MAKROEKONOMIA
Temat: wprowadzenie do makroekonomii.
główne problemy badawcze.
metodologia badań
data: 13.02.2012
Co to jest ekonomia ?
EKONOMIA - nauka o tym, jak społeczeństwo radzi sobie z problemem ograniczoności zasobów. (Dawid Begg)
Podział na mikroekonomię i makroekonomię: Ragnar Frish 1993
Jon Maynard Keynes 1936
Czym zajmowała się mikroekonomia ?
Zachowania indywidualnych podmiotów gospodarczych
Analiza poszczególnych rynków
Do badania zachowania producenta wykorzystujemy następujące instrumenty:
Kat. Kosztów, zysków, renty, stopy procentowej, płacy, racjonalne wybory, prawo malejących przychodów
Teoria racjonalnego postępowania
Teoria użyteczności
Krzywe obojętności
Linie ograniczeń budżetowych
Prawo Engla, Gossena
Analiza poszczególnych rynków:
Funkcje oraz prawo popytu, podaży, teoria równowagi
MAKROEKONOMIA - zajmuje się badaniem wzajemnych związków zachodzących w gospodarce jako całości za pomocą agregatowych wielkości ekonomicznych
Agregować = łączyć, dodawać
Zmienne agregatowe mogą występować w postaci:
ZASOBÓW - podstawowe pewne wielkości ekonomiczne w jednostkach naturalnych lub pieniężnych na określony dzień np. 13 luty, koniec roku, koniec miesiąca
STRUMIENI - podstawowe pewne wielkości ekonomiczne w jednostkach naturalnych lub pieniężnych - dotyczą jakiegoś okresu czasu np. w ciągu roku, miesiąca itp.
Szczególną rolę odgrywa CENA która nie jest ani zasobem ani strumieniem. Jest traktowana jako współczynnik (ratio) określający stosunek pomiędzy dwoma strumieniami
Np. stopa bezrobocia
Stopa bezrobocia = liczba bezrobotnych / liczna bezrobotnych + zatrudnionych * 100%
WIELKOŚC ZASOBÓW JEST KORYGOWANA PRZEZ SIŁĘ STRUMIENI
STRUMIEŃ DOPROWADZAJĄCY - ZWIĘKSZAJĄCY ZASOBY
- KRAN STRUMIEŃ WODĄ
ZASÓB
- WANNA
STRUMIEŃ ODPROWADZAJĄCY
- ZMNIEJSZAJĄCY ZASOBY
- KOREK
|
|
Strumień zmniejszający |
produkcja |
Zapasy wyrobów gotowych |
Sprzedaż |
inwestycje |
Majątek produkcyjny |
Amortyzacja |
Dochody |
Budżet państwa |
wydatki |
Problemy wynikające z procedury agregacji zmiennych
agregacja wymaga przyjęcia odpowiednich jednostek pomiaru
mierzenie agregatów w jednostkach fizycznych ma ograniczony zakres
częściej w procesach agregacji wykorzystuje się jednostki pieniężne - konieczność rozróżnienia wartości nominalnych i realnych
NOMINALNA WARTOŚĆ wartość wyrażona w cenach bieżących tj. w cenach które obowiązują w tym momencie wytwarzania danego dobra
REALNA WARTOŚ - wartość wyrażona w cenach stałych z pewnego okresu bazowego
DEFLATOR = NOMINALNA WART. PRODUKCJI / REALNA WARTOŚĆ PRODUKCJI * 100%
DEFLATOR - określa zmianę poziomów cen w gospodarce czyli jest jednym z mierników inflacji
PRZYKŁAD
DOBRO |
ILOŚĆ WYTWORZONA |
CENA JEDNOSTKOWA |
NOMINALNA WARTOŚĆ PRODUKCJI |
REALNA WARTOŚĆ PRODUKCJI |
||||
|
1991 |
1995 |
1991 |
1995 |
1991 |
1995 |
1991 |
1995 |
X |
100 |
150 |
2 |
4 |
200 ¹ |
600 ² |
200 ³ |
300 |
Y |
100 |
140 |
4 |
6 |
40 |
840 |
400 |
560 |
|
SUMA: |
600 |
1440 |
600 |
860 |
100 * 2
150 * 4
100 * 2
150 * 2
ROK 1991 - ROK BAZOWY - ceny z tego roku będą stałe
Deflator 1991 = 600/600 * 100% = 100%
Deflator 1995 = 1440/860 * 100% = 167,4 %
Ceny w roku 1995 były wyższe o 67,45 w stosunku do roku 1991
Zależności charakterystyczne dla szczebla mikroekonomicznego mogą się różnić od zależności na szczeblu makroekonomicznym
ZASADY STOSOWANE PRZY AGREGACJI ZMIENNYCH EKONOMICZNYCH:
Należy agregować wielkości jednorodne (albo zasoby albo strumienie)
Wielkości ekonomiczne muszą dotyczyć tego samego momentu
CELE I NARZĘDZIA ANALIZY MAKROEKONOMICZNEJ
Jednym ze sposobów poznawania i rozwijania teorii makroekonomicznych jest tworzenie i wykorzystywanie modeli teoretycznych
Modele makroekonomiczne:
Są uproszczonym odbiciem rzeczywistości gospodarczej
Umożliwiają one uchwycenie istotnych i charakterystycznych zależności występujących w gospodarce a odrzucenie tego, co przypadkowe i nieistotne
ZMIENNE INDOKOWAE
- produkcja - import i eksport - zatrudnienie i bezrobocie - ceny
-podział dochodów
ZMIENNE POLITYCZNE
- polityka fiskalna / budżetowa
- polityka pieniężna ZMIENNE O CHARAKTERZE
- polityka dochodowa ZEWNĘTRZNYM
- zagraniczna polityka - klimat
gospodarcza - wojny
- koniunktura światowa
CELE POLITYKI MAKROEKONOMICZNEJ
Pełne zatrudnienie
stabilny poziom cen
Równowaga bilansu płatniczego
MAGICZNY
TRÓJKĄT
MAGICZNY + stabilny wzrost I rozwój gospodarczy
CZWOROKĄT
MAGICZNY
PIĘCIOKĄT + wyrównany podział dochodów w gospodarce
Cele te można nazywać magicznymi, ponieważ nie da się równocześnie tym samym czasie zrealizować ich wszystkich równocześnie
5
2