Ciąża o przebiegu prawidłowym :

Zapłodnienie jest to proces łączenia i zespolenia jądra gamety żeńskiej z jądrem gamety męskiej .prowadzący do powstania struktury potomnej ( zygoty ). Zapłodnienie nie jest pojedynczym zdarzeniem ale ciągiem zmian w których biorą udział obie, odpowiednio przygotowane komórki płciowe .

W żeńskich narządach płciowych plemniki przedostają się kolejno z pochwy do macicy a następnie do jajowodu. Jest to możliwe dzięki ich własnemu ruchowi

( 2 do 3 mm na godzinę ) i skurczom warstwy mięśniowej narządów, w których

Się aktualnie znajdują . Ruch w kierunku komórki jajowej jest uzależniony od uwalnianych przez nią substancji chemotaktycznych, ale mechanizm ten nie jest w pełni wyjaśniony. Spośród 200milionów plemników do miejsca zapłodnienia dociera tylko 300 do 500 plemników .

Gotowa do zapłodnienia komórka jajowa jajowa uwalniana jest z pęcherzyka dominującego w jajniku .Uwolniona z pęcherzyka jajnikowego komórka jajowa dostaje się do jajowodu .przechwycona po owulacji przez jego strzępki. W świetle jajowodu istnieją odpowiednie warunki dla znajdujących się w nim gamet ( komórki jajowej i plemników) W części bańkowej jajowodu dokonuje się proces zapłodnienia komórki jajowej i pierwsze podziały mitotyczne powstałej zygoty. Jajowód uczestniczy także w transporcie zygoty do macicy.

Komórka jajowa która nie jest zapłodniona obumiera w ciągu 12 do 24 godzin po owulacji podczas gdy męskie komórki rozrodcze zachowują żywotność przez ponad 24 godzinny ( nawet do 70 godzin ).

Najważniejszym skutkiem zapłodnienia jest przywrócenie diploidalnej liczby chromosomów pochodzących w połowie od matki a w połowie od ojca. Zdeterminowana zostaje płeć potomka . Plemnik 23X odpowiada za płeć chromosomalną żeńską a plemnik 23 Y za płeć chromosomalną żeńską.

Płód i popłód

Wewnątrzmaciczny rozwój człowieka można podzielić na :

1 okres przedzarodkowy , tj wczesny okres rozwojowy : od zapłodnienia do końca 1 tygodnia rozwoju

2 okres zarodkowy : od początku 2 tygodnia ( 8 dnia ) do końca 8 tygodnia (56 dnia ) rozwoju.

3 okres płodowy od 9 tygodnia (57 dnia ) do końca 38 tygodnia rozwoju.

Okres płodowy rozpoczyna się w 9 tyg rozwoju i kończy się wraz z porodem . Jednym z kryteriów stanowiących o przejściu z okresu zarodkowego do płodowego jest pojawienie się punktów kostnienia w kościach długich i w czaszce oraz rozpoczęcie hemopoezy w wątrobie.W tym okresie większość narządów i układów jest już ukształtowana.

Mianem popłodu określa się struktury morfologiczne funkcjonujące podczas ciąży i umożliwiające prawidłowy jej rozwój . Rola popłodu kończy się z chwilą porodu a jego wydalenie na zewnątrz macicy odbywa się w trzecim okresie porodu .

Do popłodu zaliczamy : łożysko, pępowinę i błony płodowe ( owodnie , kosmówkę ,omocznię) oraz pęcherzyk żółtkowy.

Łożysko jest narządem ,który po rozwoju jaja płodowego , a następnie zarodka umożliwia rozwój płodu aż do momentu rozwiązania. O wykształconym łożysku u człowieka można mówić dopiero po ukończonym I trymestrze ciąży . Łożysko spełnia wiele niezwykle ważnych funkcji do których należy zaliczyć m.in. wymianę gazową między matką a płodem , dostarczanie substancji budulcowych niezbędnych do prawidłowego rozwoju płodu, usuwanie produktów przemiany materii płodu i wreszcie wytwarzanie wielu ważnych hormonów bez których rozwój ciąży byłby niemożliwy.

Łożysko połączone jest z płodem elastycznym walcowatym przewodem zwanym pępowiną . Długość pępowiny zwykle wynośi około 60 cm . Zbyt krótkie pępowiny mogą utrudniać swobodne poruszanie się płodu w jamie owodni , zbyt długie zaś mogą doprowadzić do powstania węzłów prawdziwych ., w wyniku których może dojść do zamknięcia światła naczyń krwionośnych.

W obrębie pępowiny występują najczęściej 3 naczynia krwionośne : dwie tętnice pępkowe i jedna żyła pępkowa.

Określenia płyn owodniowy i wody płodowe są w języku polskim synonimami. Płyn owodniowy jest częściowo moczem płodu a w póżniejszym okresie życia płodowego zapewnia płodowi swobodę poruszania się oraz amortyzuje urazy matki . Wiadomo też , iż bierze on udział w płodowej przemianie materii , a stężenie w nim niektórych składników jest wykładnikiem stanu płodu. Do miejsc produkujących i resorbujących płyn owodniowy zalicza się : owodnię, pępowinę, skórę , nerki, płuca i przewód pokarmowy. Donoszony płód wypija na dobę 500 ml płynu owodniowego, z których 40 ml wydala przez nerki , a 25 ml zużywa do odnowy tkankowej reszta przechodzi przez łożysko do krążenia matki.

Amniopunkcja

Amniopunkcją nazywamy wkłucie igły przez powłoki brzuszne i ścianę macicy do jamy owodni. W piśmiennictwie światowym zabieg ten nosi nazwę amniocentezy. . Amniopunkcje wykonuje się pod kontrolą USG w celu uniknięcia nakłucia łożyska , naczyń krwionośnych, lub płodu.

Wskazaniami do amniopunkcji są: diagnostyka prenatalna , diagnostyka stanu dojrzałości płodu diagnostyka konfliktu serologicznego doowodniowe stosowanie leków ostre wielowodzie i w stanach wyjątkowych małowodzie .

Rozpoznanie ciąży :

Rozpoznanie ciąży ustala się zwykle na podstawie stwierdzenia braku miesiączki i powiększenia macicy oraz dodatniego wyniku próby ciążowej i badania ultrasonograficznego. Czasem przyczyną opóżnienia miesiączki są np. zaburzenia hormonalne , a powiększenie macicy może być rezultatem obecności mięśniaków .

Rozpoznanie opiera się na stwierdzeniu obecności objawów przypuszczalnych prawdopodobnych i pewnych .

Objawy przypuszczalne ciąży to :

1 brak miesiączki

2 zmiany dotyczące piersi

3 nudności z wymiotami lub bez wymiotów

4 zaburzenia w oddawaniu moczu

Zmęczenie .

Ciąża jest najczęstszą przyczyną wtórnego braku miesiączki.

Objawy prawdopodobne ciąży to :

1 powiększenie brzucha

2 zmiany w obrębie szyjki macicy

3 dodatni wynik próby ciążowej

Do rozpoznania ciąży upoważnia stwierdzenie jej pewnych objawów :

1 wysłuchanie czynności serca płodu

2 wyczucie ruchów płodu

3 wizualizacja płodu w badaniu USG

Wiarygodna ocena wieku ciążowego ma istotne znaczenie dla właściwego przebiegu opieki nad kobietą w ciąży, zwłaszcza ciąży powikłanej i umożliwia prawidłową oceną zagrożenia porodem przedwczesnym ( wcześniactwem . Prawidłowe określenie wieku ciążowego zmniejsza ryzyko nieuzasadnionej indukcji porodu i ryzyko błędnego rozpoznania hipotrofii płodu. Ocena wieku ciążowego jest także przydatna w określeniu terminu porodu.

\\\wiek ciążowy ustala się licząc od pierwszego dnia ostatniej miesiączki

Prawidłowy czas trwania ciąży wynosi 280 dni licząc od pierwszego dnia ostatniej miesiączki w 28 dniowym cyklu miesiączkowym , lub 266dni od ostatniej owulacji. Użyteczny dla potwierdzenia wieku ciążowego jest pomiar usg dokonywany przed upływem 10 tyg ciąży tzw długości ciemieniowo siedzeniowej płodu CRL oraz pomiar dwuciemieniowego wymiaru główki płodu BPD w okresie od 8tyg ciąży do 22 tyg ciąży .W drugiej połowie ciąży w celu określenia wieku ciążowego można dokonać pomiaru długości kości udowej .FL oraz poprzecznego wymiaru móżdżku.

W I II trymestrze ciąży prawidłowo przebiegającej wizyty lekarskie powinny się odbywać co 3 4 tygodnie w II trymestrze do 38 tyg ciąży co 2 tygodnie a póżniej co tydzień . Wizyta u lekarz powinna być w ciąży żródłem koniecznej wiedzy .Promocja zdrowia musi być integralną częścią każdej wizyty lekarskiej.

Trójstopniowy system opieki położniczej zapewnia racjonalne wykorzystanie możliwości w zakresie bazy ( szpitale ,przychodnie ) personelu ( lekarze położne) oraz sprzętu i aparatury.

Na poziomie pierwszym ( podstawowym) funkcjonują przychodnie i szpitale , które opiekują się kobietami zdrowymi lub z niewielkiego stopnia ryzykiem powikłań .

Poziom drugi obejmuje duże szpitale i poradnie przyszpitalne , gdzie opiekę znajdują kobiety oraz ich nienarodzone i urodzone dzieci z poważniejszymi problemami zdrowotnymi .

Do szpitali należącymi do II poziomu opieki okołoporodowej przyjmowane są kobiety z najcięższymi powikłaniami ciąży i porodu . Tutaj znajdują się oddziały intensywnej terapii noworodków i poradnie medycyny matczyno płodowej . Oddziały III stopnia funkcjonują zwykle w klinikach akademii medycznych i instytutów naukowo badawczych.

Zgodnie z zasadami trójstopniowej opieki medycznej kobiety z poważniejszymi schorzeniami ogólnymi a zwłaszcza z zagrażającym porodem przedwczesnym

Powinny być kierowane do ośrodków II i III stopnia . Trzeba pamiętać żę transport dziecka w łonie matki jest dużo bezpieczniejszy niż transport karetką pogotowia .Dotyczy to przede wszystkim dzieci z małą masą urodzeniową .

---