Temat: Proces zarządzania organizacjami:
Geneza nauk o zarządzaniu:
Historia starożytna- sztuka organizowania wielkich przedsięwzięć (piramidy egipskie, wielki mur) Formy kierowania organizacjami, administrowanie, przewodzenie działaniami ludźmi. Wytyczanie celów działania, podział zadań między członków społeczeństwa. Skłanianie do realizacji zadań, śledzenie przebiegu, sprawdzanie rezultatów. Kształtowanie się funkcji przywódczych (motywowanie, kontrolowanie) Proces kształtowania się funkcji kierowniczych od zarania dziejów.
Czynnik sprawczy postępu są potrzeby ludzkie. Dążenie do zaspokajania prowadzi do przeobrażeń wytwórczych (XVIII i XIX wiek - rewolucja przemysłowa - postęp techniczny, doskonalenie narzędzi pracy). Konsekwencją pogłębianie się podziału pracy, rozwój standaryzacji pracy(społeczeństwo i poszczególne organizacje) Rezultatem pogłębiania podziału pracy jest konkretyzacja produkcji (potężne zakłady) Procesy wytwórcze bardziej skomplikowane. Poszukiwanie nowych środków kierowniczych bardziej złożonym organizacjami produkcyjnymi. Spowodowało to zainteresowanie problemami pracy konieczność poszukiwania naukowych rozwiązań - badania nad rozwiązywaniem problemów (nauka o zarządzaniu)
Początek XX wieku - 1903 r. „shop manager” Taylor. Młoda dyscyplina nauki. Liczy niewiele ponad 100 lat. Zarządzanie nie jest czystą nauką. Obejmuje naukę oraz umiejętności. Ross Weber wiedza bez umiejętności jest bezużyteczna lub niebezpieczna, umiejętności bez wiedzy oznacza stagnację i niemożliwość przekazania umiejętności
Kierowanie a zarządzanie:
Kierowanie - oddziaływanie pewnego obiektu (obiekt kierujący) na inny obiekt (obiekt kierowany) zmierzające do tego aby obiekt kierowniczy zachował się (działał lub funkcjonował) w kierunku osiągnięcia postanowionego przed nim celu.
Jest procesem, w którym można wyróżnić elementy składowe:
Podmiot kierowania (obiekt kierujący)
Przedmiot kierowania (obiekt kierowany)
Stosunek nadrzędności i podporządkowania
Cele do których kierowania zmienną
Podmiot kierowania - pojedynczy lub zbiorowy. Na ogół jest nim człowiek, świadomie realizowane cele, czasami jednak zastępuje go automatyczne urządzenie pilot autopilot Zbiorowy podmiot kierowania to aparat zarządzanie (kadra wraz z wyposażeniem materialnym)
Przedmiot kierowanie - najczęściej ludzie (kierowanie w wąskim znaczeniu - kierowanie ludźmi) Istota kierowania to sztuka prowadzenia przez innych ludzi lub realizacja określonych zadań przez wysiłek innych ludzi. Mogą też to być istoty żywe nie będące ludźmi (zwierzęta) Różnego rodzaju mechanizmy (maszyny, pojazdy)
Stosunek nadrzędności i podporządkowania - obiekt kierujący nadrzędny do obiektu kierowania
Cel do którego zarządzanie zmierza - Cel działania - przyszły pożądany stan rzeczy lub procesu, który ma być wytworzony lub zachowany po to aby zaspokajać określoną potrzebę ludzi. Celem wytworzenia określonych dóbr zaspakajające nasze potrzeby. Cele mogą być mniej lub bardziej złożone ale zawsze dzięki nim proces kierowania staję się wyodrębnioną całością, w której istnieją szczególnego rodzaju powiązania oparte na umiejętnościach, kwalifikacjach, doświadczeniu, wiedzy, autorytecie, pozycji społecznej, charyzmie na WŁADZY
WŁADZA - nieodłączny atrybut kierowania. Kierowanie odbywa się przez stosunki organizacyjne, utworzone przez nie kanały organizacyjne.
Stosunki organizacyjne:
Zwierzchność i podporządkowanie (hierarchiczność)
Współdziałanie - określone zachowania członków względem siebie
Uporządkowanie - zasady podziału pracy, obowiązków
Stosunki organizacyjne tworzą kanały organizacyjne:
Kierowanie - oddziaływania informacyjno-decyzyjne aparatu zarządzania przekazywanie kanałami informacyjnymi na komórki organizacyjne sfery realnej. Oddziaływanie te produkują, że emitowane przez te komórki (sfery realnej) oddziaływanie materialno-energetyczne zmieniają do osiągnięcia celów organizacji.
Władza - faktyczna możliwość powodowania aby ludzie działali zgodnie z zamierzeniami tego kto ją posiada.
Władza organizacyjne - władza, z która spotykamy się w przedsiębiorstwach.
Czynniki kierujące władze w organizacji (dające kierowanemu tytuł do przewodzenia):
Kompetencje formalne
Kompetencje intelektualne
Kompetencje materialne
Kompetencje formalne - tytuł do kierowania to władztwo (możliwość legalnego przymusu) np. policjant wobec kierowcy
Jeżeli przeważają to kierowanie przybiera formę administracyjną, rządzenia bądź dowodzenia
Kompetencje intelektualne - tytułem do kierowania jest osobisty autorytet (prestiż) wynikający z cech osobowych.
Jeżeli przeważają to kierowanie przybiera formę przywódczą (grupy nieformalne np. sekty)
Kompetencje materialne - tytułem do kierowanie jest posiadanie zasobów bądź możliwość ich zarządzania.
Jeżeli przeważają to kierowanie przybiera formę zarządzania
Zarządzanie - rodzaj kierowanie, w którym tytuł do wybierania wpływu ma hierarchie i systemy wartości, interesy i dążenia, oraz postawy i zachowania podwładnych wynika głownie z posiadania lub możliwości dysponowania zasobami o szczególnym znaczeniu dla funkcjonowania i rozwoju organizacji.
Szczególny rodzaj kierowania:
Kierowanie ludźmi
Proces informacyjno-decyzyjny
Proces rozwiązywania problemów
Zarządzanie to proces, w którym kierownicy posiadają różne funkcje
Funkcje zarządzania - zbiory typowych powtarzalnych najczęściej rutynowych działań i decyzji kierunkowych
Funkcje zarządzania według Fayola: (drugie współcześnie):
Przewidywanie planowanie
Koordynowanie koordynowanie (najistotniejsza część)
Kontrolowanie kontrolowanie
Organizowanie organizowanie
Rozkazywanie motywowanie