Konferencja w Teheranie (28XI-1XII-1943)
- udzielenie pomocy militarnej partyzantce jugosłowiańskiej;
- uznano potrzebę wejścia Turcji do wojny po stronie aliantów;
- Z.R. uznał gotowość do natychmiastowego wypowiedzenia wojny Bułgarii , jeśli zaatakuje ona Turcję;
- uznano i uzgodniono, że inwazja mocarstw zachodnich we Francji nastąpi w maju 1944r.;
- postanowiono nawiązać ścisłą współpracę wojskową i militarną pomiędzy dowództwem alianckim, a Z.R.;
- ustalono, że po zwycięstwie Z.R. nad N. Przystąpi on do wojny z J. na Dalekim Wschodzie;
- postanowiono o podjęciu prac nad powołaniem organizacji międzynarodowej;
- poruszono sprawę niemiecką;
- rozważano sprawę polską;
Konferencja Jałtańska (4-11II-1945)
- postanowiono o okupacji N., każde z mocarstw okupować miało oddzielną strefę N. i oddzielny sektor Berlina, dodatkową strefę okupacyjną i swój sektor Berlina w obszarze W.B. miała otrzymać F.;
- ustalono, że w celu administrowania całością okupacji przedstawiciele S.Z., W.B., F. Oraz Z.R. utworzono Sojuszniczą Radę Kontroli z siedzibą w Berlinie;
- okupacja miała nosić charakter przejściowy, celem okupacji była demilitaryzacja N. i likwidacja faszyzmu;
- poruszono sprawę polską;
- ustalono, że Z.R. przystąpi do wojny z J. Nie później niż 3 miesiące po zakończeniu wojny w Europie;
- po rozgromieniu J. do Z.R. miano przyłączyć południową część Sachalina i Wyspy Kurylskie. Umiędzynarodowieniu ulegnie port Dairen, a Port Artur będzie bazą Radzieckiej Marynarki Wojennej. Mandżuria zostanie zwrócona Chinom.
Konferencja w Poczdamie (17VII-2VIII-1945)
- postanowiono 4XD o Niemczech (demilitaryzacja, denazyfikacja, demokratyzacja życia politycznego, decentralizacja gospodarki);
- Układ Poczdamski nakładał na N. obowiązek zrekompensowania strat wyrządzonych przez N. innym narodom;
- wyznaczono nowe granice N.: Prusy Wschodnie podzielone zostały pomiędzy P. i Z.R., granica P-N miała przebiegać wzdłuż Odry i Nysy Łużyckiej, odbudowano państwo austriackie, anulowano Układ Monachijski, przywrócono granicę N. sprzed 1938r., problem stanowiło Zagłębie Sahry (w 1956r. przeprowadzono plebiscyt w wyniku którego obszar ten przekazano RFN), na północy przywrócono przedwojenną granicę N-duńską;
- ustalone w Poczdamie zmiany terytorialne miały być potwierdzone w układzie pokojowym z N.;
- postanowiono przesiedlić do N. ludność N. z terytorium P., Czechosłowacji i Węgier;
- Układ Poczdamski powołał do życia Radę Ministrów Spraw Zagranicznych Pięciu Mocarstw: S.Z., W.B., F., Z.R. i Chin. Rada miała przygotować traktaty pokojowe z sojusznikami N., a po powstaniu rządu N. również z N.
Wojsko Polskie We Francji 1939-40
formowane na podstawie umów polsko-francuskich i polsko-brytyjskich: naczelne władze wojskowe, ośrodki formowania (Coëtquidan, Parthenay), jednostki liniowe (m.in. 1. dywizja grenadierów, 2. dywizja strzelców pieszych, Samodzielne Brygady Strzelców: Podhalańskich i Karpackich, 10 brygada kawalerii pancernej) oraz Polska Marynarka Wojenna i Polskie Siły Powietrzne; liczyło ok. 85 tys. żołnierzy; Naczelny Wódz generał W. Sikorski; walczyło w obronie Norwegii (Narwik) i Francji; po kapitulacji Francji część ewakuowana do Wielkiej Brytanii oraz Palestyny.
Armia Polska W ZSRR 1941-42
związek operacyjny, część Polskich Sił Zbrojnych; tworzona na podstawie polsko-sowieckiego układu z 30 VII i umowy wojskowej z 14 VIII 1941; formowana z polskich obywateli przesiedlonych w głąb ZSRR (1939-41), w składzie 2., a od XII 1941 6. dywizji piechoty; liczyła 66 tys. żołnierzy (III 1942); dowódca generał W. Anders; III-IV i VIII-IX 1942 ewakuowana do Iranu i Iraku; połączona z WP na Środkowym Wschodzie w Armię Polską na Wschodzie.
Armia Polska Na Wschodzie
(APW), 1942-44 związek operacyjny PSZ na Zachodzie zorganizowany z jednostek WP na Środkowym Wschodzie i ewakuowanej z ZSRR Armii Polskiej; dowódca generał W. Anders; 1942 ok. 74 tys. żołnierzy; osłaniała tereny naftowe w Iraku; 1943 wydzielono z niej Drugi Korpus Polski.
Armia Polska W ZSRR 1944,
związek operacyjny i ośrodek formowania polskich sił zbrojnych w ZSRR; powstała z Pierwszego Korpusu PSZ w ZSRR; liczyła 107 tys. żołnierzy (VII 1944), w składzie 6. dywizji piechoty, brygady: pancerna i kawalerii; dowódca generał Z. Berling; VII 1944 połączona z AL w WP; jej siły polowe przemianowano na 1. armię WP.
Drugi Korpus Polski
1943-47, związek organizacyjny i taktyczno-operacyjny Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, wyodrębniony z Armii Polskiej na Wschodzie; dowódca generał W. Anders; 1944 liczył ok. 50 tys. żołnierzy; 1944-45 walczył na froncie włoskimi (Monte Cassino, Ankona, Bolonia); po wojnie większość żołnierzy pozostała na uchodźstwie.
kolaboracja - określenie współpracy obywateli kraju podbitego z władzami okupacyjnymi - na szkodę własnego kraju i jego obywateli; termin przyjęty w czasie II w.ś. (rządy Vichy we Francji - od 1940r.).
Linia Gustawa - zwana linią zimową. Niemieckie umocnienia we Włoszech. Dł. ok. 125 km. Główny bastion Monte Cassino. Przełamana w dniach 11 - 18 V 1944 przez aliantów z udziałem II Korpusu Polskiego (dowodzonego przez gen. Władysława Andersa).
Linia Gotów - niemieckie umocnienia we Włoszech zbudowane w latach 1944 - 1945. Osłaniała Dolinę Padu. Przełamana przez aliantów z udziałem II Korpusu Polskiego (dowodzonego przez gen. Władysława Andersa).
Wał Atlantycki - system niemieckich umocnień obronnych wzdłuż wybrzeży Oceanu Atlantyckiego, Kanału La Manche i Morza Północnego o długości ok. 4000 km. W czerwcu 1944 przełamany w czasie bitwy o Normandię. Budowany od jesieni 1940r.
„dziwna wojna” - powszechnie przyjęte określenie początkowego okresu II wojny światowej na zachodzie. Po wypowiedzeniu wojny N. (3 - IX - 1943) sprzymierzone z Polską państwa - F. i W.B. mimo wcześniejszych zobowiązań nie podjęły ofensywy.
XI 1939 - III 1940 -wojna radz.-fiń
9 - IV - 1940 -agresja niem. na Danię i Norwegię
10 - V - 1940 -ofensywa niem. na Zachodzie
10 - VII - 1940 -przystąpienie Włoch do wojny
22 - VI - 1940 -klęska i kapitulacja Francji
VIII - X 1940 -bitwa o W.B.
28 - X - 1940 -napad Włoch na Grecję
6 - IV - 1941 -agresja niem. na Jugosławię i Grecję
IX 1942 - II 1943 -walki o Stalingrad
VII - 1943 -bitwa na Łuku Kurskim
1943 -bitwa nad Dnieprem
VII - 1943 -przekroczenie rzeki Bug
I - 1944 -wyzwolenie W-wy
IV - V 1945 -walki o Berlin
VIII - XI 1942 -bitwa pod El Alamein
VII - 1943 -inwazja we Włoszech
IX - 1943 -klęska Włoch
IV - V 1944 -bitwa pod Monte Cassino
6 - VI - 1944 -lądowanie w Normandii
II - III 1945 -przełamanie Wału Zach.
7 - XII - 1945 -atak japoński na S.Z.(Pearl Harbor)
2 - IX - 1945 -kapitulacja Japonii
III - 1941 -Leandleas Pakt
VIII - 1941 -Karta Atlantycka
I - 1942 -Deklaracja Narodów Zjednoczonych
28 XI - 1 XII - 1943 -Konf. W Teheranie