Rolnictwo ekologiczne

Rolnictwo ekologiczne- (biologiczne, organiczne, biodynamiczne)- system gospodarowania o zrównoważonej produkcji roślinnej i zwierzęcej w obrębie gospodarstwa.

Zrównoważenie polega na tym, iż zwierzęta żywione są produkowanymi paszami w gospodarstwie, a same będą dawać obornik (nawóz).

System gospodarowania oparty jest na wykorzystaniu środków pochodzenia mineralnego i organicznego nie przetworzonych technologicznie.

W gospodarstwie można stosować minerały nieprzetworzone, naturalne jako nawóz.

Podstawowa zasada w procesie rolnictwa ekologicznego to wyeliminowanie środków chemicznych weterynaryjnych, spożywczych.

Historia rolnictwa ekologicznego

• 1924r- początek rolnictwa organicznego (biodynamicznego) w Niemczech, Rudolf Steiner (prekursor rolnictwa ekologicznego)

• Lata 30, 40- system rolnictwa organiczno- biologicznego w Szwajcarii, którego twórcą był Műller (kraje niemieckojęzyczne)

• 1946r- Stowarzyszenie do spraw gleby (początek rolnictwa ekologicznego)

• 1972r- Międzynarodowa Federacja Ruchu na Rzecz Rolnictwa

• 1973r- Instytut Badawczy Rolnictwa- Ekologicznego w Szwajcarii, w chwili obecnej największy instytut na świecie.

• W latach 80- tych- założonych zostaje wiele stowarzyszeń i organizacji

• 1990r- pierwsze targi żywności ekologicznej Biofar- największe targi w Niemczech

• 1999r- ogólnoświatowy Kodeks Żywieniowy- normy dla rolnictwa ekologicznego

• 2000r- program Agenda 2000- kontynuacja dopłat obszarowych i inne dotacje dla rolnictwa ekologicznego

• 2001r- w Kopenhadze posiedzenie podejmujące kroki Europejskiego planu działań w rolnictwie ekologicznym na naszym kontynencie

POLSKA

• 1930r- początek rolnictwa ekologicznego w czasach przedwojennych metodą biodynamiczną w Szelejewie koło Gostynia w woj. Wielkopolskim, gdzie prowadził swój majątek hrabia Stanisław Karłowski, współzałożyciel Stowarzyszenia Krzewienia Zasad Życia i Gospodarki Zgodnie z Przyrodą, czasopismo „Biologia i życie”

• Lata 80 ubiegłego wieku- pierwszy kurs rolnictwa biodynamicznego w warszawie w 1984 roku

• 1989r- pierwsze w Polsce Stowarzyszenie Producentów Żywności Metodami Ekologicznymi „EKOLAND” w Przysieku koło Torunia, wydało ono 27 atestów

Systemy produkcji rolniczej

Rolnictwo konwencjonalne (klasyczne)- intensywne, technologiczne- jest to system produkcji ukierunkowany ma maksymalizację zysku osiągniętego dzięki dużej wydajności. Wydajności tę uzyskuje się w wyspecjalizowanych gospodarstwach wykorzystujących postęp technologiczny, oparty na dużym użyciu przemysłowych środków produkcji. Rolnictwo konwencjonalne znalazło się w tak zwanej „pułapce technologicznej”, która polega na tym, że w warunkach stabilnych cen żywności rosnące koszty środków produkcji trzeba pokryć wzrostem wydajności. To z kolei wymusza konieczność stosowania coraz większych ilości środków produkcji, a nie respektowanie celów środowiska naturalnego co powoduje nasilenie się szeregu ujemnych następstw.

Rolnictwo ekologiczne- biologiczne, organiczne, alternatywne potocznie rolnictwo bez chemii. To takie zarządzanie gospodarstwem, które sprzyja procesom biologicznym udostępniającym z gleby składniki pokarmowe dla roślin i zapobiega nasilonemu występowaniu szkodników roślin uprawnych, a stosowane metody produkcji są przyjazne środowisku przy zrównoważonej produkcji roślinnej i zwierzęcej w obrębie gospodarstwa. System gospodarowania oparty jest o środki produkcji pochodzenia naturalnego tj. biologicznego i mineralnego nieprzetworzonych technologicznie (tylko rozdrobnione). Produkty z upraw ekologicznej są produktami żywnościowymi o najwyższej jakości.

Różnice pomiędzy rolnictwem konwencjonalnym i ekologicznym
Rolnictwo konwencjonalne	Rolnictwo ekologiczne
energia kopalin	energia odnawialna
sterowanie określonymi uprawami	sterowanie całym gospodarstwem
eksploatacja aż do degradacji	planowa ochrona krajobrazu
produkcja płodów rolnych o średniej i niskiej jakości biologicznej	produkcja wysokiej jakości biologicznej
nie zawsze dobra jakość przechowalnicza	dobra jakość przechowalnicza
maksymalizacja plonów	plon optymalny
intensywność gospodarowania i obszary nieskoordynowane z warunkami produkcji i środowiskiem	obszar gospodarstwa i agrotechnika optymalnie skoordynowana w stosunku do środowiska
zalecanie specjalizacji oparte głównie na kalkulacji ekonomicznej	specjalizacja dopuszczalna w ramach zasady poprawnego funkcjonowania gospodarstwa
znaczna chemizacja: nawozy mineralne, biocydy, syntetyczne regulatory wzrostu itd..	ograniczenie, zakaz chemizacji
mechanizacja głównie w celu ułatwienia sobie pracy	mechanizacja dostosowana do warunków glebowych oraz potrzeb roślin i zwierząt
skażenie środowiska	ochrona gleby, wody, powietrza i otaczającego nas krajobrazu
jakość produktów końcowych przypadkowa, jest celem drugorzędowym	produkty końcowe najwyższej jakości

Cele rolnictwa ekologicznego:

• wytworzenie w dostatecznej ilości żywności o wysokich walorach odżywczych

• gospodarowanie zasobami naturalnymi z poszanowaniem mechanizmów biologicznych, które regulują funkcjonowanie systemów przyrodniczych

• podtrzymywanie i wzmacnianie cykli biologicznych w gospodarstwie dotyczy to zarówno mikroorganizmów, flory i fauny glebowej, jak i roślin i zwierząt gospodarskich

• utrzymywanie oraz dążenie do podwyższenia żyzności gleby

• maksymalne wykorzystanie odnawialnych zasobów w oparciu o regionalną organizację produkcji rolniczej

• zapewnienie zwierzętom gospodarskim warunków zgodnych z potrzebami bytowymi poszczególnych gatunków

• unikanie jakichkolwiek form zanieczyszczenia środowiska w następstwie działalności rolniczej

• utrzymanie biologicznej różnorodności (bogactwa genetycznego) w gospodarstwie i jego otoczeniu, włączając osłonę dziko bytujących roślin i zwierząt

• zapewnienie Eko- producentom wysokiej jakości życia, odpowiednich dochodów i satysfakcji zawodowej oraz bezpiecznych warunków pracy i życia

• zwrócenie uwagi na pozarolnicze aspekty gospodarowania rolniczego: ekologiczne i społeczne

Zasady rolnictwa ekologicznego

Rolnictwo ekologiczne to system gospodarowania, który jest zrównoważony pod względem ekologicznym, ekonomicznym i społecznym, aktywizujący przyrodnicze mechanizmy produkcji rolniczej poprzez stosowanie naturalnych środków produkcji, zapewniający trwałą żyzność gleby i zdrowotność roślin i zwierząt. Gospodarstwo rolne postrzegane jest jako samoregulujące, wykorzystujące lokalne zasoby przyrodnicze. Kardynalną zasadą jest także wykluczenie z rolnictwa ekologicznego organizmów modyfikowanych genetycznie (GMO) oraz ich produktów. Istotną ważną zasadą rolnictwa ekologicznego jest odrzucenie środków chemii rolnej, weterynaryjnej i spożywczej.

Podstawowe cechy rolnictwa ekologicznego

• ochrona środowiska produkcji rolniczej gleby, wody, powietrza, krajobrazu (dążenie do biologicznej samoregulacji w obrębie gospodarstwa rozumianego jako system biologiczny)

• wysoka wartość biologiczna płodów rolnych („pierwotna”), nawiązująca do właściwości produktów powstających naturalne w przyrodzie, bez ingerencji człowieka

• poprawa żyzności gleby, uważana za podstawę zdolności produkcyjnych

• dążenie do zamknięcia obiegu materii, poprzez zrównoważenie produkcji roślinnej i zwierzęcej w gospodarstwie (samowystarczalność paszowo- nawozowa)

• różnorodność biologiczna (gatunkowa) sprzyjająca przywracaniu równowagi w środowisku produkcji

170kg czystego azotu na ha/rok

WYKŁAD I- EKOLOGICZNE SYSTEMY CHOWU I ZYWIENIA ZWIERZĄT 7 października 2009

---