Wykład z 10.01.2008 r

Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej.

Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej jest dopuszczalne dopiero wtedy gdy:

1. został kapitał zakładowy opłacony w 9/10 części (90%)

2. objęcie tego kapitału zakładowego musi być bezwarunkowe i bezterminowe

3. musi być zgłoszone do KRS w ciągu 6 miesięcy od podjęcia uchwały i jest skuteczne dopiero z momentem wpisu podwyższenia

Uchwała podnosząca kapitał zakładowy może pozbawić prawa poboru akcjonariuszy :

• tylko w interesie spółki

• większością 4/5 głosów oddanych

• musi być to uzasadnione na zgromadzeniu przez zarząd w ramach porządku którego takie pozbawienie prawa poboru było przewidziane.

Jak nie są spełnione te warunki to jest prawo poboru bo jest to uprawnienie wynikające ex lege związane z akcją.

Sposób podwyższenia kapitału zakładowego- może polegać na:

• podwyższeniu wartości nominalnej wszystkich akcji

• emisji akcji nowych

3 tryby w jakich może nastąpić emisja nowych akcji:

1. oferta objęcia akcji może być skierowana do oznaczonego adresata, jeżeli zostanie ona przyjęta przy czym przyjęcie musi nastąpić w formie pisemnej ad solemitatem i wówczas dochodzi do podwyższenia kapitału tego typy emisja nazywa się subskrypcją prywatną

2. Drugi tryb objęcia nowych akcji polega na tym że oferta objęcia nowych akcji jest skierowana wyłącznie do akcjonariuszy którym służy prawo poboru i ten tryb to subskrypcja zamknięta. O tym trybie mówi art.434 k.s.h. i tryb ten charakteryzuje się upublicznieniem. Musi być ogłoszenie o subskrypcji czyli wzywające do zapisywania się na akcje ale tylko i wyłącznie tych co mają prawo poboru. Jeden wyjątek kiedy nie musi być ogłoszenia publicznego - tylko jeżeli wszystkie akcje są imienne. Od daty publicznego ogłoszenia albo doręczenia tej pisemnej propozycji biegnie termin do wykonania prawa poboru. Termin ten jest ujawniony w ogłoszeniu i w ciągu tego terminu ci akcjonariusze mogą za swojego prawa skorzystać, jeżeli ten termin minie bezskutecznie czyli nie zastąpi skorzystanie z prawa poboru wówczas ustalany jest drugi termin który musi liczyć minimum 2 tygodnie od ogłoszenia. Zapisy na akcje muszą być bezwarunkowe , bezterminowe i na pisemnym formularzu. Jak dojdzie do zapisu na subskrybowane w tej emisji akcje no to dojdzie tym samym do skutecznego podwyższenia kapitału natomiast w wypadku gdy nie dojdzie do zapisu to podwyższenie nie dochodzi do skutku.

3. Tryb w którym oferta jest skierowana do osób którym nie służy prawo poboru- art.440 i charakteryzuje się on tym że wymaga ogłoszenia wzywającego do zapisywania się na akcje- subskrypcja otwarta. Jedyna różnicą miedzy subskrypcja zamkniętą a otwartą jest krąg osób do których ta oferta jest kierowania. Zapisy na akcje muszą być bezwarunkowe , bezterminowe i na pisemnym formularzu.

Środkami służącymi podniesieniu kapitału zakładowego mogą być również środki własne z tym tylko gdy:

1. środkami własnym spółki służącymi do podwyższenia kapitału mogą być z kapitalizowane kapitały rezerwowe i zapasowy utworzone z zysku lat wcześniejszych ale tylko z 3 lat. Tu następuje przesunięcie kapitału zapasowego czy rezerwowego na kapitał zakładowy nie następuje rzeczywisty wpływ finansowy na rzecz kapitału i tutaj nie wymaga się objęcia akcji prze akcjonariusza a przydział akcji odbywa się proporcjonalnie do akcji przez niego posiadanych.

Istniej w spółce akcyjnej również możliwość warunkowego podwyższenia kapitału. Ten tryb jest bardzo wąsko ujęty i o tym art. 448 ponieważ to podwyższenie warunkowe jest w pewnym sensie podwyższeniem celowym a mianowicie może być zgodnie z art.448 podjęta przez zgromadzenie uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego z tym jednak zastrzeżeniem że osoby którym przyznano prawo do objęcia akcji wykonają je na warunkach określonych w uchwale a uchwała w śród tych warunków pod jakimi może nastąpić to podwyższenie może wskazać jeden z trzech celów tylko:

po1: można podwyższyć kapitał zakładowy po to aby przyznać prawa do objęcia akcji obligatoriuszom obligacji zamiennych

po2 przyznać prawo do objęcia akcji pracownikom albo członkom zarządu lub rady nadzorczej w zamian za wkłady niepieniężne

po3 przyznać te prawa posiadaczom gwarantów substycyjnych to jest taki papier wartościowy który jest regulowany w ustawie o obrocie papierami wartościowymi.

Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej nigdy do końca nie jest pewne bo nie wiadomo czy wszystkie zapisy będą skutecznie dokonane. Skuteczność podwyższenia następuje z momentem wpisu podwyższenia do KRS.

OBNIŻENIE KAPITAŁU

Obniżenie kapitału w spółce akcyjnej powoduję zmianę statutu i wymaga postępowania konwokacyjnego dlatego że interes wierzycieli może być narażony na szwank kiedy kapitał ulega obniżeniu, dlatego potrzebne jest ogłoszenie o obniżeniu w monitorze sądowym, wezwanie wierzycieli aby w terminie 3 miesięcy od daty ogłoszenia zgłaszali ewentualne sprzeciwy, jeżeli zgłoszą sprzeciwy muszą być zaspokojeni albo zabezpieczeni. Jeżeli termin upłynie bezskutecznie uważa się że wyrazili zgodę na obniżenie i takie obniżenie może nastąpić. ( jest to jak w z.o.o.) Różnica dotyczy sposobu obniżęnia kapitału zakładowego w z.o.o są dwa sposoby obniżenia kapitału zakładowego albo obniżenie wartości nominalnej udziału albo obniżenie udziału. W akcyjnej następuje obniżenie kapitału albo przez :

-obniżenie wartości nominalnej akcji - jedynie o tyle alby nie zejść poniżej ustawowego minimum wartości nominalnej ( 1 grosz ).

-umorzenie akcji. Nie ma tu żadnej różnicy miedzy umorzeniem akcji a umorzeniem udziału.

po1 musi być zawarta taka możliwość w statucie

po2 istnieją trzy tryby umorzenia akcji

• dobrowolne - czyli na podstawie umowy między akcjonariuszem a spółką gdzie spółka nabywa akcje w celu jej umorzenia

• przymusowe - kiedy walne zgromadzenie podejmuje uchwałę o umorzeniu akcji i ewentualnie o obniżeniu kapitału zakładowego chyba że nie dochodzi do wypłaty równowartości albo zapłata za akcje następuje z innych środków niż kapitał ( zysków bądź kapitałów specjalnie na ten cel utworzonych

• automatyczne - następuje uchwałą zarządu który w razie ziszczenia się określonego statucie zdarzenia umarza akcje i podejmuje uchwałę o ewentualnym obniżeniu kapitału zakładowego jeżeli w wyniku tego umorzenia do obniżenia kapitału zakładowego ma dojść bo z niego mają być wypłacone równowartości umarzanych akcji.

• 4 sposób którego nie ma w z.o.o. obniżenie kapitału zakładowego przez połączenie akcji i ustalenie wartości nominalnej dla tej jednej połączonej akcji bo to nie jest suma połączonych akcji. Ustala się to nową wartość nominalną dla tej połączonej akcji.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA SPÓŁKI AKCYJNEJ. OGRANY.

Spółka akcyjna ma obligatoryjne 3 organy:

1.Walne zgromadzenie

2.Rade Nadzorczą

3.Zarząd

Ad. Zarząd. Przewidziana jest tu kwalifikacja podmiotowa członków zarządu. Członkiem może być każdy byle by było on:

• osobą fizyczną

• miał pełną zdolność do czynności prawnych

• nie był prawomocnie skazany za przestępstwa gospodarcze

• członek zarządu nie może być jednocześnie członkiem rady nadzorczej, likwidatorem, księgowym

• członek zarządu jest objęty zakazem konkurencji ale tylko i wyłącznie wtedy jeżeli taka jest wola spółki za jej zgodą członek może zajmować się interesami konkurencyjnymi

Gdy chodzi o członków zarządu wyróżniamy 2 stosunki prawne:

1. stosunek powołania- treścią stosunku powołania jest umocowanie do piastowania funkcji organów spółki oraz odpowiedzialność członka zarządu te dwa elementy wyznaczają treść stosunku powołania.

2. stosunek pracowniczy - zatrudnienie może wynikać z umowy o pracę ale dopuszcza się umowę o dzieło, zlecenia, nienazwane itd.

Te dwa stosunki są od siebie niezależne a wiec ustanie jednego nie oznacza automatycznie ustania drugiego każdy z nich poddany jest właściwemu reżimowi prawnemu.

Stosunek powołania w przypadku spółki akcyjnej on się trochę różni od tego z spółki z.o.o. bo jest bardziej sformalizowany. Organ uprawniony do powoływania członków zarządu to rada nadzorcza jeżeli statut nie stanowi inaczej. Statut może jedynie zmienić ten organ powołujący i może przyznać taką kompetencje walnemu zgromadzeniu albo może wykorzystać możliwości uprzywilejowania osobistego któregoś z akcjonariuszy i jego wyposażyć w prawo wskazywania członków zarządu spółki.

Rada nadzorcza z macy ustawy nie tylko jest uprawniona do powoływania członków zarządu ale także do ich zawieszania, odwoływania i delegowania swoich członków do czasowego pełnienia funkcji w zarządzie jak z jakiś powodów nie ma właściwego składu zarządu.

Ustawodawca oznacza maksymalny czas trwania kadencji zarządu na 5lat. Kadencja co do zasady powinna być wspólna dla wszystkich członków zarządu - czyli wszyscy powinni być powoływania na taką samą kadencje ( ten sam czas ) ale mogą być powoływani osobno każdy z nich na kadencje indywidualne. W związku z powołaniem powstaje mandat - umocowanie do pełnienia funkcji organu. Mandat członka zarządu może wygasnąć albo przed upływem kadencji albo wraz z upływem kadencji.

Przed upływem kadencji mandat wygasa w 3 przypadkach:

1. śmierć

2. rezygnacja (jest to jednostronna czynność nie wymaga przyjęcia aby wywołała skutek)

3. odwołanie (można odwołać członka zarządu w każdym czasie bez wskazywania przyczyn)

Odwołuje rada nadzorcza chyba że prawo powołania było przyznane innemu organowi. Bez względu na to jaki organ jest statutowo uprawniony do powoływania członka zarządu zawsze walne zgromadzenie może członka zarządu odwołać.

Mandat wygasa wraz z upływem kadencji co oznacza dzień walnego zgromadzenia zwyczajnego które zatwierdziło sprawozdanie finansowe spółki za rok poprzedni.

Zarząd jest organem wykonawczym prowadzi sprawy spółki. Prowadzenie spraw jest zastrzeżone dla zarządu. Podział tych kompetencji może nastąpić pomiędzy walne zgromadzenie lub rade nadzorczą wynika to ex lege albo za statutu. Zarząd reprezentuje spółkę w zakresie zdolności prawne, nie można go ograniczyć w zakresie reprezentacji ze skutkiem wobec osób 3. Nie ma w istocie innego organu niż zarząd który mógłby reprezentować spółkę chyba że reprezentowanie spółki w procesie w sytuacji jeżeli jest powództwo o unieważnienie bądź o uchylenie uchwały i takie powództwo wnosi członek zarządu albo zarząd to automatycznie spółka jest reprezentowana przez radę nadzorczą.

Sposób reprezentacji. Reprezentacja łączna ale statut może przewidzieć inne sposoby reprezentacji,

• może wyposażyć w taką możliwość każdego członka zarządu

• może ustanowić łączną reprezentacje ale ograniczoną do spraw bądź wartości tych spraw

Jeżeli nie ma tutaj tych szczególnych uregulowań to jest łączna reprezentacja minimum 2 członków zarządu.

Rada nadzorcza. W spółce akcyjnej jest obligatoryjna. Powołuje ją walne zgromadzenia ale i tutaj możemy mieć do czynienia z osobistym przywilejem na rzecz któregoś z akcjonariuszy co do wskazywania członków rady nadzorczej. Rada nadzorcza jest organem kolegialnym i musi się składać z co najmniej 3 członków.

Kompetencje rady nadzorczej:

- sprawowanie nadzoru kolegialnego nad interesami spółki z tym że z mocy kodeksu jest częściej wyposażana niż w z.o.o. z kompetencje do wyrażania zgody na pewne czynności które podejmuje zarząd.

Niewątpliwe nowością w przypadku rady nadzorczej jest to że jest możliwy wybór rady nadzorczej tzw. grupami. Kodeks spółek handlowych respektuje prawa mniejszości. Ten wzgląd na prawa mniejszości zdecydował o tym że w art.385 k.s.h. została dopuszczona możliwość wyboru członków rady nadzorczej tzw. grupami. Zgodnie z ar.385p3 na wniosek akcjonariuszy reprezentujących co najmniej 1/5 kapitału zakładowego wybór rady nadzorczej powinien być dokonany przez najbliższe walne zgromadzenie w drodze głosowania oddzielnymi grupami nawet gdy statut przewiduje inny sposób powołania rady nadzorczej. A wiec ci mniejszościowi akcjonariusze muszą wydzielić z pośród siebie grupy w którym będzie przysługiwała odpowiednia proporcjonalna liczba członków w radzie nadzorczej.

Wybór grupami może być już przez statut przewidziany ale walor tego art. Polega na tym że nawet jeżeli statut nie przewiduje tego głosowania oddzielnymi grupami to na wniosek tych akcjonariuszy którzy mają co najmniej 1/5 kapitału zakładowego można taki wybór rady nadzorczej przeprowadzić poprzez właśnie podział na grupy i rozdzielenie mandatów tej rady nadzorczej proporcjonalnie w stosunku do tych grup. Tutaj daje się tym akcjonariuszom mniejszościowym wpływ na skład rady nadzorczej którego by nie miele kiedy rada nadzorcza powoływana byłaby normalnym trybem - głosowanie przez wszystkich. - to jest tylko w spółce akcyjnej.

Walne zgromadzenie

Jest to organ uchwałodawczy. To są wszyscy akcjonariusze którzy mają prawo uczestniczyć w walnym zgromadzeniu a nie obowiązek. Walne zgromadzenie podejmuje uchwały w najważniejszych sprawach spółki które są zastrzeżone dla jej kompetencji przez kodeks ale może również decydować w niektórych sprawach wskazanych przez statut. Różnice w stosunku do zgromadzenia w spółce z.o.o. można sprowadzić do 3:

1. pierwsza dotyczy samego uczestniczenia w walnym zgromadzeniu

2. druga dotyczy zwoływania

3. trzecia dotyczy większości jeżeli chodzi o podejmowanie uchwał.

Ad.1 Uczestnictwo. Tutaj muszą być spełnione formalne wymagania a wiec akcjonariusze mający akcje imienne oraz użytkownicy muszą być wpisani do księgi akcyjnej na tydzień przed terminem odbycia się walnego zgromadzenia a akcjonariusze uprawnieni z tytułu akcji okazicielskich musza złożyć i nie odebrać aż do dnia odbywania walnego zgromadzenia akcje do lokalu zarządu spółki. Lista musi być przez zarząd podpisana.

Ad.2 Zgodnie z art.402k.s.h. zwoływanie wlanego zgromadzenia jest co do zasady przez ogłoszenie. Art.402.p1 stanowi że walne zgromadzenie zwołuje się przez ogłoszenie które powinno być dokonane co najmniej na 3 tygodnie przed terminem walnego zgromadzenia. Mamy tu również odformalizowanie w 2 przypadkach kiedy ogłoszenia być nie musi:

- gdy wszystkie akcje są imienne to w takim wypadku nie trzeba ogłoszenia publicznego a wystarczy powiadomienie konkretnych akcjonariuszy uprawnionych z akcji imiennych.

- może się odbyć wlane zgromadzenie bez ogłoszenia a nawet bez zwoływania jeżeli jest na zgromadzeniu obecny cały kapitał zakładowy i nikt z pośród obecnych nie zgłosi sprzeciwu co do podejmowanych uchwał ale ta sytuacja odformalizowania dotyczy tylko i wyłącznie spółek akcyjnych ale o małej liczbie akcjonariuszy.

Zgromadzenie może być albo zwyczajne które zawsze zwołuje zarząd albo nadzwyczajne to zwołuje je zarząd na wniosek. W przypadku spółki akcyjnej prawo zwołania nadzwyczajnego wlanego zgromadzenia jak również umieszczenia określonych spraw w porządku obrad przyznane jest również akcjonariuszom którzy reprezentują co najmniej 1/10 kapitału zakładowego - oni mogą żądać zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia. Jeżeli zarząd nie zwoła tego zgromadzenia w terminie 2 tygodni od przedstawiania tego żądania to sąd rejestrowy może wezwać zarząd do zwołania takiego zgromadzenia lub po prostu wezwać zarząd do złożenia oświadczenia.

Ad.3 Większość. Zasadą jest że uchwały na walnym zgromadzeniu zapadają jawnie i uchwały zapadają większością bezwzględną a wiec 50% +1 głosów za wobec głosów przeciw i wstrzymujących się. Jednakże jest tu zdecydowanie większa grupa wypadków w których kodeks handlowy ustanawia większość kwalifikowaną :

po1 większość kwalifikowana 2/3 głosów oddanych która jest wymagana w 2 wypadkach :

- gdy chodzi o uch wały dotyczące nabycia mienia którego wartość przekracza 1/10 wpłaconego kapitału

- jeżeli ma nastąpić zmiana istotna w zakresie przedmiotu przedsiębiorstwa spółki

po2 większość ¾ która jest wymagana w następujących sprawach:

- gdy chodzi o emisje obligacji zamiennych z prawem pierwszeństwa

- gdy ma nastąpić zmiana statutu

- gdy chodzi o umorzenie akcji

- gdy chodzi o obniżenie kapitału

- gdy chodzi o zbycie przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części

- podwyższenie kapitału w trybie podwyższenia docelowego

- uchwała zapobiegająca rozwiązaniu spółki

- rozwiązanie spółki albo jej przekształcenie

po3 większość kwalifikowana 4/5 dla

- pozbawienie prawa poboru

- zmiana statutu w zakresie upoważnienia zarządu do pozbawienia prawa poboru

po4 większość kwalifikowana 9/10 dla

- uchwała dotycząca tzn sqeez-out - ( wyciśnięcie ) jest to instytucja wprowadzona po raz pierwszy przez kodeks spółek handlowych. Zezwala na taka instytucje dyrektywa europejska. Celem tej instytucji jest przymusowe wykupienie akcji akcjonariuszy mniejszościowych przez akcjonariuszy większościowych.

Art.418k.s.h. stanowi że walne zgromadzenie może powziąć uchwałę o przymusowym wykupie akcji akcjonariuszy reprezentujących nie więcej niż 5% kapitałów zakładowego przez nie więcej niż 5 akcjonariuszy posiadających łącznie nie mniej niż 95% kapitału zakładowego z których każdy posiada nie mniej niż 5 % kapitału zakładowego. Uchwała wymaga większości 95% głosów oddanych. Statut może przewidywać warunki surowsze.

Przesłanki formalne z art.418k.s.h.:

1. musi być grupa akcjonariuszy mniejszościowych która reprezentuje nie więcej niż 5 % kapitału zakładowego

2. musi być po stronie akcjonariuszy większościowych taki układ w którym jest ich nie więcej niż 5 posiadają łącznie nie mniej niż 95% kapitału zakładowego a każdy z nich nie mniej niż 5 % kapitału. Ci akcjonariusze większościowi maja wykupić wszystkie akcje akcjonariuszy mniejszościowych

Służy to wyciśnięciu tych którzy niewiele znaczą dla spółki ale z uwagi na to że posiadają akcje to mogą zmienić strukturę osobowa w spółce ( Jak stanowią zagrożenie dla interesów większościowych to należy się ich pozbyć ). Nie ma innej możliwości jak tylko poprzez wykup akcji.

3. Uchwała wolnego zgromadzenia musi być podejmowana jawnie a głosowanie ma być imienne i do tego większość musi wynosić 9/10 głosów oddanych.

4. W przypadku tego głosowania akcja równa się 1 głos bez względu na to czy konkretne akcje są uprzywilejowane czy ograniczone co do głosu.

po.5 musi być zgoda wszystkich akcjonariuszy których dotyczy uchwała która alb pozbawia bądź ogranicza przywileje albo zwiększa obowiązki akcjonariuszy.

Walne zgromadzenie musi być protokołowane przez notariusza, od uchwał walnego zgromadzenia służy prawo zaskarżenia, Reszta tak jak w spółce zo.o.

1

---