Dyrektywa maszynowa - oznakowanie “CE”
Jest to jedna z najważniejszych dyrektyw tzw. “Nowego Podejścia” do harmonizacji przepisów technicznych w Unii Europejskiej, gdyż dotyczy bardzo dużej grupy wyrobów (maszyny i pokrewne urządzenia).
Każdy polski eksporter, który zamierza wprowadzić na rynek UE urządzenia podlegające tej dyrektywie, musi spełnić jej wymagania i oznaczyć swoje wyroby znakiem “CE”.
Dyrektywa adresowana jest do państw członkowskich Unii Europejskiej, które zobowiązane zostały do wprowadzenia jej postanowień do swoich krajowych systemów prawa.
Zakres
Zakres wyrobów podlegających tej dyrektywie jest bardzo szeroki; obejmuje ona:
maszyny, zdefiniowane jako zestaw połączonych wzajemnie części lub podzespołów, z których przynajmniej jeden jest ruchomy, przy czym odpowiednie człony wykonawcze, obwody zasilania, sterowania itp., połączone są w całość dla wykonania konkretnej czynności, szczególnie dla przetwarzania, obróbki, przemieszczania lub pakowania materiałów,
zespoły maszyn połączonych i sterowanych tak, aby służąc do osiągnięcia tego samego celu funkcjonowały jako jedna całość,
sprzęt wymienny, modyfikujący działanie maszyn, umieszczony na rynku w celu zamontowania go w maszynie lub szeregu różnych maszyn, o ile sprzęt ten nie jest częścią zapasową lub narzędziem,
urządzenia bezpieczeństwa, oznaczające element maszyny nie będący sprzętem zamiennym, służący do wypełnienia podczas eksploatacji funkcji zabezpieczającej.
Bardzo wiele wyrobów wykluczonych jest z zakresu obowiązywania dyrektywy, są to m.in.:
maszyny bezpośrednio napędzane siłą mięśni ludzkich, z wyjątkiem tych, które służą do podnoszenia i opuszczania ładunków,
maszyny o zastosowaniu medycznym w bezpośrednim kontakcie z pacjentami,
kotły parowe, zbiorniki i zbiorniki ciśnieniowe,
rurociągi,
środki transportu osób i towarów, pojazdy górnicze, rolnicze i leśne,
maszyny wojskowe i policyjne,
windy,
Zasadnicze wymagania bezpieczeństwa
Zasadnicze wymagania bezpieczeństwa, które spełniać muszą wszystkie maszyny lub poszczególne ich rodzaje zawarte są w obszernym Załączniku I do dyrektywy. Wymagania ogólne dotyczą m.in. układów sterowania, stabilności, osłon i konstrukcji ochronnych, konserwacji, przyrządów informacyjnych i ostrzegawczych, oznakowania, instrukcji.
Producent maszyny musi samodzielnie przeanalizować, które z zasadniczych wymagań mają zastosowanie do jego urządzenia i w jaki sposób mogą zostać spełnione.
Stwierdzenie zgodności z dyrektywą
Przewidziane są różne sposoby stwierdzenia, że wyrób spełnia wymagania zawarte w dyrektywie (Art. 8):
W przypadku większości maszyn wystarczy sporządzenie przez producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela na obszarze Unii Europejskiej odpowiedniej dokumentacji technicznej oraz podpisanie deklaracji zgodności. Deklaracja zgodności jest to oświadczenie producenta maszyny lub jego upoważnionego przedstawiciela na obszarze UE, że maszyna wprowadzana na rynek spełnia wszystkie zasadnicze wymagania bezpieczeństwa, które jej dotyczą.
Wobec maszyn stanowiących większe zagrożenie wymagana jest bardziej złożona procedura związana z udziałem tzw. jednostek notyfikowanych, czyli wyznaczonych przez państwa członkowskie UE instytucji uprawnionych do certyfikowania wyrobów w zakresie zgodności z dyrektywą.
Wśród maszyn tych znajdują się:
piły tarczowe i taśmowe do obróbki drewna lub mięsa,
pilarki,
strugarki, wyrówniarki i czopiarki do obróbki drewna,
prasy,
wtryskarki,
maszyny do prac podziemnych,
podnośniki samochodowe,
konstrukcje chroniące przed skutkami wywrócenia,
konstrukcje chroniące przed spadającymi przedmiotami,
oraz inne.
Po spełnieniu przewidzianych przez dyrektywę wymagań i podpisaniu deklaracji zgodności produkt należy oznaczyć znakiem "CE".
Wprowadzanie na rynek
Maszyna, która spełnia wymagania dyrektywy może być wprowadzona na rynek dowolnego państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Przyjmuje się, że maszyna oznaczona znakiem "CE" i opatrzona deklaracją zgodności spełnia zasadnicze wymagania bezpieczeństwa. Jednakże dyrektywa upoważnia państwa członkowskie do podjęcia środków mających na celu zapobieganie wprowadzaniu na rynek maszyn stanowiących zagrożenie dla bezpieczeństwa i oznaczonych znakiem "CE" bezpodstawnie.