Badania marketingowe rynku

22.02.2011

Klasyfikacja źródeł informacji

Najogólniejszym kryterium podziału źródeł informacji są granice przedsiębiorstwa prowadzącego lub zlecającego badania. Zgodnie z tym kryterium wyróżnia się dwa rodzaje źródeł informacji: wewnętrzne i zewnętrzne.

Kolejnym kryterium podziału źródeł są granice danego kraju i w tym przypadku wyróżniamy: krajowe i zagraniczne.

Trzecim kryterium jest pochodzenie informacji. Wyróżniamy źródła: pierwotne, które nie są rezultatem żadnego postępowania badawczego, czyli są to na ogół określone rzeczy, osoby lub zdarzenia. Źródła wtórne są to z kolei dane przetworzone, które są wynikiem badań i pomiarów prowadzonych wcześniej do określonych celów.

Uwzględniając powyższe kryteria wyróżnia się następujące rodzaje źródeł informacji

08.03.2011.

Charakterystykę źródeł informacji należy rozpocząć od grupy źródeł wtórnych bowiem są formuła, z której łatwo się korzysta ze względu na to, że można w tych źródłach pozyskać dane już przetworzone, które łatwiej jest wykorzystać do określonych celów niż korzystanie z danych ze źródeł pierwotnych.

Wewnętrzne źródła wtórne- powstają i znajdują się wewnątrz przedsiębiorstwa, najbogatsza wewnętrzne źródła wtórne znajdują się w dziale księgowości bowiem tam za pośrednictwem dokumentów rejestruje się całość operacji gospodarczych firmy. Ponadto cenne źródła wtórne można znaleźć w dziale zbytu, ewentualnie importu, jak również eksportu.

Zewnętrzne krajowe źródła wtórne- znajdują się poza przedsiębiorstwem, również tam powstają ale w granicach danego kraju, przy czym mogą one zawierać dane zarówno na temat rynku krajowego jak i zagranicznego.

Źródła te można podzielić na 3 grupy:

1. Źródła znajdujące się w przedsiębiorstwach konkurencyjnych, kooperacyjnych i innych; są one najtrudniejsze do zdobycia, zwłaszcza, że większość nie jest publikowana w sposób oficjalny, a jeśli już są publikowane to mają formę np.: raportów rocznych, biuletynów okolicznościowych, materiałów promocyjnych itp.

2. Źródła znajdujące się w różnych instytucjach administracyjnych, gospodarczych, naukowych i innych; korzystanie z tych źródeł jest łatwiejsze lecz może tu wystąpić problem z ich analizą ze względu na ilość danego interesującego nas materiału. Bogatą formą źródeł w tej grupie jest również prasa specjalistyczna i ogólnogospodarcza.

3. Zewnętrzne bazy danych- wraz z rozwojem techniki przetwarzania informacji powstały ogólnodostępne, bezpłatne bazy danych. Oprócz tej formuły występują bazy komercyjne.

Zewnętrzne zagraniczne źródła wtórne- powstają za granicą danego kraju i tam najczęściej są rozpowszechniane, przy czym część takich danych np.: prasa zagraniczna jest również dostępna w kraju w różnych instytucjach. Przedsiębiorstwa mogą również korzystać z tych źródeł za pomocą swoich przedstawicieli zagranicznych. Podstawą korzystania z tych źródeł jest ich znajomość i umiejętność posługiwania się nimi jak również w zakresie językowym.

W momencie wyczerpania źródeł wtórnych należy skorzystać ze źródeł pierwotnych tj:

Wewnętrzne źródła pierwotne- znajdują się wewnątrz przedsiębiorstwa i dlatego łatwe są do zidentyfikowania a tym samym do pomiaru. Przykładem takich źródeł są pracownicy, wytwarzane produkty, czy tez środki pracy.

Zewnętrzna krajowe źródła pierwotne- znajdują się poza przedsiębiorstwem, ale w granicach kraju bez względu na ich pochodzenie. Są one trudniejsze do zidentyfikowania i pomiaru. Przykładem są produkty konkurencyjne, pracownicy jednostek konkurencyjnych jak również istniejący i potencjalni klienci przedsiębiorstwa

Zewnętrzne zagraniczne źródła pierwotne- znajdują się poza granicami kraju, są one bardzo cenne zwłaszcza w przypadku ekspansji przestrzennej bowiem wejście na nowy rynek wymaga weryfikacji takiego rynku, zwłaszcza ze względu na cechy społeczne i ekonomiczne.

22.03.2011.

Rodzaje badań marketingowych

Badania marketingowe można podzielić przyjmując następujące kryteria podziału:

• Ze względu na źródło badawcze:

1. Pierwotne (pomiary pierwotne, badania terenowe, prace w terenie)- polegają na zbieraniu danych, korzystając ze źródeł pierwotnych

2. Wtórne (pomiary wtórne, badania gabinetowy prace przy biurku)- polegają na opracowywaniu informacji dostępnych w publikowanych źródłach

Kryterium jednostki miary (rodzaj poszukiwanych danych)

1. Badania ilościowe- obejmują tą część zjawisk podlegających badaniom, gdzie możliwe jest zastosowanie podczas pomiaru ilościowych skal pomiarowych, co z kolei umożliwia wykorzystanie szerokiego zakresu metod analizy statystycznej

2. Jakościowe- obejmują tą część zjawisk, które podlegają badaniom, gdzie wykorzystuje się jedynie jakościowe skale pomiarowe, które kładą nacisk nie na pomiar w sensie stricte lecz na zrozumienie badanych zjawisk; dlatego w przypadku takich badań wykorzystuje się pytania, które z założenia nie mają jednostki miary i najczęściej rozpoczynają się od stwierdzeń jak i dlaczego.

3. Kryterium horyzontu czasowego

1. Historyczne- zazwyczaj odnoszą się do badanych zjawisk, które wystąpiły w ciągu ostatnich 3-5 lat

2. Bieżące- odnoszą się do zjawisk obecnych oraz ostatnich kilku miesięcy

3. Perspektywiczne- zwykle odnoszą się do procesów związanych z prognozowaniem zjawisk rynkowych

4. Kryterium stopnia szczegółowości

1. Mikroekonomiczne- przedmiotem tego rodzaju badań jest bliższe otoczenie przedsiębiorstwa tzw. mikrootoczenie, w skład którego wchodzą najczęściej nabywcy, dystrybutorzy i konkurencja

2. Makroekonomiczne- odnoszą się do dalszego otoczenia przedsiębiorstwa, w skład którego wchodzą czynniki demograficzne, ekonomiczne, polityczno- prawne, technologiczne, ekologiczne i społeczno- kulturowe

5. Kryterium potrzeb informacyjnych

1. Stałe (ciągłe)- są prowadzone systematycznie, są oparte głównie na źródłach wtórnych, np.: mprasa specjalistyczna

2. Okresowe- prowadzi się je regularnie co pewien czas w celu poddaniu pomiarowi tego samego zjawiska, np.: analiza co miesiąc

3. Sporadyczne- są prowadzone nieregularnie a ich celem jest zaspokojenie konkretnych potrzeb decydentów, np.: sprawdzenie udziału firmy w poszczególnych segmentach rynku

6. Kryterium wielkości danej populacji

1. Wyczerpujące- które obejmują swym zasięgiem całą znaną i określoną populację, jednak ze względu na koszty i czas takimi badaniami obejmuje się zazwyczaj populacje małe lub bardzo małe

2. Niewyczerpujące- które obejmują swym zasięgiem tylko część populacji zwaną próbą

7. Kryterium podmiotowe- jako osobny rodzaj badań są traktowane badania prowadzone przez różne podmioty, do których można zaliczyć: przedsiębiorstwa, agencje badawcze, instytucje na szczeblu centralnym, organizacje międzynarodowe

8. Kryterium przedmiotowe- badania produktu, cen, dystrybucji, promocji

9. Kryterium celu badań

1. Poszukiwawcze (eksploracyjne)- koncentrują się na poszukiwaniu pomysłów i odkrywaniu nieznanych problemów

2. Opisowe (deskrypcyjne)- mają na celu określenie częstotliwości występowania lub kształtowania się różnych badanych zmiennych

3. Przyczynowo- skutkowe- mają na celu określenie związków przyczynowo- skutkowych między badanymi zmiennymi

05.04.2011.

Proces badawczy badań marketingowych rynku

Etapy procesu badań marketingowych

1. Projektowanie badań

2. Dobór próby

3. Budowa instrumentów pomiarowych

4. Zbieranie danych

5. Redukcja danych

6. Analiza danych

7. Prezentacja wyników badania

Wyżej wymienione etapy zaproponowane przez S. Kaczmarczyka można podzielić na dwie grupy/fazy tego procesu:

1. Faza przygotowania badania- obejmuje etapy 1-3

2. Faza realizacji badań- etapy 4-7

Ponadto proces badania a tym samym każdy z etapów składa się z 3 koniecznych, wzajemnie się warunkujących elementów:

Czynności badawcze

Metody badawcze

Wyniki poszczególnych etapów

Projektowanie badania:

1. Analiza i określenie problemu badawczego

2. Wstępne zaprojektowanie pojęcia badawczego

3. Wybór form pomiaru źródeł wtórnych i pierwotnych

4. Wybór instrumentów i ich wstępne zaprojektowanie (instrumenty naturalne np.: zmysły, instrumenty stuczne; konwencjonalne-papier, mechaniczne- komputer)

5. Wybór metod redukcji i analizy danych uzyskanych z pomiarów danych

6. Zaplanowanie badania i określenie kosztów

7. Określenie wartości informacji otrzymanej z badania

8. Opracowanie propozycji badawczych

Do próby:

Na proces doboru próby składają się następujące etapy:

1. Określenie populacji badanej ( to skończona zbiorowość, o której badacz chce uzyskać określone dane)

2. Określenie jednostki próby (w przypadku badań marketingowych typowymi jednostkami próby są konsument i rodzina)

3. Określenie wykazu populacji badanej- to zbiór elementów tej populacji, odwzorowany na określonej liście, z której dobiera się próbę, wykaz populacji badanej określa się mianem operatu losowego.

4. Określenie liczebności próby- w przypadku kiedy są realizowane badania niewyczerpujące należy przy pomocy odpowiednich metod statystycznych (estymacyjnych) lub też za pomocą odpowiednich tabel określających min. Liczebność próby dokonać wskazania ilości uczestników procesu badawczego

5. Wybór metody doboru próby- to sposób w jaki elementy populacji bafanej są dobierane do badań

6. Zaplanowanie i pobranie próby- polega na pisemnym sformułowaniu planu wprowadzenia w życie podjętych dotychczas decyzji związanych z doborem próby

19.04.2011.

Metody doboru próby.

Metody doboru próby są pogrupowane w dwie grupy:

I gr to metody doboru losowego (dobór oparty o rachunek prawdopodobieństwa), są to metody gdzie przypadek losowy decyduje o tym, która jednostka zostanie wybrana do badań. Do tej grupy metod zalicza się:

1. Dobór losowy prosty- polega na tym, że każdej jednostce zbiorowości badanej odpowiada jeden los o identycznym wyglądzie jak wszystkie pozostałe tylko z innym numerem umożliwiającym identyfikację po ewentualnym wylosowaniu- wszystkie losy umieszczane są w odpowiedniej urnie, mieszane i losowane w ilości odpowiadającej liczebności ustalonej na potrzebnym etapie procesu doboru próby. Metodę tą stosuje się jedynie gdy populacja badana jest niewielka liczebnie.

2. Dobór losowy systematyczny- do próby wybiera się co k-ty element populacji (interwał losowania) w tym celu należy ustalić odstęp losowania przy pomocy wzoru k=N/n gdzie N- elementy populacji badanej(liczebność), n- liczebność próby. Następnie losowo wybiera się element początkowy tzw N₀ , od którego zaczyna się odliczanie co k-tego elementu.
   przykład: należy wylosować 17 przedsiębiorstw(n=17) z 51 elementowego wykazu (N=51) populacji badanej.

K= 51/17 = 3 następnie przyjmujemy w sposób losowy, że N₀=2 co oznacza, że kolejnymi wylosowanymi przedsiębiorstwami będą przedsiębiorstwa o numerach 5, 8, 11 (2+3, 5+3, 8+3)

3. Dobór losowy warstwowy- polega na podziale na warstwy, tak aby zróżnicowanie wewnątrzwarstwowe było względem danych kryteriów jak najmniejsze a zróżnicowanie między warstwami jak największe. Po dokonaniu podziału wybiera się losowo do próby elementy z każdej warstwy.

4. Dobór losowy grupowy- polega na podzieleniu populacji, w taki sposób aby zróżnicowanie wewnątrz grup było jak największe a pomiędzy grupami minimalne, a następnie losowo wybiera się jedną z grup do badań.

5. Dobór losowy wielostopniowy- polega na podzieleniu populacji na hierarchiczne warstwy a następnie dokonuje się losowania poszczególnych grup elementów z każdej warstwy.

Metody doboru nielosowego są oparte na założeniu, że to badacz w sposób arbitralny decyduje, która z jednostek znajdzie się w próbie. Do najpopularniejszych metod zalicza się tu:

1. Dobór kwotowy- do próby dobiera się te elementy, które spełniają żądane cechy w taki sposób, aby ich rozkład w próbie odpowiadał rozkładowi tych cech w populacji badanej. Aby to zrealizować populację dzieli się wg cech- kryteriów np.: wiek, wykształcenie, płeć, a następnie oblicza się skład próby proporcjonalnie do udziału poszcze3gólnych cech w populacji, czyli ustalona wcześniej liczba jednostek próby zostaje podzielona proporcjonalnie do udziału poszczególnych cech kryteriów. Te składowe liczby jednostek próby nazywa się kwotami.

2. Dobór jednostek typowych- przyjmuje się istnienie typowych reprezentantów populacji badanej, np.: tzw. typowy konsument, typowa rodzina, które to elementy są wybierane do badań.

3. Dobór przez eliminację- polega na eliminacji wszystkich elementów, które badacz uzna za nietypowe dla danej populacji.

4. Dobór celowy- zakłada się, że typ i struktura próby wynika z zakładanych celów badawczych, czyli elementami próby są te obiekty, które wg badacza odpowiadają celom badań.

5. Dobór przypadkowy- próba w tym rodzaju doboru jest wynikiem przypadkowego wyboru osób, które wyraziły zgodę na uczestnictwo w badaniach.

6. Metoda kuli śniegowej- polega na tym, że gdy docieramy do pierwszego interesującego nas respondenta to pytamy go o inne osoby przynależące do tej grupy, w ten sposób znajdując kolejnych uczestników badania.

Źródła informacji

wewnętrzne

zewnętrzne

wtórne

pierwotne

krajowe

zagraniczne

wtórne

wtórne

pierwotne

pierwotne

---