Akademia
Górniczo - Hutnicza
im. Stanisława Staszica w
Krakowie
BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY
LABORATORIUM
Temat: Pomiar zapylenia powietrza
Wydział Górnictwa i Geoinżynierii
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok 3, Grupa 3
Wykonali :
Pyrcik Jarosław
Sikora Mateusz
Pyłem przemysłowym - nazywamy produkt wytwarzany w czasie procesów technologicznych w kopalniach, hutach , odlewniach itp. Zanieczyszczenie powietrza pyłem może być przyczyną groźnej choroby zwanej pylicą.
Główną, najbardziej niebezpieczną i podatną na atak pyłu strefą organizmu człowieka jest układ oddechowy.
Przy ocenie stopnia niebezpieczeństwa spowodowanego pyłem przedostającym się do organizmu człowieka przez układ oddechowy odgrywają istotną rolę następujące czynniki :
1.) Średnica ziaren pyłu zawartego w powietrzu , wśród których szczególnie niebezpiecznymi są ziarna < 5μm , ponieważ przedostają się do pęcherzyków płucnych .
2.) Rodzaj pyłu , jego skład chemiczno-mineralogiczny. Za pył wyjątkowo szkodliwy uważany jest pył wywołujący krzemicę. Pył taki zawiera wolną krzemionkę (SiO2) . Pył krzemionki rozpuszcza się w płynach biologicznych, powodując zwłóknienia tkanki płucnej , działa toksycznie również na inne narządy organizmu człowieka . Czysty pył węglowy nie powoduje zwłóknienia tkanki płucnej .
3.) Zapylenie powietrza określone jest przez podanie liczby ziaren pyłu w cm3 powietrza lub przez podanie sumarycznej masy cząsteczek pyłu zawartych w jednostce objętości powietrza .
4.) Czas oddziaływania pyłu na organizm człowieka .
Pomiaroznawstwo pyłowe dysponuje znaczną ilością różnych typów pyłomierzy , pracujących na zasadzie wykorzystania różnych własności fizycznych cząsteczek ciał stałych , jak np. optycznych, elektrycznych. W Polsce powszechnie stosowane są dwa rodzaje pyłomierzy : konimetry i pyłomierze grawimetryczne. W górnictwie były powszechnie stosowane konimetry,z uwagi na prostotę ich konstrukcji, łatwość obsługi i niewielkie gabaryty.
W ostatnich latach pomiary konimetryczne zastępuje się bardziej dokładnymi pomiarami grawimetrycznymi.
Powszechnie stosowanymi pyłomierzami grawimetrycznymi są : pyłomierz „Barbara-3a”, „AS-50”, „P25”,
„PO-01” . Pyłomierze „Barbara-3a” i „AS-50” są wykorzystywane do przeprowadzania pomiarów na stanowiskach pracy , natomiast „P25” i „PO-01” do dokonywania pomiarów zapylenia w przewodach, którymi przepływają zapylone gazy lub zapylone powietrze.
Normy dotyczące pomiaru zapylenia na stanowisku pracy można znaleźć w Katalogu Polskich Norm:
PN-91/Z-04030 - Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości pyłu. Oznaczanie pyłu całkowitego na stanowiskach pracy metodą filtracyjno-wagową
Badanie pyłu całkowitego |
PN-91/Z-04030/05 |
Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej
Warszawa, dnia 22 czerwca 1995 r. Nr 69
OBWIESZCZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ
z dnia 17 maja 1995 r.
w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.
Pyły węgla kamiennego i brunatnego zawierające wolną krystaliczną krzemionkę powyżej 10% do 50%:
-pył całkowity 2,0 mg/m3
-pył respirabilny 1,0 mg/m3
Oznaczanie pyłu respirabilnego na stanowiskach pracy metodą filtracyjno-wagową określa norma PN-91/Z-04030.
Metodę tą stosuje się do oznaczania stężenia pyłu respirabilnego w powietrzu na stanowiskach pracy dla oceny zgodności warunków pracy z normami higienicznymi. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej metody nie należy stosować do badań w podziemnych wyrobiskach zakładów górniczych oraz w pomieszczeniach na powierzchni związanych bezpośrednio z prowadzeniem ruchu w wyrobiskach podziemnych. Zapylone powietrze, zasysane w miejscu pomiaru ze znanym natężeniem przepływu i w określonym czasie, przechodzi kolejno przez mikrocyklon stanowiący selektor wstępny, zatrzymujący frakcje gruboziarniste, a następnie przez sączek, na którym osadza się pozostała respirabilna frakcja pyłu. Masę pyłu zatrzymanego na sączku wyznacza się jako przyrost masy sączka ważonego przed pobraniem i pobraniu próbki pyłu. Stężenie pyłu respirabilnego oblicza się jako stosunek masy pyłu na sączku do objętości przefiltrowanego powietrza.
Pomiar dokonaliśmy metodą grawimetryczną
1.) zważyliśmy filtr oraz pojemnik z dokładnością do 0,0001g
2.) filtr i pojemnik zostały umieszczone w aparacie
3.) na każdy pomiar przeznaczyliśmy 5 min pracy urządzenia
4.) po upływie 5 min ważyliśmy filtr oraz pojemnik
5.) czynności pomiarowe powtórzyliśmy 4 razy
Objętość gazu pobranego przez pyłomierz.
VI = QPI * tI = 5*5 =25 dm3 = 0,025 m3
Zapylenie obliczamy ze wzoru.
Zapylenie respirabilne
Zri = Δmfi/Vi
Zapylenie całkowite
Zci =(Δmfi+Δmpi )/Vi
Zapylenie średnie obliczamy ze wzoru.
Zśr = 1/n
gdzie n-ilość pomiarów
Oznaczanie pyłu respirabilnego na stanowiskach pracy metodą filtracyjno-wagową określa norma PN-91/Z-04030.
Metodę tą stosuje się do oznaczania stężenia pyłu respirabilnego w powietrzu na stanowiskach pracy dla oceny zgodności warunków pracy z normami higienicznymi. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej metody nie należy stosować do badań w podziemnych wyrobiskach zakładów górniczych oraz w pomieszczeniach na powierzchni związanych bezpośrednio z prowadzeniem ruchu w wyrobiskach podziemnych. Zapylone powietrze, zasysane w miejscu pomiaru ze znanym natężeniem przepływu i w określonym czasie, przechodzi kolejno przez mikrocyklon stanowiący selektor wstępny, zatrzymujący frakcje gruboziarniste, a następnie przez sączek, na którym osadza się pozostała respirabilna frakcja pyłu. Masę pyłu zatrzymanego na sączku wyznacza się jako przyrost masy sączka ważonego przed pobraniem i pobraniu próbki pyłu. Stężenie pyłu respirabilnego oblicza się jako stosunek masy pyłu na sączku do objętości przefiltrowanego powietrza.
Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej
Warszawa,dnia 22 czerwca 1995 r. Nr 69
OBWIESZCZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ
z dnia 17 maja 1995 r.
w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.
Pyły węgla kamiennego i brunatnego zawierające wolną krystaliczną krzemionkę powyżej 10% do 50%:
-pył całkowity 2,0 mg/m3
-pył respirabilny 1,0 mg/m3
Wnioski:
Na podstawie przeprowadzonego doświadczenie możemy stwierdzić, iż dopuszczalne wartości zapylenie respirabilnego oraz całkowitego zostały przekroczone i wynoszą
Średnie zapylenie respirabilne Zrśr =15 [mg/m3]
Średnie zapylenie całkowite Zcśr = 184 [mg/m3]
Pomiar zapylenia respirabilnego stosowany jest szczególnie dla określenia szkodliwości wpływu pyłu na organizm ludzki i przedstawiane jest w jednostkach mg/m3.
Pomiar zapylenia całkowitego stosuje się dla określenia zagrożenia wybuchu pyłu, a otrzymane wartości przedstawiane są w g/m3.