MONARCHIA STANOWA - WŁOCHY

1. Miasta - okres konsularny

• XI-XII wieku

• Władzą decydującą o sprawach miasta i kierunkach polityki było ogólne zebranie obywateli(concio)

• Brali w nim udział wszyscy mieszkańscy posiadający pełnie praw politycznych

• Kompetencje :

-uchwalanie prawa

-stanowienie podatków

-decydowanie o wojnie i pokoju

• Potem w to miejsce wielka rada

• Ok. 500 obywateli wybieranych na pół roku spośród najbogatszych

• Wybierała ona ze swego grona radę ścisłą

• Urząd konsula pojawił się w XI w -władza wykonawcza w mieście

• Wybory były najczęściej pośrednie

• Był to organ kolegialny - 2-21 osób na rok

• Po upływie kadencji musieli złożyć sprawozdanie -mozliwa reelekcja

• 1158r- pola ronkalskie-Fryderyk I -odebranie włoskim miastom prawa wyboru własnych urzędników

• Prawo spiży - finansowanie podróży Fryderyka I po Włoszech

2. Miasta - okres podesty

• W czasie wojen z Fryderykiem I konsulat przechodził kryzys

• Zaczęto w niektórych miastach powierzać władzę tylko jednemu z konsulów .Od XII w nazywano go podestą

• Miasta określały warunki na jakich można ten urząd spełniać

- ukończenie 30 lat

-pochodzenie ze stanu rycerskiego

-mieszkanie w mieście położonym co najmniej 50 mil dalej

-prowadzenie określonego trybu życia ( bez przyjaciół)

-nie wolno było sprowadzać rodziny

-nie wolno było zakupować nieruchomości

-nie wolno było się udawać za mury miejskie

• Wybierano ich na pół roku lub rok

• Miał władzę administracyjną , wojskową i sądową

• Za sprawowanie urzędu ponosił odpowiedzialność

• Swoje kompetencje ustawodawcze zachowała Rada Wielka a doradczo-kontrolne - Rada Ścisła

• W tym okresie była ekspansja terytorialna

• Powodowało to sprzeczności w postawach mieszkańców komun

• Interesy starego mieszczaństwa zaczęły się kłócić z dążeniami ludu miejskiego

• Powstała rywalizacja między koteriami szlacheckimi a związkami kupieckimi

3. Okres cechowy

• Zaczęły powstawać w XII w

• Na ich czele stali starsi cechowi

• Oprócz prowadzenia działalności gospodarczej ciążyły na nich obowiązki wojskowe w piechocie

• Przeciwwagą była konnica skupiająca szlachtę

• XIII - podział władzy i powstanie 2 gmin : właściwej ( dawna organizacja zarządu miasta) i ludowej (organizacja własnych władz odpowiadająca starej komunie)

Podest	Kapitan ludu
Rada wielka	Rada Starszych
Rada Mniejsza	Rada Tajna
Zgromadzenie ogólne	Rada Ludowa

4. Miasta - signorie

• Centralizacja władzy w komunach miejskich

• Podeści i kapitanowie w XIII/XIV w zaczęli być wybierani dożywotnio

• Mieli coraz szerszy zakres władzy -zaczęli przyjmować tytuł signora-pana miasta

• Inne instytucje formalnie istniały

• Starali się o zalegalizowanie swego urzędu próbując uzyskać tytuł dziedzicznego księcia od cesarza lub papieża

5. Republiki mieszczańskie

• Odmienny ustrój niż Lombardia miała Toskania

• Stolicą była Florencja ,którą do XIII wieku faktycznie rządziła szlachta chociaż formalnie podesta , Rada Wielka (300 osób) i Rada Mniejsza (90)

• 1250r -władzę przejmuje lud -system rządów opiera się na organizacji wojskowej

• Mieszczaństwo zostało podzielone na 20 kompanii odpowiadających dzielnicom miasta

• Przy boku kapitana funkcjonowała rada złożona z 12 starszych

• 1294 r - Zarządzenie Sprawiedliwości - proklamacja nowego ustroju

• Władza naczelna należy do 21-osobowej Rady (przedstawiciele cechów) a wojskowa i wykonawcza do chorążego sprawiedliwości

• 1378r- powstanie ciompi -obalenie republiki

• Florencja staje się signorią

6. Republiki arystokratyczne

• Od XI w władza w Wenecji należała do arystokracji

• Jej interesy reprezentowała wybierana corocznie Wielka Rada

• Członkowsko w Radzie było dziedziczne a dostęp do niej zamknięto w XIII w

• Liczyła 480 osób a nazwiska rodów uprawnionyh były zapisane w Złotej Księdze

• Władza wykonawcza należała do doży -formalny naczelnik Wenecji -wybieranego przez kolegium elektorów złożonego z członków Rady

• Elekcja była 9-stopniowa

• Funkcjonująca obok doży Rada Mniejsza przekształciła się w Senat (sprawy kościelne , finansowe, urzędnicze)

• XIV w - rada dziesięciu wybierana przez radę wielką (przeciwdziałanie wszelakim zamachom ustrojowym i bepieczeństwa)

• Najjaśniejsza Signoria Wenecji - organ reprezentacyjny - doża i 6-osobowa Rada Tajna wybierana na okres roku

• W Geniu był również ustrój oligarchiczno-arystokracyjny :

-władza ogólna - zabranie obywateli

-władza wykonawcza- 4 konsulów

-1309r- kapitan ludu stał się dożywotnim dożą

-XIV w - na czele stanął doża z 2 -letnią kadencją a okok niego był0 12 gubernatorów tworzących Senat

7. Parlament

• Funkcje te przejęła Rada Walna w królewstwie Neapolu

• Możnowładctwo świeckie i duchowne oraz przedstawiciele rycerstwa i miast

• Kompetencje to uchwalanie podatków

---