Zadania egzaminacyjne z logiki dla III grupy - egzaminator dr Marek Leśniak

(zadania obowiązujące w roku akademickim 2010/2011 - część 1/4)

(sposób rozwiązywania przedstawionych poniżej zadań - tylko według wskazówek z wykładów dla III grupy)

1. Wskaż zdania prawdziwe:

A. Semiotyka jest częścią semantyki, czyli ogólnej nauki o znakach.

B. Pragmatyka nie jest działem syntaktyki, ale jest działem semantyki.

C. Język prawny jest językiem, w który formułowane są akty prawne.

D. Metajęzyk jest językiem służącym do opisywania wyrażeń języka niższego stopnia.

2. Wskaż zdania prawdziwe:

A. Metajęzyk jest językiem służącym do opisywania wyrażeń języka niższego stopnia,

B. Pragmatyka nie jest działem syntaktyki, ale jest działem semantyki,

C. Język prawny jest językiem, w który formułowane są akty prawne,

D. Semiotyka jest częścią semantyki, czyli ogólnej nauki o znakach,

3. Wskaż zdania fałszywe:

A. Ogólna metodologia nauk jest teorią struktury procesu poznawczego w różnych dziedzinach życia,

B. Wypowiedź pełni rolę performatywną, jeśli wyraża emocje jej autora,

C. Funktor służy do budowy wyrażenia złożonego,

D. Język prawny jest metajęzykiem języka prawniczego.

4. Czy leżące w magazynie zarządu drogowego blaszane żółte trójkąty z czerwoną obwódką są znakami w sensie logicznym?

A. tak, gdyż są zgodne ze wzorem przewidzianym przez stosowne przepisy,

B. nie, gdyż nie mają nadawcy ani odbiorcy,

C. tak, gdyż mają substrat materialny,

D. nie, gdyż znak nie jest czymś materialnym.

5. W której z poniżej opisanych sytuacji nie mamy do czynienia ze znakiem:

A. Krysia podnosi rękę do góry w trakcie porannej gimnastyki.

B. W czasie dyskusji podczas zebrania zarządu Adam podnosi rękę do góry.

C. Piotr wkładając sweter podnosi rękę do góry.

D. Szymon w tłumie na lotnisku podnosi rękę do góry, aby Judyta zobaczyła, gdzie czeka jej kierowca.

6. Czy ściśle wyraził się ktoś, kto powiedział, że gorączka jest znakiem choroby ?

7. Czy znak drogowy usytuowany przy jezdni, odwołujący ograniczenie prędkości, niepoprzedzony znakiem drogowym ograniczenia prędkości jest znakiem na gruncie logiki? Uzasadnij swoją odpowiedź.

8. Określ kategorie syntaktyczne części składowych następujących zdań:

Położony obok rzeki budynek był starą, eklektyczną kamienicą.

Jeżeli Jan śpi to, to Ela na kanapie czyta książkę.

Niezwykle uprzejmy pasażer okazał się długoletnim złodziejem kieszonkowym.

Jan pracuje, chociaż Ela głośno śpiewa.

Jan studiuje prawo, a jego ojciec jest znanym kupcem.

Wytrawny wędkarz bacznie obserwuje wodę.

Wczorajszy wykład był bardzo interesujący.

Siedzący w sali zajęciowej student szybko podał kubek z kawą swojej koleżance.

Sumienny student zawsze odrabia zadanie domowe.

Nie jest tak, że sąsiad kradnie sygnał telewizyjny.

Przyśniła mi się rzeczywistość, więc się obudziłem.

W Paryżu młody Wirpsza dojadał resztki testamentu - nie mógł dostać pracy.

Przestępstwo jest zbrodnią albo występkiem.

Przestępstwami podobnymi są przestępstwa należące do tego samego rodzaju.

Osobiście nic do ciebie nie mam.

Jan sprzedał zepsuty rower, a Piotr kupił herbatę w kubku

Zachorował pan na moją ulubioną chorobę.

Jan nie lubi siedzieć na bardzo długich filmach.

Kodeks kupiony w księgarni.

9. Czy w zdaniu „Jan studiuje, a jego ojciec jest znanym kupcem” występuje funktor:

A. z/z B. z/nnn C. n/n D. z/n/z/n

10. Kategorię syntaktyczną wyrażenia „głośno” w zdaniu „Jan pracuje, chociaż Ela głośno śpiewa” można oznaczyć symbolem:

A. z/n,

B. z/n,n

C. n/n

D. z,n/z

11. Czy w zdaniu „Wytrawny wędkarz bacznie obserwuje wodę” zarazem nie występują funktory:

A. „n/n” lub „n/n,n”,

B. co najwyżej bądź „z/n,n” bądź„z/n/z/n”,

C. albo „n/n,n” albo „z/n”,

D. ani „n/n” ani „z/n,n/z/n,n”.

12. Czy w zdaniu „Wytrawny wędkarz bacznie obserwuje wodę” występują funktory:

A. „n/n” i „n/n,n”,

B. „n/n” i „z/n,n”,

C. „n/n,n” i „z/n”,

D. „n/n” i „z/n,n/z/n,n”.

13. Czy w zdaniu „Jan sprzedał zepsuty rower, a Piotr kupił herbatę w kubku” nie występuje funktor:

A. „n/n,n”,

B. „z/n”,

C. „z/z,z”

D. „z/n/z/n”.

14. Jakiego stopnia językowego jest wypowiedź:

„Janusz orientuje się, że Paweł wie, że zwrot „mieć węża w kieszeni” składa się z czterech słów”

15. Czy klasą nazewniczą przy określaniu stosunku między zakresami nazw „obszar Europy” oraz „obszar „Polski” może być nazwa:

A. Europa

B. Świat

C. Kontynent

D. Istota żywa

16. Wskaż zdania prawdziwe:

A. Treść nazwy (konotacja) jest zespołem cech tej nazwy,

B. Zakres nazwy (denotacja) jest zbiorem desygnatów tej nazwy,

C. Nazwa indywidualna oznacza, ale nie znaczy,

D. Niektóre nazwy puste znaczą, ale nie oznaczają.

17. Wskaż zdania prawdziwe

a) Nazwa odnosi się do szeroko rozumianych bytów, które mogą występować empirycznie albo są abstrakcyjne.

b) Desygnatem nazwy nazywamy obiekt, dla którego dana nazwa jest znakiem.

c) Nazwa „społeczna szkodliwość czynu” jest nazwą nieostrą.

d) Nazwy indywidualne nie mogą występować w supozycji formalnej.

e) Nie można mówić o równoznaczności nazwy indywidualnej i nazwy generalnej.

f) .Nie zawsze nazwy równoważne są równoznaczne.

g) Nazwy jednostkowe nigdy nic nie znaczą.

h) Zakres nazwy to inaczej konotacja.

i) Nazwy indywidualne mogą występować w supozycji formalnej.

j). Nazwa jest uzewnętrznieniem pojęcia.

k) nieostrość nazwy wiążę się z jej oznaczeniem.

l) niewyraźność nazwy wiąże się z jej znaczeniem.

18. W wypowiedzi „Mam świetny wybielacz do kolorów” („To było kłamliwe łgarstwo”, „Na desce poruszył się martwy karp”, „Jan cofnął się do tyłu”) wystąpił błąd:

A. oksymoron zdaniowy

B. pleonazm zdaniowy

C. pleonazm nazwowy

D. otoporaz nazwowy

19. Przedstaw charakterystykę nazw: prawnik, jedyny las na księżycu, biblioteka, najwyższa góra w Tatrach, Warszawa, umowa (jako dokument), umowa (jako stosunek prawny), Smok Wawelski, obecna stolica Francji, Paryż.

20. O nazwie „Smok Wawelski” można zgodnie z prawdą orzec, iż jest ona:

A. złożona, abstrakcyjna, pusta o intencji jednostkowej, zbiorowa,

B. prosta, konkretna, niepusta, indywidualna,

C. niemożliwa do użycia w supozycji materialnej,

D. złożona, konkretna, niezbiorowa, pusta.

21. O nazwie „Warszawa” można prawdziwie orzec, iż jest ona:

A. prosta, indywidualna, abstrakcyjna, jednostkowa,

B. niemożliwa do użycia w supozycji formalnej,

C. pozbawiona konotacji,

D. prosta, konkretna, indywidualna, niepusta.

22. W jakiej supozycji użyto wyróżnionej nazwy w zdaniu: Zgniatacz to nazwa urządzenia stosowanego w produkcji hutniczej ?

A. prostej i materialnej,

B. materialnej lub prostej,

C. formalnej lub prostej,

D. materialnej albo formalnej.

23. Nazwa „pierwszy kosmonauta z Chin” („Uniwersytet Warszawski”, „obecny król Polski”, „zasmucony pegaz”) jest nazwą:

a) prostą, generalną, nieostrą ,

b) złożoną, generalną, jednostkową,

c) konkretną, jednostkową, ostrą,

d) posiadającą treść.

24. Nazwy: „obecna stolica Francji” i „największe miasto nad Sekwaną” są:

A.równoważne i równoznaczne

B.równoważne, ale nie równoznaczne.

C.równoznaczne, ale nie równoważne.

D. nie są równoznaczne i nie są równoważne

25. Która z poniższych nazw jest zarazem prosta, ogólna, i konkretna zarazem?

a) czerwień,

b) korporacja prawnicza,

c) kompetencja,

d) krasnoludek

26. W jakiej supozycji użyto wyróżnionej nazwy w zdaniach: (a) Fabryka samochodów zbudowana została na Żeraniu, (b) Racjonalizator jest to wyraz o rdzeniu łacińskim,(c) Spychacz jest maszyną niezbędną do szybkiego wykonywania prac ziemnych, (d) Pilot jest osobą kierującą samolotem, (e) Dźwig ustawiono na placu budowy tego gmachu.

27. Dane są następujące nazwy: „makówka”, „ziarnko maku”, „prawnik”, „prokurator”, „żołnierz WP”, „osoba, która ukończyła 18 lat”, ,,osoba, która nie przekroczyła 50. roku życia”, „zwierzę”, „piernik”, „wiatrak”, „analfabeta”, „student”, „ptak”, „wróbel”, „siatkówka oka”, „oko”, „zwierzę parzystokopytne”, „oko”, „siatkówka oka”, „spółka”, „wspólnik”, „całość obszaru Europy”, „całość obszaru Polski”, „sąd rejonowy”, „sąd okręgowy”, „student”, „Małopolska”, „Kraków”, „część Polski”. Jakie stosunki zachodzą między zakresami tych nazw, wziętych w formie podanej lub w postaci klasy negatywnej do ich zakresu ?

28. Między zakresami nazw: „cały obszar Europy” oraz „cały obszar Polski” występuje taki sam stosunek jak między zakresami nazw: a) „oko” i „część twarzy”, b) „student” i „osoba posiadająca prawo jazdy”, c) „analfabeta” i „nie-student”, d) „rower” i „kierownica roweru”

29. Między zakresami nazw „książka” i „coś, co nie jest ziarnkiem maku” zachodzi taki sam stosunek, jak między zakresami nazw:

A. „oficer WP” i „żołnierz WP”,

B. „spółka” i „pojazd””,

C. „całość obszaru Polski” i „całość obszaru Europy”,

D. „coś, co nie jest osobą, która ukończyła 18 lat” i „nie-wiatrak”.

30. Jakie w ogóle mogą zachodzić stosunki pomiędzy zakresami dwóch nazw jednostkowych ?

29. Jakie w ogóle mogą zachodzić stosunki miedzy zakresem nazwy jednostkowej a zakresem nazwy ogólnej ?

30. Pomiędzy zakresami nazw „analfabeta” i „nie-student” nie zachodzi stosunek:

A. nadrzędności albo krzyżowania.

B. krzyżowania albo sprzeczności,

C. przeciwieństwa,

D. żaden z wymienionych w A, B, C.

31. Wskaż zdania prawdziwe:

A. Definicje nominalne podają informacje o znaczeniu jakiegoś słowa w danym języku.

B. Definicje indukcyjne zawierają tzw. warunek wyjściowy oraz warunek indukcyjny.

C. Nazwa indywidualna oznacza, ale nie znaczy.

D. Niektóre nazwy puste znaczą, ale nie oznaczają.

E. Istnieją definicje równościowe i regulujące zarazem.

F. Definicje legalne często mają postać definicji regulujących.

32. O definicji „Kopaliną jest węgiel, rudy metali, kamień wapienny, ropa naftowa i gaz ziemny” można prawdziwie orzec, iż:

A. jest ona zbudowana klasycznie,

B. termin „Kopalina” pełni w niej rolę definiendum,

C. termin „Kopalina” pełni w niej rolę definiensa,

D. z punktu widzenia potocznego języka polskiego nie jest definicją sprawozdawczą.

33. „Metal szlachetny to złoto, srebro oraz platyna” jest definicją: a) równościową klasyczną, b) alternatywną, c) przez postulaty, d) nominalną słownikową

34. O definicji „Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności” można zgodnie z prawda orzec, iż:

A. jest ona zbudowana klasycznie,

B. termin „część powierzchni ziemskiej” pełni w niej rolę genusu,

C. termin „stanowiące odrębny przedmiot własności” pełni w niej rolę różnicy gatunkowej,

D. jest definicją równościową.

35. Jakim błędem obciążona jest definicja „Rzeka jest to naturalny ciek słodkowodny, stały lub okresowy, większy od strugi, strumienia i potoku” ?

36. Jakie błędy popełniono w podanych poniżej definicjach:

A. „Logika to nauka zajmująca się analizą poprawnego rozumowania. Nauka zajmująca się analizą poprawnego rozumowania jest jedną z najważniejszych nauk dedukcyjnych. Jedną z najważniejszych nauk dedukcyjnych jest logika”

B. „Funktor prawdziwościowy jest to funktor ekstensjonalny”

C. „Płacz są to łzy”

D. „Samochód jest to pojazd czterokołowy”.

E. „Kradzieżą jest towar wyniesiony bez zapłaty ze sklepu”

F. „Doktorant to uczestnik studiów doktoranckich.”

G: „Logika jest nauką zajmującą się analizą poprawnego rozumowania. Nauka zajmująca się analizą poprawnego rozumowania jest jedną z najważniejszych nauk dedukcyjnych. Jedną z najważniejszych nauk dedukcyjnych jest logika”

H. „Samochód to pojazd”

I „Student to osoba, która uczy się w szkole publicznej.

37. Jakim błędem obciążona jest definicja „Notariusz jest to osoba zatrudniona na stanowisku notariusza” ?

38. Scharakteryzuj budowę i poprawność następujących definicji sprawozdawczych: „Metro jest to środek komunikacji miejskiej, poruszany siłą elektryczności”, „Atrament jest to niebieski płyn, którego używa się pisząc piórem”, „Metal szlachetny - to platyna albo srebro”.

40. -Co to jest „piernik”? - zapytał Karol swoją mamę.

- „Piernik” to coś takiego, co właśnie trzymasz w ręce. - odpowiedziała pani Teresa.

Pani Teresa posłużyła się:

A. Rodzajem pseudodefinicji.

B. Charakterystyką.

C. Definicją projektującą.

D. Tzw. definicją ostensywną.

41. Czy to podział logiczny „Rower składa się z kół, ramy, siodełka, kierownicy i wyposażenia dodatkowego” ?

42. W zakresie generalnej i ogólnej nazwy M wyodrębniono dwie części, stanowiące zakresy nazw S oraz P, przy czym okazało się, że pomiędzy zakresami nazw S oraz P zachodzi stosunek sprzeczności. Dokonany podział logiczny jest:

A. poprawny,

B. wyczerpujący lecz nierozłączny,

C. niewyczerpujący lecz rozłączny,

D. niewyczerpujący i nierozłączny.

43. W zakresie generalnej i ogólnej nazwy M wyodrębniono dwie części, stanowiące zakresy nazw S oraz P, przy czym okazało się, że pomiędzy zakresami nazw S oraz P zachodzi stosunek przeciwieństwa. Przedstaw charakterystykę dokonanego podziału.

44. W zakresie generalnej i ogólnej nazwy M wyodrębniono dwie części, stanowiące zakresy nazw S oraz P, przy czym okazało się, że pomiędzy zakresami nazw S oraz P zachodzi stosunek niezależności. Przedstaw charakterystykę dokonanego podziału.

Wykorzystano zadania:

- z zestawów egzaminacyjnych prof. dr. hab. Tadeusza Widły

- z zestawów egzaminacyjnych prof. dr. hab. Jerzego Koniecznego

- z podręcznika: Tadeusz Widła, Dorota Zienkiewicz: „Logika” Warszawa 2006.

- z podręcznika: Zygmunt Ziembiński: „Logika praktyczna” Warszawa 1998.

- z podręcznika: Andrzej Malinowski, Michał Pełka, Radosław Brzeski: „Przewodnik do

ćwiczeń z logiki dla prawników” Warszawa 2008

- własne opracowania

6

---