11.10.2012 Zarządzanie przedsiębiorstwem handlowym
Charakterystyka przedsiębiorstwa handlowego
Przedsiębiorstwo handlowe może być postrzegane jako:
-jednostka organizacyjna - zespół ludzi uprawiających w sposób systematyczny działalność zarobkową
-jednostka prawna - odrębność majątkowa i organizacyjna przedsiębiorstwa oraz ewidencja nakładów i wyników w jednostkach pieniężnych, organizacja posiada osobowość prawną, umożliwiającą występowanie firmy jako podmiotu z prawem do zawierania umów i zaciągania zobowiązań
-jednostka ekonomiczna - związana bezpośrednio z kategorią przedsiębiorcy - właściciela zasobów potrzebnych do prowadzenia danego rodzaju działalności
Pojęcie przedsiębiorstwa ma dwa znaczenia:
-czynnościowe - akcent spoczywa na czynniku ludzkim, na zarządzaniu firmą, przedsiębiorstwo jest prowadzone przez przedsiębiorcę
-rzeczowe - suma składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych (firma - nazwa, logo, znaki towarowe, księgi handlowe, nieruchomości i ruchomości, produkty i materiały, wartości (ang. Goodwill))
Wartości - zespół wartości składających się na stosunki przedsiębiorstwa z otoczeniem:
-klientela przedsiębiorstwa
-renoma i atrakcyjność
-udział w rynku
-umiejętności handlowe
-walory dostawców i odbiorców
-lokalizacja
-wiarygodność w zakresie wierzytelności
-stałość źródeł zaopatrzenia
-inne
Przedsiębiorstwo handlowe - jednostka gospodarcza (zespół ludzi, środków materialnych i finansowych) wyodrębniona organizacyjnie, ekonomicznie i prawnie, wyspecjalizowana w prowadzeniu działalności w sferze obrotu towarowego, czyli w dokonywaniu transakcji zakupu towarów w celu dalszej ich odsprzedaży.
Przedsiębiorstwo handlowe pojawiło się gdy:
-Nadwyżka wyprodukowanych dóbr ponad własne potrzeby producentów mogła być sprzedawana ostatecznym odbiorcom za pośrednictwem innych podmiotów gospodarczych
-Powstał kapitał handlowy jako punkt wyjściowy zawieranych transakcji kupna-sprzedaży
Cechy przedsiębiorstwa handlowego:
1.Ekonomiczne:
-osiąganie celów gospodarczych przez zaspokajanie potrzeb osób trzecich
-samowystarczalność finansowa
-odpowiedzialność majątkowa za zaciągnięte zobowiązania
-zakup i sprzedaż towarów we własnym imieniu na i własny rachunek
2.Prawne
-wyodrębniona własność majątkowa
-zdolność do działań prawnych (przedsiębiorstwo jest podmiotem stosunków prawnych)
3.Organizacyne
-celowość istnienia i działania
-system wewnętrznej specjalizacji, koordynacji i kontroli
Podział cech przedsiębiorstwa (wg E. Gutenberga)
-niezależne od systemu gospodarczego (niezależne systemowo):
*gospodarność - na podstawie które dokonuje się optymalnego łączenia wszystkich czynników produkcji (ziemia, praca, kapitał) w przedsiębiorstwie
*optymalne połączenie czynników produkcji
*równowaga finansowa - oznacza, że przedsiębiorstwo powinno gospodarować tak, aby w każdym momencie było w stanie podołać swym zobowiązaniom płatniczym
-zależne od systemu gospodarczego (zależne systemowo)
*prywatna własność środków produkcji (prawo do dobrowolnego podejmowania ryzyka rynkowego przez właściciela przedsiębiorstwa) i samo decydowanie (prawo właściciela przedsiębiorstwa do podejmowania decyzji)
*autonomia - pozostawienie przedsiębiorstwu zadania wykorzystania szans rynkowych w ramach obowiązującego porządku prawnego oraz brak bezpośredniego wpływu administracji państwowej na decyzje jednostek gospodarczych
*dochodowość - w myśl której przedsiębiorstwo dąży do osiągnięcia maksymalnego zysku z prowadzonej działalności (zasada działalności zarobkowej)
Przedsiębiorstwo (handlowe) jest:
-wyrazem przedsiębiorczości
-miejscem racjonalnej, skoordynowanej pracy i współpracy między ludźmi
-miejscem prowadzenia działalności gospodarczej
-samodzielną jednostką organizacyjną
-współpartnerem wymiany i gry rynkowej (rynki zbytu, zaopatrzenia, kapitałowy, pracy)
-uzależnione od zmian zachodzących w sferze podaży towarów i popytu
-związane z obszarem, na którym jest prowadzona działalność
-uzależnione od znaczenia i rodzaju oferty asortymentowo-usługowej
Funkcje przedsiębiorstw handlowych - w miarę jednorodne zadania, grupy czynności, których wykonywanie służy osiągnięciu założonych celów. Cechy:
-trwałość,
-częstość,
-powtarzalność,
-zależność od innych funkcji.
Funkcje przedsiębiorstw handlowych (biorąc pod uwagę rodzaj działalności gospodarczej):
-funkcje wymiany tj. zakup towarów w celu ich dalszej odsprzedaży
-funkcje związane z fizycznym ruchem towarów, tj. transport i składowanie
-funkcje pomocnicze - takie jak: analiza rynku, finansowanie, komunikowanie się z rynkiem i inne
Funkcje przedsiębiorstw handlowych (biorąc pod uwagę procesy zachodzące w przedsiębiorstwie)
-funkcje realne - związane z gospodarką towarami (zakup - przyjęcie towarów, magazynowanie, sprzedaż)
-funkcje regulacyjne - zapewniające utrzymanie przedsiębiorstwa w równowadze:
*ekonomicznej, czyli synchronizacja w czasie przychodów i rozchodów
*technologicznej, dostosowanie potencjału technicznego do rodzaju realizowanych zadań
*organizacyjnej, dostosowanie do siebie poszczególnych części organizacji.
Funkcje przedsiębiorstw handlowych (biorąc pod uwagę podstawowe fazy działalności gospodarczej)
-funkcje przedsiębiorcze - związane z kreowaniem nowych produktów
-funkcje operacyjne - związane z przekształcaniem zaangażowanych zasobów w produkty czy usługi handlowe
-funkcje marketingowe - związane ze sprzedażą towarów i ich dostawami do nabywców
Funkcje handlu |
Problemy decyzyjne |
Kształtowanie jakości oferty handlowej |
Struktura asortymentu handlowego (szerokość, głębokość) |
Kształtowanie oferty towarowej pod względem ilościowym |
Wielkość zakupu i sprzedaży w ujęciu ilościowym |
Kierowanie ruchem towarów w przestrzeni |
Segmentacja rynku i przemieszczanie towarów (lokalizacja jednostek handlowych) |
Kierowanie ruchem towarów w czasie |
Czas zakupu i czas sprzedaży towarów |
Kształtowanie przepływów pieniężnych |
Określenie ekwiwalentu za usługi handlowe (marża) i warunków finansowania dostaw |
Komunikowanie się |
Pozyskiwanie informacji i sposoby oddziaływania na rynek |
Na efekt pracy w handlu składają się tylko towary, które zostały wytworzone w sferze produkcji, ale również towarzyszące im usługi:
-obserwowanie i analizowanie rynków zaopatrzenia, wybór dostawców i zakup towarów
-zestawienie asortymentu i jego tworzenie
-tworzenie korzystnych warunków zakupu towarów
-oferowanie towarów po korzystnej dla klientów cenie
-doradztwo w procesie zakupu
-usługi posprzedażowe
Analiza przedsiębiorstwa handlowego jako łańcucha wartości (koncepcja łańcucha wartości M.E. Portera)
-Działania wspomagające: infrastruktura przedsiębiorstwa, polityka personalna, polityka technologiczna, zaopatrzenia materiałowe
-Działania podstawowe:
Zakup towarów ->marketing i sprzedaż (Gospodarka magazynowa, logistyka wyjścia, obsługa klienta) -> usługi
Koncepcja łańcucha wartości może służyć budowaniu przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa zarówno przez wzmacnianie każdego jego ogniwa składowego (wyróżnionej funkcji), jak i przez wzmacnianie powiązań łączących te ogniwa (funkcje)
Otoczenie przedsiębiorstwa handlowego:
-Czynniki otoczenia bliższego: dostawcy, klienci, konkurenci, na które ma wpływ przedsiębiorstwo
-Czynniki otoczenia dalszego: demograficzne, ekonomiczne, technologiczne, społeczno - kulturowe, prawne, geograficzne, na które przedsiębiorstwo nie ma wpływu
Warunki wewnętrzne - charakteryzują gotowość przedsiębiorstwa do prowadzenia określonej działalności gospodarczej i odzwierciedlają faktyczne możliwości w tym zakresie; przedsiębiorstwo może je zmienić i ma na nie absolutny wpływ:
-zasoby rzeczowe,
-zasoby finansowe,
-zasoby ludzkie
-umiejętności i doświadczenie pracowników
-posiadane technologie
Warunki zewnętrzne - zbiór zewnętrznych podmiotów oraz czynników, które decydują o możliwościach rozwoju firmy, przedsiębiorstwa nie mają na nie wpływu i muszą się do nich dostosować i wykorzystać jako szanse bądź potraktować jako zagrożenia.