ZESTAW 11.
1. Gleby murszowate. Dział IV Gleby hydrogeniczne, Rząd B Gleby pobagienne. Typ 2 Gleby murszowate Podtyp: a mineralno- murszowe b właściwe, c murszaste. Są efektem zanikania gleb organicznych czy tez intensywnej mineralizacji spowodowanej procesem murszenia. Specyfiką gleb murszowatych jest łagodne przejście. Typowo murszowaty proces zanikania doprowadza do wymywania piasku. Występują najczęściej na wyspach murszowatych 4,9% pow. Polski zajmują gleby murszowate a 9% stanowią gleby organiczne. Gleby mineralno- murszowe powstają na skutek murszenia płytkiego utworu organicznego zalegającego na mineralnym podłożu. Zanikła w nich skał macierzysta. Są typowe dla siedlisk łąkowych, w lasach występują po odwodnieniu siedlisk bardzo wilgotnych. Gleby właściwe powstają z murszejących utworów torfiastych. Istotną rolę odgrywa w tych
glebach jakość humusu. Jeśli powstaje on z rozkładu świeżej masy roślinnej co jest typowe dla gleb w uprawie polowej to utwory murszowate są bardziej jednolite, próchniczne. Gleby murszaste powstają po zmniejszeniu się w utworze glebowym zawartości masy organicznej wskutek jej mineralizacji. 2.Mapy glebowo- rolnicze Nazywane również mapami racjonalnego użytkowania ziemi, uwzględniają głównie kompleksy przydatności rolniczej gleb. Treść map stanowią: w konturach kompleksy przydatności rolniczej. Na mapie podana jest również informacja o kategorii użytkowania gruntów np. R- rolnicze, Ł- łąkowe, Ls- leśne i klasie bonitacji gleb np. IVb, V, VI zaznaczona mniejszymi znakami. Możemy odczytać z tych map typ gleby oraz skład granulometryczny. 3. Utwory zwietrzelinowo- zwałowe. Żwiry zwietrzelinowe- powstają ze zwietrzenia skał i z reguły nie podlegają transportowi. Ich ziarna są ostro krawędziste, skład odpowiada składowi skały wietrzejącej. Zbudowane są z Agregatów mineralnych lub pojedynczych minerałów, tekstura bezładna porowata. Zwałowe- są wynikiem akumulacji lodowcowej. Skład mineralny bardzo różnorodny zależy do minerału wyjściowego. Ziarno przeważnie lepiej zaokrąglone niż w żwirach zwietrzelinowych. Tekstura bezładna porowata, występują na obszarach objętych zlodowaceniem. Piaski zwietrzlinowe powstają ze zwietrzenia skał masywnych i osadowych (o frakcji równej lub większej od piasków). Ziarna mają krawędzie ostre, nie wykazują warstwienia. Zwałowe- występują dość powszechnie na terenie Polski. Są one nie wysortowane nie wykazują warstwienia a obok okruchów obtoczonych występują ziarna ostrokrawędziste. Materiał zwałowy w porównaniu z innymi zwietrzelinami jest bogatszy w niektóre ważne z punktu widzenia rolniczego składniki np. Ca, Mg K, P. 4. Kwasowość to suma jonów zawartych w glebie. Kwasowość czynna- suma jonów wodorowych zawartych w roztworze glebowym, jest to kw. bardzo nietrwała chwilowa. Kw. potencjalna- suma jonów wodoru i glinu. Kw. wymienna- to ta luźno związana, kw. hydrologiczna- silnie zasorbowana. Gleby zawierające magnez mają kwasowość ale znikomą. 5.Odczyn gleby Jest określany przez stosunek jonów wodorowych do wodorotlenkowych na które dysocjuje woda. , może on wyrażać kwasowość gleby, odczyn gleby oznaczamy jako ph- ujemny logarytm ze stężenia jonów wodorowych. Odczyn od kwasowości różni się tym ze odczyn to ilość jonów a kwasowość to stosunek jonów. <4,5 gleby bardzo kwaśne, 4,6- 5,5 kwaśne, 5,6- 6,5 lekko kwaśne, 6,6- 7,2 gleby obojętne, >7,2" gleby zasadowe. W Polsce przeważają Gleby kwaśne i bardzo kwaśne- 50%, słabo kwaśne- 30% i obojętne i zasadowe- 20% O odczynie kwaśnym decyduje: *brak składników zasadowych w skałach macierzystych, przewaga opadów nad parowaniem, odprowadzanie składników zasadowych z. plonami roślin, doprowadzenie do gleb substancji zakwaszających, •obecność kwaśnych deszczów.