Katecheza 54
DZIEWIĄTE PRZYKAZANIE DEKALOGU
Wprowadzenie
Dziewiąte przykazanie nakazuje troskę o pełną miłość, która ma ogarniać całego człowieka, przede wszystkim zaś - jego serce. Tylko taka bowiem głęboka wewnętrzna szczera i czysta miłość owocuje w dobrych czynach zewnętrznych. Pożądliwość, która pojawiła się po grzechu pierworodnym, zagraża miłości, gdyż skłania do egoistycznych czynów, dlatego też należy się jej przeciwstawiać. Dziewiąte przykazanie Boże zakazuje też rozbudzania pożądań. Zamiast tego należy wzbudzać w sobie szlachetne pragnienia, kształtować w sobie miłość czystą, która ma się ujawniać w czystym myśleniu, spojrzeniu, w czystych pragnieniach, uczuciach i czynach zewnętrznych. Osiągnięcie pełnej i czystej miłości jest możliwe, jeśli wykorzystamy wszystkie środki, których udziela nam Bóg bezpośrednio lub przez ludzi.
1. Pożądanie zagrożeniem dla bezinteresownej miłości
Miłość, która powinna ogarnąć serce człowieka i przejawiać się w jego czynach, doznaje różnych zagrożeń po grzechu nacisku, jakiego doświadcza człowiek: „Jestem bowiem świadom, że we mnie, to jest w moim ciele, nie mieszka dobro; bo łatwo przychodzi mi chcieć tego, co dobre, ale wykonać - nie. Nie czynię bowiem dobra, którego chcę, ale czynię to zło, którego nie chcę. Jeżeli zaś czynię to, czego nie chcę, już nie ja to czynię, ale grzech, który we mnie mieszka. A zatem stwierdzam w sobie to prawo, że gdy chcę czynić dobro, narzuca mi się zło. Tak więc umysłem służę Prawu Bożemu, ciałem zaś - prawu grzechu.”
b) Dobre pragnienia w sercu ludzkim
Dobrym impulsem jest przede wszystkim sumienie, które nakazuje czynić rozpoznane dobro i unikać zła. Duch Święty - przez Swoje natchnienia - umacnia głos sumienia i poucza człowieka, jakie konkretne dobro może w danej chwili zrealizować.
c) Pożądliwość po grzechu pierworodnym
Po grzechu pierwszych rodziców w sercu ludzkim pojawiła się pożądliwość, czyli skłonność do egoizmu. Pobudza ona do egoistycznego traktowania drugiej osoby, do wykorzystywania jej na różne sposoby, między innymi w sferze seksualnej.
- Pożądliwość ciała, oczu i pycha życia
O istnieniu pożądliwości w człowieku poucza Pismo Święte. Św. Jan mówi o pożądliwości ciała, oczu i o pysze życia.
- Bunt "ciała" wobec "ducha"
Św. Paweł poucza, że istnienie pożądliwości w człowieku ujawnia się w buncie "ciała" wobec "ducha"
“Ciało” to wady, nałogi, pożądliwości, czyli stałe złe skłonności, będące rezultatem opierania się zbawczemu działaniu Ducha Świętego; “duch” zaś to cnoty, stałe dobre usposobienie, będące wynikiem uległości zbawczemu działaniu Ducha Świętego.
d) Dobrowolne opowiadanie się po stronie dobra lub zła
Tak więc po grzechu pierworodnym istnieje w sercu człowieka podwójny nacisk na jego wolną wolę: poznane dobro domaga się zrealizowania go przez czyny, ale też egoistyczne pożądania pobudzają ją do egocentrycznych decyzji.
Człowiek podlega dwom rodzajom przeciwstawnych „nacisków”, jakby głosów wewnętrznych, które pobudzają go do dokonania jakiegoś wolnego wyboru.