14. Źródła inflacji oraz jej konsekwencje dla funkcjonowania gospodarki.
Inflacja- nieodwracalny wzrost ogólnego poziomu cen, czego bezpośrednim skutkiem jest deprecjacja (spadek siły nabywczej pieniądza) pieniądza
Do przyczyn powstawania inflacji zalicza się:
gwałtowny wzrost popytu
nadmierna ilość oferowanych kredytów
nadmierny w stosunku do wzrostu produkcji wzrost płac
nadmierne wydatki państwa nie znajdujące pokrycia w dochodach
chodzi tu o finansowe kłopoty państwa i konieczność finansowania
deficytu państwowego, co można prowadzić w dwojaki sposób.
Państwo może pożyczyć pieniądze od sektora prywatnego,
sprzedając obligacje lub drukować pieniądze (wzrost emisji
pieniądza papierowego) i przeznaczyć je bezpośrednio na wydatki.
Jeżeli rząd nie zmieni polityki fiskalnej zmierzającej do ograniczenia
deficytu doprowadzi to do gwałtownego wzrostu inflacji a w
konsekwencji do hiperinflacji.
wzrost kosztów produkcji
zbyt niski stopień rozwoju jakiejś gałęzi gospodarki mającej dla niej strategiczne znaczenie (rosną wówczas ceny produktów wytwarzanych przez tą gałąź, a w ślad za tym rosną koszty produkcji i ceny innych dóbr; taką inflację określa się jako strukturalną)
podjęcie przez państwo pewnych formalnych działań, które wpływają na wielkość kosztów produkcji (inflacja instytucjonalna)
inflacja występująca w innym państwie tylko w przypadku, gdy istnieją ścisłe związki i bardzo daleko posunięta współpraca pomiędzy tymi krajami (jest to tzw. inflacja importowana).
Skutkiem inflacji w gospodarce narodowej jest wystąpienie całego szeregu zjawisk mających zdecydowanie negatywny wpływ na jej funkcjonowanie. Mają one zarówno charakter ekonomiczny, jak i społeczny, psychologiczny i polityczny.
Syntezując, skutkiem procesów inflacyjnych może być:
• spadek siły nabywczej pieniądza (czyli jego deprecjacja), a w ślad za tym również ograniczenie jego funkcji;
• podejmowanie błędnych i nieefektywnych decyzji lokat kapitałowych;
• nieprawidłowa redystrybucja dochodów i majątku (mogąca spowodować niezadowolenie społeczne);
• wzrost stopy procentowej kredytów i oszczędności;
• erozja realnego poziomu opodatkowania;
• strata dla oczekującego na zapłatę i zysk dla odraczającego spłatę należności;
• wzrost kosztów produkcji oraz mniejsze od założonych zyski;
• ucieczka w wartości rzeczowe, prowadząca do nieprawidłowej alokacji kapitału;
• nieprawidłowa decyzja inwestycyjna, której konsekwencją są nieskończone inwestycje i zamrożenie kapitału, prowadzące nawet do bankructwa przedsiębiorstwa;
• nieuzasadnione zakupy przez przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe;
• powstrzymywanie się od sprzedaży dóbr przez przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe.
- przy nieprzewidzianym wzroście poziomu cen następuje spadek dobrowolnych oszczędności. Społeczeństwo ucieka od pieniądza gotówkowo często niewłaściwie lokując swoje zasoby pieniężne
- relatywny spadek skłonności do oszczędzania wywołuje dalsze konsekwencje na rynku finansowym. stopa procentowa rośnie , aby zrekompensować wartości pieniądza. Podrożenie kredytu obniża rentowność planowanych inwestycji. inwestorzy obawiają się długoterminowych inwestycji, gdyż nie mają pewności , jaka będzie w przyszłosci dzisiejszych. korzystnych w wyrażeniu nominalnym interesów.
Przy wysokiej stopie inflacji występuje tendencja do spadku cen akcji. W rezultacie powstają straty społeczne wynikające z nieoptymalnej alokacji zasobów
Permanentna inflacja osłabia pozycję kraju na rynkach międzynarodowych
Wzrost cen towarów eksportowych i spadek cen towarów importowanych uruchamia proces deprecjacji waluty i prowadzi do jej dewaluacji ( spadek jej w stosunku do innych walut)
Ponadto inwestorzy zagraniczni zaczną wycofywać swe wkłady z banków krajowych, co spowoduje odpływ rezerw i osłabienie pozycji waluty krajowej
IV. Skutki inflacji
spadek wartości niezabezpieczonych oszczędności (pieniądze w tzw. "kieszeni" oraz na nisko oprocentowanych lokatach bankowych - a'vista),
brak stabilności w prowadzeniu działalności gospodarczej,
naciski pracowników na wzrost płac,
spadek wartości i zaufania do pieniądza,
rozbieżność pomiędzy planowanymi a rzeczywistymi zyskami,
wyższe dochody nominalne,
ograniczenie produkcji,
utrudnienia w rozliczaniu transakcji zagranicznych,
Analiza gospodarczych skutków inflacji
a) ceny rosną
b) wartość pieniądza maleje
c) spada wartość nabywcza pieniądza
d) spada stopa życiowa ludności
e) ubożenie społ
f) rośnie oprocentowanie kredytów
g) ucieczka do waluty obcej
h) zniechęcenie do oszczędzania
Reasumując, następstwem procesów inflacyjnych w gospodarce narodowej może być:
a. deprecjacja pieniądza, czyli spadek jego wartości (siły nabywczej), co przyczynia się do redukcji jego funkcji;
b. niezadowolenie społeczne wywołane spadkiem płac realnych;
c. wzrost stóp procentowych kredytów i oszczędności;
d. niechęć do podejmowania inwestycji;
e. niepewność, co do przyszłych zysków;
f. wzrost kosztów produkcji;
g. inwestowanie w wartości rzeczowe, prowadzące do prawidłowej alokacji kapitału;
h. nieprawidłowe decyzje inwestycyjne w konsekwencji prowadzące nawet do upadku przedsiębiorstwa;
i. nadmierny konsumpcjonizm.
są to źródła powstania inflacji popytowej w wyniku której zwiększa się podaż pieniądza, a w ślad za tym rosną ceny dóbr i usług
ten czynnik jest konsekwencją spadku podaży jakiegoś zasobu o strategicznym znaczeniu dla gospodarki, co prowadzi do wzrostu cen tego zasobu, a to z kolei prowadzi do wzrostu kosztów produkcji oraz wzrostu cen innych dóbr i usług (inflacja kosztowa)