socjologia, socjologia - sciaga

Socj. - to nauka o społ.. Przedmiotem badań są zjawiska, które dzieją się w społeczeństwie. Socjo. bada współżycie w społ.kulturę materialną, niemal duchową, procesy integracyjne. Przyr.: Biol. (cechy organizmów, budowa, fizjologia) Geogr. ( klimat, ukształtowanie terenu) Dem. (gęstość zaludnienia, wiek, płeć) Eko.( praca, jej warunki, narzędzia, organizacja) Kult.: . materialna (budowle, środki komunikacji, mieszkania, ubrania ) .duchowa (piękno, dobro, sprawiedliwość, wolność, obyczaje)

Funkcje socjo.teoretyczna praktyczna - prognostyczna - socjotechniczna -

August Comte - twórca socjologii; określił przedmiot jej badań i metody badawcze. Po raz pierwszy użył terminu w dziele: „kurs filozofii pozytywnej”. Przedmiotem badań socjologii jest społeczeństwo jako zharmonizowana całość. Składa się z elementarnych cząstek - rodzin. Met Bad.zjawisk: obserwacja eksperyment metoda porównawcza analiza historyczna

H.Spencer - pierwszy socjolog brytyjski. Napisał m.in. „zasady socjologii”. Stały się one pierwszym podręcznikiem. Zadaniem tej nauki jest opis, wyjaśnienie, zrozumienie oraz zachowanie teoretycznego obrazu społeczeństwa.

E. Durkheim uważał, że socjologia to nauka o faktach społecznych (religia, język, prawa). Znajomość faktów jako regulatorów zachowań zbiorowości umożliwia badaczom lepsze poznanie rzeczywistości społecznej.

Max Weber - twórca socjologii niemieckiej. Przedmiotem badań socjologii są działania społeczne, czynności, zorientowane ma zachowania ludzi. Eksponował koncepcję typu idealnego, rolę przywódcy, obdarzonego uzdolnieniami i możliwościami oddziaływania na ludzi. Zajmował się problematyką struktury społecznej, zadaniami biurokracji.

J. Supiński - ojciec socjo. polskiej. Interesował się społecznymi uwarunkowaniami jednostki ludzkiej i jej natury. Praca i dążenie do wiedzy to główne normy życia społecznego

F. Znaniecki - twórca socjo.jako dyscypliny akademickiej. Istotą jego teorii jest wyodrębnienie socjologii jako nauki posiadającej swój własny przedmiot i metodę badań. Nazywane jest to humanistyczną socjologią indukcyjną. Zjawiska społeczne oparte są na postawach ludzkich i ich współżycia. Przedmiot socjologii tworzą 4 systemy: czyny społeczne, stosunki, osobowość i grupy społeczne. Opracował metodę autobiograficzną, opartą na pamiętnikach i wspomnieniach.

T.Szczurkiewicz - najwybitniejszy krytyk wśród socjologów i systemie podstawowych zagadnień socjologicznych.

St.Ossowski - zajmował się problematyką narodu, struktury społecznej, formami życia, estetyką i metodologią społeczną. Stworzył wzór postawy uczonego.

J. Szczepański - twórca podręcznika po I Wojnie Światowej. Zajmował się historią socjologii, zmianami społeczeństwa polskiego w procesie uprzemysłowienia socjologicznych zagadnień narodu.

Rodzaje socjo.: Socjo. ogólna - dostarcza teorie, aparat pojęciowy oraz dyrektywy i metody badawcze. Socjo. szczegółowa - wyniki z różnych dziedzin rzeczywistości społecznej, które to są uogólnione na gruncie socjologii ogólnej i tworzą jej teoretyczno - metodologiczny przedmiot. Wyróżnia się np. Socjologię pracy, organizacji, zarządzania wsi, miasta, medycyny, religii.

Teoretycznych - powiązany ze sobą zbiór pojęć, twierdzeń, składających się na określoną teorię socjologiczną, która pozwala odpowiedzieć na pytania: Dlaczego zjawiska powstają tak, a nie inaczej? Co zrobić, by było tak, jak chcemy? Jak będzie w przyszłości?

Empirycznych - realizowane głównie w ramach socjologii szczegółowych i chodzi głównie o zabranie danych faktycznych i przygotowanie do analiz teoretycznych. Jest to zbieranie, analizowanie danych, przyporządkowania określonych teorii Weryfikacyjne - sprawdzanie prawidłowości jednego, bądź całego zespołu twierdzeń ogólnych o związkach między klasami zjawisk. Ukierunkowane są przez hipotezy ogólne, stwierdzające, że jest tak a tak. Hipotezy te sprawdzamy przez badania. Diagnostyczne - ustalenie cech i zasad funkcjonowania pewnego konkretnego wycinka rzeczywistości społecznej, będącego przedmiotem naszych zainteresowań. W tego rodzaju badaniach problem przybiera postać pytań zaczynających się od słów: „Czy prawdą jest, że jak, ile

Ankieta:zbiera informacje za pomocą mniej lub bardziej sformalizowanego formularza pytań. Jest to kwestionariusz, określony jako narzędzie badawcze, ponieważ służy do pomiaru interesujących nas zjawisk. Odpowiedzi na pytania są wskaźnikiem, na podstawie których można odczytać pomiar i postawić diagnozę. Rodzaje ankiet, ze względu na sposób ich rozprowadzania: rozprowadzona bezpośrednio - rozdajemy grupie kwestionariusz, po pewnym czasie je zbieramy.rozprowadzona pośrednio - korzystamy z pośrednika (ankieta pocztowa, radiowa, prasowa). audytoryjna - bezpośrednia; przeprowadzona w jednym miejscu i o jednym czasie wśród grupy ludzi, która wchodzi w skład interesującej nas zbiorowości. telefoniczna - jest bezpośrednio skierowana do odbiorcy.

Wywiad Kryterium podziału to stopień standaryzacji. Wyznacza go ilość pytań zamkniętych i zakres możliwości, jaki posiada ankieter. Rodzaje wywiadów: ankietowy - najwyższy stopień standaryzacji. Wszystkie pytania są zamknięte. Ankieter odczytuje pytania dokładnie w takiej samej formie, w jakiej są zapisane swobodny - rozmowa na dany temat, ma przynieść informacje związane z konkretnymi zagadnieniami pośredni - mały stopień standaryzacji; pytania są półotwarte i otwarte. Prowadzący ma spisaną listę potrzebnych mu informacji

Pomiar socjometryczny (test) Pozwala na szybkie poznanie wzajemnych oddziaływań, zachodzących między poszczególnymi członkami w małych grupach społecznych.

Testy i skale Najbardziej specjalistyczna metoda poznania zachowań społecznych; Przeprowadzona za pomocą przyrządów, zadań, pytań, sytuacji wywołujących określone i obserwowane reakcje.

Obserwacja uczestnicząca - badacz staje się uczestnikiem grupy, którą chce poddać obserwacji. Członkowie grupy nie są poinformowani o rzeczywistym celu jego przynależności. Nieuczestnicząca - badacz wchodzi w rolę kogoś, kto pozostaje na zewnątrz - obserwatora. Badacz nie ujawnia, że jest socjologiem - ludzie są bardziej naturalni.

Analiza dokumentów uzyskiwanie wiadomości o społeczeństwie na podstawie badania wszelkich przedmiotów i wytworów pracy ludzkiej, które mogą być źródłem wiedzy, wyjaśniającej zjawiska i procesy społeczne, lub też są potwierdzeniem naszych sądów o tych zjawiskach Systematyczny - książki fachowe, sprawozdania, raporty naukowe, artykuły w czasopismach

Okolicznościowy - charakter subiektywny; dokumenty osobiste: listy, pamiętniki, dzienniki notatki i sprawozdania, które nie zawierają faktów od razu, leczo pewnym czasie, meldunki, doniesienia, raporty

Proc. społ. - to seria zjawisk, zdarzeń, faktów, dotyczących osobowości, grup społecznych, zbiorowości powiązanych zależnościami przyczynowo - strukturalno - funkcjonalnymi, powodujących skutki i przeobrażenia społeczne.

Proc. społ. w wąskim znaczeniu - serie zjawisk, dotyczące osobowości, grup społecznych, zbiorowości powiązanych ze sobą tak, że są one tylko zjawiskami społ., np. przystosowanie osobowości do nowej kultury po przeniesieniu do innego środowiska.

Proc. społ. w szerokim znaczeniu - serie zjawisk technicznych, ekono.estetycznych, religijnych, powiązanych ze sobą tak, że np. proces przystosowania chłopa w fabryce do pracy, powiązany jest z całością procesów uprzemysłowienia, urbanizacji, ruchliwości.

Społ. potocznie - zbiorowość ludzi w ramach pewnego państwa, np. polskiego

Społ. dla socjo. naukowej - rodzaj rzeczywistości, która manifestuje się w różny sposób wśród zbiorowości różnej skali.

Społ. państwowe lub narodowe - jedna z odmian społeczeństwa. Społeczeństwo to także zbiorowości mniejsze od państwa, np. rodzina, sąsiedzi, mniejszość narodowa, uniwersytet. Są to także zbiorowości większe od państwa, np. korporacje, cywilizacje, federacje, społeczeństwo globalne

System społ. - to powiązany zespół pozycji i statusów, np. w szpitalu lekarze, pielęgniarki, pac jęci, gdzie wszyscy wykonują przypisane do ich pozycji wzajemnie uzupełniające się role.

Max Weber - skierował uwagę na działania ludzkie jako podstawowe tworzywo, z którego powstają wszelkie całości społeczne. Wraz z E. Durkheimem wykazał, że w każdym ludzkim działaniu zawarty jest pewien sens, znaczenie, który ma charakter „faktu społecznego”, narzucanego ludziom z zewnątrz jako coś obowiązkowego, uważanego przez środowisko, w którym żyją.

Socjo. Med. - powstała w wyniku wzrastających potrzeb medycznych. Medycyna stanęła wobec problemów, których nie dało się rozwiązać, wykorzystując wiedzę przyrodniczą.

H. i R. Lyndowie jako jedni z pierwszych podjęli badania w celu opisania i interpretacji zachowań oraz postaw wobec zdrowia i choroby, które ujmowali w odniesieniu do uwarunkowań strukturalnych i kulturowych. Pokazywali zjawiska socjologiczne z punktu widzenia życia codziennego małej społeczności lokalnej.

B. Stem - ojciec socjologii medycyny; amerykański socjolog, który w 1951 roku opracował jej podstawy i określił cechy, którymi powinna charakteryzować. Jego uczeń, R. Straus, w 1958 roku dokonał podziału na: Socjologię medycyny - socjologię o medycynie, traktującą medycynę jak każdą inną instytucję społeczną, opisującą medycynę w kategoriach socjologicznych. Socjologię w medycynie - socjologię na użytek medycyny; socjologię, zajmującą się rozwiązywaniem problemów medycznych

Wskaźniki ograniczonej sprawności mierzą stopień radzenia sobie w wykonywaniu podstawowych czynności, np. zmywanie. Mierzą one to, co Parsons nazywa umiejętnościami wykonywania zadań.

Poczucie dyskomfortu - subiektywny stan jednostki, jej złe samopoczucie (ból, bezsenność). To czucie się chorym, bez potwierdzenia badaniem lekarskim.

Choroba - to zjawisko obiektywne; zmienione funkcjonowanie ciała jako organizmu biologicznego.

Zdrowie stan pełnego, dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko jako brak choroby lub zniedołężnienia