PRZEMIANY USTROJOWE W LATACH 1989-1992.
Po załamaniu opozycji w 1947r, rok 1956 daje nam opozycję Polski PaŸdziernik i Polowanie. Zaczyna szerzyć się stalinizm. Gomułka obejmuje władzę jako pierwszy sekretarz KCPZPR. Zaczynają się wystąpienia gdyż władze odchodzą od zdobyczy PaŸdziernika. XII 1970 zaczynają się wystąpienia na Wybrzeżu, które zostają stłumione przez wojsko i milicję. Zmiany: I sekretarz KCPZPR - Gierek (zaczyna się okres gierkowski), zelżał reżim, Polska otwiera się na zachód, pożyczki na budowę zakładów, króre miały być spałacane towarami, lecz kryzys na zachodzie powoduje, że nikt nie chciał kupować towarów, zaczynają się kolejki, braki towarów, wystąpienia.
1976r - narodziny tajnej opozycji. Powstaje Komitet Obrony Robotników z Kuroniem i Michnikiem. Powst. Porozumienie Niepodległoœciowe, KOR - Komitet Opieki nad Rodziną. W 1977 powst. Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela z Michnikiem. Przekształca się w Konfederację Polski Niepodległej - I partia opozycyjna. 1978 - Komitet Zw. Zawodowych ze Œwitoniem i Wałęsą. ZappowiedŸ podwyżek i narastający kryzys powoduje falę strajków: w Stoczni (sierpień). Zawarto tzw. porozumienie sierpniowe. Powstaje NSZZ. Zawiązuje się też opozycja wobec rządów. 13.XII.1981r. wprowadzono Stan Wojenny, internowano 10.000 osób. Został zawieszony w VII.1983r. Władze chcą wpr. reformy, chcą zlikwidować pustki w sklepach poprzez wpr. kartek. Kłopoty gospodarcze narastają w 1988r. - wznawiają się strajki. Rząd chce nawiązać rozmowy z opozycją. 6.II - 5.IV.1989r. - obrady Okrągłego Stołu. Cele: legalizacja Solidarnoœci, utw. senatu i urzędu prezydenta, wpr. gospodarki rynkowej, prywatyzacja, samorządnoœć, przedterminowe wybory do parlamentu (sejm, senat). Wybory stają się sukcesem opozycji. Znowelizowano konstytucję, parlament miał wybrać prezydenta (kandydat - Jaruzelski). Brak było kandydata z Solidarnoœci. Uzyskał minimun głosów - był prezydentem 1 rok. W sierpniu tworzy się rząd koalicyjny. 27.I.1990 przestaje istnieć PZPR. XI.1990 przeprowadzono wybory. Kandydaci: Tymiński, Wałęsa, Cimoszewicz, Moczulski, Bartoszcze, Mazowiecki. Do drugiej tury przechodzą: Wałęsa i Tymiński. Prezydentem zostaje Wałęsa. W 1995r. prezydentem zostaje Kwaœniewski. Przeprowadzono wybory do parlamentu - I w histroii wolnej Polski. Premierem zostaje Olszewski (Suchocka, Pawlak, Oleksy i Cimoszewicz, Buzek). W 1992r. uchwalono tzw. małą konstytucję - dotyczącą parlamentu, rządu i prezydenta. W 1997r. uchwalona zostaje konstytucja.