Opracowanie i wdrożenie przedsięwzięcia:

Program sportowych zajęć pozalekcyjnych z akcentem

na piłkę siatkową, jako sekcję wiodącą w szkole.

Opis i analiza działań.

Zajęcia sportowe pozalekcyjne mają znaczący wpływ na realizację zadań wynikających z planu pracy szkoły oraz programu działań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych.

Głównym celem programu działań wychowawczych szkoły jest „wszechstronny rozwój osobowy uczniów tj. ich sfery intelektualnej, psychicznej, fizycznej, estetycznej, społecznej, moralnej i duchowej oraz przygotowanie uczniów do uczestniczenia w życiu kulturalnym i społecznym”.

Sportowe zajęcia pozalekcyjne w naszej szkole cieszą się dużym zainteresowaniem młodzieży, która bardzo chętnie w nich uczestniczy, i w pełni zaspakaja potrzeby ruchu. Ponadto regeneruje siły fizyczne i psychiczne, rozwija sprawność psychomotoryczną, kształtuje postawę współdziałania zespołowego i wzajemnej odpowiedzialności. Może także osiągnąć wysoki wynik sportowy we współzawodnictwie z innymi szkołami na poziomie powiatu, rejonu, województwa i kraju.

Wspólnie z dyrekcją staram się stworzyć jak najlepsze warunki do rozwijania zainteresowań sportowych młodzieży poprzez umożliwienie korzystania z sali gimnastycznej po zajęciach edukacyjnych, organizowanie imprez sportowych w szkole z uczestnictwem zespołów z innych szkół o charakterze towarzyskim, jak i również walki o mistrzostwo powiatu, rejonu i województwa. Apele końcoworoczne mają zawsze akcent sportowy, w celu przedstawienia młodzieży szkolnej i nauczycielom osiągnięć, jednocześnie uświadamiając, że ruch jest ważną potrzebą życia tak jak zdobywanie wiedzy.

Sekcja piłki siatkowej dziewcząt działa w naszym gimnazjum od początku jego istnienia tj. od 1999 roku, odnosząc znaczące sukcesy sportowe. Tworzy ona integralny związek z innymi dyscyplinami sportowymi (np. z biegami przełajowymi). Uczestniczy w niej młodzież po testach sprawnościowych odbywających się jeszcze w szkole podstawowej, dokładnie w klasach szóstych. Można to nazwać wstępną selekcją. Na podstawie wyników osiągniętych w zajęciach edukacyjnych i wyników w/w testów sprawnościowych utworzone zostały w szkole klasy sportowe z akcentem na piłkę siatkową jako sekcję wiodącą. Wraz z objęciem funkcji wychowawcy klasy sportowej oraz opiekuna drużyny siatkarskiej dziewcząt rozpoczęłam studia podyplomowe na kierunku trenerskim. Pisząc pracę dyplomową wykorzystałam swój zespół do prac badawczych, których celem było określenie wpływu poziomu inteligencji na skuteczność gry młodych siatkarek.

Wyniki tych prac badawczych miały duży wpływ na powstanie niniejszego programu, który opracowany został na podstawie programu Mirosławy Śmiglewskiej Nr DKW - 4014 - 290/99 i zawiera prócz treści z podstawy programowej zagadnienia do realizacji, osiągnięcia ucznia (cele operacyjne), sposób realizacji. Preferowane są metody aktywizujące i formy intensyfikujące wychowanie fizyczne.

Analiza wdrażania programu pozwala na optymizm. Nastąpiła efektywna współpraca z nauczycielami wychowania fizycznego. Swoimi spostrzeżeniami i doświadczeniami wymieniamy się z nauczycielami innych placówek z terenu gminy.

Monitoruję wdrażanie programu zdając sobie sprawę, że musi on ciągle ewaluować, tylko wtedy będzie atrakcyjnym dla uczniów praz co założone cele będą osiągane.

Cele zajęć pozalekcyjnych:

1. Wszechstronny rozwój sprawności ruchowej z uwzględnieniem kształtowania cech psychomotorycznych oraz kształtowanie prawidłowej postawy ciała.

2. Wyrabianie nawyków higieniczno - zdrowotnych niezbędnych w codziennym życiu oraz hartowanie psychiczne i fizyczne organizmu.

3. Kształtowanie charakteru i właściwych postaw w działaniu indywidualnym, jak i zespołowym.

4. Rozwijanie zainteresowań sportowych.

5. Kształtowanie nawyków etycznego postępowania w życiu sportowym i poza sportowym oraz rozwijanie pozytywnych uczuć moralnych takich jak: ambicja, koleżeństwo, szacunek do zawodników, trenera i sędziego, postawa „fair play”.

6. Promowanie szkoły.

Zadania zajęć pozalekcyjnych - piłka siatkowa:

1. Właściwa motywacja do uczestnictwa w zajęciach sportowych poprzez samokontrolę, samoocenę i wyróżnianie najlepszych.

2. Stosowanie różnych metod do rozwijania sprawności psychomotorycznej.

3. Opanowanie i doskonalenie umiejętności technicznych.

4. Przygotowanie organizmu do wysiłku poprzez samodzielną i indywidualną rozgrzewkę.

5. Kontrola i ocena sprawności ogólnej i specjalnej oraz umiejętności.

6. Opanowanie terminologii i podstawowych przepisów gry zespołowej jaką jest piłka siatkowa.

Wdrażanie programu do realizacji na zajęciach:

1. Zajęcia będą odbywać się w sali gimnastycznej oraz na terenie otwartym przyległym do obiektu.

2. Zajęcia przeznaczone są dla dziewcząt klas sportowych I - III gimnazjum.

3. Kwalifikacja do sekcji piłki siatkowej odbywa się na podstawie oceny umiejętności technicznych w czasie trwania testów sprawnościowych.

4. Szkolenie i przygotowanie zespołów do udziału w rozgrywkach o mistrzostwo powiatu, rejony i województwa organizowanych przez Szkolny Związek Sportowy dla szkół gimnazjalnych.

5. Reprezentowanie województwa lubuskiego w rozgrywkach o Mistrzostwo Województwa Lubuskiego - „Gimnazjada”.

6. Zajęcia są planowane trzy razy w tygodniu po dwie godziny dziennie.

Program sportowych zajęć pozalekcyjnych

z akcentem na piłkę siatkową,

jako sekcję wiodącą w szkole.

Opracowała: mgr Danuta K ą k o l

Spis treści:

1. Rola sportowych zajęć pozalekcyjnych w gimnazjum.

2. Charakterystyka programu.

3. Realizacja programu sportowych zajęć pozalekcyjnych.

4. Osiągnięcia uczniów.

5. Ewaluacja.

Rola sportowych zajęć pozalekcyjnych:

1. Racjonalne organizowanie wolnego czasu uczniów tak, aby zaspokojone były ich potrzeby psychofizyczne.

2. Zajęcia te mają dowieść, że odpowiedni wysiłek fizyczny sprzyja dobremu samopoczuciu i zdrowiu.

3. Poprzez dobór odpowiednich form ćwiczeń mają nauczyć współdziałania w grupie, właściwie przyjąć porażkę i sukces osobisty oraz zespołu.

4. Zajęcia uczą dostosowywać się do obowiązujących reguł (kontrakt z zawodnikiem, 20 rad dla zawodników, regulamin zawodów, przepisy gry w piłkę siatkową).

Charakterystyka programu:

Program został opracowany w oparciu o program wychowania fizycznego Mirosławy Śmiglewskiej Nr DKW-4014-290/99. Polega na samodzielnym uczeniu się zadania ruchowego przy pomocy przygotowanego programu z instrukcjami dla ucznia. Opracowanie to zawiera ciąg ćwiczeń metodycznych i czynności, które najkrótszą drogą prowadzą do opanowania nowych umiejętności ruchowych.

Nauczanie programowe w sportowych zajęciach pozalekcyjnych:

• eliminuje tworzenie się błędów i luk w procesie uczenia się,

• wytwarza u uczniów postawę aktywną,

• indywidualizuje treści i tempo uczenia się,

• stwarza pozytywną motywację uczenia się przez kontrolę i nagradzanie.

Realizacja sportowych zajęć pozalekcyjnych

z akcentem na piłkę siatkową,

jako sekcję wiodącą w szkole.

Treść z podstawy programowej	Zagadnienia do realizacji	Osiągnięcia uczniów (cele operacyjne, cele wychowawcze)	Sposób realizacji	Termin realizacji
Ćwiczenia kształtujące i korygujące postawę ciała.	1. Kształtowanie prawidłowej postawy ciała przez: a) ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha i pośladków, b) ćwiczenia rozciągające mięśnie kręgosłupa. 2. Udzielanie pierwszej pomocy w nagłych wypadkach: a) otarciach, b) stłuczeniach, c) skręceniach.	Uczeń: - zna ćwiczenia na daną grupę mięśniową i samodzielnie je wykona, - dobiera samodzielnie ćwiczenia i kontroluje poprawność ich wykonania. Uczeń: - potrafi oczyścić ranę i nałożyć opatrunek przy pomocy nauczyciela, - zna zasady unieruchamiania kończyn.	W postaci formy zadań dodatkowych. Praca w grupach. Dyskusja.	Klasa I
Ćwiczenia z obciążeniem na zmiennych dystansach z wykorzystaniem przyborów i przyrządów	1. Przygotowanie do samodzielnych zachowań utylitarnych.	Uczeń: - samodzielnie podniesie prawidłowo przedmiot lekki i ciężki z podłogi, - bezpiecznie zachowa się podczas pchnięcia czy potrącenia, - wspina się po pochyłościach z zastosowaniem różnych przyborów i sprzętów,	Zapoznanie się z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy podczas zajęć.	Zawsze na pierwszych zajęciach pozalekcyjnych we wszystkich grupach wiekowych.
Treść z podstawy programowej	Zagadnienia do realizacji	Osiągnięcia uczniów (cele operacyjne, cele wychowawcze)	Sposób realizacji	Termin realizacji
Kształtowanie uzdolnień motorycznych. Kształtowanie uzdolnień motorycznych.	1. Szybkość: a) bieg na krótkich odcinkach w zmiennym tempie (30 - 70 m.), b) bieg na krótkich odcinkach z różnych pozycji startowych, c) bieg po pochyłej powierzchni w górę i w dół, d) bieg ze zwiększaniem liczby kroków, e) bieg po powierzchni podzielonej na odcinki o różnej długości. 2. Wytrzymałość: a) marszobiegi, biegi terenowe z elementami atletyki terenowej, b) biegi ciągłe i długie (600 - 1500 m.) c) biegi z omijaniem i pokonywaniem przeszkód terenowych, d) trening obwodowy bez przerw wypoczynkowych. 3. Skoczność (moc): a) przeskoki przez ławeczkę gimnastyczną, b) wieloskoki obunóż z szybkim unoszeniem kolan, c) wyskoki obunóż do kosza, d) ćwiczenia ze skakanką. 4. Siła: a) ćwiczenia rzutne, b) pokonywanie własnego ciężaru ciała, c) ćwiczenia z oporowanie przez współćwiczącego, z użyciem przyborów i przyrządów, d) trening obwodowy, e) zastosowanie gier ruchowych i sztafet z przemieszczaniem się w podporze, f) zastosowanie metody obciążeń dynamicznych, w której wykorzystuje się obciążenia mniejsze niż maksymalne, przy maksymalnej liczbie powtórzeń. 5. Gibkość: a) ćwiczenia rozciągające kończyn górnych, b) ćwiczenia rozciągające tułowia, c) ćwiczenia rozciągające kończyn dolnych.	Uczeń: - robi postępy w uzyskiwaniu szybkości, - potrafi odpowiedzieć wcześniej określonym ruchem na wcześniej poznany, chociaż pojawiający się nagle sygnał. Uczeń: - potrafi ocenić wytrzymałość biegową na podstawie pomiaru tętna przed i po wysiłku (HR - skurcz serca - do 150 uderzeń/minutę praca tlenowa, HR - do 180 uderzeń/min. praca mieszana, HR - ponad 180 uderzeń/min. praca beztlenowa), - przejawia dużą zdolność do podejmowania wysiłków zarówno w pojedynczych meczach jak i całych turniejach, - procesy zmęczenia w mniejszym stopniu odbijają się na jego myśleniu taktycznym i skuteczności. Uczeń: - potrafi zaangażować wszystkie grupy mięśniowe do pracy, - poprawia koordynację ruchową. Uczeń: - uzyskuje postępy w wynikach, - stosuje zasady bezpieczeństwa przy korzystaniu z przyrządów, - wypełnia różnorodne ćwiczenia z małymi lub średnimi obciążeniami, - realizuje zadania ogólnego rozwoju siłowego, - zachowuje prawidłową koordynację ruchów i nie doprowadza do pogorszenia zdolności szybkościowych. Uczeń: - potrafi wykonać skłon jak najniżej, - na ławeczce stojąc podnieść piłkę siatkową nie zginając kolan, - poprawia celność, swobodę i dokładność wykonywania elementów technicznych w piłce siatkowej.	Forma strumieniowa jako intensyfikująca proces. Rozmowa nauczająca. Forma obwodowo - stacyjna. Zadania dodatkowe w postaci ćwiczeń prostych, bezpiecznych, dostosowanych do wieku, płci i sprawności fizycznej ćwiczących. Forma obwodowo - stacyjna. Forma zadań dodatkowych.	Klasy I - III Klasa I - III
Treść z podstawy programowej	Zagadnienia do realizacji	Osiągnięcia uczniów (cele operacyjne, cele wychowawcze)	Sposób realizacji	Termin realizacji
Rozwijanie dyspozycji do piłki siatkowej. Rozwijanie dyspozycji do piłki siatkowej.	I. Przygotowanie techniczne: 1. Technika gry w piłkę siatkową: a) postawy siatkarskie i sposoby poruszania się po boisku, b) technika podania piłki sposobem górnym i dolnym oburącz, c) technika wykonania zagrywki tenisowej, d) technika wykonania zbicia piłki, e) technika wykonania zastawienia, f) ćwiczenia doskonalące technikę gry (single, dwójki, trójki). II. Przygotowanie taktyczne zawodników: 1. Taktyka indywidualna. 2. Taktyka zespołowa: a) taktyka gry w ataku: zawodnik wystawiająco - rozgrywający, asekuracja własnego ataku, atak po przyjęciu zagrywki. b) taktyka gry w obronie: obrona blokiem, obrona w polu.	Uczeń: - potrafi przyjąć najdogodniejszą postawę w celu dojścia do miejsca, w którym następuje kontakt z piłką, - przyjmuje stabilną postawę niską z rękoma przygotowanymi do odbicia piłki sposobem górnym lub dolnym, - koncentruje się przed wykonaniem zagrywki, - prawidłowo wykonuje odbicie od podłoża przez pięty z jak najszybszym przeniesieniem masy ciała z pięt na śródstopie i palce, - wie, że moment wyskoku do bloku jest tym późniejszy im dalej od siatki wykonywany jest atak, - wykonuje nawyk sekwencji ruchowych: przyjęcie piłki, atak, blok, blok, zagrywka, obrona piłki w polu, blok, wystawienie, asekuracja ataku. Uczeń: - wykorzystuje swoje umiejętności techniczne do rozwiązywania specyficznych problemów sytuacyjnych pojawiających się w czasie gry, - współdziała z innymi zawodnikami w celu zdobycia punktu, - uczeń potrafi zdecydować się na obronę sytuacji najczęściej mających miejsce podczas gry.	Objaśnienie, pokaz, projekcja filmu. ćwiczenia doskonalące umiejętności. Objaśnianie, pokaz, projekcja filmowa, ćwiczenia taktyczne, obserwacja meczów.	Klasa I - II Klasa II - III
Poznanie podstawowej wiedzy i umiejętności niezbędnych podczas pełnienia roli organizatora, zawodnika, sędziego i kibica.	1. Opanowanie terminologii i podstawowych przepisów gier zespołowych (piłka siatkowa) w realizacji zadań indywidualnych i zespołowych. 2. Przygotowanie do samodzielnego organizowania i sędziowania gier zespołowych (piłka siatkowa).	Uczeń: - nie wymaga opieki i wsparcia nauczyciela pełniąc rolę organizatora, sędziego i kibica, - stosuje zasady „fair play”.	Fachowa literatura, dyskusja, prezentacja, obserwacja meczów.	Według potrzeb

Osiągnięcia uczniów:

1. Umiejętność dawania z siebie wszystkiego w walce, choćby nawet drużyna znalazła się w bardzo trudnej sytuacji. Trzeba wierzyć we własne siły i walczyć do końca.

2. Systematyczna praca jest podstawowym warunkiem osiągnięcia sukcesu sportowego.

3. Opanowanie najszerszego zakresu nawyków ruchowych.

Ewaluacja:

Ewaluacja odbywa się poprzez obserwację zachowań zawodniczek podczas treningu, zawodów sportowych. Oprócz dobrej gry bardzo istotnym elementem zachowania zawodnika jest także jego współpraca w zespole, stosunki interpersonalne na boisku i poza nim: zawodnik - zawodnik, zawodnik - przeciwnik, zawodnik - trener, zawodnik - kibic, zawodnik - sędzia.

Każdy osiągnięty wynik przez zespół jest bazą do dalszej pracy, która jest modyfikowana w zależności od założonych celów.

Wynikiem obserwacji zawodniczek są także błędy popełnianie w trakcie gry, które po przedstawieniu na forum drużyny, po ich gruntownej analizie będą konsekwentnie eliminowane w cyklu planowych zajęć pozalekcyjnych. Atrakcyjną formą korekty popełnianych błędów dla zawodniczek jest oglądanie w telewizji lub bezpośrednio meczów na ligowym poziomie wraz z ich omówieniem.

Największą motywacją do regularnego treningu jest zawsze osiągnięty sukces. Grupa w której realizuję niniejszy program zajęć pozalekcyjnych zajęła w 2003 roku IV miejsce w województwie lubuskim.

Zauważyłam, że sukcesy siatkarek inspirują do działania inne drużyny, np. chłopców. Wywiera to wpływ na innych uczniów, ich zainteresowanie tą dyscypliną. Młodzież bardzo chętnie uczestniczy w sportowych zajęciach pozalekcyjnych, nie tylko z klas sportowych. Zjawisko to rokuje nadzieje na osiąganie coraz większych sukcesów już w najbliższej przyszłości.

………………………

mgr Danuta Kąkol

Potwierdzenie Dyrektora Szkoły

………………………………….

---