Socjalizacja polityczna - (ZIMBARDO) - jest procesem permanentnym, stałym i polega kształtowaniu świadomości politycznej ludzi czyli kształtowaniu postawy politycznej, kultury politycznej jednostek. Dzieje się tak poprzez przyjmowanie informacji od innych podmiotów polit. Oraz poprzez własną aktywność tak intelektualna jak praktyczną. Jednostka przyswaja a następnie interpretuje wiedzę, która istnieje w jej środowisku i syst. Politycznym. To przyswajanie wiedzy politycznej ma charakter wartosciujący, jest wynikiem istniejących postaw. Redukcje procesów poznawczych dokonuje dysonans poznawczy - (niezgodnośc dwóch komponentów poznawczych postawy). Sprzeczność wywołuje niepokój. Człowiek dąży do jego redukcji, unika żródeł informacji budzących dysonans. Podecyzyjny dysonans wywołuje niepokój, czy postępujemy słusznie, podnosimy rangę wyboru. Dysonans w polityce - jest swoistym filtrem tzn. że odrzucamy wszystko co jest niezgodne z naszymi przekonaniami. Podobnie przyswajamy normy, wzory zachowań. Człowiek podlega stałej presji otoczenia. Grupy asocjacyjne narzucają nam standardy zachowań np. głosy albo nie, jednocześnie system polityczny tworzy standardowe wzory polityczne. Psychologowie akcentują, że wiodącą rolę w procesie socjalizacji stanowi jednostka. Socjologowie podkreślają wpływ grup na jednostkę. Grupa narzuca świadomość grupową. Jednostka aby funkcjonować w grupie musi ją przyswoić.

Socjologiczne podejście - to oddziaływanie wewnętrzne i zewnętrzne (socjalizacja z jednej strony odbywa się indywidualnie a z drugiej strony odbywa się grupowo.

Procesy socjalizacji politycznej - tworzą partie polityczne, państwo, organizacje społeczne, rodzinę, szkołę, kręgi towarzyskie, autorytety polityczne.

Ludzie cieszą się w swoim środowisku autorytetem bo- posiadaja wykształcenie, są szefami, mają długi staż pracy, są dobrze poinformowani, są otwarci, mają szerokie kontakty, osoby przeważnie starsze, w domach w których nastepuje awans społęczny przez dzieci.

Podmioty polityczne, formalne, legalne, przekazujące treść zgodną z normami systemu politycznego związane z dysfunkcjonalnością systemu. Podmioty mogą oddziaływać w sposób pośredni np. w domu lub bezpośredni np. w polityce.

Przebieg i skutki socjalizacji politycznej określają czynniki systemowe.

Determinanty osobowościowe - wynikają z intelektu człowieka, pamięci, zainteresowań, dotychczasowych postaw polit., stopnia emocjonalności, motywacji..

Dwa obszary, fazy socjalizacji. - - żywiołowa, niekontrolowana, tresci prawdziwe i fałszywe (stereotypy, mity, plotki, wzory zachowań). Działania celowe - zaplanowane, zgodne z regułami pedagogiki i które prowdzą wyspecjalizowane instytucje.

Prowadzenie zorganizowanej socjalizacji musi uwzględniać fakt, że społeczeństwo jest wewnętrznie zróżnicowane.Ludzie mają różne orientacje ideowe, różne filozofie, wyznawaną religię, moralność, wiedzę polityczną. Zimbardo pisze, że kto panuje nad teraźniejszością panuje nad przyszłością. Ważne jest to w jakim stopniu instytucje władzy posiadają wpływ, kontrolę nad podmiotami politycznymi i nad treściami politycznymi.

Władza może mieć wpływ totalny na życie ludzi. Możliwości socjalizacji politycznej uzależnione są od poziomu stabilizacji politycznej. Destabilizacja wpływa na wielopoziomowość, wielokierunkowość socjalizacji.

TŁUM - to zgromadzenie ludzi, blisko siebie skupionych, związanych silną więzią psychiczną przejawiającą się, we wspólnym spontanicznym zachowaniu. Wg. Prof. J. Szczepańskiego - tłum to przelotne zgromadzenie wielu ludzi na przestrzeni dopuszczającej bezpośredni kontakt, reagujący spontanicznie na te same bodźce, w podobny albo identyczny sposób. Badania nad tłumem zapoczątkował Gustaw Le Bon (1895r. - „Psychologia tłumu”). W tłumie przeważają : prawo jedności umysłowej tzn. uczucia tłumu są skierowane w jednym i tym samym kierunku. W tłumie zacieraja się indywidualne właściwosci umysłowe człowieka. Następuje dezindywidualizacja.. Procesy świadome zostają zastąpione procesami nieświadomymi. Jednostka zaczyna rządzić siła emocji pozytywnych lub negatywnych. Człowiek czuje się w tłumie anonimowy, bezkarny, normy społ. Ulegają zawieszeniu.. Tłum jest groźny dla siebie i innych, jest niestały w uczuciach, zawsze dokonuje symbolizacji, tworzy symbole aby się jednoczyć, tworzy rytuały, myśli obrazami, kieruje się emocjami.

Tłum badali Turner i Killian. Zauważyli że tłum we wczesnej fazie nie jest jednolity. Jednolity jest pod koniec.

Typy ludzi w tłumie: - ludzie którzy chcą coś zrobić, Gapie, widzowie, ludzie lojalni wobec włąsnej grupy która zostaje w tłum wplątana, inspiratorzy aspołecznych zachowań, chorzy psychicznie, manipulatorzy chcący wykorzystać tłum do swoich celów.

Na obrzeżach tłumu wystepuje zjawisko mielenia , tarcia.. W tłumie istnieje silna potrzeba informacji.

Jak zapanować nad tłumem: wg, kiliana - usunąć albo izolować przyczyny zbiegowiska, jeśli są przywódcy to w początkowej fazie izolować ich, przerwać proces komunikacji tłumu np., zagłuszyć, przenieść, odwrócić uwagę tłumu od przyczyny zbiegowiska, zapobiec powiększaniu się tłumu i izolować tłum od gapiów.

Przyczyny powstania tłumu - poczucie potęgi, zaraźliwość uczuć i czynów, podatność na sugestie.

Cechy tłumu : impulsywność, drażliwość, niezdolność do rozumowania, brak zmysłu krytycznego i osądu, przesada w uczuciach, podmiot - niewolnikiem, brak umiejetności panowania nad swymi odruchami, łatwowierność.

Aby wpłynąć na wyobraźnie tłumu należy przedstawić mu żywy, jasny obraz, bez jakichkolwiek dodatkowych interpretacji, ale zawierajacy nadzwyczajne fakty.

Czynniki wpływajace na tłum: pośrednie - idee, uczucia, rozumowanie mas, - bezpośrednie - obrazy, słowa, hasła, złudzenia, doświadczenie. Umiejętność rozumowego odwoływania się do uczuć tłumu a nie rozsądek.

Przywódca tłumu - tłum bez względu jaki zawsze instynktownie dąży do poddania się włądzy jakiegoś autorytetu. Przywódca często jest początkowo cząstką tłumu., jest zahipnotyzowany pewną ideą, zanim stanie się jej krzewicielem. Przywódcami tłumu są najczęściej ludzie czynu a nie myśliciele, mało przenikliwi. Przywódcami tłumu stają się też często ludzie o starganych nerwach lub na pół obłąkani. Ludzie posiadający umiejetność silnego przekonywania, owładnięci ideą. Rola wielkich przywódców polega przede wszystkim na budzeniu wiary religijnej, politycznej, społecznej, wiary w jakieś dzieło, w człowieka bądź ideę. Przywódca tłumu może być osoba posiadająca głęboką wiarę. Przywódców tłumu można podzielić na dwie grupy. - 1)ludzi energicznych, o silnej lecz zmiennej woli i 2) ludzie o silnej i wytrwałej woli którzy mimo skromnych form wywieraja wpływ na dusze innych np. założyciele religii.

Metody działania przywódców - twierdzenie, powtarzanie, zaraźliwość.

Dzięki powtarzaniu wypowiadane poglądy przenikają w tłum.

Prestiż jest czynnikiem pozwalającym przewodzić.

Podział tłumów:

1. Tłumy heterogeniczne składające się z bardzo różnych jednostek tak pod względem zawodowym jak i rozwoju umysłowego,

• bezimienne (np. tłum uliczny, gromada gapiów),

• nie anonimowe (parlament, ława przysięgłuych,)

2. Tłumy homogeniczne

• Sekty( religijne, polityczne)

• Kasty (wojskowa, kapłańska, robotnicza)

• Warstwy (mieszczaństwo, chłopi)

3. Agresja - pojecie agresji, rodzaje agresji. Przyczyny zachowań agresywnych, anomia , przemieszczenie agresji w polityce. Teoria agresywnych zachowań wg. Freuda i Fromma.

Agresja to każde następstwo zachowania, którego reakcją celową jest skrzywdzenie osoby, przeciw której zachowanie to jest skierowane. To zachowanie zmierzające do niszczenia lub uszkadzania przedmiotów bądź ludzi, a nawet siebie (samoagresja). Agresja występuje jako reakcja na sytuację trudną i przejawia się w ataku werbalnym lub fizycznym.

W psychologii rozróżnia się:

• agresje wrogą - czyli akt agresji poprzedzony uczuciem gniewu, którego celem jest zadanie bólu lub zranienie.

• Agresje instrumentalna - czyli akt agresji służący osiągnięciu innego celu poza zadaniem bulu czy zranieniem.

Psychologowie często zadają sobie pytania, czy agresja jest wrodzona czy też wyuczona. Filozofowie wszystkich czasów nie sa zgodni co do przyczyn agresji. Niektórzy twierdzą, że agresja jest wrodzonym, instynktownym popędem, inni że jest wyuczonym sposobem zachowania.

Wg. Freuda: ludzie przychodzą na świat wyposażeni w dwie równie potężne siły instynktowe: instynkt życia - czyli eros i instynkt śmierci - zwany tanatosem. Instynkt śmierci może być skierowany do wewnątrz lub na zewnątrz.. Jeśli jest skierowany do wewnątrz - znajduje swój wyraz w aktach samoagresji, których formę ekstremalna stanowi próba samobójcza. W drugim przypadku objawia się wrogością oraz tendencjami niszczycielskimi i morderczymi. Freud twierdził, że energia agresywna musi znaleźć swoje ujście. W przeciwnym wypadku jej nagromadzenie wywołuje stan choroby. Elliot Aronson w „Psychologii społecznej” takie zjawisko określa mianem teorii hydraulicznej - zgodnie z którą nie ujawnione emocje ulegają kumulacji i wywołują stan napięcia ustępujący w chwili, gdy dojdzie do ekspresji stłumionych emocji.- czyli energia agresywna musi zostać rozładowana, gdyż w przeciwnym wypadku nastąpi jej wybuch.

Przemieszczanie wg. Freuda - gdy niespełnione popędy Id przemieszczają się na obszary akceptowane społęcznie np. twórczośc artystyczna, sportowa)

Przyczyny agresji

2. Sytuacja społeczna

3. Wrodzone popędy

4. Opanowane sposoby kontroli zachowania

5. Istnienie przedmiotu realizacji

6. Procesy neuronalne i chemiczne

• Zmiany zachodzące wewnątrz organizmu ludzkiego (ciało migdałowe znajdujące się w korze mózgowej ma związek z przejawami agresji,

• Zwiększenie poziomu testosteronu (męskiego hormonu płciowego),

• Alkohol znoszący nasze hamulce i rozluźniający naszą kontrolę.

2. Ból i niewygoda,

3. Frustracja czyli stan afektywny, przykry, wywołany zablokowaniem możliwości zaspokojenia jakiejś podstawowej potrzeby jednostki lub grupy z powodu napotkanej przeszkody lub oporu nie do pokonania. Frustracja powoduje powstanie stanu przykrego napiecia emocjonalnego, którego człowiek chce się szybko pozbyć. Frustracja zawsze prowadzi do agresji.

4. Deprywacja relatywna - czyli poczucie jednostki lub grupy społecznej, że posiada mniej niż zasługuje lub mniej niż pozwolono jej oczekiwać, lub też mniej niż posiadaja ludzie do niej podobni,

5. Bezpośrednia prowokacja i pragnienie odwetu - w momencie gdy spotykamy się z agresywnym zachowaniem ze strony drugiej osoby,

6. Obecność przedmiotów kojarzonych z zachowaniami agresywnymi (np. broń).

Głównym źródłem agresji jest społeczne uczenie się, naśladownictwo i obserwacja innych ludzi, oraz ogladanie agresji w środkach masowego przekazu.

Zgodnie z Teorią Freuda - jeśli człowiek nie będzie miał możliwości ekspresji swej agresji, w możliwie mało szkodliwy sposób, to jego agresywna energia zostanie zablokowana, ulegnie kumulacji i ujawni się albo w postaci aktu ekstremalnej przemocy, bądź symptomów choroby psychicznej. Werbalna agresja raz wyrażona zwiększa prawdopodobieństwo podjęcia następnych ataków.

Teoria frustracji- agresji - doświadczenia - frustracja może zwiekszyć prawdopodobieństwo wystapienia reakcji agresywnych.

Przemieszczenie wg Freuda to - mechanizm przezwyciężania agresji. Wg. N. Si Llamy'ego jest to specyficzny mechanizm psychiczny, za pomocą którego energia popędowa zostaje przesunięta ze swego włąściwego obiektu na element zastępczy. Przemieszczenie jest czynnośćią zastępczą - substytucyjną pozwalającą rozładować napięcie. Sublimacja = przemieszczenie.

E.Fromm - obserwowane u ludzi zachowania agresywne dzieli na : obronne zachowania agresywne i biologicznie adaptacyjne, służące ochronie istotnych wartosci i życia jednostki, biologicznie dezaptacyjne zachowania agresywne określane jako destruktywność i okrucieństwo

H. Plesuer - analizując biografie polityków pokazał, że kompleksy i urazy polityczne rekompensują sobie w karierze politycznej.

Id - ono - pierwotny fundament na którym powstało społ. Np. popędy ludzkie

EGO - kieruje się zasadą realizmu,

SUPEREGO - kieruje się zasadą moralności.

Optymistyczna tendencja pamięci - to wypieranie negatywnych przeżyć.

Koncepcja Herberta Marcusa - koncepcja człowieka i społęczeństwa. Id nie jest złe jest naturalne i ludzkie. Cywilizacja jest zła, represjonuje człowieka Powstał człowiek jednowymiarowy W miejsce Id - kultura daje świat przedmiotów. Człowiek osiaca cel(przedmioty) i nie jest szczęśliwy.

KONFORMIZM - to zmiana w zachowaniu ludzi na skutek rzeczywistego lub wyimaginowanego wpływu innych ludzi. Istnieją dwa główne powody dla których zachowujemy się konformistycznie :

• Informacyjny wpływ społeczny gdy ludzie nie wiedzą co zrobić albo powioedziec aby ich zachowanie było najlepsze (poprawne). Taka reakcja następuje zwykle w nowych, zaskakujacych albo kryzysowych sytuacjach. Ludzie patrzą na zachowania innych i zachowuja się w taki sposób jaki oceniaja za najwłaściwszy. Najczęściej postepuja tak jak pozostali lub większość. Informacyjny wpływ społeczny prowadzi do prywatnej akceptacji, bowiem ludzie wierzą w to co inni robią i mówią.

• Jeśli sytuacja jest niejasna, kryzysowa, wywołująca strach, zakłopotanie i panikę łatwiej ulegamy wpływom innych osób. Ulegamy osobom uznanym za ekspertów mających najwięcej informacji o właściwych reakcjach.

Kultura Polityczna - wg, ALMONDA VI POLL - to całokształt indywidualnych postaw i orientacji członków danego społęczeństwa Jest to sfera subiektywna leżąca u podstaw działąń politycznych i nadająca im znaczenie

Kult. Polit. Jest skłądnikiem systemu politycznego. Może być funkcjonalna lub dysfunkcjonalna wobec syst.polit.

Modele ideologiczne Kultury Polit. - endecki (narodowy), katolicki, piłsudczykowski, liberalny, socjaldemokratyczny, anarchiczny

Orientacja indywidualna - łączy w sobie kilka skłądników: orientacje poznawczą - prawdziwa lub fałszywa wiedza o obiektach i ideach politycznych, może być oparta na faktach, mitach, przesądach, stereotypach , Orientacja afektywna - to uczycia, poczucie więzi, zaangażowania, sprzeciw wobec okreslonych obiektów polit., emocje polit., Orientacja oceniająca (aksjologia) - to sądy i opinie o obiektach polit.

System polityczny - to normy, wartości, instytucje polit., wzory, sposoby działania politycznego, a które są przyjmowane świadomie lub nieświadomie przez jednostki.

Standardy zachowania politycznego - są tworzone przez precedensy i praktykę.

Indukcjonizm - wg. Le Bona - zjawisko rozprzestrzeniania się w tłumie emocji i zachowań w sposób niekontrolowany.

Zmieniamy swoje zachowanie i upodabniamy się do innych również po to, aby być akceptowanym przez innych ludzi.

Podporządkowujemy się normom społecznym - czyli ukrytym albo jasno sprecyzowanym regułom grupy dotyczących akceptowanych zachowań, wartości i przekonań jej członków.

Zmieniamy się by dorównać innym nie dlatego, że uważamy iż to inni wiedzą lepiej, aby im dorównać, ale po to by zostać członkiem grupy i chcemy nadal czerpać korzyści wynikające z uczestmictwa w niej, albo pragniemy uniknąć ośmieszenia lub odrzucenia.

Normatywny wpływ społeczny zwykle kończy się publicznym konformizmem, lecz nigdy prywatna akceptacją idei czy zachowań innych ludzi.

MYŚLENIE GRUPOWE - wg. Irvinga Janisa - to taki sposób myslenia, w którym dążenie do zachowania grópowej spójnosci i solidarności jest ważniejsze niż realistyczne uwzględnienie faktów (realistyczne liczenie się z faktami).

warunki wystąpienia: gdy grupa jest zwarta, oddzielona od poglądów przeciwnych własnym opiniom, gdy kieruje nią jeden dominujący przywódca usilnie forsujący własne poglądy. Duża spójność grupy i grupa zapewnia prestiż i jest atrakcyjna - chcemy do niej należeć, Izolacja grupy - grupa wyizolowana, chroniona przed alternatywnymi pogladami, autorytarny przywódca, Silny stres - członkowie grupy odczuwaja zagrożenie dla grupy, słąbo wypracowane sposoby podejmowania decyzji - brak standardowych metod rozpatrywania alternatywnych poglądów.

Skutki grupowego myślenia: - wprowadzanie w życie przez ludzi gorszych decyzji, błędy w podejmowaniu decyzji.

Dysonans poznawczy wg. L. Festingera - dysonans w procesach politycznych.

Dysonans poznawczy to uczucie przykrego napiecia spowodowane informacją, która jest sprzeczna z naszym wyobrażeniem siebie jako osoby rozsądnej i sensownej. Leon Festinger dysonans poznawczy definiował jako niezgodność miedzy dwoma elementami poznawczymi. Z jego definicji wynika, że gdy dwa elementy są ze sobą niezgodne, to ludzie doświadczają swoistego napięcia psychologicznego zwanego dysonansem. Nie wszystkie jednak niezgodności poznawcze jednakowo nas niepokoją. Najczęściej dysonans pojawia się gdy zrobimy coś lub dowiemy się czegoś, co zagraża naszemu wyobrażeniu siebie, przez zaistnienie niezgodności miedzy tym, kim sądzimy że jesteśmy, a tym, jak się zachowujemy, gdy czujemy, że jesteśmy niemadrzy czy niemoralni. Dysonans powoduje poczucie dyskomfortu, które chcemy zredukować do minimum. W polityce ludzie, którzy są bardzo zaangażowaniu, nie będą prawie nigdy spostrzegać rzeczy tak, jak my je widzimy (we właściwy sposób), bez względu na to jak silne i wyważone mogą być nasze argumenty.

Psychologia polityki to - dziedzina psychologii najbliższa psychologii społecznej, która zajmuje się zastosowaniem wiedzy psychologicznej do badania i wyjasniania procesów psychicznych człowieka, dot. jego związków z otoczeniem politycznym, kształtowaniem się jego dyspozycji wobec władzy politycznej i uczestnictwa w tej władzy.

Psychologia polityki - bada - procesy zachodzące w zesp. Ludzkich dot. formowania się przekonań polit., opinii jednostki pod wpływem grupy, Rolę liderów na poglady, wpływ polityczny nieformalnych przywódców na poglądy polityczne, Konflikty polityczne i sposoby ich rozwiazywania (walka 2 podmiotów), Stereotypy (etniczne i polityczne), Kulturę polityczna, mity polityczne, postawy i zachowania polityczne, psychologie przywództwa.

Mity - to fałszywe wyobrażenia i przekonania, to także opowieści o bogach i legendarnych bohaterach. Mity daja identyfikacje i integracje.

Socjalizacja polityczna - to uczenie się ról społecznych przez obserwację.

Osobowość polityczna -to osobowość przywódców politycznych.

Perfidia - to bezinteresowna złośliwość ludzi niczym racjonalnym nieuzasadniona.

Motywy aktywności polit. - to m.inn. perfidia i zawiść.

STEREOTYPY - w Polsce badała Ida Kurcz

Stereotypy to - wg teorii Lippmana z 1922r. - uproszczone obrazy świata w głowach ludzi. Stereotyp jest zjawiskiem wzbudzajacym waśnie.

Stereotypy etniczne - to uproszczony obraz naszej grupy i innej grupy. (grupy etnicznej, zawodowej, klasy społecznej, warstwy społ itp.).

Stereotyp własnej grupy - autostereotyp.

Wereotypy - stereotypy prawdziwe i fałszywe

Zasada rozpoznania - zawsze wybieramy to co najłatwiejsze, najbardziej znane.

Zasada minimalizacji - analizujac jakieś zjawisko po kolei rozważamy dostepne kryteria, dopóty nie trafimy na takie w których rozważane możliwości się różnią.

Efekty stereotypizacji: przesądy (narodowe, etniczne) -

Przesądy - to bezrefleksyjne przekonania, przyjmowane stanowczo, bez zastanowienia, klasowe, warstwowe, etniczne.

Gordon Alport. - w 1954r. twierdził, że stereotypy są wynikiem prawa najmniejszego wysiłku

Prawo najmniejszego wysiłku - mówi że śwait jest tak złożony, że nie jesteśmy go w stanie ogarnąć bo mamy za mało czasu, za mało wiedzy, nasze zmysły są zbyt ograniczone, w efekcie aby funkcjonować musimy tworzyć skróty myślowe, nie wybieramy wariantów optymalnych ale najprostsze.

Schematy - to stereotypy - przyswajane bezrefleksyjnei. Jeśli są wynikiem własnych doświadczeń - są prawdziwe, jeśli uzyskujemy je od innych sa efektem manipulacji - nieprawdziwe

---