Zestaw5 1.sjenit - obojętna skała magmowa o pochodzeniu głębinowym. Sjenit zaliczany jest do skał jawnokrystalicznych. Najczęściej barwy ciemnoszarej lub czarnej. W przeciwieństwie do granitu, nie zawiera wcale, albo bardzo mało krzemionki. Skład mineralny: ortoklaz, biotyt. Min poboczne: plagioklaz kwaśny, amfibol, piroksen. 2.rodzaje erozji: lodowcowa, wodna, eoliczna (wiatrowa), ruchy masowe Inny podział: wgłębna(denna),boczna,wsteczna, 3. Formy powierzchniowych ruchów masowych * Odpadanie - odrywanie się od litego podłoża i spadanie fragmentów zwietrzałej skały * Obrywanie - obrywanie się mas skalnych bądź ziemnych z nawisów, przy czym oderwane elementy przemieszczają się drogą powietrzną. * Osuwanie - na ogół szybkie przemieszczanie się w dół stoku mas glebowo-zwietrzelinowych. Osuwanie ma miejsce najczęściej na skutek nadmiernego uwilgotnienia lub zmian w rzeźbie terenu, powodujących zwiększenie nachylenia stoku, w wyniku czego traci on stateczność przyjmując różne płaszczyzny poślizgu. * Spływy - (soliflukcja), spływanie nadmiernie uwilgotnionych mas glebowo-zwietrzelinowych po płaszczyźnie poślizgu utworzonej przez nierozmarzniętą jeszcze warstwę gruntu. Zachodzi najczęściej na utworach glebowych o dużej zawartości części ilastych i pyłowych, na stokach o wystawie północnej i spadkach powyżej 30%. Typową formą dla tego rodzaju erozji są jęzory soliflukcyjne. * Pełzanie - mechanizm podobny do osuwania, jednak ruch mas ziemnych przebiega wolniej, miąższość przemieszczanej warstwy bywa znacznie większa. * Osiadanie - powolne obniżanie się powierzchni terenu wskutek zmniejszenia objętości gruntu. Osiadanie często towarzyszy procesom sufozji. 4. kolmatacja -- zjawisko odwrotne do sufozji. Polega na osadzaniu drobnych cząstek i ziaren w porach szkieletu gruntowego(komotacja mechaniczna) lub na wytrącaniu się związków chemicznych np. weglanu wapnia. Wystepuje również kolmatacja biologiczna , gdy w szkielecie gruntowym osadzaja się mikroorganizmy i produkowane przez nie związki chemiczne. Proces ten prowadz do poprawy wytrzymałości podloza gruntowego oraz jego szczelności. Często wywołuje się się ten proces w sposób sztuczny dla polepszenie własności geotechnicznych podłoża budowlanego poprzez stosowanie np. zawiesin. Kolmotacja może być również zjawiskiem niekorzystnym dla obiektów ujmującyh wody podziemne, takich jak studnie czy drenaże, ponieważ mogą powodowac zmniejszenie ich wydajności. 5. Grunty kamieniste o zawartości ziaren o średnicach większych od 40 mm stanowiącej więcej niż 50%. Ich podział uzależniony jest od miejsca występowania względem skały macierzystej, z której powstały w wynik procesów wietrzenia i erozji. Wyróżniamy tu zwietrzelin i zwietrzeline gliniastą. grunty gruboziarniste o zawartości ziaren o średnicach mniejszych od 40 mm stanowiącej więcej niż 50%. Tworzą grupę gruntów powstałych w wynik tranportu i akumulacji wodnej i wodnolodowcowej, dlatego też charakteryzują się dobrym obtoczeniem składników. Zaliczamy do nich żwiry i żwiry gliniaste oraz pospółki i pospółki gliniaste. W żwirach dominuje głownie frakcja żwirowa, w pospółkach głownie frakcja piaskowa.
Zestaw7 1. Rodzaje map zwierciadła wody podziemnej -odzwierciedlają stan zwierciadła z określonego dnia -drugi rodzaj map- obrazujące np najniższe lub średnie stany wód podziemnych czy stany o określonym prawdopodobieństwie występowania 2. grunty antropogeniczne - zalicza się utwory, które powstają w wyniku działalności inżynierskiej i gospodarczej człowieka. Ze względu na skład grunty te dzielimy na : antropogeniczne mineralne- pochodzą z przeróbki mechanicznej gruntów naturalnych o nie zmienionym pierwotnym składzie mineralnym lub zminionych tylko w nie dużym zakresie. Do tego rodzaju guntów zalicza się materiały ziemne z wykopów, odkrywek, kopalni lub odpady skał płonych. Grunty te mogą występować w nasypach budowlanych lub w składowiskach antropogeniczne przemysłowo gospodarcze. Zalicza się utwory złożone z odpadów przemysłowo gospodarczych. Do tego rodzaju gruntu zalicza się różne żużle, popioły, materiały poflotacyjne, przepalone hałdy, nasypy zawierające materiały budowalane, utwory tworzące wysypiska śmieci i odpadów gospodarczych. 3. Skały okruchowe, skały klastyczne - to klasa skał osadowych, w których przewadze występują okruchy skał i ziarna minerałów(produkty wietrzenia fizycznego i erozji). Skały klastyczne dzielimy ze względu na wielkoość okruchów i ziaren(czyli struktute) na: Grubookruchowe- psefity (wilekość składników >2mm) Średniookruchowe- psamity (2-0,05mm) Drobnookruchowe- pelity(0,05-0,002) Spoiwo w skałach zdigenezowancyh powstaje na drodze reakcji chemicznych lub koagulacji koloidów: Krzemionkowe, węglanowe, ilaste, żelaziste, mieszane. Do skał niezdiagenezowancy zaliczamy żwiry(zdiagenezowana-zlepieńce, brekcje), piaski(zdiag.- piaskowce, arkozy, szarogłazy), muły i lessy(zdiag.-mułowce) 4. Przyczyny powstawania osuwisk: - nachylenie stoku, jest to element morfologiczny (rzeźba terenu) zmieniający się pod wpływem podcinania zbocza lub dosypywania materiału na zboczu -Budowa geologiczna podłoża, zarówno litologiczna, jak i tektoniczna; element ten może zmieniać się pod wpływem procesów wietrzenia -klimat, a zwłaszcza jego elementy, jak częstotliwość i intensywność opadów oraz zmiany temperetury. (dodatkowe były już) -zachwianie rownowagi naprezen w okreslonej strefie skal lub na pewnej powierzchni -sila ciezkosci * wzrost wilgotności gruntu spowodowany długotrwałymi opadami lub roztopami, * podcięcie stoku przez erozję, np. w dolinie rzecznej lub w wyniku działalności człowieka, np. przy budowie drogi, * nadmierne obciążenie stoku, np. przez zabudowę, * wibracje związane np. z robotami ziemnymi, ruchem samochodowym, eksplozjami, * trzęsienia ziemi. 5. Taras erozyjny - brzeg rzeki charakteryzuje budowa 'schodkowa', rzeka jest w równowadze, na dnie nie ma osadu, wiec rozcięcie erozyjne powoduje utworzenie się półek skalnych po obu stronach koryta
Zestaw8 1. Przesycona krzemionką (kwaśna), ma więcej niż 65% SiO2, co owocuje obecnością kwarcu. Poza kwarcem do minerałów głównych należą biotyt, muskowit i ortoklaz. Pobocznie można spotkać amfibol i plagioklaz kwaśny. Do rodziny granitu zaliczamy:granit (skała głębinowa),porfir kwarcowy(skała wylewna) granit - kwaśna skała magmowa - głębinowa, średnio- lub grubokrystaliczną, częściej średniokrystaliczna. Granit ma budowę jawnokrystaliczną na skutek środowiska głębinowego w jakim powstał. Skład mineralny: ortoklaz, kwarc, biotyt, muskowi. Min poboczne: plagioklaz kwaśny, amfibol, piroksen. 2. Produkty wietrzenia skał: -odłamki(okruchy skał), pojedyncze ziarna mineralne -min wtórne(np.min ilaste i krzemionkowe) -subst łatwo rozpuszczające się w wodzie(węglany, siarczany, chlorki) -skorupy wietrzeniowe -gołoborza i rumosze -eluwia 3. Rodzaje deformacji warstw skalnych: -fałdy i płaszczowiny( powstają w czasie ruchów górotwórczych w warunkach wielkokierunkowego działania sił które mogą prowadzić do ściskania, rozciągania, ścinania, skręcania rozerwania, rozkruszenia, a nawet całkowitego zniszczenia skał) -uskoki, rowy, zręby tektoniczne -spękania tektoniczne skał, szczeliny 4. Związek wód podziemnych z powierzchniowymi: Woda podziemna powstaje z wód powierzchniowych i opadowych, które wsiąkają w warstwy porowate gruntu, opadają do strefy nasycenia (saturacji) i tam tworzą stojące i płynące zbiorniki wód podziemnych. Następnie woda ta spływa do zbiornika wodnego, powierzchniowego. 5. Sedymentacja osadów w górskim zbiorniku zaporowym: Zbiorniki zaporowe buduje się na rzekach głównie dla zabezpieczenia przed powodziami. W zależności od typu zbiornika i jego położenia odróżniamy zbiorniki górskie, zwykle głębsze i o mniejszej powierzchni, od większych ale płytszych zbiorników nizinnych. Diageneza - proces tworzenia skały zwięzłej ze skał luźnych polegający na łączeniu (zlepianiu) spoiwem ziaren skalnych. Osad świeżo złożony jest luźny, miękki. Pod wpływem różnych czynników ulega przeobrażeniom chemicznym i fizycznym, które prowadzą do tego, że staje się on spoisty, twardy. Procesy do tego prowadzące przebiegają w warunkach ciśnienia i temperatury nie różniących się lub niewiele różniących się od tych warunków , w jakich osad został złożony. W procesie diagenezy główną rolę gra twardnienie koloidów, kompkcja osadów wywołana ciężarem gromadzących się osadów, cementacja i procesy rekrystalizacyjne polegające na rozpuszczeniu i strącaniu się związków chemicznych.
|
Zestaw15 1. Zastosowanie surowców skalnych w budownictwie: W produkcji materiałów budowlanych pierwszoplanową rolę odgrywa przemysł cementowy. Przemysł wapienniczy skupia się głównie w obszarze dość powszechnego występowania wapieni i margli. Przemysł kamieni budowlanych - wydobywa się głównie granity i bazalty, a w mniejszych ilościach również porfiry, melafiry, piaskowce i marmury. Przemysł szklarski wykazuje powiązanie z rozmieszczeniem złóż piasków kwarcowych. Przemysłu ceramiki szlachetnej; wiąże się to z występowaniem glin i iłów ceramicznych oraz kaolinu. 2. Formy transportu skalnego przez rzekę: *ruch skokowy *przenoszenie zawiesinowe *toczenie i poślizgi 3.grunt drobnoziarnisty (pelity) To utworu w których 90% masy próbki stanowią składniki mniejsze niż 2mm. Dzielimy je na dwie podstawowe grupy: grupy niespoiste i spoiste. Kryterium podziału tych gruntów stanowi zawartość frakcji iłowej. W gruntach niespoistych zawartość frakcji iłowej =<2%. Zaliczamy do nich piaski grube, średnie, drobne i pylaste. W gruntacg spoistych zawartość frakcji iłowej >=2%. Grunty spoiste w stanie wilgotnym wykazują cechy materiału plastycznego, natomiast w stanie suchym zachowują postać bryłek oraz większych grudek. 4.koluwia osad powstały w wyniku przemieszczenia skał przez osuwisko. sa to utwory przemieszczone z wyzszych partii w wyniku powierzchniowych ruchow mas ziemnych z róznych okresow geologicznych. Najczescie są to produkty powolnych spełzywań utworów zwietrzelinowych, a ponadto osuwisk, obrywów i usypisk. Ważna role w spełzywaniu gruntów odegral proces soliflukcji . Grunty koluwialne charakteryzyja się dużo różnorodnością składu. Młode grunty koluwialne są przeważnie luźne i słabo zdiagenezowane. Grunty kuluwialne występują glownie w obszarach Gorskich i wyżynnych. Szczególnie dobrze rozwiniete grunty koluwialne występują w Karpatach, w oberebie serii fliszowej 5.elementy leja depresyjnego Lej depresyjny - znaczące obniżenie poziomu wód podziemnych w stosunku do naturalnego zwierciadła tych wód. Przyczyną powstawania leja depresyjnego jest nadmierne punktowe wypompowywanie wody dla celów gospodarczych lub bytowych, a także podczas eksploatacji kopalń odkrywkowych i głębinowych. Efektem tego jest zachwianie stosunków wodnych danego obszaru, przesuszenie gruntów, trudności z zaopatrzeniem w wodę na terenach wiejskich (np. wysychanie studni) itp.
Zestaw14 1. elementy ułożenia warstw -bieg warstwy(rozciagłośc)-krawedz przeciecia pow stropowej lub spagowej z plaszczyzna pozioma -upad warstwy-kat upadu warstwy-kat dwuscienny alfa zawarty miedzy pow stropu/spagu warstwy a plaszczyzna pozioma. kat znajduje sie w plaszcz. pionowej, prostopadlej do linii brzegu warstwy(od 0 do 90st) -kierunek zapadania warstw-kierunek rzutu pionowego na plaszczyzne pozioma linii najwiekszego spadku stropu/spagu,azymut od 0 do 360st lub w kierunku odniesienia do str swiata 2. Metamorfizm skał powodują: -temperatura i ciśnienie -substancje chemiczne pochodzące z zewnątrz -ruchy skorupy ziemskiej Skały metamorficzne zbudowane są w większości z mineralow skal pierwotnych, które w niewielekim stopniu uległy przeobrażeniu (kwarc, miki, amfibole, pirokseny, kalcyt) oraz minerałów nowych-metamorficznych, powstałych w czasie przemian w procesie rekrystalizacji. 3. procesy geologiczne zachodzące przy budowie piętrzącej budowla piętrząca, budowla wodna (najczęściej rzeczna) służąca do spiętrzania wody; budowle piętrzące dzielą się na zapory i jazy. 4. Podstawowe wlasciwosci hydrogeologiczne skal: Właściwościami hydrogeologicznymi skał określa się te ich cechy, które decydują o zdolności do akumulowania, oddawania i przetwarzania wody. Do podstawowych właściwości należa: porowatość, szczelinowatość, kraskowatość oraz wodochłonność, odsączalność i przepuszczalność. 5.Skutki erozji deszczowej: -rozpuszczanie skał -transport zwietrzeliny -wyżłobienia -ablacja-spłukiwanie gleby
Zestaw13 1.skały pochodzenia chemicznego - powstałe w wyniku rozpuszczenia składników skał starszych i ponownego wytrącenia osadu wskutek parowania lub reakcji chemicznych z udziałem (lub bez) organizmów żywych. * węglanowe - wapienie, dolomit, margiel - skała mieszana * krzemionkowe - gejzeryt, kwarcyt, krzemień * żelaziste - żelaziak, ruda darniowa; * gipsowe i solne - gips, anhydryt, sól kamienna, sole potasowe; * fosforanowe - fosforyt, guano; * manganowe, siarkowe (siarka rodzima), strontowe, barytowe, fluorytowe; 2. . Zmienność osadów rzecznych w przekroju poprzecznym i podłużnym doliny Wyróżnia się trzy etapy w profilu podłużnym rzeki, czyli profilu wzdłuż jej osi: Bieg górny charakteryzujący się wysokim spadkiem, skalnymi wodospadami bystrzami i progami skalnymi, największą siłą transportową dominującą erozją wgłębną. Dolina rzeki ma kształt litery V Bieg środkowy to część biegu rzeki, w którym rzeka płynie już wolniej. Cechuje się mniejszym spadkiem, wleczony jest drobny materiał skalny, tworzą się zakola rzeczne (meandry), dominuje erozja boczna Ostatecznym efektem działania erozji bocznej jest powstanie starorzeczy, czyli części dawnego koryta rzecznego, która wskutek meandrowania cieku została odcięta i stała się jeziorem. W biegu dolnym zanika siła transportowa, wzrasta natomiast akumulacja materiału przy ujściu często tworzy się delta - czyli płaskie, rozgałęzione ujście rzeki wytworzone wskutek akumulacji materiału skalnego w jej korycie W profilu poprzecznym doliny rzecznej oprócz koryta można wyróżnić inne elementy, takie jak: równinę zalewową, terasy akumulacyjne, łożysko 3. Kryteria klasyfikacji gruntów budowlanych -wg frakcji (kamienista, żwirowa, piaskowa, pyłowa, iłowa) -antropogeniczne, naturalne, rodzime -skaliste -nieskaliste mineralne( grunty: kamieniste, gruboziarniste, drobnoziarniste) - organiczne -wulkaniczne 4. zrębu i rowu tektonicznego , rowy i zręby tektoniczne, powstają w wyniki połącznia warstw z przesunięciem pionowym i poziomym, stanowi deformacje nieciągłej, którą podstawowa forma SA uskoki. Rozerwanie warstw w połączeniu z przesunięciem pionowym i poziomym stanowi deformacje nieciągłe, których podstawową formą są uskoki. Zespół dwóch lub więcej przeciwstawnych uskoków, w których skrzydło zrzucone dwustronnie kontaktuje ze skrzydłami wiszącymi, nosi nazwę rowu tektonicznego. Przeciwieństwem rowu jest zrąb tektoniczny, w którym skrzydło wiszące obustronnie jest ograniczone skrzydłami zrzuconymi dyslokacji. Uskoki, rowy, i zręby tektoniczne, których podstawową cechą jest brak ciągłości kształtu i materii skalnej. 5. Istota współczynnika przepuszczalności: Wyznacza się go dla gruntów niespoistych w celu oceny ich przydatności w drogownictwie (podsypka pod nawierzchnię, sączki), w budownictwie (obniżenie zwierciadła wody gruntowej przy pracach fundamentowych), budownictwie wodnym (dno zbiorników).
|