Pytanie 29
Co to jest zjawisko „tiksotropi” gruntu i „ssuffozji”. Omówić mechanizm ich powstawania i warunki przeciwdziałania.
„ Tiksotropia” - jest to zjawisko przechodzenia żelu w zol i odwrotnie. „Tiksotropia” powstaje tak, że z zawiesiny niektórych bardzo drobnych cząstek (koloidów) przy określonej koncentracji przechodzą po pewnym okresie spokoju w ciało galaretowate - żel, który może ponownie przejść w płynną zawiesinę (zol) jeśli zostanie poddany wstrząsom lub wibracją.
Pytanie 30
Określ istotne różnice następujących pojęć:
grunty niespoiste a spoiste,
grunty o nienaruszonej i naruszonej strukturze
Podać cechy fizyczne określające powyższe utwory umożliwiające określenie ich cech mechanicznych.
Grunty spoiste - poznaje się po tym, że na skutek spójności rzeczywistej po wysuszeniu utrzymują się w grudkach tworząc mniej lub bardziej zwarte bryłki które nie rozsypują się na poszczególne ziarna. Wilgotne dają się kształtować i poddają się wałeczkowaniu. Spójność w gruntach spoistych > 0.
Grunty sypkie - są to taki grunty które pod własnym ciężarem ulegają rozsypaniu się i nie tworzą się grudki lub powstałe grudki są tak słabe, że nie dają się podnieść. W stanie wilgotnym natomiast ( na skutek spójności pozornej) utrzymuje się w grudkach lecz nie daje się wałeczkować. Nie występuje spójność, lub występuje spójność pozorna.
Grunt o nienaruszonej strukturze - jest to grunt w stanie rzeczywistego zalegania, jest zachowana naturalna struktura i wilgotność gruntu.
Grunty o naruszonej strukturze - są to grunty w których zachowały się tylko niektóre właściwości gruntu tj. np. uziarnienie i wilgotność ( nie zawsze się zachowuje).
Cechy fizyczne charakteryzujące powyższe utwory i umożliwiające określenie ich cech mechanicznych to: uziarnienie, gęstość objętościowa i właściwa, ciężar objętościowy i właściwy wilgotność, porowatość, wskaźnik porowatości, kapilarność, wskaźnik zagęszczenia i wodoprzepuszczalności.
Pytanie 31
Co to jest „warstwa kontaktowa”, „powierzchnia poślizgu”. Podać warunki ich powstawania i wpływ na stateczność skarp górotworu i zwałowiska.
Powierzchnia poślizgu- jest to powierzchnia powstała wzdłuż dowolnej powierzchni w zboczu lub skarpie na wskutek sił ścinających przekraczających wytrzymałość gruntów na ścinanie.
Wzdłuż krzywoliniowej powierzchni poślizgu może nastąpić osuwisko lub zsuw zboczy naturalnych lub sztucznych (skarp).
Warstwa kontaktowa - jest to warstwa przylegająca do powierzchni poślizgu. Siły w niej występujące mogą spowodować wywołanie osuwiska lub zsuwu wzdłuż płaszczyzny poślizgu.
Pytanie 32
Co to jest „ciśnienie spągowe”. Warunki jego zaistnienia, jaki może mieć ono wpływ na stateczność zwałowiska wewnętrznego i jak temu przeciwdziałać.
Ciśnienie spągowe - jest to ciśnienie wywołane naciskiem warstwy spągowej (górnej)
zwałowiska wewnętrznego. Pod wpływem tego ciśnienia przy przekroczeniu granicznego obciążenia warstwy pod spągiem zwałowiska zagłębiają się bez zwiększania obciążeń przy jednoczesnym wypieraniu gruntu. Warstwy te mogą ulec osiadaniu na wskutek ściśliwości gruntu.
Pytanie 33
Co to jest przebicie hydrauliczne, warunki jego powstawania, metody przciwdziałania.
Przebicie hydrauliczne może wystąpić gdy woda znajdująca się pod warstwą nieprzepuszczalną znajdzie sobie ujście na zewnątrz (gdy natrafi na warstwę nieprzepuszczalne). Jest to zjawisko trudne do przewidzenia. Aby przeciwdziałać stosuje się często drenaże, w trudnych przypadkach zaleca się stosowanie drenażu opaskowego.
Pytanie 34
Co to jest „Projekt zagospodarowania złoża”. Wymienić jego główne elementy.
A) dokumentacja wejściowa do projektu
dokumentacja geodezyjna,
mapy sytuacyjne,
plany sytuacyjne
dokumentacja geologiczna tzw. złożowa zawierająca:
informacje o złożu,
informacje o warunkach zalegania złoża,
szczególne warunki geologiczne,
dokumentacja geologiczno - inżynierska obejmująca:
podział stratygraficzny warstw,
charakterystykę genetyczną ważniejszych pakietów warstw
charakterystykę granulometryczną,
wpływ techniki i zjawisk pochodnych na wartości wytrzymałości,
dokumentacja hydrogeologiczna obejmująca:
określenie poziomu wód gruntowych
określenie połączeń hydraulicznych między poziomami,
określenie chemizmu wód,
określenie parametrów wodoprzepuszczalności warstw utworów,
koncesja
plan zagospodarowania przestrzennego terenu górniczego.
Pytanie 35
Na czym polega dobór maszyn urabiających. Wymienić jego główne elementy.
Różnorodność warunków eksploatacji górniczej narzuca konieczność stosowania rozmaitych sposobów urabiania, co za tym idzie stosowanie różnych maszyn urabiających. W celu maszynowego urabiania oddziaływuje się na odsłoniętą powierzchnie calizny narzędziami, przekazując przez nie energię niszczącą spójność skały i powoduje się oderwanie cząstek od calizny. Maszyny dobiera się w zależności od rodzaju wydobywanych ze złoża surowców, oraz w zależności od technologii i techniki ich urabiania. Dobór maszyn urabiających zależy od:
od rodzaju skały (czy jest ona luźna czy zwięzła)
czy będzie urabiana na bloki czy na kruszywo,
czy eksploatacja prowadzona jest pod wodą na lądzie, czy jest ona mieszana.
Stosowane maszyny:
przy urabianiu pod wodą:
a/ pogłębiarki jednonaczyniowe
b/ pogłębiarki wielonaczyniowe
c/ pogłębiarki ssące itp.
przy urabianiu powierzchni średnio-związłych:
a/ zrywarki
b/ kombajny frezujące itp.
przy urabianiu na bloki:
a/ wiertarki udarowe,
b/ piły łańcuchowe
c/ wrębiarki
d/ kombajny tarczowe
e/ piły liniowe
przy urabianiu monolitów skalnych:
a/ liny
b/ młoty
c/ rozłupiarki.
A N I A
Pytanie 46
Wymienić i scharakteryzować elementy zwałowiska zewnętrznego.
Kształt i wymiary podstawy zależą od sposobów przesuwania frontów, objętości zwałowiska i środków transportu. Szerokości półek są znacznie większe niż w wyrobisku.
Elementy zwałowiska:
podstawa zwałowiska,
zbocze ruchome,
zbocze transportowe,
zbocze boczne,
zbocze czołowe,
górna powierzchnia zwałowska.
Pytanie 48
Co oznaczają pojęcia:
kąt generalnego nachylenia zbocza: stałego, brzeżnego, eksploatacyjnego, zwałowiska,
kąt nachylenia skarpy,
nachylenie podłoża zwałowiska.
Kąt generalny nachylenia zbocza - jest to kąt zbocza, wynikający ze stateczności całego zbocza; jest to stosunek wysokości zbocza do jego szerokości.
Kąt nachylenia skarpy - jest to kąt skarpy wynikający ze stateczności skarpy; jest to stosunek wysokości skarpy do szerokości, może być większy od generalnego kąta nachylenia.
Nachylenie podłoża zwałowiska - jest to kąt nachylenia zwałowiska do płaszczyzny poziomej.