Akcja- papier własnościowy, stanowiący o własności.

Akumulacja /skala mikro/-to środki na powiększenie kapitału.

Akumulacja- to kategoria ekonomiczna związana z odważaniem procesu wytwarzania.

W skali makro- może być rozpatrywana jako element szeroko rozumianych oszczędności.

Akumulacja w skali makro-część dochodu narodowego przeznaczona na przyrost majątku narodowego.

Akumulacja- to środki na powiększenie kapitału.

Analiza kosztów ekonomicznych w przeds. za okres krótki uważamy- okres, w którym przynajmniej jeden z czynników wytwórczych nie ulegnie zmianie (zużyciu).

Bank centralny- ważny element systemu bankowego państwa pełniący funkcję m.in. nadzoru bankowego.
Funkcje BC- jako bank emisyjny-monopol w zakresie emisji pieniądza; jest bankiem obsługującym budżet państwa; jest bankiem banków-prowadzi rachunki innych banków. (s.14) Instrumenty-jak limity kredytowe, plafony kredytowe.

BC. odpow.jest za ilość pieniądza będąca w obiegu. Instrumenty o charak.rynkowym to: składanie ofert innym bankom(korzystnych kredytów refinansowych); operacje na otwartym rynku papierami wartościowymi przede wszystkim obligacjami państwowymi. (s.14).

Bank-to instytucja centralizująca popyt i podaż na pieniądz.

Bezrobocie- ludzie chcący pracować, nie mogą znaleźć pr. w krótkim okresie, oznacza to straconą produkcję, trudną sytuację osobistą tych bez pr., wyższe wydatki budżetowe napędzające inflację. Sytuacja, w której popyt na siłę roboczą jest mniejszy od jej podaży,czyli na rynku pracy występuje wolna siła robocza nie znajdująca możliwości zatrudnienia. (s.21) Funkcje-frykcyjne, sezonowe, strukturalne, cykliczne.

Bilans płatniczy- zestawienie wydatków państwa dla pozyskiwania dóbr za granicą i wpływów z eksportu.

Budżet to-podst.plan finansowy sfery produkcji material.

Budżet państwa- to podst. plan finansowania państwa.

Całkowity koszt alternatywny- suma kosztów jawnych i kosztów ukrytych. TC= TEC+TIC

Całkowite koszty stałe firmy to- koszty, które nie ulegają zmianie wraz ze wzrostem produkcji. Krzywa- pozostaje niezmienna ,niezależna od rozmiarów prod.

Całkowite koszty zmienne-koszty które wrastają wraz ze wzrostem produkcji.

Cena- wartość towaru wyrażona w pieniądzu, watrość tworzona jest przez pracę. Funkcje-dochodowa, informacyjna, redystrybucyjna, rozdzielcza. (s. )

Cena równowagi rynkowej- co do tendencji- rezultat działania mechanizmu rynkowego.

Centralizacja kapitału- wynik tworzenia się spółek.

Cykl gospod.obejmuje 4 fazy występujące w określon. sekwencji- kryzys, depresja, ożywienie rozkwit.

Deflacja- (proces odwrotny od inflancji)-to utrzymujący się przez dłuższy czas spadek poziomu cen.

Deprecjacja pieniądza-spadek siły nabywczej pieniądza prowadzący do inflacji.

Długookresowa krzywa kosztów przeciętnych- wskazuje minimum przeciętnych kosztów całkowitych dla każdej skali produkcji przy danej technologii i niezmienności zasobów.

Do najczęściej wymienianych przyczyn wystąpienia niekorzyści skali działania przeds. zalicza się- trudności w zarządzaniu.

Do podstawowych przyczyn korzyści skali działania przeds. zaliczamy- specjalizację pracowników i maszyn.

Do wad metodologii SNA należy- nie uwzględnianie produkcji nierynkowej.

Nie uwzględnia się: szarej strefy; wartości czasu wolnego; produkcji antydóbr- odpadów; transakcji towarami wytworzonymi w latach wcześniejszych (sprzedaż z drugiej ręki).

Dobra konsumpcyjne-przeznacz.bezpośrednio na zaspokojenie potrzeb.

Dobra inwestycyjne-bezpośr. nie zasppokajają potrzeb służą do wykonywania d.konsumpcyjnych.

Dobra substytucyjne A i B to- gdy cena A rośnie, to popyt na B rośnie.

Dobra wolne to- dobra występujące w przyrodzie nie wymagające pracy ludzi.

Dobro A i B są względem siebie komplementarne bo- cena A maleje, to popyt na B rośnie.

Dochód narodowy= PNN- podatki pośrednie (tkwią w cenach-Vat,akcyza) Gdyby nie było podatków (państwa) to DN= dochód osobist., dochód dyspozycyjny.

Dochód narodowy brutto /MPS/- wskaźnik makroekon. uwzględniający wartość przeniesioną i nowowytworzoną. Większy jest o wartość amortyz.acji w całej gospodarce = wart.nowowyt.+w.przeniesiona. D_b=D_n+amortyz.

Dochód narodowy netto- wartość nowo wytworzona w skali makro-. Suma wartości nowowytworzonych w skali całej gospodarki w ciągu roku.

Dochód- dyspozycyjne dochody osobiste= Dochód osobisty (PI) - podatki pośrednie. Dzielą się na konsumpcję i oszczędności osobiste.

Dochód odobisty(PI)=Dn - opłaty na ubezp.społ. - podatki dochodowe przeds. - nierozdzielone zyski przeds.(akcje,dywidendy) + płatności transferowe, rządowe, przed. (zasiłek dla bezrobotnych,f.socjalny)

Dylematem ostatecznego podziału dochodu narodowego jest m.in.-redystrybucja dochodów na finansowanie sfery nieprodukcyjnej.

Dysekonomia skali-niekorzyści skali- powiększeniu wszystkich zasobów towarzyszą znacznie mniejsze przyrosty prod,następuje spadek efektywności wraz ze wzrostem skali działania. Przyczyny: trudności w zarządzaniu; rozmiar przeds, rozbudowana struktura organizacyjna powoduje brak identyfikacji pracow. Z przeds.

Dywidenda to- udział w zyskach spółki w związku z posiadaniem akcji.

Efekt dochodowy- przy obniżce ceny tego dobra siła nabywcza konsumpvji rośnie.

Efekt substytucyjny zmiany ceny dobra X polega na tym, że- przy obniżce jego ceny /ceteris paribus/staje się ono względnie tańsze i konsumenci mogą zastąpić nim inne dobra.

Ekonomia normatywna- formułuje sądy wartościujące, np. jaka powinna być wielkość produkcji.

Ekonomia pozytywn. to przede wszystkim- opisywanie zjawisk gospod. bez wyrażania sądów wartościujących.

Ekonomia skali-korzyści skali- krzywa spada, następuje obniżenie kosztu ze wzg.na wzrost skali działania, większa skala działania= większa efektywnośc. Zwieksz.wszystkich zasobów towarzyszy wzrost opłacalności produkcji.Przycz: specjaliz.pracow,większy poziom ich wykształcenia, wzrost wydajności pr; spec.maszyn i urządzeń i ich wyższy poziom tech; duży kapitał powoduje możliwość rezerwowania niepodzielności zasobów prod.

Ekonomiczne zagadnienie można zdefiniować następująco- rozdział ograniczonych środków między współzawodniczące cele.

Eksport- sprzedaż za granicą

Elastyczność popytu- popyt proporcjonalny- procentowa zmiana popytu jest taka sama jak procentowa zmiana ceny.

Ewolucja pieniądza polega m.in. na- jego dematerializacji.

Fetyszyzacja towarowa- jeżeli cena maleje jest to bodziec dla producenta, żeby zmniejszyć produkcję. Fetyszyzacja-bliższa wolnej konkurencji niż czystemu monopolowi, twierdzenie że towar rządzi producentem.

Gospodarka naturalna- to wytwarzanie dla zaspokojenia potrzeb wytwórcy.

Gospodarka rynkowa to- produkcja regulowana mechanizmem popytu i podaży.

Import-zakup za granicą.

Indeks cen (IC)-cena towaru X w danym roku do ceny towaru X w czasie roku bazowego.IC= cena towaru X (t)/ cena towaru X (t0) * 100.. IC-nie może być zwykłą średnią, musi uwzgl.wagę (udział) poszczególnych dóbr w PNB,gdyż zmiana cen nie występują jednakowo. Pozwala na ustaleniu rzeczyw.wzrostu PNBpo wyelimin. Deformacyjnego ruchu cen.

Indeks cen konsumpcyjnych (CPI)- jest to najczęściej stosowana miara inflancji. To stosunek kosztów określon. dóbr konsumpcyjnych do kosztów tych dóbr w roku bazowym, czyli iloraz wartości koszyka rynkowego w roku badanym do wartości tego koszyka w rok bazowym.

Inflacja przejawia się głównie- długotrwałym wzrostem ogólnego poziomu cen przy uwzględnieniu zmian jakości.

Inflacja przejawia się przede wszystkim- wzrostem ogólnego poziomu cen.

Interwencjonizm państwa- (państwo kapital.włącza się aktywnie w mechanizm gospodarczy). Cele: regulowanie koniuktury; zwiększenie tempa rozwoju gospod.; konieczność uruchomienia czynników popytowych(danie pracy-roboty publ.,militaryzacja gospodarki)aby nie wzrosła produkcja. Narzędzia: polityka fiskalna; polityka handlu zagranicznego; polityka inwestycji nieprodukcyjnych. (s.13)

Istota analizy ekonomiczne-to system badań i ocen efektywności działania jednostki gospodarczej.

Istotą spółek kapitałowych jest- ograniczenie odpowiedzialności ich właścicieli do wysokości ich pierwotnego nakładu kapitałowego.

Izokwanta- krzywa ilustrująca różne minimalne kombinacje nakładów niezbędnych do wytwarzania danej wielkości produkcji.

Koncentracja kapitału, to skutek- akumulacji zysku przeds.

Koncentracja kapitału to- rezultat akumulacji zysków.

Konsumpcja indywidualna to- zaspokajanie indywidualnych potrzeb z własnych dochodów.

Konsumpcja zbiorowa- nie jest bezpośrednio odpłatna, finansowana z budżetu pństwa.

Koszt alternatywny-to koszt utraconych korzyści.

Jest to wartość najlepszej z możliwych korzyści utraconych w wyniku dokonanego wyrobu.

Koszty całkowite- suma całkow.kosztów stałych i całkow.kosztów zmiennych. TC=TFC+TVC Krzywa-rozpoczyna się zawsze w pkt krzywej TFC,w którym wielk=0,następnie TC rośnie identycznie jak TVC.

Koszt krańcowy to- przyrost kosztów przeds. wywołany zwiększeniem produkcji o jednostkę.

Koszty jawne przeds. to- wydatki rejestrowane przez system księgowy.

Koszty produkcji-są to nakłady pieniężne poniesione na czynniki produk. zaangażowane w procesie wytwarzania produktów i usług w danym okresie czasie.

Koszty ukryte to- np. procent, jaki zyskałby właściciel kapitału o lokaty bankowej.

Kooperacja prosta-wytworzenie od początku do końca samodzielnie przez pracownika najemnego.

Kooperacja złożona- wytwarzanie z zastosowaniem podziału pracy. Manufaktura, proces produkcji podzielony na operacje, zatrudnieni nie wykonują samodzielnie od początku do końca, zastosowano podział pr. co przynosi korzyści w postaci wzrostu wydajności pr, możliwość zatrudnienia pracow.z niższymi kwalifikacjami, wzrasta wydajność pr., wzrasta skala produkcji, wzrasta zysk.

Krańcowa stopa substytucji- ilość dobra Y niezbędna do rekompensaty straty konsumpcji dobra X.
MRS= Zmiana kY/ Zmiana KX. Pokazuje preferencje konsumentów w stosunku do dóbr substyutucyjnych.

Kredyt- odłożone oszczędzanie ,czyli odłożona konsumpcja.

Kryzys ekonomiczny- (Kryzys nadprodukcji)-przewyżka podaży nad popytem ,nadmiar produkcji w stosunku do efektywnego popytu.Może być wywołany szybszym wzrostem podaży niż popytu. Cechy: Nadprodukcja-powszec.trudności sprzedaży- spadek cen; zmniejszenie rozmiarów produkcji; powiększenie rozmiarów bezrobocia; spadek płac; zmniejszanie PN.

Krzywa obojętności-ilustruje różne kombinacje 2dóbr dające ten sam poziom użyteczności całkowitej. Konsument zastępuje jedno dobro drugim,zachowując taki sam poziom zadowolenia ze spożycia tych samych różnych kombinacji dóbr. Kształt krzywej obojętności-wskazuje,że dodatkową ilość jednego dobra uzyskuje się kosztem coraz mniejszych ilości drugiego dobra.

Krzywa Philipsa- pokazuje zależność między stopą bezrobocia a wzrostem płac.

Krzywa popytu- pokazuje odwrotną relację między ceną dobra, a ich ilością, którą konsumenci są skłonni i są w stanie nabyć /ceteris paribus/.

Krzywa popytu przedstawia- zależność popytu względem ceny.

Krzywa transformacji ilustruje- kombinacje dóbr, które mogą być wykorzystane, gdy zasoby są w pełni wykorzystane.

Kurs walut- relacje wymienna jednego pieniądza na drugi, za politykę kursową odpow. BC.

Linia budżetu(K-L)-obrazuje graficznie możliwości kombinacji 2dóbr,które można nabyć dysponując danym poziomem dochodu przy danych cenach. (s.17).

Mechanizm rynkowy-proces ciągłego dopasowania się do siebie podaży i popytu w dążeniu do osiągnięcia równowagi.

Metodologia MPS- oparta jest o kryterium pracy produkcyjnej, uwzględnia się wartości produkcji materialnej.

Metodologia obliczania dochodu narodowego SNA opiera się- o kryterium pracy przynoszącej dochód.

Międzynarodowy podział pr.-poszczególne kraje specjalizują się w wytwarzaniu określonych dóbr.

Nadprodukcja względna to- przewyżka podaży nad popytem przy istniejących cenach i dochodach.

Najczęściej stosowaną miarą inflacji jest-indeks cen konsumpcyjnych.

Obliczanie produktu globalnego metodą zakładową pozwala na- analizę wzajemnych powiązań występujących pomiędzy gałęziami i działami gospodarki narodowej.

Obligacje to- papiery wartościowe potwierdzające powstanie długu.

Obsolescencja- zużycie ekon., moralne, spadek wartości śr.trwałego w związku z zjawiskiem postępu techniczneg nazywamy obsolescencją.

Ogólna równowaga rynkowa- oznacza tym samym występowanie równowag cząstkowych.

Ogólna równowaga rynkowa- równowaga popytu i podaży w ujęciu ex ante.

Optimum konsumenta- racjonalnie działający konsume zmaksymalizuje swą satysfakcję wybierając taki pkt na lini budżetu, w którym styka się z najwyższą osiągalną krzywa użytecznośći.

Oszczędności- część nieskonsumowana, stawiane do dyspozycji przedsiębiorcom bezpośrednio lub pośrednictwem instytucji finansowych (banków) w zamian za procenty, dywidedy. (s.10)

Pewność posiadania kontrolnego pakietu akcji to- 50% + 1 akcja.

Pieniądz w gospodarce naturalnej- jest zbędny.

Pierwotny podział dochodu narodowego dokonuje się- w sferze zatrudnienia produkcyjnego.

PNB to- strumień produktu, str.dochodu, pieniężny odpowied.strum.d.finalnych i usł.wytworzonych w ciągu roku. Podejście wydatkowe-sumowanie wartości d.finalnych. Podejście oparte na kosztach zasobów i dochodów-wynik sumowania wszystkich płatności za wykorzystanie zasobów.

PNB to- suma wszystkich płatności za wykorzystanie zasobów
PNB/GNP/ to- wartość rynkowa wszystkich dóbr i usług finansowych wytworzonych w gospodarce w danym okresie

PNB-jest pieniężnym odpowiednikiem płatności, strumień płatności PNB= C+G+I_B+(x-m),obejmuje płatności:C- osobiste wydatki ludności)konsumpcyjne); G-rządowe wydatki na dobra i usługi;

I_B-krajowe inwest.prywatne brutto;

(x-m)-eksport netto. I_B=I_N+I_O I_N-Inwest.netto;
I_O-inwest.odtwqorzeniowe(amortyzacja)

PNN to- wartość pieniężna produktów finalnych pomniejszona o restytucję.
PNN=C+G+I_N+(x-m)=PNB-amortyzacja, Wartość PN-

REALNY- fiz.rozmiar PN wyrażone w cenach, uwzględnia zmianę ceny. NOMINALNY-to są wielkości określone wg cen w których ruch miał miejsce(stałe).

Polityka fiskalna-podatki jako podst. źródło dochodu państwa, niższe podatki dochodowe zachęcają do aktywności gospodarczej.(s.13)

Polityka kredytowa- stopa oprocentowania kredytu musi uwzględniać:inflancję,koszty kredytu; zysk banku;

Podatek-narzędzie redystrybucji dochodów.

Podstawową wadą metodologii MPS jest- nieuwzględnianie sfery usług niematerialnych.

Podwójne opodatkowanie zysku to waga- spółki akcyjnej.

Podział pracy to- proces polegający na tym, że poszczególne jednostki specjalizują się w pewnych rodzajach pracy.

Popyt elastyczny- to względna zmiana popytu jest większa od względnej zmiany ceny.

Prakseologiczna zasada największego efektu / wydajności/ to- działanie takie, aby przy danym nakładzie środków otrzymać maksymalny stopień realizacji celu.

Prakseologiczna zasada oszczędności środków- to działanie takie, aby przy danym stopniu realizacji celu użyć minimalnego nakładu środków.

Prawo Fishera-wartość sprzedana = wart. nabytej. MxV=PxT

Prawo malejących przychodów krańcowych mówi, że- zwiększenie czynników zmiennych przy niezmiennej ilości czynników stałych wywołuje coraz mniejszy wzrost produkcji.

Produkt czysty /wartość dodatnia/- różnica wartości wytworzonej i przeniesionej. W_n=W-W_p (wart.rezul.pr.żywej)

Produkt globalny to- strumień (struktura) produktów finalnych wytworzonych w skali makro (całej gospodar).

-suma wart.d.mater,fin,wytw.w ciągu r.w ramach c.gos

Proliferacja produktów to- wielka liczba odmian tego samego produktu.

Pojawienie się na rynku wielu odmian tego samego produktu.

Produkt krańcowy- dodatkowa produkcja otrzymana z kolejnej jednostki zasobu zmiennego.

Przeciętny koszt całkowity- suma przeciętnych kosztów stałych i przeciętnych kosztów zmiennych lub iloraz kosztów całkowitych i wielkości produkcji. ATC=AFC+AFC,=TC/Q.Krzywa-początko wielk.spada,a przy wyższej produkcji powoduje wzrost kosztów. Kształci się podobnie jak AVCprzy czym jest przesunięta w górę.

Przeciętny koszt stały(AFC)- iloraz całk.kosztów stałych i wielkości produkcji. AFC=TFC/Q Krzywa-koszty, które zmieniają się wraz ze wzrostem prod.

Przeciętny koszt zmienny(AVC)- iloraz całk.kosztów zmiennych i wielkości produkcj.AVC=TVC/Q Krzywa-zmniejszają się wraz ze wzrostem prod.,a po przekroczen pewnej wielkości prod. zaczynają rosnąć.

Przedmiotem badań ekonomii jest m.in.- alokacja zasobów.

Przedmiotem badań ekonomii- jest proces gospodarow.

Przy popycie doskonale sztywnym- popyt nie reaguje na zmianę ceny.

Renta- każdy regulowany dochód z kapitału, majątku czy ziemi nie wymagający nakładu pracy. (s.10)

Renta ek.-dodatkowy dochód czynnika prod.poza dochodem transferowym

Reprodukcja prosta to- zapewniona ciągłość procesu produkcji przy niezmieniających jej rozmiarach.

Reprodukcja rozszerzona to- sytuacja, w której akumulacja jest większa od konsumpcji.

Reprodukcja rozszerzona- w skali mikro- nie cały zysk jest konsumowany.

Reprodukcja zawężona- jest równoznaczna z tzw. przejadaniem majątku.

Równowaga gospodarcza- równowaga ogólna i cząstkowa przy pełnym wykorzystaniu zasobów wytwórczych. Celem polityki gospodarczej musi być równowaga gospod,a nie rynkowa.

Równowaga konsumenta to- względna stabilność zwyczajów nabywczych, przy których konsument maksymalizuje swą satysfakcję. W warunkach różnicy cen konsument osiąga stan równowagi i max.satysfakcji gdy relacje użyteczności d.Y do jego ceny i d.X są równe. MU_x/P_x= MU_y/P_y

Równowaga rynkowa- wyrażona wartościowo podaż =się wyrażonemu wartościowo popytowi. Przy charakt. równ.rynk.podaż i popyt wyraża się w przyszł. okresach (zaoferowane a jeszcze nie zrealizowane). Mówimy również o równowag.cząstkowych na rynkach poszczeg. dóbr i usł.,które są warunkiem równowagi ogólnej. Równ.rynk.zdarza się ww gospodarce kapital. sporadycz, zazwyczaj występują stany braku równowagi identyfik. jako rynk konsumenta. Trzeba uważać aby nie wystąpił kryzys nadprod.

Rynek- miejsce dokonywania transakcji wymiany,gdzie spotyka się podaż z popytem. Proces, gdy sprzedający i kupujący określają co chcą kupić i sprzedać i na jakich warunkach. Rynek pełni f. regulatora procesów gospod. Przez grę popytu i podaży dokonuje obiektywnej wyceny poszczególnych towarów,czyli ustala ich ceny. (s.4)

Rzadkość- zapotrzebowanie ludzi na dobra przekracza możliwości społeczeństwa w zakresie ich wytwarzania. Zjawisko określamy jako zjawisko rzadkości.

Siły wytwórcze to- sposoby i środki oddziaływania człowieka na przyrodę.

Społeczny produkt globalny /MPS/ to- strumień dóbr materialnych wytworzonych w gospodarce.

Spółka osobowa to- porozumienie wspólników, którzy dzielą zyski proporcjonalnie do udziałów.

Stopa amortyzacji to- odwrotność czasu życia środka pracy. (wyraża się w %)

Stopa amortyzacji powinna uwzględniać- zużycie fizyczne i moralne środki pracy.

Stopa bezrobocia(naturalna)-pewien minimalny % siły roboczej nie ma zatrudnienia.

Stopa inflacji- przyrost przeciętnego poziomu cen dóbr i usług w gospodarce, okreslona w %.

Stopa wzrostu, np. dochodu narodowego to- iloraz różnicy dochodu w roku badanym i w roku podstawowym do dochodu w roku podstawowych.

Stopa zysku to- stosunek zysku do włożonego kapitału.

Stopa zysku- w warunkach konkurencji występuje tendencja do kształtowania się jej przeciętnego poziomu

Stopa zysku- to relacja zysku do całego włożonego kapitału.

Strumienie-wielkości dające się wyrazić jako wartość wytworzona w danym okresie czasu (zł./rok). Strumieniem strumieni jest wartośc PKB.

Suma wartości nowo wytworzonej w skali całej gospodarki w ciągu roku to- dochód narodowy netto.

System kapitalistyczny- str.3.

System rynkowy-prywatna własność czynników produkcji, rynkowa aloakcja zasobów. Własności

Swobodny dopływ kapitału i siły roboczej do każdej dziedziny gospodarki /w warunkach wolnej konkurencji/ prowadzi do- kształtowania się przeciętnej stopy zysku.

Środki produkcji to- środki pracy i przedmioty pracy.

Towar to- produkt przeznaczony na wymianę.

Towar to- kategoria ekonomiczna występująca w gospodarce rynkowej.

Towar- każdy produkt o wartości użytkowej.

Twórcą teoretycznych podstaw interwencji państwa w gospodarce jest- J.M. Keynes.

Tzw. automatycznym stabilizatorem koniunktury gospodarczej nazywamy- progresję podatkową.

Tzw. ekonomia normatywna- formułuje sądy wartościujące, np. jaki powinien być poziom dochodów.

Tzw. formalne przyczyny kryzysów z funkcji pieniądza jako- środka cyrkulacji i środka płatniczego.

Sr.cyrkulacji-pieniądz stwarza możliwości rozerwania um. kupno-sprzedaż.Po uzyskaniu pieniądza sprzedawca może powstrzymać się przez pewien czas od zakupu. Wzrost zapasów powod.spadek prod.i zatrudnienia, masowe powstrzymanie się od kupowania.

Sr.płatniczy-pieniądz spełnia f.w trakcie spłaty kredytów i regulowania innych zobow.,w rozwiniętej gospod.sieć powiązań kredytowych się rozwija.Kredyt jest obiektywn kat.ekon.,bez niego ospod.nie może funkcjonować.Może również nastąpić rozerwnie aktu kupno-sprzedaż,gdy pewna liczba dłuż.odłosi niewypłacalność.Rozszerzenie się jej prowadzi do ograniczenia trans.kredyt. czyli zmniejszenia rozmiaru prod.

Utarg- iloczyn ceny i ilości. Tr=cena * ilośc.

Utarg krańcowy-związane ze sprzedażą dodatkowej jednostki produkcji,UK przekraczający koszt krańcowy to maksymalizacja zysków przez przeds.

Użyteczność-satysfakcja, przyjemność lub korzyść osiągana przez konsumenta w procesie produkcji.

Użyteczność całkowita- suma pożądanej satysfakcji konsumenta. Dązenie do maX.UC. jest związane z rezygnacją z pewnych dóbr dających mniejszy stopień satysfakcji.

Użyteczność krańcowe- dodatkowe datysfakcje ze spożycia każdej dodatkowej jednostki tego samego dobra, czyli UC rośnie w tempie malejącym, co związane jest z MU malejącym.

Użyteczność pieniądza ujawnia się- w momencie jego wydatkowania.

Wady MPS-nieuwzględnienie sfery usł.niematerialnej; trudności w praktycznym rozróżnieniu pracowników prod.; nie uwzględnia usł.

Wady PNB-Nie uwzględnia się: prod.nierynkowerj; szarej strefy; wartości czasu wolnego; prod.antydóbr; transakcji towarami wytworzonymi w latach wcześniejszych.

W gospodarce naturalnej pieniądz- jest zbędny.

Wielkości nominalne-wartości obliczane wg. cen występujących w okresie kiedy pomiar zmiennej miał miejsce.

Własność w sensie ekonomicznym, to- raczej zbiór stosunków między ludźmi, powstających w związku z korzystaniem przez nich z rezultatów działalności gospodarczej.

Własność w sensie prawnym-to stosunek między osobą (podm.) a rzeczą (przedm.).

Własność prywatna- struktura uprawnień do pewnych obiektów w ramach, której pr.własności są wyłączne i przekazywalne.

Własność publiczna- pr.własności nie są wyłączne i nie są dobrowolnie przenoszone.

W modelu konkurencji doskonałej- przedsiębiorca musi przyjąć cenę, która ustali się na rynku.

Wspólnicy spółki osobowej(cywilnej lub prawnej)-ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania spółki całym swym majątkiem.

Wskaźnik elastyczności popytu ED>1, to popyt jest- elastyczny.

Wtórny podział dochodu narodowego- dokonuje się m.in. poprzez budżet.

W warunkach konkurencji doskonałej- decyzje ekon. podejmują poszczególne podmioty we własnym interesie (zakresie), ograniczone jedynie siłami podaży i popytu.

W warunkach reprodukcji prostej występuje- odtwarzanie (funkcjonującego) kapitału.

Zasoby- wszystko to,co jest wymagane i wykorzystywa do produkcji dóbr i usług. Zasoby: ludzkie,naturalne, kapitałowe.

Zasoby siły roboczej- tworzą os. w wieku produkcyjny, które są zatrudnione (z) lub aktywnie poszukujący pracy. S=Z+B S=a*L a-wspól.aktyw.zawod., L-ludn.w wieku produk.

Z dobrami komplementarnymi mamy do czynienia, gdy- reakcje popytu i ceny mają charakter przeciwny.

Zgodnie z tzw. prawem rynków Saya- wzrost produkcji automatycznie wywołuje proporcjonalny wzrost popytu.

Zjawisko niepodzielności środków pr powoduje m.in.- wzrost wielkości obiektów produkcyjnych i zmniejszenie się ich ilości.

Zysk to- przychód pomniejszony o koszty całkowite.

Zysk ekonomiczny = 0,to- realizuje zysk tzw. normalny.

Zysk ekonomiczny firmy- zysk księgowy pomniejszony o koszty ukryte.

Zysk ekonom.-to różnica między utargiem i kosztami całkowitymi. EP=TR-TC, EP=AP(z.k) -TIC (ukryte)

Zysk księgowy to- różnice między utargiem i całkowitym kosztem jawnym.

Zysk księgowy firmy-utarg pomniejszony o koszty jawne.

Zysk normalny- z.ek.=0, zysk ksieg.jest dodatni i z.normalny jest wynagrodzeniem właściciela za wypełnienie przez niego f.przedsiębiorcy i wykorzystanie w działalności własnego kapitału pieniężnego. Z.n.jest kosztem, na który muszą zgodzić się nabywcy.

1. WPROWADZENIE DO EKONOMII

1. Przedm. Ekon. (zasoby, rzadkość, krzywa transformacji).

2. Gospodarka i gospodarowanie- rodzaje i typy gospodar

3. Ekonomia pozytywna i normatywna.

4. Ekonomia, a inne nauki.

5. Czyn.produkcji, kapitał i cyrkulacja, reprodukcja i jej rodzaje, akumulacja, amortyzacja- pojęcie i funkcje.

6. Pieniądz- pojęcie, geneza, ewolucja, funkcje.

II. WYBRANE ZAGADNIENIA MIKROEKONOMII.

1. Struktury rynkowe ( konkurencja: doskonała- model kon. doskonałej, kon. niedoskonała- monopol pełny, konkurencja monopolistyczna, oligopol).

2. Mechanizm rynkowy.

• Ceny- pojęcie, funkcje, rodzaje cen.

• Elastyczność popytu, elastyczność podaży.

• Równowaga rynkowa, równowaga gospodarcza.

• Ruch okrężny śr rzeczowych i pieniężnych w gospodarce.

3. Analiza kosztów w przedsiębiorstwie.

4. Teoria wyborów konsumentów.

III. WYBRANE ZAGADNIENIA MAKROEKONOMII.

1. Mierzenie gospodarki w skali makro- ( PNB, PKB, itd.).

2. Bezrobocie i jego rodzaje.

3. Inflacja- pojęcie, mierzenie, przyczyny i przeciwdziałania inflacji.

IV.MIĘDZYNAR. WSPÓŁPRACA GOSPODARCZA.

1. Handel zagraniczny- pojęcie i struktura.

2. Korzyści uczestnictwa w międzynar. podziale pracy.

Akumulacja w skali mikro- i makro- /pojęcie, przeznaczenie/.

Cel działalności gospodarczej domu- optymalizacje życia. ??

Co to jest rynek.

Krzywa transformacji.

Podstawowe funkcje cen.

Podstawowe wady metodologii MPS.

Podst. warunki istnienia rynku siły roboczej w kapitalizmie.

Podstawowe warunki modelu konkurencji doskonałej.

Przedstaw graficznie fazy cyklu koniunkturalnego.

R-nie ilości pieniądza w obiegu: MxV = PxT- rozs. symbole.

Rzecz.i pienięż. syst. przepływów w gospodarce rynkowej

Wady metodologii SNA.

Zasoby i strumienie /pojęcie i przykłady/.

2. WPROWADZENIE DO EKONOMII

1. Przedm. Ekon. (zasoby, rzadkość, krzywa transformacji).

2. Gospodarka i gospodarowanie- rodzaje i typy gospodar

3. Ekonomia pozytywna i normatywna.

4. Ekonomia, a inne nauki.

5. Czyn.produkcji, kapitał i cyrkulacja, reprodukcja i jej rodzaje, akumulacja, amortyzacja- pojęcie i funkcje.

6. Pieniądz- pojęcie, geneza, ewolucja, funkcje.

II. WYBRANE ZAGADNIENIA MIKROEKONOMII.

1. Struktury rynkowe ( konkurencja: doskonała- model kon. doskonałej, kon. niedoskonała- monopol pełny, konkurencja monopolistyczna, oligopol).

3. Mechanizm rynkowy.

• Ceny- pojęcie, funkcje, rodzaje cen.

• Elastyczność popytu, elastyczność podaży.

• Równowaga rynkowa, równowaga gospodarcza.

• Ruch okrężny śr rzeczowych i pieniężnych w gospodarce.

3. Analiza kosztów w przedsiębiorstwie.

5. Teoria wyborów konsumentów.

III. WYBRANE ZAGADNIENIA MAKROEKONOMII.

4. Mierzenie gospodarki w skali makro- ( PNB, PKB, itd.).

5. Bezrobocie i jego rodzaje.

6. Inflacja- pojęcie, mierzenie, przyczyny i przeciwdziałania inflacji.

IV.MIĘDZYNAR. WSPÓŁPRACA GOSPODARCZA.

3. Handel zagraniczny- pojęcie i struktura.

4. Korzyści uczestnictwa w międzynar. podziale pracy.

Akumulacja w skali mikro- i makro- /pojęcie, przeznaczenie/.

Cel działalności gospodarczej domu- optymalizacje życia. ??

Co to jest rynek.

Krzywa transformacji.

Podstawowe funkcje cen.

Podstawowe wady metodologii MPS.

Podst. warunki istnienia rynku siły roboczej w kapitalizmie.

Podstawowe warunki modelu konkurencji doskonałej.

Przedstaw graficznie fazy cyklu koniunkturalnego.

R-nie ilości pieniądza w obiegu: MxV = PxT- rozs. symbole.

Rzecz.i pienięż. syst. przepływów w gospodarce rynkowej

Wady metodologii SNA.

Zasoby i strumienie /pojęcie i przykłady/.

Akumulacja w mikro- i makro- /poj., przeznaczenie/.

AKUMULACJA

PRAWO POSTĘPUJĄCEJ AKUMULACJI

Akumulacja- powoduje w danym okresie zwiększenie wolumenu funkcjonującego kapitału, powodujące możliwość zwiększania akumulacji w przyszłym okresie.

Akumulacja- to kategoria ekonomiczna związana z odważaniem procesu wytwarzania.

Akumulacja(mikro)-to środk. na powiększenie kapitału.

Akumulacja (w makro)- część dochodu narodowego przeznaczonego na przyrost majątku narodowego.

Co to jest rynek?

RYNEK- jest miejscem, zorganizowanym zazwyczaj w sensie instytucjonalnym, gdzie dokonuje się transakcji kupna i sprzedaży oraz warunków, w jakich one przebiegają.

Możemy ten całokształt transakcji klasyfikować wg różnych kryteriów podziału:

• wg przedm. obrotu - rynek dóbr i usług konsumpcyjnych oraz rynek czyn. produkcji;

• wg zasięgu geograficznego- rynek lokalny, regionalny, krajowy, międzynarodowy, światowy;

• w zależności od sytuacji rynkowej- rynek sprzedawcy i rynek nabywcy;

• możemy wyróżnić rynek homogeniczny (jednorodny), np. rynek ropy, pszenicy i rynek heterogeniczny np. rynek pracy

• w zależności od stopnia wyrównania się ceny- rynek doskonały i niedoskonały

Rynek pełni f. regulatora procesów gospodarczych. Poprzez grę popytu i podaży dokonuje obiektywnej wyceny poszczególnych towarów, czyli ustala ich ceny.

Krzywa transformacji. ( możliwości produkcyjnych)

Granica możliwości produkcyjnych- wskazuje na alternatywne kombinacje 2 grup produktów, które społeczeństwo jest zdolne wytworzyć w ciągu danego okresu czasu wykorzystując do tego w całości i w jak najlepszy sposób posiadane zasoby oraz technologie produkcji.

dobro A

Krzywa transformacji

dobro B

Krzywa transformacji ilustruje-kombinacje dóbr, które mogą być wykorzystane, gdy zasoby są w pełni wykorzystane.

Koszt alternatywny- jest to koszt utraconych korzyści.

Każdej korzyści (zyskowi) z podjętej decyzji gospodarczej towarzyszy koszt

alternatywny (koszt utraconych korzyści).

Przy danych zasobach i technologii zwiększenie produkcji jednego rodzaju dóbr oznacza częściową rezygnację z produkcji drugiego rodzaju dóbr. Decyzja o przeznaczeniu większych zasobów na produkcję dóbr wojsk. oznacza mniejszą ilość zasobów na dobra cywil. i w efekcie mniejszą ilość wytworzonych dóbr cywil.

Zwiększając produkcję dóbr wojsk. o jedn. odnosimy określone korzyści (np. bezpieczeństwo granic). Osiągnięcie tych korzyści związane jest jednak z koniecznością poniesienia kosztu alternatywnego. Kosztem tym jest rezygnacja z produkcji dóbr cywil.- rezygnacja z korzyści jakie mogliśmy osiągnąć przeznaczając zasoby na wytworzenie większej ilości dóbr cywil., a nie wojsk.

Podstawowe funkcje cen.

FUNKCJE CEN:

• dochodowa- ceny towarów i usług powinny obejmować odtworzenie wszystkich kosztów i zapewniać nadwyżkę dochodową służącą finansowaniu rozwoju firmy,

• informacyjna- ceny informują producenta o opłacalności działalności wytwórczej, a konsumenta jakie i w jakich ilościach dobra może nabyć (struktura zakupów),

• redystrybucyjna- ceny są narzędziem redystrybucji dochodów,

• rozdzielcza- kiedy popyt równoważy się z podażą. Przy niskich cenach popyt jest nadmierny, przy cenach wysokich podaż będzie przewyższała popyt.

Podstawowe wady metodologii MPS.

• Nieuwzględnienie sfery usług niematerialnych,

• Nie uwzględnia się usług,

• Trudność w praktycznym rozróżnianiu pracowników produkcyjnych.

Podst. war. istnienia rynku siły roboczej w kapitalizm

System kapitalistyczny- gospodarka nie jest jednorodna. System oparty na prywatnej własności i nieskrępowanej przedsiębiorczości. Własność śr.produkcji opiera się na pr.do prywatnego posiadania majątku. Kapitalista nie jest dysponentem cudzej siły roboczej, do obsłużenia posiadanych śr.produkcji musi wynająć cudzą siłę roboczą i zapłacić za to wynajęcie tak, aby właściciel cudzej siły roboczej mógł żyć na godnym poziomie za otrzymaną płacę roboczą pozwalającą odtworzyć zdolność do pracy poprzez szeroko rozumianą konsumpcję. Zawartość koszyka dóbr konsumpcyjnych niezbędnego do odtworzenia zdolności do pracy zależy od poziomu życia w danym społeczeństwie i jest miarą rozwoju.

Właściciel siły roboczej może nią dysponować gdy:

• Jest wolny osobiście;

• Jest wolny od posiadania środków produkcji.

Są to 2 warunki istnienia siły roboczej.

Rzemieślnik- posiada śr. produkcji, które może uruchomić swoją siłę roboczą- produkcja prosto towarowa, drobnotowarowa.

Kapitalista- do uruchomienia posiadanych śr. produkcji zmuszony jest do wynajęcia cudzej siły roboczej.

Podstawowe warunki modelu konkurencji doskonałej.

KONKURENCJA DOSKONAŁA-

• charakteryzuje się, że żaden z kupujących i sprzedających nie ma wpływu na cenę. Cena jest wypadkową oferty wszystkich producentów i zapotrzebowania odbiorców na dany produkt.

• Producent działający w konkurencji doskonałej dostosowuje wielkość produkcji w taki sposób, aby przy danej cenie rynkowej i danych kosztach produkcji osiągnąć zysk maksymalny.

• Równowaga przeds. związana jest z kształtowaniem się sytuacji gałęzi przemysłu, do której należą wszyscy producenci wytwarzający dany produkt.

MODEL KONKURENCJ opiera się na 4 założeniach:

• Założenie jednorodności produktu, (produkty producentów są identyczne);

• Założenie pełnej mobilności czynników produkcji, (nie istnieją żadne przeszkody wchodzenia i wychodzenia przeds. do i z danej gałęzi produkcji);

• Duża liczba sprzedających i kupujących;

• Założenie doskonałej infor o rynku, (przyjmujemy, że sprzedający i kupujący posiadają pełną inf. o produkcie i cenie, w danym momencie jak i w przyszłości).

Przeds.graf. fazy cyklu gospod. (koniunkturalnego).

CYKL KONIUKTURALNY- przejawia się okresowymi i w miarę regularnymi wahaniami produkcji i zatrudnienia czynników wytwórczych.

Cykl gospodarczy wg J.M.Keynes^'a obejmuje 4 fazy:

1. kryzys

2. depresja (PNB nie wzrasta, nie może niżej spaść, bezrobocie, bieda);

3. ożywienie (zatrudniamy ludzi, zwiększamy produkcję);

4. rozkwit (osiągnęliśmy max wskaźniki, których nie można przekroczyć, zyski nie rosną w przeds.)

doch.

narod

I II III IV

czas

W rzeczywistości mamy okresy spowolnionego i przyśpieszonego wzrostu. W krótkim okresie używa się wielu innych wskaźników: stopa %, zmiana ceny itp.

Faza kryzysu- charakteryzuje się spadkiem poszczególnych wielkości gospodarczych;

Faza depresji- ich względna stabilizacją na obniżonym poziomie;

Faza ożywienia- wzrostem poszczególnych wskaźników aktywności gospodarczej;

Faza rozkwitu- zaczyna się , gdy te wielkości osiągną poziom z poprzedniego górnego p-ktu zwrotnego. Charakteryzuje się dalszym wzrostem poszczególnych wskaźników, ale już w zwolnionym tempie. Górny p-kt zwrotny zapoczątkuje f. kryzysu i nowy cykl.

FAZY CYKLU:

Przesłanki kryzysu narastają już w f. rozkwitu. Trudności zbytu powodują trudności uzyskania kredytu, przejściowe podniesienie stopy %, powstrzymanie się inwestowania, gwałtowny spadek popytu na śr. produkcji i siłę roboczą. Szanse przetwarzania mają przeds. wytwarzające po niskich kosztach wytwarzania. Kryzys jest czyn. dokonującym selekcji wśród przeds., także ze na rynku zostają najlepsi. Popyt nie schodzi nigdy poniżej pewnego minimum.

Depresja- produkcja utrzymywana jest na niskim poziomie i ustala się pewien stan pararównowagi minimalnej. Następuje dążenie do obniżenia kosztów wytwarzania, możliwości zbytu, osiągnięcia stopy zysku.

Pewien minimalny wzrost oznacza wzrost zatrudnienia i strumienia popytu. Depresja przechodzi w stan ożywienia, który trwa tak długo jak przeds. pozytywnie oceniają przyszłość. Ożywienie przechodzi w rozkwit, który niesie ze sobą przesłanki kryzysu.

R-nie ilości pieniądza w obiegu: M x V = P x T - rozszyfruj symbole.

Za ilość pieniądza w obiegu odpowiada Bank Centralny.

Ilość pieniądza potrzebna w obiegu

C - K + Z - B C- suma cen wszystkich towarów i usług trafiających na rynek

M = ----------------- K- kredyty

V Z- zobowiązania społeczne

V- szybkość obiegu pieniądza.

Pr.Fishera-wartość sprzedana równa się wartości nabytej.

M x V = P x T

M- ilość pieniądza na rynku,

V- szybkość obiegu pieniądza,

P- przeciętna wartość transakcji,

T- ilość transakcji kupno- sprzedaż.

Wady metodologii SNA.

• nie uwzględnianie produkcji nierynkowej,

• nie uwzględnia się produkcji nie przeznaczonej na rynek ( samozaopatrzenia),

• nie uwzględnia się szarej strefy;

• nie uwzględnia się wartości czasu wolnego;

• nie uwzględnia się produkcji antydóbr- odpadów;

• nie uwzględnia się transakcji towarami wytworzonymi w latach wcześniejszych (sprzedaż z drugiej ręki).

Zasoby i strumienie /pojęcie i przykłady/.

Ekonomiści dokonują rozróżnienia między zasobem i strumieniem.

ZASÓB- to określona liczba produktów, pieniędzy, pracowników itp., w danym momencie czasu. Można mieć zasób oszczędności, telewizorów w magazynie czy rteż zasób mydła w łazience.

STRUMIEŃ- w ekonomii, a zwłaszcza w mikroekonomii, posługujemy się tym pojęciem strumienia dóbr, pieniędzy, zasobów naturalnych, które prze[pływają między podmiotami gospodarczymi z różną szybkością w określonym czasie.

Posługując się kategorią strumienia związane jest z uwzględnieniem czynnika czasu w analizowaniu zjawisk gospod. Np. inform., że po cenie 5000z/kg konsumenci kupują 100 tyś. ton jabłek - jest inform. Niewiele znaczącą o ile nie określimy jakiego okresu czas to dot.

---