Seminarium 2 - Guzy szyi

Guzy szyi - każdy guz, zwłaszcza niesymetryczny, pojedynczy lub mnogi musi być rozpatrywany a'priori jako obraz choroby nowotworowej i tę chorobę należy przede wszystkim wykluczyć.

W procesie rozpoznania guza niezwykle ważne jest przestrzeganie zasady Martina i Rumieu(to, co wyżej;)

U ok 5 % osób z chorobą nowotworową i 12-15% chorych z rakiem, którego ognisko pierwotne umiejscowione jest w obrębie głowy i szyi guz na szyi jest pierwszym objawem!!

Podział

I - guzy rozwojowe:

• torbiele boczne - wskutek zaburzeń rozwoju 1 i 2 łuku skrzelowego w okresie embrionalnym - i środkowe szyi - wskutek niezupełnej inwolucji przewodu tarczowo-językowego.

• torbiele krtani (laryngocele) - poprzez wypuklenie błony śluzowej w kształcie woreczka przedniej części kieszonki krtaniowej Morganiniego

• struniak (chordoma) - złośliwy nowotwór kręgosłupa powstały z pozostałości struny grzbietowej

• guz zarodkowy(hamartoma) - zbudowany z komórek obecnych w miejscu powstania ale nieprawidłowych co do proporcji i układu

• rak skrzelopochodny (Ca bronchiogenes) - rozwija sie z pozostałości łuków skrzelowych

• naczyniaki krwionośne i limfatyczne - nowotwory łagodne powstałe na skutek zaburzeń rozwojowych naczyń krwionośnych

Torbiele boczne - przetoki zewnętrzne --> okolicy mięśnia M-O-S, przetoki wewnętrzne --> do gardła

Torbiele środkowe - w linii środkowej, na wysokości górnego brzegu chrząstki tarczowej, a kością gnykową

- jeszcze częściej występują tu przetoki

- średni wiek rozpoznania to kilkanaście do 20 lat

- leczenie operacyjne --> usunięcie --> łącznie z trzonem kości gnykowej

Objawy przetok i torbieli (środkowej i bocznej):

• wewnętrzne - uwypukla się w kierunku światła krtani --> duszność!

• zewnętrzne - uwypuklają się na bocznej powierzchni szyi i najczęściej na wysokości górnego brzegu płytki chrząstki tarczowej

• leczenie --> operacyjne

II - guzy zapalne

• zakażenia bakteryjne nieswoiste - związane z ostrymi i przewlekłymi procesami zapalnymi jamy ustnej, gardła i zatok przynosowych, ślinianek podżuchwowych i próchnicą zębów

• zakażenia bakteryjne swoiste - gruźlica(jako wtórna węzłowa, wtórna w pierwotnej płuc, lub pierwotna węzłowa), kiła, promienica

• zakażenia wirusowe - Mononukleoza zakaźna wywoływana przez wirus Ebsteina-Baara

• sarkoidoza - ch. Besiniera-Becka-Schaumanna --> różnicowanie z gruźlicą --> bo ziarnina

III - guzy układu chłonnego szyi

• pierwotne - chłoniaki nieziarnicze i ziarnica złośliwa, mięsaki limfatyczne i mięsaki siateczki, białaczki, choroba Brilla-Symmersa

• wtórne - przerzuty nowotworowe do węzłów (w 80% ognisko pierwotne raka zlokalizowane jest w obrębie głowy i szyi, w 15% przypadków w klatce piersiowej i jamie brzusznej a w 5% przypadków na skórze)

IV - guzy pochodzenia gruczołowego - ślinianek (najczęściej podżuchwowa - na tle kamicy!), tarczycy, przytarczyc, np. guz mieszany łagodny ślinianek

V - guzy pochodzenia nerwowego(neurilemmoma i schwanoma) i guzy kłębka szyjnego (chemodectoma)

VI - guzy pochodzenia naczyniowego - powstałe wskutek zaburzeń rozwojowych ( naczyniaki krwionośne i limfatyczne, tętniaki, obłoniak =haemangioperycytoma)

Diagnostyka guzów szyi

1. wywiad

• wiek

• czas pojawienia się zmiany

• czy guz był lub jest bolesny

• przebyte w ciągu ostatnich 3 lat zakażenia jamy ustnej, gardła ze szczególnym uwzględnieniem zakażeń zębopochodnych

• nałogi --> palenie tytoniu i picie alkoholu

• kontakty z chorobami zakaźnymi

• zmniejszenie masy ciała --> szczególnie gwałtowne!

• zaburzenia połykania -> dysfagia, bóle ucha -> otalgia

• zaburzenia głosu

• towarzyszące dolegliwości ogólne

• czy nie było np. ekstrakcji zęba?

2. badanie przedmiotowe

• pełne badanie laryngologiczne z oceną palpacyjną migdałków podniebiennych, nasady języka, dna jamy ustnej, jamy nosowo-gardłowej

• badanie ogólne chorego z uwzględnieniem stanu obwodowych węzłów chłonnych zlokalizowanych także poza szyją

• badanie endoskopowe (nosa, krtani, przełyku)

• cervicotomia zwiadowcza!!!!!!

3. badania dodatkowe

• pełna morfologia krwi

• USG szyi + BAC

• RTG klatki piersiowej (w miarę potrzeb poszerzone o TK i NMR)

• badania izotopowe (przy podejrzeniu guza tarczycy i ślinianek)

• badania naczyniowe (przy podejrzeniu guza naczyniowego lub kłębka szyjnego)

• badania histopatologiczne wycinka guza lub najbardziej „podejrzanego” węzła w przypadku niedostatecznej lub niejasnej odpowiedzi cytologicznej

4. inne

• mammografia

• USG jamy brzusznej

• endoskopia przewodu pokarmowego

Leczenie guzów szyi

• leczenie farmakologiczne --> guzy zapalne

• leczenie chirurgiczne --> guzy rozwojowe, wtórne guzy układu chłonnego szyi(tzn. przerzuty ;), guzy pochodzenia gruczołowego, nerwowego, naczyniowego

• radio i chemioterapia --> pierwotne guzy układu naczyniowego szyi, przerzuty do węzłów chłonnych szyi

Zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne w wybranych nowotworach głowy i szyi - w obrębie szyi jest 1/3 wszystkich węzłów chłonnych (przyusznicze, karkowe, podbródkowe, podżuchwowe, przedkrtaniowe = Delfickie, przytchawicze i tarczowe, okolicy szyjno-tarczowo-gnykowej, nadobojczykowe --> zmiany w najbliższych węzłach chłonnych

Podział na regiony grup węzłów chłonnych --> wg AJCC/UICC TMN 2001

• węzeł przedkrtaniowy --> błona pierścienno -tarczowa

• najmniejszy zakres --> selektywne usuniecie węzłów chłonnych

• zmiana zlokalizowana w jamie ustnej --> to węzły podżuchwowe i podbródkowe

• zmiana w nosogardle --> selektywne usunięcie węzłów okolicy II

• selektywne = makroskopowo węzły nie są zmienione nowotworowo

• usunięcie radykalne zmodyfikowane => usunięcie węzłów odnosi się do węzłów przerzutowych i zależy od ich wielkości i naciekania struktur sąsiednich

Rejon węzłowy	Prawdopodobieństwo lokalizacji pierwotnej nowotworu
I podbródkowo-podżuchwowe	Warga górna, dno jamy ustnej, 2/3 przednie języka
II pole szyjne górne	Migdałki, podstawa języka, nosogardło, część nadgłośniowa krtani
III	Krtań, część ustna gardła
IV	Część krtaniowa gardła
V pole boczne	Część nosowa gardła, część podgłośniowa krtani ---> węzły okołotchawicze
VI	Część podgłośniowa krtani, tarczyca

Okolica szyi --> struktury:

• T. szyjna wspólna

• n. podjęzykowy --> białe pasmo

• n. dodatkowy --> biegnie za mm. M-O-S

• t. szyjna zewnętrzna --> można ją podwiązać, ale uważać, żeby nie podwiązać t. szyjnej wewnętrznej ani wspólnej!!!!

Operacja Jardyckiego - Craila

• radykalne usunięcie struktur węzłowych z tkankami przylegającymi z mm. M-O-S, z żyłą szyjną wewnętrzną, n. dodatkowym i ślinianką podżuchwową

• poszerzona - np. o t. szyjną zewnętrzną

1

FUNGUS gr D VL

---