EKOLOGIA - nauka biologiczna o strukturze i funkcjonowaniu żywej przyrody; obejmuje całość zjawisk dot wzajemnych zależności między organizmami a ich żywym i martwym środowiskiem. Termin określa ruchy społ i polit, których celem jest ochrona środowiska. OCHRONA środowiska - działalność mająca na celu ochronę wszystkich elementów otoczenia przed niekorzystnym wpływem działalności człowieka, aby zapewniału mu ono optymalne warunki rozwoju fiz i psych (zachowanie w nienaruszonym stanie elementów przyrodniczych o charakterze naturalnym). SKAŻENIE - wprowadzenie do środowiska przez człowieka substancji lub energii będących źródłem zagrożenia dla zdrowia ludzkiego, szkodliwych dla gat żywych i systemów ekologicznych mieszczących struktury nieożywione lub piękno przyrody oraz utrudniających uzasadnione wykorzystanie środowiska. ZATRUCIE środowiska: 1) zatrucie atmosfery: skażenie powietrza (dym, SO2, SO3, NO3), kwaśne deszcze, niszczenie budynków, korozja, choroby organizmów, emisja ołowiu z paliw, dziura ozonowa; 2) zatrucie wód: ścieki, nieszczelna kanalizacja, dezynfekowanie wody, Cl2, rury ołowiane; 3) skażenie gleby: Pb i inne metale, pestycydy, dioksyny, wysypiska śmieci. Główne źródła substancji szkodliwych oraz ośrodki, w których te substancje wyst: 1) źr rolnicze: powietrze (aerozole pestycydów), woda (wycieki pestycydów), gleba (nawozy sztuczne); 2) elektrownie; 3) intalacje gazowe; 4) przem metalurgiczny; 5) przem chem i elektron; 6) wysypiska śmieci i niszczenie odpadów; 7) transport; 8) źródła przypadkowe-katastrofy. Klasyfikacja subst szkodliwych. USA, za pomocą kodu (litera+nr): F - odpady ze źr niepecyficznych, K - odpady ze źr specyficznych, P - odpady szczególnie niebezpieczne, U - odpady niebezpieczne. Odpady nirbezpieczne-posiadające chociaż 1 z cech: temp zapłonu do 55*C, zawierają 1 lub więcej subst określonych w odrębnych przepisach jako wysoce toksyczne o łącznym stężeniu=> 0,1%. PESTYCYDY: Insektycydy - trują org żyjące, Herbicydy - chwastobójcy, Fungicydy - grzybobójcze, Fungicydy die - dział na cały organizm. Wg trwałości pestycydy: trwałe (rozkład w okresie 2-5 lat), umiarkowanie trwałe (1-18 mies), nietrwałe (1-12 tyg). SKUTKI nadmiernego stos w rolnictwie: skażone środ nat, obecność w tkankach organizmów żywych, obecność w płodach rolnych, wodach gruntowych, |
ślady w śniegach Arktyki. SUBSTANCJE szkodliwe wyst w pomieszczeniach: formaldehyd, NO2, CO, SO2, O3, Cl2, Radon. WPŁYW subst szkodliwych na organizmy żywe (hipoteza progowa i liniowa). Stwierdzono, że wiele zw wykazuje gamę działań (korzystne, neutralne, trujące) w zależności od: stężenia, gatunku i wielkości organizmu, kondycji organizmu, sposobu wnikania trucizny. Dawka - określa się w jednostkach masy lub stężenia molowego na jednostkę masy ciała lub metr kw pow ciała. Toksyczne działanie zależy od dawki. HIPOTEZA LINIOWA - dla subst trujących w większych dawkach nie istnieją takie dawki, aby były bezpieczne. HIPOTEZA PROGOWA - trujące działanie spada do zera poniżej pewnej dawki zw progową. Etapy wpływu trucizn na organizmy - poparzenie chem - silne kwasy i zasady - denaturacja białek i rozpuszczanie tkanki, oddziaływanie ze specyficznymi składnikami tkanki - zaburzenia normalnego metabolizmu. Sposoby wchłaniania i magazynowania trucizn: poprzez skórę, drogi oddechowe, doustne, przez ukł pokarmowy. |