JĘZYKOZNAWSTWO

Temat: Funkcje języka. Funkcja języka a funkcja wypowiedzi.

Funkcje języka utożsamia się z funkcjami wypowiedzi. W teorii strukturalnej zwrócono uwagę na funkcje języka. Jest na tyle ważne, że mówimy o językoznawstwie funkcjonalnym. Rozwinęła to szkoła praska. W teorii funkcji języka rozwinęły się dwa nurty:

- oparty na schemacie komunikatu językowego

- traktuje się język jako narzędzie komunikowania się języka

Początki rozumienia funkcji języka:

Karol Biller

D rzeczywistość pozajęzykowa

A B

nadawca odbiorca

C

znak, kod językowy - dźwiękowa forma mowy

Aby zaszła komunikacja muszą zaistnieć wszystkie powyższe funkcje. Karol Biller wyznaczył cztery funkcje języka w stosunku do poszczególnych elementów komunikacji.

1. funkcja ekspresywna

2. funkcja impresywna

3. funkcja przedstawieniowa

4. funkcja symboliczna

Akustyczna forma mowy pełni funkcje symboliczną. Język ma funkcję symboliczną.

Akustyczna forma mowy w stosunku do osoby mówiącej pełni funkcję ekspresywną.

Akustyczna forma wypowiedzi w stosunku do odbiorcy pełni funkcję impresywną.

Roman Jacobson rozbudował schemat Billera (patrz kartka A)

Antoni Furdal twierdzi, że:

Język służy do porozumiewania się pełnym lub niepełnym układem komunikacyjnym. Niepełny układ komunikacyjne jest wtedy, gdy nie jest brany pod uwagę odbiorca..

Nie można mówić i mieszać funkcji językowych z funkcjami wypowiedzi.

Renata Grzegorczykowa zaproponowała podział funkcji na funkcję językowe i funkcje wypowiedzi:

Funkcje

funkcje języka typy funkcji wypowiedzi

(patrz kartka B)

generatywna poznawcza

- zdolność tworzenia - język jako system, struktura

tekstów i ich rozumienia leksykalno-gramatyczna

przez rozmówców - utrwalamy doświadczenia

- myśliwy abstrakcyjnie

Funkcje języka to funkcje systemu znaków językowych. My budując dana wypowiedź musimy pamiętać jaka jest nasza prymarna intencja. Jest mało wypowiedzi, które pełnia tylko jedna funkcję. Wypowiedzi mają charakter opinii, ale z elementami ekspresji, perswazji, itp.

Funkcja symboliczna - tj. przedstawieniowa, reprezentatywna, referencyjna, denotatywna. W takiej wypowiedzi dominuje treść komunikatu. Są to wypowiedzi, które buduje się po to, by odbiorcę odwołać do rzeczywistości pozajęzykowej.

Funkcja ekspresywna - rozpatrujemy wypowiedź, w której nadawca przekazuje stosunek do treści komunikatu językowego - głównym celem jest pokazanie swego stosunku do komunikatu.

Funkcja impresywna (konotatywna) - kiedy nadawca budując swoją wypowiedź koncentruje się na odbiorcy - ma to formę apelu (np. Weź parasol, bo pada deszcz.)

Funkcja fatyczna - jest po to, aby między nadawca a odbiorcą został podtrzymany kontakt (np. Co u Ciebie słychać?). Wypowiedź budujemy po to, by skoncentrować się na systemie języka.

Funkcja poetycka tj. estetyczna - wypowiedź budowana, aby zająć się nią samą (np. gra językowa, reklama)

Funkcja poznawcza - znaki językowe są dowodem poznania rzeczywistości i narzędziem powstania rzeczywistości.

Funkcja emocjonalna - budujemy wypowiedź, by wywołać jakieś uczucia, lub odczucie u odbiorcy.

---