OCZODÓ

1.
ciana górna - paries superior

- cz


oczodo
owa ko
ci czo
owej- pars orbitalis ossis frontalis;

+spina trochlearis-
ci
gno mi

nia sko
nego ga
ki ocznej górnego

+ fossa glandulae lacrimalis- dó
gruczo
u
zowego

- skrzyd
o mniejsze ko
ci klinowej- ala minor ossis sphenoidalis

2.
ciana dolna- paries inferior

- powierzchnia oczodo
owa trzonu szcz
ki- facies orbitalis corpus maxillae

- cz


powierzchni oczodo
owej ko
ci jarzmowej- facies orbitalis ossis zygomatici

- wyrostek oczodo
owy ko
ci podniebiennej- processus orbitalis ossis palatini

3.
ciana przy
rodkowa- paries medialis

- tylna cz


wyrostka czo
owego szcz
ki- processus frontalis maxillae

- ko


zowa- os lacrimale

- blaszka oczodo
owa (papierowata) b

dnika sitowego- lamina orbitalis (papyracea) labyrinthi ethmoidalis

- powierzchnia boczna trzonu ko
ci klinowej- corpus ossis sphenoidalis

4.
ciana boczna- paries lateralis

- powierzchnia oczodo
owa ko
ci jarzmowej- facies orbitalis ossis zygomatici

- powierzchnia oczodo
owa skrzyd
a wi
kszego ko
ci klinowej- facies orbitalis alae majoris ossis sphenoidalis

KOMUNIKACJA:

- z DO
EM
RODKOWYM CZASZKI (fossa cranialis medii) przez:

A. kana
wzrokowy- canalis opticus:

• nerw wzrokowy- n. opticus

• t
  tnica oczna- arteria ophtalmica

0. B. szczelin
   oczodo
   ow
   górn
   - fissura orbitalis superior:

• ga
  
  zka t
  tnicy oponowej
  rodkowej

• 
  y
  a oczna górna

• ga
  
  
  
  y
  y ocznej dolnej

• nerwy:

0. okoruchowy- 3 nerw czaszkowy- n. oculomotorius

0. bloczkowy- 4 n. czaszkowy- n. trochlearis

0. oczny- pierwsza ga
   
   
   nerwu trójdzielnego- n. ophtalmicus

0. odwodz
   cy- 6 n. czaszkowy- n. abducens

• w
  ókna wspó
  czulne splotu jamistego

0. - z DO
   EM PODSKRONIOWYM oraz SKRZYD
   OWO-PODNIEBIENNYM ( fossae infratemporalis et pterygopalatina) przez

0. A. szczelin
   oczodo
   ow
   doln
   - fissura orbitalis inferior

• naczynia podoczodo
  owe- vasa infraorbitales

• ga
  
  
  dolna
  y
  y ocznej dolnej-ramus inferior venae ophtalmicae inferioris

• nerw podoczodo
  owy od n. szcz
  kowego (drugiej ga
  
  zi nerwu trójdzielnego)- n. infraorbitalis

• nerw jarzmowy od nerwu szcz
  kowego- n. zygomaticus

• ga
  
  zie oczodo
  owe zwoju skrzyd
  owo-podniebiennego- rami orbitales ganglioni pterygopalatini

0. - z OKOLIC
   CZO
   OW
   przez:

0. A. otwór nadoczodo
   owy lub wci
   cie nadoczodo
   owe - foramen resp. incisura supraorbitalis

• naczynia i nerw nadoczodo
  owy- arteria, vena, nervus supraorbitalis

0. B. otwór lub wci
   cie czo
   owe- foramen resp. incisura frontale

• naczynia i nerw czo
  owy- a., v., n. frontalis

0. - z OKOLIC
   PODOCZODO
   OW
   przez

0. A. kana
   podoczodo
   owy- canalis infraorbitalis, na powierzchni oczodo
   owej szcz
   ki

• naczynia i nerw podoczodo
  owy- a., v., n. infraorbitalis

0. - z KOMÓRKAMI SITOWYMI i ZATOK
   KLINOW
   przez:

0. A. otwór sitowy tylny - foramen ethmoidalis posterius

• jednoimienne naczynia i nerw

• ga
  
  zie skrzyd
  owe ze zwoju skrzyd
  owo-podniebiennego

0. - z DO
   EM PRZEDNIM CZASZKI- fossa cranialis anterior przez

0. A. otwór sitowy przedni- foramen ethmoidale anterius:

• jednoimienne naczynia i nerw (b
  d
  cy ga
  
  zi
  n. nosowo-rz
  skowego, od n. ocznego, od trójdzielnego)

• ga
  
  zie skrzyd
  owe ze splotu skrzyd
  owo-podniebiennego

0. - z PRZEWODEM NOSOWYM DOLNYM przez:

0. A. kana
   nosowo-
   zowy- canalis nasolacrimalis

• przewód nosowo-
  zowy - ductus nasolacrimalis

0. - z OKOLIC
   JARZMOW
   i SKRONIOW
   TWARZY przez:

0. A. otwór jarzmowo-oczodo
   owy- foramen zygomaticoorbitale- prowadzi on do kana
   u n. jarzmowego, który dzieli si
   na dwa kana
   y:

0. a. jeden ko
   czy si
   w okolicy jarzmowej otworem jarzmowo-twarzowym- foramen zygomaticofaciale

• ga
  
  
  jarzmowo-twarzowa n. jarzmowego- ramus zygomaticofacialis n. zygomatici; od n. szcz
  kowego, od trójdzielnego

0. b. drugi ko
   czy si
   w dole skroniowym otworem jarzmowo-skroniowym - foramen zygomaticotemporale

• ga
  
  
  jarzmowo-skroniowa n. jarzmowego- ramus zygomaticotemporalis n. zygomatici

0. b) JAMA NOSOWA- cavum nasi

0. 1. paries superior:

0. - ko
   ci nosowe- ossa nasalia

0. - kolec nosowy ko
   ci czo
   owej- spina nasalis ossis frontalis

0. - blaszka sitowa ko
   ci sitowej- lamina cribrosa ossis ethmoidalis

0. - trzon ko
   ci klinowej z ma
   
   owinami klinowymi- corpus ossis sphenoidalis + conchae sphenoidales

0. 2. paries inferior= palatum durum- podniebienie twarde

0. - wyrostki podniebienne szcz
   k- processus palatini maxillarum

0. - blaszki poziome kk. podniebiennych- laminae horizontales ossium palatinorum

0. 3. paries lateralis

0. - powierzchnia przy
   rodkowa wyrostka czo
   owego szcz
   ki

0. - trzon szcz
   ki

0. - k.
   zowa

0. - przy
   rodkowa
   ciana b
   
   dnika sitowego- paries medialis labyrinthi ethmoidalis

0. - ma
   
   owina nosowa dolna- concha nasalis inferior

0. - blaszka pionowa ko
   ci podniebiennej- lamina perpendicularis ossis palatini

0. - blaszka przy
   rodkowa wyrostka skrzyd
   owatego ko
   ci klinowej

0. 4. paries medialis= septum cavi nasi= septum osseum nasi

0. - blaszka pionowa ko
   ci sitowej

0. - lemiesz- vomer

0. PRZEWODY NOSOWE

0. 1. GÓRNY- ograniczony ma
   
   owinami nosowymi górn
   i
   rodkow
   ; sp
   yw komórek sitowych TYLNYCH

0. 2.
   RODKOWY- mi
   dzy ma
   
   owinami
   rodkow
   i doln
   ; sp
   yw zatok: czo
   owych (50% przez infundibulum,50% bezpo
   rednio), szcz
   kowych (50% przez infundibulum, 50% przez otwór pojedynczy), komórek sitowych PRZEDNICH

0. 3. DOLNY- mi
   dzy ma
   
   owin
   nosow
   doln
   a podniebieniem twardym; uj
   cie przewodu nosowo-
   zowego.

0. 4. WSPÓLNY- pomi
   dzy ma
   
   owinami a przegrod
   nosow
   (w p
   aszczy
   nie strza
   kowej)- meatus nasi communis

0. 5. NOSOWO-GARD
   OWY- meatus nasopharyngeus- le
   y do ty
   u od ma
   
   owin nosowych, poprzez nozdrza tylne- choane- prowadzi do cz
   
   ci nosowej gard
   a

0. 6. ZACHY
   EK KLINOWO-SITOWY- le
   y powy
   ej ma
   
   owiny nosowej górnej; uj
   cie zatok klinowych- recessus sphenoethmoidalis

0. 7. niesta
   y PRZEWÓD NOSOWY NAJWY
   SZY- pomi
   dzy m. n. górn
   a niesta
   
   najwy
   sz
   .

0. OGRANICZENIA NOZDRZY TYLNYCH:

0. - od góry: trzon ko
   ci klinowej i skrzyd
   a lemiesza

0. - od boków: blaszki przy
   rodkowe wyrostków skrzyd
   owatych ko
   ci klinowej

0. - od do
   u: tylne brzegi blaszek poziomych ko
   ci podniebiennych

0. c. JAMA USTNA KOSTNA cavum oris

0. 1.
   ciana przednia i boczne:

0. - wyrostki z
   bodo
   owe szcz
   k- processus alveolares maxillarum wraz z z
   bami

0. - cz
   
   
   z
   bodo
   owa
   uchwy- pars alveolaris mandibulae wraz z z
   bami

0. 2.
   ciana górna= podniebienie twarde- palatum durum

0. - wyrostki podniebienne szcz
   k- processus palatini maxillarum

0. - blaszki poziome ko
   ci podniebiennych- laminae horizontales ossium palatinorum

0. KOMUNIKACJA:

0. 1. z JAM
   NOSOW
   przez kana
   przysieczny- canalis incisivus

0. - ga
   
   zki
   y
   y i t
   tnicy podniebiennej wi
   kszej

0. - ga
   
   zki nerwu nosowo-podniebiennego od zwoju skrzyd
   owo-podniebiennego

0. 2. z DO
   EM SKRZYD
   OWO-PODNIEBIENNYM przez

0. - otwór podniebienny wi
   kszy:

• t
  tnica podniebienna zst
  puj
  ca od t. szcz
  kowej

• nerwy podniebienne

• ga
  
  zki nosowe tylne (od szcz
  kowych, od n. trójdzielnego) zwoju skrzyd
  owo-podn.

0. - otwory podniebienne mniejsze

• jednoimienne nerwy i naczynia

0. UWAGA: kana
   y podniebienne wi
   kszy i mniejsze
   
   cz
   si
   w kana
   skrzyd
   owo-podn.

0. 
   
   cz
   cy jam
   ustn
   z do
   em skrzyd
   owo-podn.

0. c. DÓ
   SKRZYD
   OWO-PODNIEBIENNY- fossa pterygopalatina

0. 1.
   ciana przednia:

• wyrostek oczodo
  owy ko
  ci podniebiennej

• trzon szcz
  ki

0. 2.
   ciana tylna:

• wyrostek skrzyd
  owaty ko
  ci klinowej

• powierzchnia szcz
  kowa skrzyd
  a wi
  kszego ko
  ci klinowej

0. 3.
   ciana przy
   rodkowa: blaszka pionowa ko
   ci podniebiennej

0. 4.
   ciana górna: trzon ko
   ci klinowej

0. 5. ograniczenie boczne: szczelina skrzyd
   owo-podniebienna

0. 6. ograniczenie dolne: kana
   podniebienny wi
   kszy

0. ZAWARTO
   
   :

0. a. zwój skrzyd
   owo-podniebienny

0. b. n. szcz
   kowy dzieli si
   na n. jarzmowy, podoczodo
   owy i nn.skrzyd
   owo-podniebienne

0. c. t
   tnica szcz
   kowa z odga
   
   zieniami

0. d. cz
   
   
   splotu
   ylnego skrzyd
   owego- plexus venosus pterygoideus

0. KOMUNIKACJA:

0. - z jam
   nosow
   przez otwór klinowo-podniebienny:

• t
  tnica klinowo-podniebienna

• ga
  
  zie nosowe tylne górne zwoju skrzyd
  owo-podniebiennego

0. - z oczodo
   em przez szczelin
   oczodo
   ow
   doln
   

0. - z do
   em
   rodkowym czaszki przez otwór okr
   g
   y

• nerw szcz
  kowy

0. - z otworem poszarpanym- for. lacerum- przez kana
   skrzyd
   owy

• nerw skalisty g
  
  boki

• nerw skalisty wi
  kszy- oba te nerwy
  
  cz
  si
  w nerw skrzyd
  owy

0. - z zewn
   trzn
   powierzchni
   podstawy czaszki przez kana
   podniebienno-pochwowy- canalis palatovaginalis

• ga
  
  
  t
  tnicy klinowo-podniebiennej

• ga
  
  zie nosowe tylne boczne ze splotu skrzyd
  owo-podniebiennego

0. - z jam
   ustn
   przez kana
   skrzyd
   owo-podniebienny(nast
   pnie przez kana
   y podniebienne wi
   kszy i mniejsze)- p. jama ustna

0. - z do
   em podskroniowym przez szczelin
   skrzyd
   owo-podniebienn
   

• t
  tnica szcz
  kowa

• splot
  ylny skrzyd
  owy

0. e. DÓ
   SKRONIOWY- fossa temporalis

0. 1.
   ciana przy
   rodkowa:

• ko
  
  ciemieniowa

• cz
  
  
  
  uskowa ko
  ci skroniowej

• powierzchnia skroniowa ko
  ci czo
  owej

• powierzchnia skroniowa skrzyd
  a wi
  kszego mo
  ci klinowej

0. 2.
   ciana przednia:

• powierzchnia skroniowa ko
  ci czo
  owej

• powierzchnia skroniowa ko
  ci jarzmowej

0. 3.
   ciana boczna:
   uk jarzmowy

0. 4. ograniczenie górne: kresa skroniowa na k. czo
   owej

0. 5. ograniczenie dolne: grzebie
   podskroniowy na pow. skroniowej skrzyde
   wi
   kszych

0. ZAWARTO
   
   

0. a. pod powi
   zi
   skroniow
   

• mi
  sie
  skroniowy

• naczynia skroniowe g
  
  bokie i
  rodkowe

• nerwy skroniowe g
  
  bokie- od
  uchwowych

• ga
  
  
  jarzmowo skroniowa nerwu jarzmowego

0. b. na powi
   zi skroniowej:

• naczynia skroniowe powierzchowne

• ga
  
  zie skroniowe powierzchowne nerwu uszno-skroniowego

• ga
  
  zie skroniowe i jarzmowe nerwu twarzowego

0. f. DÓ
   PODSKRONIOWY

0. 1.
   ciana górna: powierzchnia podskroniowa skrzyd
   a wi
   kszego ko
   ci klinowej

0. 2.
   ciana przednia: powierzchnia podskroniowa szcz
   ki

0. 3.
   ciana boczna: ga
   
   
   
   uchwy

0. 4.
   ciana przy
   rodkowa: blaszka boczna wyrostka skrzyd
   owatego ko
   ci klinowej

0. 5. ograniczenie dolne: przestrze
   przygard
   owa

0. ZAWARTO
   
   :

• mi
  
  nie skrzyd
  owe przy
  rodkowy i boczny

• t
  tnica szcz
  kowa z odga
  
  zieniami

• nerw
  uchwowy, który oddaje tutaj:

0. nerw kolcowy= ga
   
   
   oponow
   n.
   uchwowego

0. nerw
   waczowy - n. masticatorius

0. nerw j
   zykowy

0. nerw z
   bodo
   owy dolny

0. n. uszno-skroniowy

0. KOMUNIKACJA:

0. 1. z DO
   EM SKRZYD
   OWO-PODNIEBIENYM przez szczelin
   skrzyd
   owo-podn.

0. t
   tnica szcz
   kowa

0. 2. z OCZODO
   EM przez szczelin
   oczodo
   ow
   doln
   

0. 3. z DO
   EM
   RODKOWYM CZASZKI przez

• otwór owalny: nerw
  uchwowy - trzecia ga
  
  
  nerwu trójdzielnego

• otwór kolcowy: nerw kolcowy- ga
  
  
  oponowa n.
  uchwowego

0. 4. z KANA
   EM
   UCHWY przez otwór
   uchwy

• naczynia i nerw z
  bodo
  owy dolny- a., v., n. alveolaris inferior

0. 5. z OKOLIC
   POWIERZCHOWN
   TWARZY przez wci
   cie
   uchwy

• naczynia i nerwy dla mi
  
  nia
  wacza- a., v., n. massetericus

0. G. DÓ
   ZA
   UCHWOWY

0. 1.
   ciana przednia: ga
   
   
   
   uchwy

0. 2.
   ciana tylna: wyrostek sutkowaty ko
   ci skroniowej

0. 3.
   ciana górna: cz
   
   
   b
   benkowa ko
   ci skroniowej

0. 4.
   ciana przy
   rodkowa: wyrostek rylcowaty ko
   ci skroniowej (przyczep wi
   zade
   : rylcowo-gnykowego i rylcowo-
   uchwowego)

0. ZAWARTO
   
   :

• cz
  
  
  g
  
  boka
  linianki przyusznej

• nerw twarzowy i jego ga
  
  zie: n. uszny tylny, ga
  
  
  dwubrzu
  cowa, splot przyuszniczy

• n. uszno-skroniowy

• t
  tnica szyjna zewn
  trzna i jej ga
  
  zie: t. skroniowa powierzchowna, t. uszna tylna, t. szcz
  kowa

• 
  y
  a za
  uchwowa

0. JAMA B
   BENKOWA- cavum tympani

0. 1.
   ciany jamy b
   benkowej:

0. a.
   ciana górna, POKRYWKOWA- paries tegmentalis

0. - utworzona przez pokrywk
   jamy b
   benkowej -tegmen tympani

0. - komórki pokrywkowe- cellulae tegmentales; pneumatyczne

0. b.
   ciana
   Y
   Y SZYJNEJ (dolna) paries jugularis= dno jamy b
   benkowej- solum tympani

0. - odpowiada dolnej powierzchni piramidy

0. - kki b
   benkowe- cellulae tympanicae; pneumatyczne

0. c.
   ciana przy
   rodkowa, B
   
   DNIKOWA- paries labirynthicus

0. - oddziela jam
   b
   benkow
   od ucha wewn
   trznego

0. - promontorium

0. - okienko przedsionka (owalne)- fenestra vestibuli (ovalis)- prowadzi do przedsionka b
   
   dnika kostnego, zamkni
   te podstaw
   strzemi
   czka. Ponad okienkiem przedsionka znajduje si
   wynios
   o
   
   kana
   u nerwu twarzowego- prominentia canalis facialis; nad ni
   - wynios
   o
   
   kana
   u pó
   kolistego bocznego

0. - okienko
   limaka (okr
   g
   e)- fenestra cochleae (rotunda)- prowadzi do schodów b
   benka, zamkni
   te b
   on
   b
   benkow
   wtórn
   - membrana tympani secundaria

0. d.
   ciana boczna, B
   ONIASTA- paries membranaceus

0. e.
   ciana przednia, T
   TNICZA-paries caroticus

0. - oddziela jam
   b
   benkow
   od kana
   u t
   tnicy szyjnej

0. - uj
   cie 2 kanalików szyjno-b
   benkowych- canaliculi caroticotympanici; zawarto
   
   

• ga
  
  
  szyjno b
  benkowa t
  tnicy szyjnej wewn
  trznej

• nerwy szyjno-b
  benkowe od nerwu b
  benkowego, od j
  zykowo-gard
  owego

0. - w cz
   
   ci górnej : uj
   cie b
   benkowe kana
   u mi
   
   niowo-tr
   bkowego:

• pó
  kana
  mi
  
  nia napinacza b
  ony b
  benkowej- semicanalis m. tensoris tympani

• przegroda kana
  u mi
  
  niowo-tr
  bkowego- septum canalis musculotubarii

• pó
  kana
  tr
  bki s
  uchowej- semicanalis tubae auditivae

0. f.
   ciana tylna, SUTKOWA

0. - aditus ad antrum- wej
   cie do jamy sutkowej, wynios
   o
   ci kana
   u pó
   kolistego bocznego i kana
   u nerwu twarzowego

0. - wynios
   o
   
   piramidowa- przyczep
   ci
   gna mi
   
   nia strzemi
   czkowego (który jest najmniejszym mi
   
   niem organizmu); + nerw strzemi
   czkowy odchodz
   cy od twarzowego

0. - dó
   kowade
   ka

0. - zachy
   ek nadb
   benkowy

0. - kanalik struny b
   benkowej- canaliculus chordae tympani; zawarto
   
   :

• t
  tnica b
  benkowa tylna od t
  tnicy rylcowo-sutkowej

• struna b
  benkowa od nerwu twarzowego

2. KOSTECZKI S
UCHOWE

Le

mi
dzy b
on
b
benkow
a okienkiem przedsionka. Wyró
niamy:

1. M
OTECZEK- malleus. Sk
ada si
z g
owy, szyjki, r
koje
ci i 2 wyrostków: przedniego (d
ugiego) i bocznego (krótkiego).

2. KOWADE
KO- incus. Sk
ada si
z trzonu, odnogi krótkiej - crus breve incudis, odnogi d
ugiej- crus longum incudis. Odnoga d
uga zako
czona jest wyrostkiem soczewkowatym- processus lenticularis.

3. STRZEMI
CZKO- stapes. Cz

ci: podstawa (basis), g
owa, odnoga przednia i tylna, tworz
ce razem
uk strzemi
czka (crus ant. = rectilineum, c. post. = curvilineum)

---