Czarne ziemie
Są to gleby powstałe z zasobnych w substancję organiczną utworów mineralnych zawierających najczęściej węglan wapnia lub będących pod wpływem wód gruntowych bogatych w kationy wapnia. Kształtowały się one pod długotrwałym oddziaływaniem wysokiego zwierciadła wód gruntowych, głównie na obszarach płaskich obniżeń, na których mógł w przeszłości panować okresowo proces bagienny. Niekiedy czarne ziemie powstawały na terenach pojeziorowych, starych aluwiach oraz obrzeżach torfowisk.
Czarne ziemie kształtowały się pod wpływem różnej roślinności. W większości była to najprawdopodobniej roślinność darniowo-łąkowa, w wielu przypadkach przy udziale roślinności bagiennej.
Omówienie składu chemicznego czarnych ziem
Odczyn w całym profilu glebowym jest słabo kwaśny lub kwaśny. Czarne ziemie murszaste odznaczają się charakterystycznym rozmieszczeniem próchnicy świadczącym o przemieszczaniu się związków próchnicznych w profilu. W poziomie A zaznacza się znaczne wysycenie kationami o charakterze zasadowym oraz wyraźna zasobność w składniki pokarmowe.
Czarne ziemie cechuje również to, że wierzchnia warstwa poziomu próchnicznego zawiera nie w pełni zmineralizowaną substancję organiczną zachowującą cechy murszu, tzn. nie tworzy kompleksowych połączeń z mineralną warstwą utworu glebowego.
W profilach czarnych ziem zachodzą na różnych głębokościach procesy redukcyjne powodowane wysokim zasięgiem wód gruntowych lub przez stagnujące wody pochodzenia opadowego. Walory użytkowe czarnych ziem, ich zasobność w składniki pokarmowe, dobre właściwości fizyczne oraz wysoka produktywność powodują, że są to gleby bardzo wartościowe rolniczo. Zaliczane są w większości do II i III klasy bonitacyjnej, a niekiedy do IV i V. Według podziału rolniczej przydatności gleb najlepsze czarne ziemie stanowią kompleks pszenny dobry. Na glebach tych można uprawiać różne rośliny o dużych wymaganiach glebowych. Czarne ziemie występujące w miejscach podmokłych zaliczane są do kompleksu zbożowo-pastewnego mocnego lub słabego, jest to uzależnione między innymi od uziarnienia. Wadliwe pod względem stosunków wodno-powietrznych kompleksy czarnych ziem po zastosowaniu odpowiednich zabiegów melioracyjnych są przekwalifikowane do wyższych klas bonitacyjnych i lepszych kompleksów przydatności rolniczej.
Bibliografia: Gleboznawstwo. Podręcznik dla studentów akademii rolniczych. Praca zbiorowa pod red. nauk. prof. dr hab. B. Dobrzańskiego i prof. dr hab. S. Zawadzkiego