LPS = endotoksyna: lipopolisacharydy inaczej heteropolimery złożone z trzech odmiennych strukturalnie regionów połączonych wiązniami kowalencyjnymi 1) lipid A- zbudowany z dwucukru D-glukozylaminylowego 2) oligocukier rdzeniowy 3) antygen somatyczny (najbardziej zewnetrzna część LPS), oligosacharyd rdzeniowy podobny u wszystkich G(-) co czyni ten cukier grupowo swoistym antygenem (antygen wspólny), podregiony: wewnętrzny heptozowy z regionem K do (najbardziej konserwatywny fragmenty rdzenia związany ketozydowo z lipdem A), zewnętrzny heksozowy (duże zróżnicowanie strukturalne ); Neiserria, Moraxella, Haemophilus, Bordatella nie zawierają antygenu somatycznego 0, (LOS-lipdo-oligo-sacharydy), Właściwości: oddziaływanie na leukocyty obojętnochlonne, zdolność aktywacji klasycznej drogi dopełniacza przez kompleks LPS-przeciwciało, zdolność aktywacji alternatynej drogi dopełniacza przez antygen 0, dzialanie na procesy krzepnięcia, wewnątrz naczyń prowadzi do powstania protrombiny, pozanaczyniowo uwalnia z monocytów czynnik tkankowy, który aktywuje inne czynniki, wiąże się we krwi z albuminami, transferyną, lipoproteinami, toksyczność głównie dotyczy Enterobacteriaceae, toksyczność LPS: toksyczność zależna jest od ilości LPS uwalnianej z bakterii, od gatunku np. LPS Pseudomonas mniej toksyczny niż Enterobacteriaceae. Efekty biologiczne: wstrząs septyczny, miejscowe reakcje skórne, gorączka, leukocytoza, obniżenie ciśnienia krwi, indukcja nieswoistej odporności na zakażenia, agregacja plytek krwi, aktywacja makrofagów. Nie ma swoistego efektu działania. MUREINA = peptydoglikan Wys u wszystkich org oprócz Mykolpazm, Archeobacteria, Halobacterium *Bud: łańcuch polisacharydowy=dwucukry: N-acetyloglukozamina połączona z kw N-acetylomuraminowym wiązaniem 1,4-β-glikozydowym + tetrapeptyd połączony z kw muraminowym *Mureina u G(+)- gruba trójwarstwowa stanowiąca 60-100% ściany komóe\rkoweej, jako 3 aminokw w tetrapeptydzie zazwyczaj Lys, jako 4 aminokw zawsze D-Alanina Tetrapeptydy tworzą wiązania krzyżowe między sąsiednimi łańcuchami polisacharydowymi zakotwiczone są w niej rybitolowe kw tejchojowe i jedyne przechodzące przez nią glicerolowe kw tejchojowe, które kotwiczą w bł kom *Mureina u G(-)- dwuwymiarowa, w terapeptydzie jako 3 aminokw wyst kw dwuaminopimelinowy a jako 4 również D-alanina Tetrapeptyd nie tworzy wiązań krzyżowych między polisacharydami ale wiązania peptydowe między sąsiednimi łańcuchami a 50% wiązań jest nie wykorzystanych, pozostaje wolna D-alanina Połączone z bł zew za pomocą lipoproteiny mureinowej ENTEROBACTERIACE - (pałeczki jelitowe) Pałeczki G-, ruchome, mogą wytwarzać otoczki, nie wytwarz. przetrwalników, oksydazo-, katalazo+ (z nielicznymi wyjątkami), powodują redukcję azotanów do azotynów, nie wytwarzają DN-azy, nie powodują tlenowej dezaminacji fenyloaleniny z wyjątkiem Proteus, Providentia morganella. Niektóre wytwarzają H2S (Salmonella, Proteus), niektóre wytwarzają ureazę (Morganella, Yershinia), fermentują glukozy i inne węglowodany i alkohol z wytworzeniem gazów lub bezgazowo. Większość nie fermentuje laktozy (z wyjątkiem E. coli, Cleps. pneumoniae), rosną w warunkach tlenowych lub beztl. na podł. zwykłych, niektóre wymagaja specjalnych czynn. wzrostowych. Optymalna temp. wzrostu 35-370C (z wyjątkiem Yershinia, Yerginia 22-290C), optymalny wzrost po 18-24 godzinach (z wyjątkiem Yershinia do 72 godz.). Podłoża: Mc, Wilson-Blaira, SS, Endo, DC, XLD, Levinea, SF. Na podłożach stałych mogą wytwarzać barwniki. Choroby: zakażenia i zatrucia przew. pokarm., zakaż. dróg mocz., oddechowych, bakteriemie, posocznice, zapal. opon m-rdz., zakażenia ukł. kostno-stawowego, miejscowe zakażenia ropne skóry, ropnie narządów wewnętrznych, zakażenia dróg żółciowych, zapalenia otrzewnej, choroby tkanki łącznej, choroby oportunistyczne, zakażenia szpitalne. Identyfikacja: 1. Szereg bioch.; 2. Gotowe automatyczne lub półaut. zestawy do identyfikacji: API 20 E, API 10 E, API 32 GN; 3. Metody serologiczne (odczyn aglutanacyjny, aglutynacji lateksowej, odczyn Widala, sonda genetyczna, PCR); 4. Typowanie sorologiczne dla Salmonella, Shigella, Yershinia, Eschelichia; 5. Typowe bakteriofagowe dla: Salmonella, E. coli, Yershinia. ODPORNOŚĆ KOMÓRKOWA I HUMORALNA. Odporność humoralna - drobnoustrój po pokonaniu bariery skórnej lub śluzowej styka się z układem immunologicznym. Układ ten składa się z dwóch ramion, które wykazują znaczne różnice, a jednocześnie są ze sobą ściśle powiązane; są to: układ odpornościowy humoralny i układ odpornościowy komórkowy. W odporności humoralnej uczestniczą rozpuszczalne substancje krążące we krwi. Najważniejszym składnikiem są przeciwciała neutralizujące, składniki dopełniacza (C1q, r , s, C4, 2, 3, 5 - 9), białka opsonizujące (wiążące lipopolisacharydy, wiążące mannoze) oraz mediatory zapalenia (np. prostaglandyny i leukotrieny). Odporność humoralna swoista wiąże się z wytwarzaniem przeciwciał po kontakcie bezpośrednim z limfocytami B lub z udziałem jako kooperujących limfocytów T i komórek prezentujących antygen. Odporność komórkowa - związana jest z układem odpornościowym komórkowym, do tego układu należą komórki występujące we krwi oraz tkankach, które niszczą czynniki zakaźne, obce substancje oraz starzejące się komórki gospodarza. Cytokiny takie jak: interleukiny i czynniki stymulujące powstawanie kolonii (CSF) regulują proliferacje, dojrzewanie, różnicowanie i aktywacje komórek układu immunologicznego (neutrofile, eozynofile, monocyty i makrofagi, limfocyty, komórki tuczne, bazofile, płytki krwi). Fagocytoza, aktywność cytotoksyczna, a także wytwarzanie rozpuszczalnych mediatorów przez fagocyty stanowią podstawowe procesy odporności komórkowej zarówno swoistej jak i nieswoistej. Wszystkie komórki krwi poza erytrocytami biorą udział w odporności komórkowej. Limfocyty T odpowiedzialne są za swoistą odporność komórkową. Metody immunologiczne do badań odporności można podzielić na trzy grupy: 1) odczyny , w których zachodzi bezpośrednie łączenie się antygenów z przeciwciałem - testy ilościowe takie jak IFA, RIA, EIA, ELISA, 2) odczyny, w których zachodzą różne reakcje fizykochemiczne lub uczestniczą dodatkowe elementy (np. nośniki, dopełniacz), należą tu: immunoprecypitcja, immunoelektroforeza, aglutynacja bezpośrednia i pośrednia z użyciem krwinek czerwonych lub lateksu, 3) interakcje trzeciorzędowe - polegają na wykorzystaniu pewnych efektów biologicznych, np. opsonizacji, fagocytozy, chemotaksji, należą tu: fagocytoza - opsonizacja, chemotaksja, degranulacja komórkowa. POTENCJAŁ BIOTERRORYST: 1BAKTERIE: *G(-): Yersinia pestis(pałeczka dżumy, Francisella tularensis(pałeczka tularemii); Brucella melitensis, abortus(pałeczka brucellozy), suis; Burkholderia mallei (pałeczkanosacizny) Burkholderia pseudomalei (pałeczka melloidozy) *G(+): Bacillus antracis(pałeczka wąglika) Clostridium botulinum *Bakterie bytujące wewnątrzkomórkowo: Chlamydia psittaci (ornitoza, papuzica), Coxiella burnetti (riketsioza, gorączka Q) Rickettsia provazekii (riketsioza-dur plamisty), Rickettsia rickettsii (riketsioza- gorączka plamista gór skalistych) 2 WIRUSY: wirus ospy ludzkiej, żółtej gorączki, Południowo-amerykańskie wirusy gorączek krwotocznych, wirusy zapalenia mózgu: Wenezuelskie zach, wsch, japońskie, wirus choroby
69)IMMUNOGLOBULINY: Należą do glikoprotein, zbud. z dwóch łańcuchów ciężkich i z 2 lekkich połączonych ze soba mostkami 2-siarczkowymi. Oba łańcuchy posiadaja na swoich końcach fragmenty zmienne. Wyróżniamy 5 klas immunoglobulin: M<A<G<D<E. IgG - stanowi najwieksza frakcję igg. w surowicy. Dzieli się na 4 podklasy, które różnią się wł. fiz., chem., i biol. Stęż. podklas zależy od wieku. Niedobór IgG powoduje wzrost wrażliwości na zakaz. wirusowe lub bakt. (zaburz. odpowiedzi immunologicznej). Na udział poszczególnych podklas IgG w odp. immunolog. wpływaja : rodzaj antygenu (bakt., wirusy, toksyna , antygen białk. Lub polisacharyd.), droga i sposób immunizacji, czas jaki minął od ekspozycji na antygen, stan i wiek gospodarza. Interakcja IgG z receptorami na pow. Leukocytów i makrofagów odgrywa rolę w fagocytozie, r-cjach cytotoksycznych, uwalnianiu mediatorów oraz produkcji nadtlenków. IgA występuje w postaci monomeru, wytwarzana w węzłach chł. I śledzionie. Nie wiąże dopełniacza. Reaguję z antygenami we krwi. Zasadniczą rolą jest obrona nabłonków błon śluzowych.W największych stężeniach wyst. We łzach,ślinie, wydzielinie oskrzelowej. IgM: 70)IMMUNOGLOBULINY: PRZECIWCIAŁA CHARAKTERYSTYKA I ZNACZENIE: wyrózniamy 5 klas immunoglobulin: IgG, IgA, IgM, IgD, IgD. IgG stanowi największa frakcje w surowicy ich niedobór prowadzi do wzrostu wrażliwości na zakazenia wirusowe lub bakteryjne, różne czynniki mogą wplywać na udział poszczególnych podklas IgG w odpowiedzi immunogoligicznej np.: rodzaj antygenu (bakterie, wirusy, toksyna, antygen białkowy) od drogi i sposobu immunizacji , czasu jaki uplynął od okspozycji na antygen, stanu i wieku gospodarza. Iterakcja IgG z receptorami występującymi na powierzchni leukocytów i makrofagów odgrywa dużą rolę w fagocytozie, reakcjach cytotoksycznych, uwalnianiu mediatorów procesu zapalnego oraz produkcji nadtlenków IgA zasadniczą rolą jest obrona nabłonków błon śluzowych. Występuja we lzach, ślinie, wydzielimie oskrzelowej. Nie wiąrzą dopełniacza lecz reagują z antygenami obecnymi we krwi, wytwarzane są w węzłach chłonnych i śledzionie IgM jest pentamerem zbudowanym z 5 monomerow IgM połączonych łańcuchem J, ze względu na duże rozmiary nie przechodzi przez łożysko. Przedostaje się na powierzchnię blon śluzowych tylko wówczas gdy toczy się proces zapalny. Pojawiaja się jako pierwsze ,mają krótki okres życia, ich obecność jest wskaźnikiem zakażenia które rozwinelo się niedawno IgE występuja w śladowych ilościach, są cytofilne iłączą się z receptorami IgE na powierzchni mastocytów i bazofilów, nie wiążą dopałniacza IgD nie mają zdolności wiazania dopełniacza, fragment wiążący antygen stanowi strukturę podobną do antygenu i zwany jest idiotypem, idiotypy mogą indukować powstanie swoistych przeciwcial zwanych jako przeciwciała antyidiotypowe. Przeciwciala antyidiotypowe II generacji mogą być stosowane zamiast antygenow jako szczepionki