2. ZAPAS WODY POD STĘPKĄ STATKU

(SKŁADOWA STATYCZNA)

REZERWA WODY POD STĘPKĄ

Warunek bezpiecznego manewru:

H ≥ T + R

Gdzie: H - głębokość akwenu

T - zanurzenie statku

R - rezerwa wody pod stępką

Rezerwa wody pod stępką:

R = R_s + R_d + δ_R

Gdzie: R_s - rezerwa statyczna

R_d - rezerwa dynamiczna

δ_R - błąd oceny poprawek

10.11.99 - II

Rezerwa statyczna R_s

• Nie zależy od ruchu statku i jest stała dla danego akwenu.

R₁ - rezerwa wody na błąd sondaży (zależność od głębokości akwenu)

R₂ - rezerwa nawigacyjna (nieciągłość sondaży)

R₃ - rezerwa na zamulanie

R₄ - rezerwa na błąd określania wysokości pływu (tzw. okno czasowe)

R₅ - rezerwa na błąd określonego stanu wody (wahania poziomu w stosunku do zera mapy)

R₆ - rezerwa na błąd określonego zanurzenia statku

R₇ - rezerwa na błąd oceny przechyłu statku

ELEMENTY SKŁADOWE REZERWY

DYNAMICZNEJ

R_d = R₈ + R₉

R₈ - rezerwa na osiadanie statku w ruchu, zależna od głębokości akwenu, prędkości statku i jego zanurzenia,

R₉ - rezerwa na falowanie morza (parametry falowania).

R₁ - rezerwa na błąd sondaży

Rezerwa na błąd sondaży (R₁)

Głębokość akwenu (H) [m]	Rezerwa wody (R1) [m]
Do 4 4 - 10 10 - 20 20 - 100	0.10 0.15 0.20 0.01 H

R₂ - nawigacyjna rezerwa wody

• Niepełna znajomość i czystość dna

• Błędów interpolacji poszczególnymi sondowaniami

• Skutki ewentualnego zetknięcia się kadłuba z dnem (rodzaj dna)

Rodzaj akwenu i sondaży	Rodzaj dna	Rezerwa wody (R2) [m]
1. Trałowany tor wodny	Nie zależy	0.0
2. Tor wodny i akweny portowe. Często wykonywane sondaże ciągłe.	Miękkie Twarde	0.2 0.3
3. Tory wodne i akweny portowe. Pozostałe przypadki sondaży	Miękkie Twarde	0.3 0.4
4. Podejścia do portów (rezerwa zależnie od gęstości sondaży)	Miękkie Twarde	0.5 - 0.8 0.7 - 1.0

R₃ - rezerwa na zamulanie

• Rodzaj akwenu

• Częstotliwość wykonania sondaży

R₃ = 0.1 ÷ 0.3 m

(Wartości większe przy ujściach rzek)

Bezpieczne dla akwenu:

• Kadłub statku nie może ulec uszkodzeniu nawet przy zerowej rezerwie wody

• Manewrowość statku nie może zostać wydatnie ograniczona.

Jeśli gęstość mułu ≤ 1.200 t/m³

R₄ - rezerwa wody na błąd określania pływu

R₄ = 0.1 m dla akwenów a pływami

R₄ = 0.0 m dla akwenów bezpływowych

R₅ - rezerwa wody na błąd określania stanu wody.

Wahania poziomu wody w stosunku do zera wywołane są określonymi warunkami hydrometeorologicznymi. Zazwyczaj długotrwałe i silne wiatry wiejące w stronę lądu oraz stany powodziowe na rzekach podnoszą poziom wody, natomiast silne wiatry wiejące od lądu oraz niskie stany wody na rzekach obniżają go.

Poziomy wody mogą różnic się w stosunku do zera mapy w zakresie od -2,0 m do +2,0 m, co uzależnione jest od akwenu pływania i istniejących warunków hydrometeorologicznych. Na akwenach, na których istnieją duże wahania poziomu wód w stosunku do zera mapy, należy każdorazowo zasięgnąć informacji o aktualnym poziomie wody i perspektywach jego zmiany.

Rezerwa na błąd określania stanu wody przyjmowana jest następująco:

• akweny o małych wahaniach poziomu wody R₅= 0,1 m;

• akweny o dużych wahaniach poziomu wody dla krótkoterminowej prognozy (do 4 godz.) R₅=0,2 m

• akweny o dużych wahaniach poziomu wody dla długoterminowej prognozy (1 doba i więcej) R₅= 0,3-0,6 m, przyjmowane w zależności od maksymalnych skoków wahań poziomu wody na danym akwenie i pory roku.

10.11.-

P_z - poziom zerowy morza

P_z = A_mst

A_mst - zero amsterdamskie wodowskaz o 16,2 cm wyżej od poziomu Morza Północnego (obserwacje 1701÷1871 i na stacji meteo w Amsterdamie)

P_z - NN55 (Normal Null)

NN55 - odpowiada zeru głównego reperu dla obszaru Polski (Ratusz Miejski w Toruniu)

Kron - zero kronsztadzkie

H^Kron = H^Amst + 0.08 [m]

• WWW - najwyższy dotychczas zaobserwowany poziom morza, nazywany „bezwzględnie najwyższym poziomem morza”

• WW - najwyższy poziom morza zaobserwowany w określonym czasie, nazywany „najwyższym poziomem morza”

• SWW - poziom średni z najwyższych rocznych poziomów morza zaobserwowanych w określonym czasie, nazywany „wysokim poziomem morza”

• SW - poziom średni ze wszystkich zaobserwowanych poziomów morza w określonym czasie, nazywany „średnim poziomem morza”,

• SNW - poziom średni z najniższych rocznych poziomów morza zaobserwowanych w określonym czasie , nazywany „niskim poziomem morza”,

• NW - najniższy poziom morza zaobserwowany w określonym czasie, nazywany „najniższym poziomem morza”,

• NNW - najniższy dotychczas zaobserwowany poziom morza, nazywany „bezwzględnie najniższym poziomem morza”

R₆ - rezerwa na błąd określania zanurzenia statku (KALKULACJA)

Przyczyny zmian zanurzenia :

• zmiany ciężaru spowodowane zużyciem paliwa i zapasów

• przeprowadzonych operacji balastowych

• zmiany zasolenia wody

• odkształcenia kadłuba

R₆= 0.1÷0.3

R₇ - rezerwa na przechył statku

• błąd trudności utrzymania statku w pionie

• przechyły związane ze zmianami kursu

Błąd utrzymania w pionie ≤ 1˚

Przechył przy zmianie kursu

v_s ≤ 5 w błąd = 0˚

v_s ~ 20 w błąd ok. 5˚

R₇ = 0.00875 • B • α [ m ]

Gdzie : B - szerokość statku [m]

α - kąt przechyłu

(suma błędu pionu i przechyłu) [˚]

R₉ - rezerwa na falowanie morza

• długośc i szerokość statku, prędkość

• wysokość i długość fali

• kąt kursowy fali

R₉ = k · h [m]

k - współczynnik 0,33 ÷ 0,66

h - wysokość fali [m]

k → 0,66 dla B/2 <L_fali/2 i kąt fali 90º , 270º

Przy statku w ruchu

R₉ = 1.125 dla v ≤ 10 w

R₉ = 1.25 dla v > 10 w

1

---