przepływu materiałów zaopatrzeniowych od dostawców do magazynów zaopatrzeniowych stanowi istotę logistyki materiałowej przedsiębiorstwa.
W sferze logistyki zaopatrzenia przedsiębiorstwa, w całokształcie procesów zaopatrzeniowych, wyodrębnia się trzy główne fazy przepływów materiałowych:
dopływ (najczęściej transport) materiałów zaopatrzeniowych i kooperacyjnych do przedsiębiorstwa,
odbiór i składowanie tych materiałów magazynach zaopatrzeniowych i związane z tym czynności manipulacyjne i magazynowe,
organizację przepływu materiałów z magazynów zaopatrzeniowych do pierwszego stanowiska roboczego w procesie produkcyjnym.
Fizycznie, w zakres klasycznej logistyki materiałowej nie wchodzi bezpośrednie zaopatrywanie linii produkcyjnych, co ma miejsce w przypadku nowoczesnych technologii logistycznych opartych na zasadzie dostaw bezpośrednich, dokładnie na czas, w systemie Just in Time.
Logistyce zaopatrzenia przypisuje się trzy główne funkcje dotyczące zagwarantowania
wymaganej kompletności i jakości dostaw
ustalonej terminowości i rytmiczności dostaw
określonej niezawodności i sprawności łańcucha dostaw.
Potrzeby rynku (konsumentów zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych) są zaspokajane przez wszystkie systemy logistyki: produkcji, usług, dystrybucji, zagospodarowania surowców wtórnych, zwróconych towarów i opakowań wielokrotnego obrotu, eksploatacji i inne. Spośród tych systemów logistyki szczególną rolę odgrywa logistyka zaopatrywania. Jest to spowodowane tym, że przed nią stawiane są bardzo wysokie wymagania, które powinna bezwzględnie spełnić w praktyce gospodarczej. Chodzi o to, że logistyka zaopatrywania winna zapewnić efektywny przepływ strumieni zasilania rzeczowego na całej długości łańcucha logistycznego (od surowców do towarów dostarczanych konsumentom).
Niezwykle złożone i bardzo odpowiedzialne zadania logistyki zaopatrzenia realizują specjalistyczne służby zaopatrzenia, które funkcjonują w sposób mniej lub bardziej formalny praktycznie w każdym przedsiębiorstwie. Współcześnie duże znaczenie przywiązuje się do takiej organizacji dostaw, która minimalizuje poziom zapasów materiałowych, co oznacza konieczność precyzyjnego planowania dostaw w ściśle określonych terminach i w określonych ilościach.
Wszystkie instrumenty (narzędzia) sfery regulacji łańcucha logistyki zaopatrywania, stosownie do przypisanych im funkcji, wywierają zasadniczy wpływ na efektywny przepływ strumieni zasilania. Dotyczy to takich parametrów zaopatrzenia, jak: ilość, jakość, cena, koszty, czas przepływu, częstotliwość dostaw itd.
Szczególna rolę odgrywa funkcja utrzymania równowagi z otoczeniem, zwłaszcza badanie, a przynajmniej gruntowne rozpoznanie kształtowania się warunków i rozwijających się trendów w otoczeniu zewnętrznym systemu na wejściu i wyjściu z niego określonych dóbr. Chodzi tu o ustalenie słabych i mocnych punktów kontrahentów logistyki zaopatrywania, tj. dostawców i odbiorców oraz ich pozycji na rynku.
Aby optymalnie rozwiązać główny problem logistyki zaopatrzenia sformułowany za pomocą czterech pytań: co?, ile?, gdzie?, kiedy? należy szczegółowo zbadać następujące zadania:
określenie asortymentu i ilości zamawianych materiałów,
wybór dostawców i źródeł zaopatrzenia,
określenie terminu i wielkości dostaw,
ustalenie warunków składania i realizacji zamówień,
negocjowanie warunków finansowych i technicznych zakupu,
wybór formy transportu i zasad rozliczania,
określenie zasad reklamacji, zwrotów i odsprzedaży,
ustalenie warunków funkcjonowania składów zaopatrzeniowych,
uwzględnienie fluktuacji i zakłóceń zaopatrzenia.
Co kupić? Ile kupić? Gdzie kupić? Kiedy kupić?
Co kupić? Ile kupić?
PROBLEMY
DECYZYJNE
ZAOPATRZENIA
Kiedy kupić? Gdzie kupić?
Źródło: K. Ficoń Procesy …op. cit., s.265
Rys. 2 Główne problemy decyzyjne dotyczące logistyki zaopatrzenia.
2. LOGISTYKA PRODUKCJI
Produkcja to działalność rozłożona w czasie, polegająca na przetwarzaniu czynników produkcji na dobra potrzebne do spożycia i inwestycji. Zużycie czynników produkcji w określonych ilościach i w danym czasie zaangażowanych w procesie produkcji, nazywa się nakładami.
Logistykę produkcji można definiować jako:
podsystem systemu logistyki, który realizuje określone przez niego zadania;
dyscyplina wiedzy, która poprzez badania, właściwą politykę, realizację funkcji logistycznych, formułowane zasady, instrumenty realizacji, regulacji oraz właściwe logistyce rozwiązania systemowe zapewnia racjonalną produkcję.
Logistyka produkcji zajmuje się planowaniem, organizowaniem i kontrolowaniem przepływu surowców, materiałów, części i elementów kooperacyjnych podczas procesu produkcyjnego, począwszy od składów zaopatrzeniowych, poprzez pośrednie magazyny wydziałowe, gniazdowe, stanowiskowe, aż do końcowych magazynów wyrobów gotowych i zbytu. Logistyka produkcji nie zajmuje się technologią procesów produkcyjnych, a jedynie sprawną organizacją całego systemu produkcyjnego wraz z jego najbliższym otoczeniem magazynowo - transportowym. Tradycyjnie, organizacja i funkcjonowanie przedsiębiorstw produkcyjnych pozostaje w gestii ekonomiki przedsiębiorstw.
Podobnie jak w pozostałych fazach logistyki przedsiębiorstwa, także w logistyce produkcji występują:
fizyczne procesy przepływu i magazynowania
strumienie informacyjne sterujące tymi przepływami
Przepływy fizyczne w sferze logistyki produkcji obejmują:
transport wewnętrzny surowców, materiałów, półfabrykatów, części zamiennych, wyrobów gotowych,
towarzyszące produkcji technologiczne czynności manipulacyjne,
tworzenie i utrzymywanie różnorodnych zapasów technologicznych oraz zapasów produkcji w toku
W zbiorze procesów informacyjnych występują wszystkie elementy cyklu kierowania obejmujące planowanie, organizowanie i sterowanie oraz kontrolowanie przepływów fizycznych na poszczególnych etapach procesu technologicznego.
Naczelnym kryterium funkcjonowania logistyki produkcji jest zagwarantowanie ciągłości i odpowiedniej intensywności produkcji pod względem przepływów materiałowych, według wymagań obowiązującej technologii. Operacyjnym kryterium logistyki produkcji jest minimalizacja zapasów produkcji w toku, którego realizacja oznacza minimalizację kosztów zamrożonego kapitału i redukcję kosztów utrzymywania tych zapasów.
Zapasy produkcji w toku służą wyrównywaniu dysproporcji, jaka występuje w zapotrzebowaniu materiałowym poszczególnych komórek oraz stanowisk pracy w określonym ciągu technologicznym. Dlatego ciągłość i rytmiczność procesu produkcyjnego gwarantują zapasy produkcji w toku, które dzielą się na dwie kategorie:
zapasy międzykomórkowe wykorzystywane do wyrównywania bieżących dysproporcji w zapotrzebowaniu poszczególnych stanowisk produkcyjnych, obejmujące zapasy bieżące i zapasy rezerwowe,
zapasy wewnątrzkomórkowe tworzące dwie kategorie zapasów: zapasy cykliczne (technologiczne) i zapasy pozacykliczne.
ZAPASY PRODUKCJI W TOKU
Zapasy międzykomórkowe Zapasy zewnątrzkomórkowe
Bieżące Rezerwowe Cykliczne Pozacykliczne
Międzoperacyjne Operacyjne
Kompensacyjne Transportowe Obrotowe Awaryjne
Źródło: K. Ficoń Procesy …op. cit., s. 203
Rys. 3 Klasyfikacja zapasów produkcji w toku
Duża złożoność strukturalna zapasów produkcji w toku powoduje, że sterowanie nimi jest skomplikowane i wymaga wielkiej precyzji. Należy także podkreślić, że gromadzenie, utrzymywanie i sterowanie tak rozbudowanym systemem zapasów produkcji w toku pociąga za sobą wielkie nakłady czasowe, techniczne i organizacyjne, a w konsekwencji duże koszty.
Ze względu na wysoki poziom automatyzacji i robotyzacji współczesnych, przemysłowych systemów produkcyjnych, wdrażanie racjonalnych technologii logistycznych musi odbywać się na bazie zintegrowanych aplikacji komputerowych. Stosowanie zaawansowanych technologii komputerowych musi być poprzedzone etapem modelowania odpowiednich procesów fizycznych i systemów organizacyjnych, które docelowo będą wdrożone w postaci zintegrowanych systemów komputerowych. Przykłady dwóch takich submodeli to KANBAN i Just in Time.
2.1. System KANBAN
Japońska metoda sterowania systemem produkcyjnym Kanban jest czasami niesłusznie opisywana jako wersja techniki Just-In-Time, w której główny wysiłek położony jest na minimalizację zapasów.
Metoda kanban jest prostym systemem zależnym od kart i palet (kontenerów, pojemników itp.), które to są używane do transportu partii produkcyjnych pomiędzy poszczególnymi komórkami (stanowiskami) produkcyjnymi. Samą nazwę "kanban" można rozłożyć na dwie składowe: Kan- karta i Ban- znak. Sednem koncepcji kanban jest to, że dostawca lub magazyn powinien dostarczać komponenty potrzebne do wyprodukowania określonych wyrobów wtedy i tylko wtedy gdy są one akurat potrzebne w procesie produkcyjnym, co z kolei implikuje brak magazynów, tudzież znacznych powierzchni wydzielonych bezpośrednio na linii produkcyjnej, przeznaczonych pod składowanie wyrobów będących w fazach przejściowych pomiędzy poszczególnymi operacjami technologicznymi. Można z pewnym przybliżeniem stwierdzić, iż dostawca jest magazynem prefabrykatów. Obniża to w sposób znaczący koszty stałe przedsiębiorstwa.
Metoda kanban wykorzystuje dwa różne rodzaje kart: kanban transportu i kanban produkcji, lecz oba rodzaje kart wcale nie muszą być w obiegu w systemie produkcyjnym jednocześnie. Kanban transportu zawiera informację o "pochodzeniu" partii i jej miejscu docelowym. Gdy tylko ten rodzaj kart jest w obiegu, mówimy o prostej odmianie metody kanban- komponenty są zamawiane i obrabiane według planu dziennego. Kanban produkcji natomiast nakreśla wielkość produkcji i czas jej zakończenia przez określoną komórkę w linii produkcyjnej. W połączeniu z kanbanem transportu stanowi on pełną metodę Kanban. Transportowy kanban będący w linii produkcyjnej niejako determinuje kanban produkcji u dostawcy. Ilość komponentów przygotowywanych u dostawcy jest równa ilości komponentów już obrabianych na linii produkcyjnej.
System sterowania produkcją oparty na kartach kanban pozwala sprostać wysokim wymaganiom produkcyjnym przy jednocześnie niskim poziomie zapasów.
Metoda kanban, w szerszym pojęciu, kładzie duży nacisk na zgodność celów indywidualnych z celami zespołowymi. Brany jest pod uwagę fakt, iż częstokroć zwykli pracownicy maja bardzo dobre koncepcje ulepszania procesu, którego są niejako elementem. Produktywność i jakość są realizowane przecież przez pracowników a nie przez system..
Koła jakości, w których zatrudnieni pracownicy mogą dyskutować o problemach i znajdować wspólnie najlepsze rozwiązania, są kluczowym elementem metody kanban.
2.2. System Just in Time
Podstawową cechą systemu Just In Time jest eliminacja zapasów oraz ograniczenie przemieszczania się materiałów (surowców, części, półfabrykatów oraz gotowych produktów) do sytuacji, w których występuje na nie zapotrzebowanie. Oznacza to odwrócenie tradycyjnego podejścia, w którym najpierw producent stara się wytworzyć dużą serię wyrobów po jak najniższych kosztach, a następnie poszukuje się nabywcy. W systemach JIT produkcja zainicjowana jest pojawieniem się popytu.
Just In Time obejmuje trzy elementy:
koncepcję produkcji ("dokładnie na czas"),
zbiór metod i technik projektowania i usprawniania systemu produkcyjnego,
metody i techniki sterowania operatywnego produkcją.
Filozofia produkcji JIT zakłada ciągłą poprawę produktywności i jakości we wszystkich fazach procesu projektowania i funkcjonowania systemu produkcyjnego, dążąc do osiągnięcia 100% bezbrakowej produkcji. Produkuje się tylko wymagane wyroby, w określonym czasie ("dokładnie na czas") i w
wymaganej ilości.
3. LOGISTYKA DYSTRYBUCJI
Logistyka dystrybucji to zintegrowany proces planowania, organizowania i kontroli przepływów produktów oraz związanych z nimi informacjami. Zadaniem tego procesu jest dostarczanie odpowiednich towarów (pod względem rodzaju, ilości i jakości) do właściwego miejsca i we właściwym czasie, po jak najmniejszym koszcie. Logistyczne podejście do dystrybucji umożliwia wyeliminowanie błędów wynikających z odrębnego traktowania poszczególnych funkcji związanych z przemieszczaniem towarów w czasie i przestrzeni.
Aby uzyskać najmniejszy koszt i właściwą cenę, a także ilość, jakość, rodzaj i właściwą kulturę obsługi, logistyka dystrybucji powinna wykorzystywać nie tylko planowanie, organizowanie i innowację, ale także pozostałe instrumenty sfery regulacji łańcucha logistycznego np. sterowanie, motywowanie do działania, obserwowanie, analizowanie mocnych i słabych punktów otoczenia oraz kształtowania się jego trendów.
Z udostępnieniem klientom towarów i usług wiąże się cały pakiet zadań. Głównym zadaniem dystrybucji jest dostarczanie konsumentom pożądanych przez nich produktów i wykonanie usług w odpowiednim miejscu, czasie i po właściwej cenie oraz z wymaganą kulturą.
W sferze dystrybucji szczególne znaczenie mają standardy obsługi klienta wykraczające znacznie poza sam akt kupna-sprzedaży, a dotyczące kompleksowej i konkurencyjnej obsługi posprzedażnej, obejmujące serwis i usługi gwarancyjne, a także ciągłe kontakty marketingowe z konsumentem.
Wyjątkowa rola systemu dystrybucji wynika z naczelnej zasady współczesnej logistyki, która głosi konieczność skrócenia i przyspieszenia wszelkich procesów na każdym etapie dystrybucji przy zachowaniu wymaganej jakości obsługi klienta. Podstawowym problemem procesów dystrybucji jest ich czasochłonność, wynikająca z przestrzennego oddalenia rynku producenta od rynku konsumenta. Z kolei im dłuższy jest czas dostawy , tym wyższe są jej koszty i równocześnie pogorszeniu ulegają standardy obsługi klienta.
Jednak nie redukcja kosztów logistycznych stanowi najważniejsze kryterium funkcjonowania logistyki dystrybucji. Ważniejszą od minimalnych kosztów jest satysfakcja klienta z niezawodnej i zgodnej z zamówieniem dostawy.
LOGISTYKA
Zaspokojenie Logistyczne
MAX Rynkowych koszty obsługi MIN
potrzeb klienta klienta
DYSTRYBUCJI
Źródło: K. Ficoń, Procesy… op. cit., s. 152
Rys. 4 Istota logistyki dystrybucji
Najważniejszym zadaniem operacyjnym logistyki dystrybucji jest prognozowanie popytu rynkowego na wyroby produkowane przez przedsiębiorstwo. Jeśli w gospodarce rynkowej przedsiębiorstwo nie będzie wyprzedzać planów produkcyjnych badaniami pierwotnego popytu, to przegra z konkurentami tak postępującymi.
Misją logistyki dystrybucji jest konieczność dostosowania podaży oferowanych towarów do rynkowego popytu na te towary. Wymaga to gromadzenia i dostarczania takich asortymentów towarowych i w takich ilościach, które są najbardziej zbliżone do potrzeb rynku.
Ogół problemów decyzyjnych związanych z logistyką dystrybucji i wymagających operatywnych decyzji menedżerskich, można podzielić na dwie podstawowe kategorie dotyczące odpowiednio:
logistycznego zarządzania procesami dystrybucji towarów,
fizycznego sterowania przepływami towarów od producenta do konsumenta.
Pierwszy problem wiąże się z zarządzaniem strumieniami informacyjnymi warunkującymi odpowiednią sprawność fizycznych procesów dystrybucji. Efektywne zarządzanie procesami dystrybucji oparte jest na ścisłym wykorzystaniu ilościowych metod marketingowych w zakresie ustalania rzeczywistych potrzeb rynkowych. Drugi problem dotyczy technologii przemieszczania towarów - począwszy od złożenia zamówienia aż do fizycznej dostawy do odbiorcy. W zakres tak rozumianej technologii dystrybucji wchodzą procesy magazynowe, transportowo-manipulacyjne, a także opakowania.
W logistycznym systemie dystrybucji występuje szereg różnych kanałów przepływu towarów od producenta do konsumenta, w których uczestniczy wiele ogniw pośrednich w postaci magazynów wyrobów gotowych, hurtowni centralnych i regionalnych, sklepów i punktów detalicznych, a także ogromna sieć akwizytorów, różnorodne punkty dealerskie itp.
Podstawowym ogniwem każdego kanału dystrybucji jest magazyn producenta, który może obejmować jeden centralny skład wyrobów gotowych, lub szereg magazynów rejonowych. Tutaj następuje kompletowanie dostaw dla pośredników oraz niekiedy dla końcowych klientów. Jest to zazwyczaj końcowe ogniwo procesu produkcji, a pierwsze w kanale dystrybucji.
PODSUMOWANIE
W ostatnich latach pole walki o klienta przeniosło się z fazy produkcji do dystrybucji, a sukces firmy zależy od terminowych i kompletnych dostaw, nie tylko od jakości wyrobów, ceny i skuteczności marketingu.
Łańcuchy logistyczne są głównym ogniwem łączącym producentów z odbiorcami ich towarów. Są nieodzowną częścią gospodarki rynkowej. Niezbędne są do tego, aby konsument, który jest na końcu tego łańcucha był obsłużony tak szybko jak to tylko możliwe i otrzymał dokładnie taki towar jakiego oczekiwał.
Bibliografia:
Businessmen Magazine
Ficoń K. Procesy logistyczne w przedsiębiorstwie, Impuls Plus Consultig, Gdynia 2001
Penc J., Leksykon biznesu, Placet, Warszawa 1997
Pinkas S., Zintegrowane łańcuchy logistyczne, Transport, Spedycja, Logistyka, nr 3/2001
Stachowiak Z., Ekonomia. Zarys podstawowych problemów, Warszawa, Wyższa szkoła Informatyki Stosowanej i Zarządzania 1998
Wasylko M., Logistyka w gospodarce narodowej część II. Podstawowe zagadnienia mikrologistyki, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Kupieckiej, Wyd. I, Łódź 2000
S. Pinkas, Zintegrowane łańcuchy logistyczne, Transport, Spedycja, Logistyka, nr 3/2001
Internetowy słownik Businessmen Magazine
M. Wasylko, Logistyka w gospodarce narodowej część II. Podstawowe zagadnienia mikrologistyki, s. 27 Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Kupieckiej, Wyd. I, Łódź 2000
K. Ficoń Procesy logistyczne w przedsiębiorstwie, Impuls Plus Consultig, Gdynia 2001 s. 259
M. Wasylko, Logistyka… op. cit., s. 31
K. Ficoń, Procesy… op. cit., s. 263
M.Wasylko, Logistyka…Ibid., s.40, 41
Z. Stachowiak, Ekonomia. Zarys podstawowych problemów, Warszawa, Wyższa szkoła Informatyki Stosowanej i Zarządzania 1998 s. 291
M. Wasylko, Logistyka… op. cit., s. 46
K. Ficoń, Procesy… op. cit., s.201, 202, 203, 207
J. Penc, Leksykon biznesu, s. 229
M. Wasylko, Logistyka… op. cit., s.73, 75
K. Ficoń, Procesy… op. cit., s. 152
K. Ficoń, Procesy… op. cit., s.162, 163.
Wyszukiwarka