WYKŁAD 12 3.01.2011 ŚREDNIOWIECZE - DUCHOWIEŃSTWO I RYCERSTWO
Osoby duchowne żyły w klasztorach. Wiedli życie podobne do ludzi świeckich. Uczestniczyli w wojnach, podróżach, pracowali. Duchowni umieli czytać i pisać.
Rycerz - tak dawniej określano osobę, która jeździła na koniu.
Rycerstwo pojawia się w VIII w. n.e. - wzrost znaczenia konnictwa.
Rycerze mieli dbać o sprawy swojego Pana i Władcy. Rycerzem początkowo mógł być każdy, który miał odpowiednie wartości moralne. Potem funkcja ta była tylko dla wybrańców. Rycerzem mógł być tylko syn rycerza.
Później znowu mógł być każdy, bez względu na wyznawane wartości, nastąpił upadek rycerstwa.
Wprowadzenie przez kościół "pokoju bożego", żeby można było się m.in. bezpiecznie przemieszczać.
Rozwój literatury o tematyce rycerskiej czy miłości ponad życie.
Żeby móc być rycerzem, trzeba było przejść 3-stopniowe szkolenie.
I - wychowanie w rodzinie (głównie przez matkę) do 7 roku życia uczestniczył w pracach domowych, podpatrywał pracę ojca, uczył się władać bronią
II - paź - (7-14 rok życia) - trafiał na dwór możnowładcy, uprawiał biegi, skoki, pływanie, rzutem oszczepem
III - giermek - (14-18 rok życia) związany z przełożonym, chłopiec pełnił służbę wojskową, zdobywał doświadczenie
w wieku 20-22 lat był pasowany na rycerza, żeby to nastąpiło młodzieniec musiał opanować 7 cnót rycerskich
Szkolenie na rycerza miała ukryte, religijne znaczenie. 3 stopnie szkolenia (trzy osoby boskie) 7 cnót rycerskich (siedem sakramentów świętych)
Teocentryzm w każdej dziedzinie życia.
Pasowanie na rycerza odbywało się w trakcie ważnych wydarzeń np.: bitwy, zaręczyn ważnej osoby. Dzień wcześniej giermek brał kąpiele w łaźni, spowiadał się. Pasowanie miało miejsce na dziedzińcu dworu. Podczas mianowanie, kandydata na rycerza uderzano mieczem w ramię i przyznawano mu ostrogi i miecz. Nowo mianowany rycerz składał przyrzeczenie. Po zakończonej uroczystości pokazywał swoje umiejętności. Bycie rycerzem wiązało się z dużym prestiżem społecznym.
Rycerz musiał przestrzegać kodeksu rycerskiego i dworskiego, liczyły się dla niego honor, bronienie cnót i wytrwałość.
Dwór średniowieczny był zarazem szkołom rycerską.
Ideał rycerza- dusza dla Boga, serce dla kobiety, życie dla króla, sława dla siebie
Wzór rycerza był czasem sprzeczny z praktyką. Zwłaszcza u schyłku średniowiecza; poniżanie ludności, pogoń za zyskiem.
Wychowanie dziewczynek było wszechstronne. Uczono je muzyki, pisania, czytania, opatrywania rannych. Zapoznawano je z jazda konną, warcabami, rzutami.
Turnieje miały rodowód militarny, pełniły funkcję przygotowania do wojny oraz rozrywkową, odbywały się na nich pokazy siły i sprawności fizycznej. turnieje miały określone przepisy i reguły walk.
Pierwsze relacje o turniejach pochodzą z IX w. z Francji.
Na turniejach można było wykazać się sprytem, techniką, siłą.
Turnieje stały się bardzo popularne i dlatego przeniesiono je z pól na dziedzińce cesarskie.
Do rozwoju turniejów przyczyniły się także wyprawy krzyżowe.
Najbardziej popularna forma turnieju była Gonitwa. Zwycięzca zdobywał konia, zbroję i okup.
Pojedynki dwóch rycerzy upowszechniły się dopiero w XIV w. - powstanie rycerzy zawodowców.
turnieje często kończyły się wypadkami śmiertelnymi. Spowodowało to protesty kościoła ( Innocenty II potępił turnieje)
Przyczyną zaniku turniejów rycerskich było rozpowszechnienie się broni palnej oraz to, że pojedynki rycerzy przyjęły charakter prawdziwych bitw, a nie przeprowadzanych walk.
Do upadku przyczynił się też rozwój ekonomiczny, gospodarczy i polityczny społeczeństwa