BARIERY MENTALNE I EMOCJONALNE W ZATRUDNIANIU OSÓB
NIEPEŁNOSPRAWNYCH NA OTWARTYM RYNKU PRACY
W p r o w a d z e n i e
1. Bariery mentalne i emocjonalne - to czynniki psychologiczne, utrudniające i hamujące zatrudnianie osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy (bariery psychiczne).
2. Mają one charakter poznawczy (bariery mentalne) i charakter emocjonalny (bariery emocjonalne).
3. Występują one zarówno u pracodawców, jak też u samych osób niepełnosprawnych.
1. Bariery mentalne i emocjonalne u pracodawców (1)
1. Bariery mentalne - to sposób patrzenia i postrzegania przez pracodawców możliwości zawodowych osób niepełnosprawnych oraz ich zatrudniania w zwykłych zakładach pracy.
2. Bariery emocjonalne - to negatywne emocje - obawy, towarzyszące pracodawcom przy podejmowaniu decyzji o zatrudnieniu osoby niepełnosprawnej.
1. Bariery mentalne i emocjonalne u pracodawców (2)
3. Pracodawcy patrzą na zatrudnienie pracowników z punktu widzenia zadań zakładu i swojej odpowiedzialności, wynikającej z pełnionej funkcji.
4. Chcą mieć pracowników, którzy będą dobrze realizować zadania zakładu.
5. U większości pracodawców dominują tradycyjne poglądy i przekonania o niższej wartości pracowników niepełnosprawnych.
6. Z drugiej strony - słyszą o prawie do pracy, konieczności włączenia się w problem, zakazie dyskryminacji osób niepełnosprawnych.
7. Stąd dylemat - czy podejmować ryzyko zatrudnienia niewłaściwego pracownika.
8. Zróżnicowanie postaw wobec różnych kategorii osób niepełnosprawnych.
1. Bariery mentalne i emocjonalne u pracodawców (3)
7. Pracodawcy zwykle obawiają się, że pracownik niepełnosprawny będzie:
Gorzej przygotowany do pracy w zwykłym zakładzie.
Mniej wydajny.
Częściej brał zwolnienia lekarskie.
Potrzebował przystosowania miejsca i stanowiska pracy.
Potrzebował dodatkowej pomocy.
Domagał się realizacji swoich przywilejów.
Narazi zakład na dodatkowe koszty.
Przezwyciężanie barier mentalnychi emocjonalnych u pracodawców (1)
Konieczność zmiany mentalności pracodawców i całego społeczeństwa w zakresie możliwości zatrudnienia ich w zwykłych zakładach:
Kształtowanie pozytywnego obrazu osoby niepełnosprawnej i pracownika niepełnosprawnego.
Prezentowanie przykładów osób niepełnosprawnych, wykonujących różne zawody na otwartym rynku pracy, przykłady dobrych i oddanych pracowników.
Przezwyciężanie barier mentalnychi emocjonalnych u pracodawców (2)
2. W tym celu potrzebne odpowiednie działania:
Środki masowego przekazu, publikacje ogólne dotyczące zatrudnienia osób niepełnosprawnych.
Publikacje specjalnie adresowane do pracodawców (przedstawiające obiektywnie, dostępnie i praktycznie problem zatrudnienia osób niepełnosprawne (znaczenie organizacji i instytucji zajmujących się zatrudnieniem).
Organizacje pracodawców (przykład Irlandii Północnej).
Przezwyciężanie barier mentalnychi emocjonalnych u pracodawców (3)
3. Konieczność usuwania barier emocjonalnych - obaw:
Udzielanie pomocy w rozwiązywaniu wszystkich ewentualnych problemów związanych z zatrudnieniem osoby niepełnosprawnej (profesjonalne doradztwo, wsparcie finansowe).
Taki cel stawia sobie m.in. zatrudnienie wspomagane osób niepełnosprawnych (rola asystenta zawodowego - trenera pracy).
3. Bariery mentalne i emocjonalne u osób niepełnosprawnych (1)
Większość osób niepełnosprawnych czuje się zdolna i chce pracować w zwykłych zakładach pracy.
Są też osoby, które mają wątpliwości i obawiają się pracy w naturalnym środowisku. Mają poczucie (kompleks) mniejszej wartości zawodowej. Przyczyny:
Brak właściwego przygotowania w szkołach: ogólna postawa wobec pracy (niezdolność lub ograniczona zdolność do pracy).
Utrata przekonania o istotnej wartości pracy w życiu, na skutek trudności w uzyskaniu pracy (długotrwałe bezrobocie).
3. Bariery mentalne i emocjonalne u osób niepełnosprawnych (2)
3. Osoby niepełnosprawne obawiają się, że w zwykłym zakładzie pracy:
Nie podołają obowiązkom zawodowym, zgodnie z oczekiwaniami pracodawcy.
Nie otrzymają stosownej pomocy w adaptacji zawodowej w początkowym okresie zatrudnienia, również niedostatecznego przystosowania stanowiska pracy.
Napotkają na liczne bariery architektoniczne, nie pozwalające na wykazanie im swoich możliwości funkcjonalnych w sytuacjach zawodowych.
Nie będą akceptowane przez zespół pracowniczy i będą dyskryminowane.
4.Przezwyciężanie barier mentalnychi emocjonalnych u osób niepełnospr
Właściwa praca nad rozwojem zawodowym dzieci i młodzieży niepełnosprawnej w placówkach edukacyjnych - przygotowanie do integracji zawodowej.
Zapewnienie pomocy i wsparcia w początkowym okresie zatrudnienia - zatrudnienie wspomagane.
Realizacja programów niezależnego życia, koncepcji empowerment - kształtowania poczucia zdolności do samodzielnego kierowania swoim życiem, również w sprawach zawodowych.