WYKŁAD IV
29.10.2009
05.11.2009
Temat: Walutowe aspekty wymiany z zagranicą (c.d do wykładu nr II)
Systemy walutowe.
1. Systemy walutowe:
a) system kursu stałego
Polega na przyjęciu przez bank centralny określonego poziomu kursu waluty krajowej, tzw. kursu centralnego (parytetowego) oraz dbanie o to, aby rynkowy kurs waluty krajowej utrzymywał się w określonej relacji do kursu centralnego.
W tym celu bank centralny oddziałuje na kurs rynkowy przeprowadzając - po kursie centralnym - transakcje wymiany waluty krajowej na zagraniczną lub odwrotnie.
Kurs rynkowy zmienia się nieustannie, zawsze, kiedy dochodzi do zachwiania równowagi na rynku walutowym. Możliwe są dwie sytuacje nierównowagi na rynku finansowym:
|
nadwyżka podaży waluty krajowej |
nadwyżka popytu nad walutą krajową |
Przywrócenie równowagi |
|
|
Punkt wyjścia |
waluta krajowa deprecjonuje się |
waluta krajowa aprecjonuje się |
Interwencja banku centralnego |
Skupowanie waluty krajowej w zamian za walutę zagraniczną |
Skupowanie waluty zagranicznej w zamian za krajową (dodrukowaną) |
Skutek |
|
|
Każda interwencja BC na rynku dewizowym zmienia poziom oficjalnych rezerw dewizowych posiadanych/przechowywanych przez BC.
Oficjalne rezerwy dewizowe - aktywa finansowe posiadane przez BC na pokrycie zobowiązań tego banku.
Zobowiązania BC - wyemitowany pieniądz krajowy.
Oficjalne rezerwy walutowe są gwarancją w razie zamachu spekulantów na siłę waluty krajowej.
Interwencje BC są nieograniczone (w teorii)!!!
BC może, (gdy inne interwencje nie przynoszą efektu) zmienić centralny kurs walutowy:
dewaluacja waluty krajowej - obniżenie kursu centralnego waluty krajowej na mocy decyzji banku centralnego.
rewaluacja waluty krajowej - podniesienie kursu centralnego waluty krajowej na mocy decyzji BC.
2. System płynnego (zmiennego) kursu walutowego:
Cena dane waluty osiąga poziom równowagi rynkowej bez interwencji BC. Płynny kurs waluty zmienia się tak, by na bieżąco równoważyć popyt i podaż waluty krajowej.
Tendencja kształtowania się płynnego kursu płynnego.
długi okres
Kurs kształtuje się zgodnie z parytetem siły nabywczej danej waluty w stosunku do innych walut.
Zmienia się w kierunku przeciwnym niż, względny poziom cen.
(wzrost inflacji = deprecjacja nominalna; spadek inflacji = aprecjacja minimalna)
Kurs zapewnia stałą konkurencyjność międzynarodową produkcji kraju (stały kurs realny)
krótki okres
Kurs zbacza ze ścieżki wytyczonej przez zmiany parytetu siły nabywczej gdyż reaguje na przepływ aktywów/kapitału między krajem a zagranicą.
Spadek wartości waluty krajowej |
|
DEPRECJACJA:
|
DEWALUACJA:
|
Wzrost wartości waluty krajowej |
|
APRECJACJA |
REWALUACJA |
Temat: Międzynarodowy system walutowy
Pojęcia i kryteria klasyfikacji międzynarodowych systemów walutowych.
Definicja: Jest to zespół zasad, norm zwyczajowych, przepisów prawnych oraz instytucji, które łącznie określają warunki i sposoby funkcjonowania pieniądza w sferze stosunków międzynarodowych.
Kryterium:
rodzaj aktywów występujących w roli waluty międzynarodowej (głównie waluty rezerwowej)
rodzaj obowiązującego i/lub przeważającego systemu kursowego
Waluta międzynarodowa - wszelkie rodzaje pieniądza, jeżeli powszechnie i trwale pełnią w skali międzynarodowej.
Funkcje:
miernik wartości, (gdy są w walucie wyrażone cent towarów i usług w handlu międzynarodowym lub, gdy stanowi punkt odniesienia dla wyrażenia wartości innych walut
środka płatniczego:
w sferze mikroekonomicznej, gdy pg. przeprowadzają i rozliczają w niej swoje transakcję międzynarodowe (waluta fakturowania i transakcyjna)
w sferze makroekonomicznej, gdy BC przeprowadza transakcję interwencyjne na rynku walutowym płacą za nie w danej walucie (waluta interwencyjna)
środka gromadzenia rezerw
w sferze mikroekonomicznej, gdy jest na tyle atrakcyjna, że pg. przechowują w niej zasoby finansowe (waluta inwestycyjna)
w sferze makroekonomicznej gdy w danej walucie przechowywane są oficjalne rezerwy walutowe.
Główne międzynarodowe systemy walutowe:
system waluty złotej (1870-1914)
złoto w roli waluty rezerwowej
system stałych kursów walutowych
zmodyfikowany system waluty złotej (lata 20, 30 XX wieku)
cechy jak wyżej, ale ograniczona wymienialność na złoto
system waluty z Bretton Woods (19944-1971)
złoto i USD w roli aktywów rzeczowych
system stałych kursów walutowych
wielodewizowy system walutowy (współczesny, od 1978)
różne waluty w roli aktywów rzeczowych
różne systemu kursowe stosowane przez poszczególne państwa
Współczesny międzynarodowy system walutowy:
powstał w reakcji państwa na rozpad systemu w Bretton Woods.
żywiołowe dostosowania zostały zalegalizowane w formie II poprawki do statutu MFW, uzgodnionej w 1976 roku na posiedzeniu Rady Gubernatorów MFW w Kingston (Jamajka)
poprawka weszła w życie w 1976 roku
Porozumienie Jamajskie:
zniesienie oficjalnej ceny złota i zasady ustalania parytetów walut w złocie
zniesienie obowiązku stosowania stałych kursów walutowych przez członków MFW
CECHY:
wielowalutowość - różne aktywa pełnią funkcję pieniądza MF
zerwanie związku ze złotem (demonetryzacja złota) - zniesiono urzędową cenę złota i ustalenie parytetów walut w złocie.
Swoboda wyboru systemów kursowych przez państwa członkowskie MFW przy zachowaniu kontroli MFW nad polityką kursową tych państw.
Główne waluty rezerwowe (aktywa pełniące funkcję pieniądza międzynarodowego)
waluty państw lub grup państw posiadających duży udział w wymianie międzynarodowej (USD, EUR, GBP, YEN)
EUR - waluta państw członkowskich strefy euro, funkcjonująca od 1999 r, a w oficjalnym obiegu od 2002 roku. Państwa strefy euro na 2009 rok:
Niemcy
Francja
Belgia
Holandia
Luksemburg
Włochy
Austria
Finlandia
Irlandia
Hiszpania
Portugalia
Grecja
Słowenia
Malta
Cypr
Słowacja
2