Szybkie czytanie - podstawowe zasady

A teraz kilka technicznych porad do pracy z tekstem:
- Skupiaj wzrok na środkowej części wiersza
- Oducz się przenoszenia wzroku na początek następnego wiersza
- Czytaj tekst po kilka wyrazów, nigdy po jednym słowie
- Utrzymuj wzrok w centralnej części wersu i kontroluj jego przenoszenie tylko pionowo w dół.

Najczęściej popełnianymi błędami spowalniającymi szybkie czytanie są:
"skoki oczu" - podczas czytania oczy nie przesuwają się po linii gładko, tylko skaczą na początek, a następnie na koniec wiersza, bądź absorbują niektóre słowa. Oducz się tego, to strata czasu. Czytaj tekst po kilka wyrazów, nigdy po jednym słowie. Utrzymuj wzrok w centralnej części wersu i kontroluj, żebyś przenosił wzrok tylko pionowo w dół. Wyeliminuj ruchy poziome.

"regresja" - kolejnym opóźniaczem czytania jest regresja, polegająca na powrocie do materiału, którego dobrze nie zrozumieliśmy. Aby tego uniknąć czytaj z ołówkiem w ręku i wódź nim tuż pod linijką. Nie pozwalaj sobie na powroty w tył. W ten sposób przyzwyczaisz oczy do płynnego, rytmicznego ruchu wzdłuż linii.

"wokalizacja" - jest to wymawianie po cichu czytanych słów. Każdy ruch ustami oznacza zwolnienie tempa czytania. Spróbuj to kontrolować, a na pewno się opłaci. Wodzenie ołówkiem pod czytanym tekstem bardzo Ci to ułatwi.

Jak czytać cegły?
Najpierw przejrzyj i wertuj książkę od przodu do tyłu, miarowo przewracając każdą jej stronę. W ten sposób zorientujesz się w całości materiału, według zasady od całości do szczegółu.

Teraz już wiesz o czym jest dana książka, na jakie rozdziały się dzieli. Złapałeś wiele słów, podtytułów, paragrafów. Masz już pojęcie, gdzie mniej więcej są partie materiału, które musisz przeczytać i potraktować szczegółowo, a gdzie te, które możesz spokojnie ominąć. Czujesz już, że jesteś z tą lekturą na ty, jesteś więc dobrze przygotowany do części zasadniczej - do odsiewu. Usiądź wygodnie i zacznij podkreślać te partie materiału, które są najistotniejsze.
Po tym procesie pozostało Ci tylko 100 stron zadanej lektury. Teraz proponujemy chwilową przerwę.

Można dalej? Teraz pracuj tylko z materiałem podkreślonym. Wypisz tytuły rozdziału na kartce. Następnie wypisz kluczowe zagadnienia i skrótowe dane w telegraficznej, obrazowej formie do powyższych tematów. Tym sposobem z 400 początkowych stron pozostało Ci może tylko 20. Wiadomym jest, że aby przyswoić sobie wiadomości, trzeba zaglądać do książki. Jednak przy powtórkach materiału, posługujesz się tylko 20 stronicami wiedzy, która jest Ci potrzebna do zdania egzaminu. Na tydzień przed egzaminem, poświęć codziennie 10-20 minut na przyswajanie map
Autor: Piotr Poznański

       

Test
Przed Tobą tekst- dwie strony, należy go przeczytać, sprawdzić, ile czasu to trwało (bardzo dokładnie, liczą się sekundy). Potem proszę abyś korzystając jedynie ze swojej pamięci, bez wracania do tekstu, odpowiedział na pytania sprawdzające zrozumienie. Jest to prosty test- zwany testem wyboru, co znaczy, iż Twoim zadaniem jest zaznaczenie poprawnej odpowiedzi, w każdym pytaniu tylko jedna odpowiedź jest dobra.
Uwaga, podczas udzielania odpowiedzi na pytania, nie wracasz do tekstu, odpowiadasz tylko na podstawie tego co zapamiętałeś.

Iwona Krop - Japońska szkoła
Japoński system szkolny składa się z pięciu etapów: przedszkola, szkoły podstawowej, szkoły średniej niższego stopnia, szkoły średniej wyższego stopnia oraz szkoły wyższej.
Wszystkie japońskie dzieci w wieku od 6 do 15 lat muszą chodzić do szkoły. Wiele z nich zaczyna naukę wcześniej, w wieku trzech lub czterech lat, kiedy idą do przedszkola. Prawie wszyscy uczą się dłużej, kończąc szkołę w wieku 18 lat. Prawie jedna trzecia idzie do szkoły wyższej.
Niektórzy uczniowie wybierają szkołę średnią wyższego stopnia z dala od domu, bo są zdania, że niektóre szkoły są lepsze od innych. Według nich uczeń, który skończy dobrą szkołę średnią, łatwiej zda na dobry uniwersytet, a później nie będzie miał kłopotu ze znalezieniem dobrej pracy. Dlatego do niektórych szkół bardzo trudno jest się dostać. We wszystkich trzeba zdawać egzaminy wstępne, a każda szkoła ma prawo przygotować swoje własne pytania egzaminacyjne. Większość egzaminów do renomowanych szkół jest bardzo trudna, więc wielu uczniów chodzi po południu , albo w soboty i niedziele, do specjalnych szkół korepetycyjnych (juku), które przygotowują do egzaminów.
Rok szkolny zaczyna się w kwietniu a kończy w marcu. Letnie wakacje trwają około półtora miesiąca. Do szkoły nie chodzi się także w święta państwowe. Oprócz tego dzieci mają wolne dwa tygodnie w okresie noworocznym i dwa tygodnie na wiosnę, na koniec roku szkolnego.
W tygodniu nauka zaczyna się w poniedziałek i w większości szkół kończy się koło południa w sobotę Lekcje zwykle trwają od 8.30 do trzeciej po południu, ale wielu uczniów zostaje do piątej a nawet do szóstej na zajęciach sportowych i w kółkach zainteresowań.
W szkołach podstawowych w jednej klasie może by nawet czterdzieścioro uczniów. Niektóre szkoły wymagają więc, aby dzieci nosiły na głowach czapeczki albo berety w określonym kolorze; łatwiej je wtedy zauważyć i dzieci są bezpieczniejsze na ulicy.
Większość szkół średnich niższego i wyższego stopnia wymaga, aby uczniowie chodzili w mundurkach, uszytych według bardzo ścisłych reguł. Mundurki chłopców są zwykle czarne, z metalowymi guzikami i sztywnymi kołnierzykami; dziewczynki noszą zwykle granatowe żakiety i plisowane spódniczki. Ostatnio jednak wiele szkół zmienia krój mundurków, tak by uczniowie czuli się w nich swobodniej.
Obowiązkiem uczniów i nauczycieli jest utrzymywanie szkoły w czystości. Każdego dnia poświęca się na to trochę czasu. Klasy podzielone są na grupy, które na zmianę sprzątają sale. Korytarze, toalety i inne wspólne pomieszczenia. Niektóre szkoły mają również obsadzone kwiatami ogródki, pielęgnowane przez uczniów.
Wszyscy japońscy uczniowie uczą się angielskiego. Naukę tego języka zaczynają w szkole średniej niższego stopnia i uczą się przez co najmniej sześć lat.
Oczywiście , nauka japońskiego jest również bardzo ważna. Gramatyka jest dość łatwa ale nauka pisania zajmuje dużo czasu.
W piśmie japońskim używa się trzech alfabetów. Znaki chińskie (kanji) pojawiły się w Japonii w VI w n.e. Przy ich pomocy Japończycy starali się zapisywać swój język, ale było to bardzo trudne, gdyż chiński i japoński bardzo się różnią. Stworzono więc dwa nowe rodzaje pisma: hiraganę i katakanę.
I hiragana i katakana mają po 46 liter. Litery odpowiadają głoskom, tak jak w alfabecie rzymskim, i używa się ich do zapisywania słów, których nie da się wyrazić przy pomocy kanji. Kanji służą do zapisywania pojęć Niektóre znaki są bardzo skomplikowane i można je wymawiać na wiele różnych sposobów. W codziennym użyciu jest około dwóch tysięcy znaków kanji. W szkole podstawowej trzeba się nauczyć około tysiąca znaków w mowie i piśmie. Drugi tysiąc trzeba opanować przed skończeniem szkoły średniej niższego stopnia.
W szkole dzieci mogą grać w koszykówkę, baseball, tenisa, siatkówkę i piłkę nożną. Prawie w każdej szkole jest basen, w chłodniejszych okolicach, gdzie pada śnieg, dzieci uczą się również jeździć na nartach i na łyżwach
Najpopularniejszym sportem jest baseball. Dwa razy w roku, wiosną i latem, odbywają się ogólnokrajowe mistrzostwa szkół wyższych. Kibice pasjonują się nimi i przez wiele dni godzinami tkwią przy telewizorach i radiach.
Jest bardzo wiele amatorskich i zawodowych drużyn sportowych. Jeśli oglądaliście w telewizji igrzyska olimpijskie widzieliście japońskich gimnastyków i narciarzy. Tokio było pierwszym azjatyckim miastem, w którym odbyła się olimpiada. Miało to miejsce w 1964 roku.
Japońskie dzieci uwielbiają czytać komiksy i grać w gry telewizyjne, ale mają też typowe dla Japonii nie spotykane w innych krajach rozrywki. Doskonale opanowali sztukę składania papieru - origami, uczą się obowiązkowo ceremonii parzenia herbaty.

(694 wyrazy)

Czas czytania ............................................

Prędkość czytania......................................

TEST

1. Z ilu etapów składa się japoński system szkolny?
a. z trzech
b. z czterech
c. z pięciu

2. Od kiedy do kiedy trwa rok szkolny?
a. od września do czerwca
b. od maja do kwietnia
c. od kwietnia do marca

3. Ilu uczniów może się uczyć w jednej japońskiej klasie?
a. Piętnastu
b. czterdziestu
c. pięćdziesięciu

4. Jakiego koloru są mundurki, które do szkoły noszą chłopcy?
a. Czarne
b. granatowe
c. szare

5. Kto dba o czystość w szkole?
a. Sprzątaczki
b. nauczyciele i uczniowie
c. ochrona

6. Kiedy japońskie dzieci zaczynają obowiązkowo uczyć się języka angielskiego ?
a. w szkole podstawowej
b. w szkole średniej niższego stopnia
c. w szkole średniej wyższego stopnia

7. Jakich języków używa się w piśmie japońskim?
a. dwu chińskich i japońskiego
b. dwu japońskich i chińskiego
c. chińskiego, japońskiego i angielskiego

8. Z ilu liter składa się hiragana i katakana?
a. 26
b. 46
c. 48

9. Ile znaków, którymi zapisujemy pojęcia japońscy uczniowie muszą znać po ukończeniu szkoły podstawowej?
a. 100
b. 1000
c. 2000

10. Jaka jest ulubiona dziedzina sportu uprawiana przez młodych Japończyków?
a. narciarstwo
b. gimnastyka artystyczna
c. baseball

Ilość poprawnych odpowiedzi ......................................

Czego na podstawie powyższego testu możesz dowiedzieć się o swoim czytaniu?

1. Jak szybko czytasz?

Jak policzyć prędkość czytania?
Powyższy tekst miał 694 wyrazy. Prędkość czytania liczymy dzieląc liczbę słów w przeczytanym tekście przez czas czytania podany w sekundach, a następnie mnożymy przez 60, by otrzymać wynik w jednostce słowa na minutę.

Prędkość czytania = ( ilość słów w tekście : czas czytania podany w sekundach ) ˇ 60
Policz wyniki
Prędkość czytania = (694: .................) ˇ 60=..................................

2. Ile z tekstu rozumiesz?
Drugim ważnym elementem w czytaniu jest wskaźnik zrozumienia tekstu, czyli jaka ilość informacji została zrozumiana i zapamiętana. Mierzymy go dzieląc liczbę poprawnych przez liczbę wszystkich pytań.
W tym teście było 10 pytań.

Twój wskaźnik zrozumienia tekstu =ilość poprawnych odpowiedzi : 10

Policz wyniki
Wskaźnik zrozumienia tekstu= ............................... : 10 =

3. Jak efektywnie czytasz?
Jak to policzyć?
Efektywność czytania to prędkość z jaką gdybyś przeczytał tekst, to zapamiętał i zrozumiałbyś 100% tekstu.
Liczymy go mnożąc prędkość czytania przez wskaźnik zrozumienia tekstu.

Efektywność czytania = prędkość czytania ˇ wskaźnik zrozumienia tekstu

Co wpływa na zrozumienie treści?
Na zrozumienie treści mają wpływ przede wszystkim:
- koncentracja uwagi - im bardziej skoncentrujesz się na treści, tym wyższy stopień zrozumienia, jeśli podczas czytania koncentrujesz się na tym co planujesz na weekend, to po przeczytaniu kilku stron zauważysz, że niewiele z tekstu pamiętasz - dlatego podczas naszego kursu wiele ćwiczeń poświęconych jest umiejętności koncentracji uwagi;
- motywacja i zainteresowanie - jeśli jesteś zainteresowany tym co czytasz, to zrozumienie będzie wysokie - dlatego nasi kursanci sami dobierają literaturę, na której ćwiczą;
- szybkość przetwarzania informacji - im szybciej przetwarzasz pochłaniane informacje tym szybciej czytasz i lepiej rozumiesz treść - dlatego wiele ćwiczeń podczas naszych zajęć poświęconych jest umiejętności szybkiego przetwarzania danych;
- słownictwo zawarte w tekście - im bogatsze tym szybciej czytamy i lepiej rozumiemy treść - dlatego podczas zajęć spotkasz wiele ciekawych ćwiczeń rozwijających słownictwo;
- pamięć wzrokowa - im lepsza, tym więcej z tekstu zapamiętasz - dlatego podczas naszych zajęć poznasz wiele interesujących ćwiczeń poprawiających pamięć wzrokową.

Metoda Callana 

Stanowi ważną technikę umożliwiającą stały kontakt z żywym językiem. Stawia nacisk na przełamanie barier w komunikacji. Rozwiewa niepewność osób, które dawno nie miały kontaktu z językiem, bądź dopiero zaczynają się go uczyć. Zaskoczeniem dla naszych Studentów jest fakt, iż w ciągu krótkiego czasu, przyswoją u nas materiał, który wcześniej bezskutecznie "wałkowali" w swoich szkołach przez lata, bez wymiernych rezultatów. W tym tkwi klucz metody. Logiczny, przejrzysty program i cykl bardzo intensywnych powtórek. 

Metoda może szokować na początku. Studenci, którzy zetknęli się z nauczaniem Metodą Callana po raz pierwszy, nierzadko są zaskoczeni tempem i specyfiką prowadzenia zajęć.

Szybko jednak przyzwyczajają się i dostrzegają rezultaty.
 
Callan stawia na refleks. A refleks w używaniu języka obcego związany jest bardziej z organami mowy niż z mózgiem. Można to wytłumaczyć na przykładzie pianisty, który nie ma czasu na myślenie podczas gry i kładzie palce na klawiaturze bez zastanawiania się. Gdyby się zastanawiał, szybko zgubiłby rytm. Podobnie jest z naszymi Studentami - po prostu - zaczynają swobodnie  mówić w języku angielskim i nierzadko są tym faktem zaskoczeni. Zapominają o procesie mówienia. Cechuje ich refleks.

Szybki refleks osiąga się jedynie przez mechaniczne powtarzanie, tak wiec cały materiał powinien być powtarzany do czasu, gdy student zacznie mówić nie myśląc. Potrzeba wyćwiczenia szybkiego refleksu przez nieustanne powtarzanie jest ogromna, bo: sekretem sukcesu w nauczaniu języka jest powtarzanie, powtarzanie i jeszcze raz powtarzanie.
Bardzo ważnym jest, by student zrozumiał wagę powtarzania materiału, w przeciwnym razie, stanie się on znudzonym, sfrustrowanym i zacznie wątpić w swój postęp. A im mniej będzie powtarzał, tym bardziej będzie się czuł znudzonym w miarę postępu kursu, ponieważ nowy materiał stanie się niezrozumiałym z racji niewystarczającego utrwalenia materiału poprzedzającego. Wydaje się to być paradoksem, jednakże zostało to już udowodnione
w nauce podstawowego zasobu słów, aż do poziomu egzaminu Cambridge First Certificate.

W języku angielskim rozmowa przebiega przeciętnie z prędkością od 150 do 180 słów na minutę. Przy tradycyjnych metodach nauki nauczyciele mówią znacznie wolniej (zwykle ok. 100-120 słów na minutę). Nauczyciel stosujący Metodę Callana mówi znacznie szybciej (200-240 słów na minutę) i jest to celowe, gdyż pomaga Studentowi zrozumieć co mówią ludzie na ulicy oraz sprawia, że Student musi być skoncentrowany cały czas podczas lekcji i nie ma czasu na nudę. Dzięki temu uczy się znacznie szybciej i efektywniej.

Student nie powinien się martwić, że nauczyciel nie pozwala mu zbyt długo myśleć nad odpowiedzią i będzie zmuszał go do niej nawet wtedy, gdy Student nie wszystko rozumie.
Nie musi on rozumieć pytania, kiedy je usłyszy po raz pierwszy, czy też rozumieć dokładnie co odpowiada. Zrozumienie przyjdzie z czasem. Wszystkie pytania i odpowiedzi będą powtarzane tak długo, aż  staną się zrozumiałe bez trudności. Student w początkowym okresie nauki języka powinien być jak automat. Chęć zrozumienia wszystkich słów może spowolnić postępy i zniechęcić do nauki. Dlatego też dzieci (szczególnie w wieku od 11 do 16 lat) uczą się języka szybciej niż dorośli. Nie zadają zbyt wielu pytań i nie kwestionują niczego w składni.

Książki Studentów powinny być zamknięte. Kiedy nauczyciel zadaje pytania Studenci powinni mieć książki zamknięte, koncentrując się wyłącznie na tym, co mówi nauczyciel. Utrwalą oni,
w ten sposób wymowę nowych słów i nie będą jej mylić ze sposobem zapisu wyrazów.

Student nie powinien przeszkadzać nauczycielowi zadając pytania w czasie trwania lekcji. Jeżeli czegoś nie rozumie i chciałby wyjaśnienia pewnych kwestii, może to zrobić  po zajęciach.

Podczas nauki Metodą Callana wykorzystywane są partie mózgu odpowiedzialne za podświadome uczenie się. Student ucząc się prostego pytania np. "Czym zazwyczaj piszemy? (What do we generally write with?)", rzadko uświadamia sobie, że tworząc to pytanie uczy się, że w języku angielskim, używa się czasownika posiłkowego "do", aby stworzyć formę pytającą w czasie teraźniejszym, a przysłówek "generally" umieszczany jest pomiędzy podmiotem  i orzeczeniem. Przyimek "with", natomiast, umieszcza się na końcu w pytaniach tego typu.

Uczenie się języka obcego jest jak wspinanie pod górę. Najtrudniejsza część przypada w połowie drogi do celu. W tym momencie wiele osób zniechęca się do dalszego wysiłku, gdyż uważa, że robi bardzo małe postępy i nie wierzy w osiągniecie szczytu. Naturalną jest wtedy myśl o poddaniu się
i zrezygnowaniu ze swoich planów. Jednakże właśnie w tym momencie, Student Metody Callana powinien przypomnieć sobie o gwarancji, zapewniającej mu sukces. Jak zawsze w życiu, sekretem w osiąganiu sukcesu jest wytrwałość w dążeniu do celu.  

Czytanie fotograficzne. 

Czytanie fotograficzne ma na celu ustawieniu wzroku w stanie ostrości fotograficznej, dzięki czemu możemy pobudzić podświadomość, a tym samym wydobyć te zasoby, które tkwią głęboko w nas.

Ustawienie wzroku w ostrości fotograficznej polega na tzw. „miękkim spojrzeniu”, dzięki któremu znacznie więcej widzimy peryferyjnie, a tym samym więcej przetwarzamy dzięki naszej podświadomości. Określenie „ostrość fotograficzna” może wnieść pewną niejasność - w powszechnym odczuciu sugeruje, że powinniśmy widzieć coś bardzo ostro, wyraźnie, perfekcyjnie. W rzeczywistości jest zupełnie odwrotnie - w stanie ostrości fotograficznej tekst jest zamazany, rozmyty, nie ma ostrego widzenia. 

Zanim wprowadzisz swój wzrok w stan ostrości fotograficznej proponuję ćwiczenie. Wyciągnij przed siebie obydwa palce wskazujące i ustaw jeden za drugim. Teraz skup uwagę na pierwszym palcu - co dzieje się z tym, który jest za nim? Wygląda jakby był opuchnięty, gruby, tak jakby użądliła go pszczoła, możesz mieć też wrażenie, że z jednego palca zrobiły się dwa. Teraz skup uwagę na drugim palcu, tym z tyłu. Co dzieję się z pierwszym? Masz wrażenie, że jest przezroczysty, tak jakby z galarety? O takie spojrzenie chodzi przy ustawianiu ostrości fotograficznej. 

Może jeszcze jedno ćwiczenie. Tym razem wyciągnij ręce przed siebie i ustaw oba palce wskazujące na wprost siebie. Patrz teraz na jakiś punkt na ścianie tuż nad palcami i obserwuj, co się z nimi dzieje. Prawdopodobnie zobaczysz „kawałek” swojego palca; jakby trzeci palec.

Ćwiczenia te mają na celu rozproszenie ostrego widzenia i wprowadzenie wzroku w stan ostrości fotograficznej.

Takie samo zjawisko możesz zobaczyć na książce. Otwórz wybraną książkę na dowolnej stronie i ustaw swój wzrok na środku tuż ponad książką. W twoim peryferyjnym polu widzenia widzisz obydwie strony książki, ale nie jesteś w stanie przeczytać tego, co jest tam napisane. Między jedną, a drugą stroną pojawi się zawinięta trzecia strona. Jeśli ją widzisz, oznacza to że ustawiłeś wzrok prawidłowo. „Strona widmo” może być różnej grubości - raz zobaczysz ją bardzo cienką, innym razem może być całkiem gruba. Tekst w takim stanie będzie zamazany, rozmyty, nie będziesz go widział ostro, a więc nie będziesz mógł czytać go tradycyjnie - i właśnie o to chodzi. Jeśli się odprężysz, strony staną się bardziej jasne i czyste.  

Być może trudno będzie ci zobaczyć na początku stronę widmo, albo szybko zacznie znikać. Nie masz powodów do zmartwień. Trochę treningu, cierpliwości i zdobędziesz tę nową umiejętność.  

Możesz też ustawić ostrość fotograficzną na X. Otwórz książkę na dowolnej stronie, skup uwagę na środku obu stron, następnie uświadom sobie cztery rogi książki. Możesz być świadomy tego, gdzie są np. numery stron, ale nie będziesz ich mógł odszyfrować. Teraz wyobraź sobie, że cztery rogi książki są połączone iksem (X). Przez chwilę utrzymuj uwagę w tym stanie i obserwuj pojawiające się zjawiska. Być może zobaczysz „podświetlony X”. Wygląda to tak, jakby wyrazy ustawiły się w ten sposób, że tworzą rozświetloną przestrzeń przypominającą X.  

Być może zobaczysz tylko jedno ramię X, czasem jest on gruby, czasem krótki, albo długi. Niektóre osoby mówią: „żadnego iksa nie widzę, bo ja nic nie widzę, wszystko mam zamazane”. Oznacza to, że dobrze ustawiły wzrok i mają ostrość fotograficzną. Czasem można też zobaczyć białą poświatę w miejscach między akapitami, albo na marginesach. Każde z tych zjawisk oznacza, że mózg znajduje się w stanie synchronizacji i że wzrok ustawiliśmy w fotofokusie, czyli ostrości fotograficznej. Niektóre osoby wyobrażając sobie X, widzą też stronę widmo. Każdy z tych stanów oznacza, że jesteś gotowy do rozpoczęcia czytania fotograficznego. 

Usiądź więc wygodnie i zacznij przekręcać kartki z prędkością jedna kartka na sekundę lub co dwie sekundy. Staraj się robić to rytmicznie, tak jakbyś „przemykał” przez książkę. Taki rytm pozwoli ci jednak fotografować strony przy jednoczesnym odprężeniu mózgu. Jeśli opuścisz jakieś strony nie przejmuj się - zawsze możesz do nich wrócić, gdy będziesz po raz drugi kartkował książkę. 

Po fotoczytaniu zrób chwilę przerwy, a później zacznij aktywować przeczytany wcześniej materiał.

Podsumowując, możemy powiedzieć, że do opanowania techniki szybkiego czytania niezbędne jest prowadzenie ćwiczeń w dwu blokach.

Pierwszy - bardziej techniczny - ma za zadanie zwiększyć pole widzenia, nauczyć wykorzystywać je w sposób możliwie doskonały, skrócić czas fiksacji i czas wyboru następnej porcji informacji.

Drugi - mający związek ze zrozumieniem tekstu - powinien kształcić takie umiejętności jak poprawne myślenie, umiejętność wysuwania wniosków, uogólniania, pamięć krótkoterminową i długoterminową oraz umiejętność koncentracji na czytanym tekście.

.

GDZIE POWSTAJĄ EMOCJE?
 - czyli pomieszanie z poplątaniem

Dotychczas wielu psychologów uważało, że wszelkimi emocjami zawiaduje prawa półkula mózgu. Okazuje się, że to tylko po części prawda.
Za odczuwanie emocji jest odpowiedzialna po części prawa, a po części lewa półkula. W badaniach wykorzystujących EEG stwierdzono, że emocje przetwarzane są w płatach czołowych - emocje negatywne w prawej ich części, a pozytywne w lewej. Wiedząc, że prawa część mózgu steruje lewą stroną naszego ciała, a lewa - prawą, możemy się spodziewać, że i emocje będą się wyraźniej rysować, po przeciwnej części twarzy w stosunku do miejsca ich powstawania. I tak emocje pozytywne będą się rysować wyraziściej na prawej części twarzy (powstając w lewej części płatów czołowych), a negatywne po lewej części twarzy (powstając w prawej części płatów czołowych).

Prawa półkula odpowiada za percepcję emocji wyrażanych przez inne osoby i to zarówno tych pozytywnych jak i negatywnych. Lewa półkula uczestniczy zaś w ich przetwarzaniu i doświadczaniu. Dlatego bardziej przychylnie odbieramy obrazy znajdujące się w prawym polu widzenia. *

*opracowano na podstawie książki „Trenuj swój mózg” - dr Dawid Gamon i Allen D. Bragdon

JAK DZIAŁA PAMIĘĆ?

Na podstawie licznych badań ustalono kilka prawidłowości związanych z uczeniem się, zapamiętywaniem i przechowywaniem informacji:
- lepiej zapamiętujemy to co dotyczy nas bezpośrednio,
- rzeczy przyjemne zapamiętujemy lepiej niż nieprzyjemne,
- lepiej pamiętamy to co jest dla nas ważne,
- lepiej zapamiętamy materiał, który jest powiązany z tym co do tej pory zmagazynowaliśmy w pokładach pamięci,
- powtarzanie ułatwia zapamiętywanie poprzez utrwalanie śladów pamięciowych,
- ćwiczenia fizyczne wpływają bezpośrednio na sprawne funkcjonowanie funkcji myślowych,

Chcąc więc zapamiętywać skutecznie wykorzystujmy:
- siebie - włączajmy swoją osobę w skojarzenia; znacznie łatwiej jest zapamiętać coś, co dotyczy nas bezpośrednio, to budzi emocje, które szybko zapadają w pamięć;
- wyobraźnię - Einstein twierdził, że wyobraźnia ważniejsza jest od wiedzy; jest ona podstawą wszystkich technik pamięciowych; wykorzystując ją, zapamiętamy, co tylko zechcemy;
- zmysły - starajmy się zaangażować jak najwięcej zmysłów (wzrok, słuch, dotyk, węch, smak); tworząc w wyobraźni obrazy, starajmy się też czuć smak, zapach i fakturę wyobrażanego przedmiotu; im więcej zmysłów zaangażujemy tym łatwiej będziemy zapamiętywać;
- ruch - znacznie łatwiej zapamiętać obraz wzbogacony ruchem, działaniem;
- skojarzenia - ucząc się czegoś nowego starajmy się kojarzyć to z wiedzą już posiadaną;
- emocje - pomagają w zapamiętywaniu; łatwiej zapamiętamy jeśli tworząc skojarzenia towarzyszyć nam będą: humor, dramatyzm i absurd; łatwiej zapamiętujemy informacje, które wywołują emocje; na pewno niejednokrotnie zauważyliśmy jak trudno zapomnieć jest o rzeczach absurdalnych; jednak gdy usłyszymy w „Wiadomościach”, że człowiek pogryzł psa z pewnością zapamiętamy to na długo; warto wykorzystać tę zasadę działania naszej pamięci do ułatwienia sobie życia;
- erotykę - wszyscy mamy doskonałą pamięć w tym względzie; spróbujmy to wykorzystać!
- kolor - wiedzę bogatą w barwy łatwiej przyswoić; kolory pobudzają prawą półkulę mózgową;
- wyolbrzymianie - w swoich wyobrażeniach wyolbrzymiajmy rozmiary, kształty i dźwięki.

Ponadto chodzenie po pokoju i energiczne gestykulowanie podczas nauki często znacznie ułatwia zapamiętywanie. Pomóc mogą też inne niewielkie ruchy: gniecenie czegoś w ręce (np. piłeczki antystresowej), machanie nogą czy żucie gumy w czasie wykładu (o ile wykładowca nie jest jej przeciwnikiem). Liczne badania wykazały, że mózg osób aktywnych jest znacznie lepiej ukrwiony, osoby te znacznie lepiej się koncentrują, lepiej też zapamiętują.

Jak działa pamięć? Podczas licznych badań związanych z pamięcią i zapamiętywaniem stwierdzono, że nie istnieje jeden rejon mózgu, który byłby odpowiedzialny za pamięć. Za przypominanie odpowiada cała kora mózgowa. Podczas badań przeprowadzonych przez Penfielda stwierdzono, że pobudzanie za pomocą elektrod określonego obszaru mózgu powoduje przywoływanie stale tych samych wspomnień, co sugerowałoby, że wspomnienia te są przyporządkowane do jednego obszaru mózgu.

W innym badaniu przeprowadzonym przez Lashleya stwierdzono jednak, że po wytrenowaniu zwierząt, a więc po stworzeniu pewnych obszarów ich pamięci, a następnie po usunięciu im fragmentów kory mózgowej zwierzęta te nie zapomniały tego, czego wcześniej zostały nauczone. Na podstawie tych faktów stwierdzono, że pamięć działa jak hologram, to znaczy ta sama informacja jest przechowywana w wielu miejscach mózgu. Dlatego Penfield za pomocą elektrod mógł odnaleźć to samo wspomnienie także w innych obszarach mózgu. To, że pobudzając ten sam obszar otrzymywał to samo wspomnienie nie dowodzi bowiem, że tylko ten jeden obszar to wspomnienie przechowuje. Podobnie w badaniach Lashleya, jeśli ta sama informacja obecna jest w wielu obszarach mózgu, to usunięcie nawet dużych fragmentów kory mózgowej nie powoduje usunięcia zapamiętanych informacji, może jedynie spowodować pewne osłabienie pamięci, ale wyuczone informacje nadal są obecne w zachowanych częściach kory mózgowej.

Rodzaje pamięci:
- pamięć deklaratywna - fakty i zdarzenia,
- pamięć proceduralna - umiejętności i nawyki.
W zależności od czasu trwania śladów pamięciowych rozróżnia się:
- pamięć sensoryczną - trwa do 4 sekund, rejestruje informacje dostarczane nam przez zmysły, np. jeśli podczas rozmowy włączone jest radio, to nasza pamięć sensoryczna rejestruje informacje, które do nas w tym czasie docierają; jeśli informacje te nie wzbudzą naszego zainteresowania, to po 4 sekundach zostaną usunięte z pamięci sensorycznej;
- pamięć krótkotrwałą - trwa do 30 sekund, wracając do wcześniejszego przykładu, jeśli podczas rozmowy, informacja docierająca do nas z radia wzbudzi nasze zainteresowanie, to zaczynamy się w nią wsłuchiwać, co wymaga od nas zaangażowania procesu myślowego i tym samym przyjmujemy ją do pamięci krótkotrwałej,
- pamięć długotrwałą - od kilku minut wzwyż; kontynuując podany wcześniej przykład jeśli po wysłuchaniu informacji i przyjęciu jej do pamięci krótkotrwałej uznamy, iż jest ona dla nas cenna i staramy się ją zapamiętać, to wprowadzamy ją do pamięci długotrwałej.
W zależności od organów zmysłowych rozróżnia się:
- pamięć wzrokową,
- pamięć słuchową,
- pamięć dotykową.
 

---