„BÓG, CIELESNOŚĆ I MIŁOŚĆ”
Koncepcja ciała w polskim personalizmie katolickim.
Personaliści katoliccy w Polsce akcentują - duchowe wartości i powinności ludzkiej.
Wskazują również na materialne uwarunkowania bytu ludzkiego, głosząc, że jest on podmiotem cielesno-duchowym, zdolnym działać w sposób rozumny, dobrowolny i społeczny.
Personalizm - kierunek filozoficzny oparty na metafizycznym albo religijnym założeniu, że rozwój osobowości człowieka jest źródłem i celem życia jednostkowego, społecznego.
JPII wskazuje na to, iż ciało posiada właściwości sakralne, stanowiące źródło wartości duchowych, powinności moralnych.
Personaliści katoliccy koncentrują się przede wszystkim na analizie pojęcia osoby, potrzeby jej doskonalenia w perspektywie zbawienia. Zalecają odsunięcie się od dóbr świata materialnego, jednostkowego od zmysłowości.
MIECZYSŁAW GOGACZ Człowiek jest osobą. Posiadanie ciała nie decyduje o stanowieniu osoby. Gdyby ciało sprawiało, że dany byt jest osobą, to zwierzęta też byłyby osobami. Status osoby zależy bardziej od rozumu, duszy. Na początku drogi ludzkiej jest Bóg, na jej końcu - również Bóg, jako cel ostateczny.
Ciało nie zawiera wartości sakralnych, doskonałych, które można byłoby uwydatnić, pielęgnować, rozwijać we współczesnym wraz z osobą dążeniu do zjednoczenia z Bogiem.
ALBERT MIECZYSŁAW KRĄPIEC Ciało tych wartości nie posiada wg. A.M.Krąpca człowiek jawi się dwustronnie: jako natura (biologiczna chociaż swoista strona człowieka) i jako duch. Jaźń jako centrum, jako przedmiot aktów filozoficznych i aktów psychiczno-duchowych. Krąpiec owo centrum traktuje w sposób duchowy. Popiera tezę chrześcijańską o zwierzchności duszy nad ciałem. Na określenie tożsamości przedmiotu nie mają wpływu doznania zmysłowe, lecz jedynie niematerialna strona bytu.
M.A.Krąpiec twierdzi, że dusza jest nieśmiertelna (człowiek jest nieśmiertelny). Afirmuje przy tym duchowy charakter jednostki, a ciału nadaje podrzędny status „to dusza organizuje sobie ciało, które istnieje istnieniem duszy”.
JERZY KALINOWSKI Boża idea każdego stworzenia wyznacza mu jego doskonałość duchową właściwą mu pełnię bytu. Każdym czynem ludzkim, jako spełnionym przy współudziale rozumu i woli, zajmuje człowiek postawę dodatnią lub ujemną względem swego ostatecznego przeznaczenia. Wybrane wartości są ściśle związane z „zapotrzebowaniami” osoby, tzn. osoba realizuje dokładnie te wartości, które uważa za właściwe i które powinny być zgodne z pojęciem dobra. Owo dobro nie jest utożsamiane z dobrami cielesnymi, pożądaniami, namiętnościami, seksualnymi potrzebami. Wszystkie winny być podporządkowane doskonaleniu osoby. Rozpatruje człowieka w sferze aktywności moralnej, doskonalenia osoby. Pełnia bytowa człowieka realizuje się tylko dzięki osobowości, że wyłącznie z jej aktów moralnego wyboru wartości wynikają.
ADAM RODZIŃSKI koncentruje uwagę na kształtowaniu się wartości w relacjach międzyosobowych. Człowiek jest powołany do bycia moralnym. Afirmuje wartości etyczne potwierdzające sens godności człowieka, zdążającego do połączenia się z Bogiem.
TADEUSZ STYCZEŃ Najistotniejszą właściwością człowieka jest godność osobowa, stanowiąca ośrodek i pierwotne źródło moralności, potwierdza się ona w relacjach międzyosobowych, w czynie. Pełnię afirmacji osiąga się po uwzględnieniu w procesie afirmacji etycznych założeń, objawionych przez Boga. Godność osób widać w kontaktach drugiej osoby. Osoba i Bóg stanowią źródło wartości moralnej.
TADEUSZ ŚLIPKO Człowiek najpełniej realizuje się w świecie wartości etycznych, doskonaląc osobę w procesie dążenia do celu ostatecznego, w świadomym przeżyciu wartości oraz w świadomym przeżyciu powinności, czyli koniecznego spełnienia się w czynach moralnych. Duchowe aspekty samodoskonalenia człowieka w drodze do Boga. Do poznania człowieka nie wystarczy widzieć zewnętrzną stronę cielesności, trzeba sięgnąć do jego wnętrza. Aby poznać człowieka należy spojrzeć w sposób wolny od obciążeń materialnej konkretności osoby.
JP II (KAROL WOJTYŁA) prezentował poglądy typowe dla personalistycznej antropologii. Podkreślał problematykę doświadczenia wspólnoty, solidarności, uczestnictwa w realizowaniu wspólnego dobra, miłości i odpowiedzialności.
Czyn stanowi szczególny moment ujawnienia się osoby. Pozwala najwłaściwiej odsłonić jej istotę i najpełniej ją zrozumieć.
„ktoś” - to osoba, która ma władzę dysponowania swoim ciałem na podstawie decyzji wolnej, osobnej osobowo, zakładającej konieczność doskonalenia się w drodze do Boga.
Źródło moralności - kontekst horyzontalny - społeczność (wartość w kontakcie z innymi osobami) - wertykalny kontekst - układ pionowy - konfrontacja wewnętrznie doświadczonych norm z obiektywnymi, objawionymi przez Boga wartościami.
Ciało jako pierwotna wartość.
Bóg dał ciało człowiekowi aby ten za jego pomocą realizował te wartości, które zostały w nim zaprojektowane.