DEMOKRYT I ATOMIŚCI.
Demokryt był uczniem Leucypa, stad trudno okreslić komu należy przypisac zasługi stworzenia teorii atomizmu. Demokryt napisał wiele dzieł poruszających różnorakie problemy, był umysłem wszechstronnym, jednka wsyztskie te dzieła zaginęły. Poglądy:
Atomistyczna natura materii: niezmienność bytu, zgodność z doświadczeniem, świat jest zbudowany z atomów- niepodzielnych cząsteczek, są niezmienne, ale poruszajac się wytwarzają coraz to inny zmienny świat. Ta teoria miała cztery zasadnicze cechy:
Świat składa sie z atomów
atomy posiadają tylko ilościowe własności, odrózniamy jej poprzez kształt (albo położenie i porządek)
powszechną własnością jest ruch, który jest odwieczny jak same atomy
atomy poruszają sie w próżni.
Dla atomistów przyroda była różnorodna, rychoma i nieciągła. Materia była niepodzielna w nieskończoność.
Subiektywistyczna teoria przestrzeni: właściwosci zmysłowe sa subiektywne; postrzeżenia nie są obrazem rzeczywistości, a tlyko stanami umysłu. Demokryt odróżniał dwa rodzaje wiedzy: „prawdziwą” (ta którą dostarcza rozum) i „ciemną” (ta która przynosza zmysły). Głosił hasło doświadczenia; atomy nie były przedmiotem doświadczenia, ale tłumaczyły doświadczenie- przez to łączył nacjonalizm z empiryzmem.
Program nauki przyczynowej: „nic nie dzieje sie bez przyczyny”; przyczyny mogą byc materialne lub mechaniczne. Zjawiska wyjaśniali jedynie rpzyczynami a nie calami. Zaprzeczali istnieniu rozumenj siły keirującej celowo światem- rozum był tlyko zdolnością ludzką, a nie siłą kosmiczną. Demokryt nie uznawał zróznicowania między sferą ziemska, a nieba. Duszę traktował tak samo jak ciało, bo dusza składa się także z atomów, tylko szczególnie drobnych i ruchliwych, z tych samych co ogień. Postrzeganie w koncepcji podobieństw.
Etyka: oddzielał czyny moralne od tych popełnianych pod przymusem. Najwyższym dobrem jest zadowolenie osiągane dzięki rozumowi i umiarowi. Rozum ma panować nad namiętnościami.
Rola atomistów: teoria przyczynowa i racjonalno- empiryczna, atomizm i subiektywizm zmysłowy.