BILANS WODNY w PL[km3/rok]- 193 opady, 138 parowanie, 8 rzeki, 63 odpływ, w.pow 33. w pod. 30
PORY I SZCZELINY- pory w okruchowych, szczeliny w okr chem,; szczeliny w magmowych, metamorf; w wapieniach kawerny WIELKOSC PORÓW- >0,5mm nadkapilarne 0,5-0,002 kapilarne <0,002 subkapilarne
SILY KOHEZJI siły międzycząsteczkowe tej samej substancji
SIŁA ADHEZJI siły międzycząsteczkowe 2 substancji
ODSĄCZALNOŚĆ zdolność skały do oddawania wody wyłącznie pod wpływem siły ciężkości (mi)
SZCZELINY WIETRZENIOWE ~30m zasięg wahań temperatury, kurczenie i rozprężanie skał-> szczeliny
OŚRODEK SZCZELINOWY prawie zawsze anizotropowy, niejednorodny, nieciągły
KRASOWATOŚĆ zdolność skał do przewodzenia wody w pustkach krasowych( najlepiej rozp. sole gipsy wapienie)
ponor>komi>jaskinia> korytarz>wywierzysko
OŚRODEK KRASOWY niejednorodny, nieciągly, anizotropowy, przestrzenie szczelinowo- kawernowe- porowe
WODOCHŁONNOŚĆ zdolność skały do pochłaniania wody
PRZEPUSZCZALNOŚĆ HYDRAULICZNA- zdolność skały do przewodzenia wody wolnej; obecność porów połączonych nadkapilarnych
OŚRODEK HYDROGEO
środowisko geologiczne zdolne do gromadzenia wody wolnej i jej przewodzenia oraz oddawania/ przestrzeń: porowa szczelinowa kawernowa( x1 x2 x3)
SK PRZEPUSZCZALNA może przenosić wodę
SKAŁA WODONOŚNA
woda już jest w skale
WPŁYW NA IFLITRAC
opady atm, porowatość, rodzaj pokrycia pow, ukształtowanie, nachylen pow, temp, działalność człowienia, nasycenie podłoża RODZAJE WP
kondensacyjne- para woda, reliktowe- paleoinfiltr- infiltr w dawnych epokach, synsedymentacyjne uwiezione w skałach juwenilne z ognisk magmowych metamorficzne płytka metamorfoza skał
Hydroizohipsy- krzywa łącząca punkty zwierciadła wody leżące na tej samej wysokości względem przyjętego poziomu odniesienia. Z reguły jest to poziom morza
Hydroizobaty- linie równych głębokości zwierciadła wody gruntowej od powierzchni terenu.
ŹRÓDŁOskoncentrowany
naturalny i samoczynny wypływ wody podziemnej
na powierzchnie terenu, naturalne odsłonięcie wód podziemnych
ŹRÓDŁA descensyjne (zstępujące) ascensyjne (wstępujące); warstwowe
szczelinowe, uskokowe, krasowe- wywierzysko, ze względu na położenie: grzbietowe, stokowe, dolinne, terasowe, denne, osuwiskowe.
PODZIAŁ MAILLET'A
określa zmienność źródła R=Qmax/Qmin = 1-2 stale 2-10 malo zmienne 10-50 zmienne >50 b. zmienne Źródła dzielimy na stałe i okresowe, zasilane opadami lub roztopami
RETARACJA opóźnienie
źródła po jakim wzrasta wsp wydajności w stosunku do wielkości opadów.
RADOCZYNNOŚĆ zdolność wody do wysyłania promieniowania(alfa, beta i gamma). Promieniowanie pierwiastków radioaktywnych jest ich naturalną własnością i odbywa się niezależnie od warunków fizyko-chemicznych.
WLASNOSCI ORGANOLEPTYCZNE WODY I. Przeźroczystość
zdolność do przepuszczania promieni świetlnych. mętność zdolność do absorbowania promieni.
zależą od drobnych zawiesin pyłowych lub koloidalnych Wody pod są przeważnie doskonale przeźroczyste
II. Smak
Sole i gazy rozpuszczone w wodzie oraz zawarte w niej zawiesiny koloidalne nadają jej różny smak
Smak może być oceniony według stopnia, czyli intensywności i jakości odczucia
a) stopień odczucia-
0- brak ,1- b. słaby, 2-słaby, 3-wyraźna, 4- silny, 5- b.silny.
b) wrażenie odczucia:
-przyjemne (węglany, wodorowęglany)
-nieprzyjemne (siarkowodór)
-orzeźwiający co2
c) jakość odczucia- zależy od charakteru rozpuszczonych substancji
-smak słony (sole)
-smak gorzki (siarczany)
- smak słodki (sbst. org)
- smak kwaśny (ałuny)
Posmak- inne odczucia jakości smaku, mogą być bardzo różne, np. posmak metaliczny, rybi, fenolowy, słodkawy
III. Zapach1. Określanie zapachu według stopnia odczucia:
0- brak ,1- zapach b. słaby, 2-zapach słaby, 3-zapach wyraźny, 4- zapach silny, 5-zapach b.silny.
2. Wyróżniamy dwie zasadnicze grupy
a) Zapach pochodzenia naturalnego:
-zapach roślinny(oznacza się literą R) -wywołane zw roślinnymi, nie w stanie rozkładu. zapach torfowy, ziemisty, błotny, mszysty, kory drzewnej itp. zapach gnilny G subs org w stanie rozkładu. Wyróżniamy m.in. zapach stęchły, zbutwiały, zgniłych jaj ,itp.
b) Zapach poch nienaturalnego, specyficznych (S),zanieczyszczeniem wody podziemnej (głownie ściekami),substancjami sztucznymi. Wyróżniamy zapach chlorowy, fenolowy, fekalny, ropny, benzynowy.
IV.Barwa(Rzeczywista -rozpuszczone związki. Pozorna- mech zawiesiny
Wody lecznicze to podziemna mineralna lub słabo zmineralizowana, bakteriologicznie i chemicznie bez zarzutu, o niewielkich wahaniach składu chemicznego i właściwości fizycznych, o właściwościach leczniczych uznana za leczniczą przez Ministra Zdrowia i Opieki społecznej. zaliczymy do kopalin -zawierają w 1L co najmniej 1000mg składników stałych oraz wykazują trwałość cech fizycznych i składu chemicznego lub
- wykazują radoczynność co najmniej 2nCi/l(woda radonowa- aktywność promieniowania 74Bg/dm3) lub mają temperaturę co najmniej 20°C na wypływie
UJĘCIA WOD PODZ
źródło(z golej sciany) galeriowe, promieniste
studnie kopane, ujecie wiercone METODY WYZNACZANIA K
wzory empiryczne, met lab- wilun, rura kamieńskiego, ap. Marciniaka, met polowe; izotropowe, chemiczne, barwniki, zalewanie studni, badanie wzniosu kapilarnego, próbne pompowanie_ pomp przez dlugi czas z okres wydajnością; pomp oczyszczające z pluczki szczeliny i pory, Az woda będzie klarowna, pomp pomiarowe. STUDNIA DOGLEBIONA -otwor do warstwy nieprzepuszczalnej NIEDOGLEBIONA- w warstwie przepuszcz ZUPELNA filtr na calej długości, NIEZUPELNA np. soczewa nieprzepuszczalnej skały DOPUSZCZALNA WYD STUDNI
V wlotowa aby ruch był laminarny V<0,003m/s praca krotkotrwala v=65k^1/3 nieciagla v=k^1/2 / 15
praca wieloletnia v= k^1/2 /30 max depresja zw swobodne S<0,4H zw napiete S<0,5H ZASOBY STATYCZNE- calkowita objętość wody w obrebie skal bez uwzględnienia ruchu ZASOBY DYNAMICZNE ilość wody która przplywa przez przekroj warstwy wodonośnej w jdnst czasu. ZAS DYSPOZ ilość wody która można wydobyc w okresie bilansowym bez okreslenia liczby i rodzaju ujec. ZAS EKSPLO ilość wody która można wydobyc z pojedynczego ujecia z zachowaniem praw ochrony przyrody