Napoleon Bonaparte zdobywca czy wyzwoliciel ? Jest to pytanie na które rózni ludzie beda róznie odpowiadac. Czy mozna go nazwac wyzwolicielem ? A moze nie powinno sie go nazywac zdobywca ? Przyjrzyjmy sie temu blizej ...
Napoleon tak naprawde rozpoczal swoja kariere 9 listopada 1799 roku, kiedy to dokonal zamachu stanu i obalil dyrektoriat. Jednak juz duzo wczesniej odznaczal sie wielka odwaga i wytrwaloscia w licznych bitwach. Umial pokazac co robi najlepiej, a najlepiej umial walczyc, przewodzic i ... zwyciezac . W listopadzie 1799 roku kariera Napoleona dopiero tak naprawde sie zaczela. Odtad zaczal on panowac we Francji i przewodzic wiekszosci wygranych bitew. Przez dlugi czas Napoleon nie mial sobie równych i dlatego wygrywal wszystko co bylo do wygrania. W maju 1804 roku Napoleonowi Bonaparte zostaje nadany tytul cesarza Francuzów. Pomiedzy cesarstwem francuskim a Europa panowaly stosunki naprezone, zwlaszcza przodujaca potega morska, handlowa i kolonijna jaka byla Anglia, nie mogla zniesc hegemonii Napoleona na kontynencie. Nie udalo mu sie wiec dlugo wypoczac od wojen, bo juz w nastepnym roku zawiazala sie kolejna III koalicja anty francuska, w której sklad wchodzily Anglia, Austria, Królestwo Neapolu, Rosja i Szwecja. Po klesce pod Trafalgarem Napoleon zwyciezyl Austriaków pod Ulm, a polaczone sily austriacko - rosyjskie pod Austerlitz. Juz niedlugo podpisany zostal pokój z Austria w Presburgu, dzieki któremu Napoleon uzyskal panowanie nad Wlochami i Niemcami. W 1806 roku stworzyl Zwiazek Renski pod swoim protektoratem, przejmujac w ten sposób wplywy w Niemczech Zachodnich i Srodkowych. W 1806 roku zawiazana zostaje czwarta juz z kolei koalicja anty francuska. Napoleon nie chcac pozwolic nieprzyjacielowi na zebranie sil uderzyl pierwszy i dnia 14 pazdziernika pokonal Prusy pod Jena i pod Auerstaedt, nastepnie zajal Berlin i wkroczyl do Polski. Po nierozstrzygnietej bitwie pod Pruska Ilawa pokonal Rosjan 14 czerwca 1807r. pod Frydlandem. Na spotkaniu w Tylzy 28 czerwca 1807r. na tratwie na rzece Niemen Napoleon pojednal sie z cesarzem Aleksandrem i zawarl z nim przymierze. Prusy musialy zrzec sie polowy swego terytorium. Za zgoda cara Rosji Napoleon utworzyl z drugiego i trzeciego zaboru pruskiego Ksiestwo Warszawskie. W celu zadania ciosu glównemu wrogowi, Anglii, Napoleon oglosil takze blokade kontynentalna, spodziewajac sie pozbawic wyspy stosunków handlowych z Europa. Potega Napoleona osiagnela wtedy swój punkt szczytowy. Równoczesnie jednak poczal sie budzic opór pokonanych narodów. Blokada kontynentalna rodzila sprzeciw wobec dominacji napoleonskiej Francji. Stalo sie to widoczne, gdy cesarz Francuzów przystapil do dzialan wojennych w Hiszpanii i Portugalii, majacych na celu podporzadkowanie równiez i tych krajów systemowi blokady i rzadom francuskim. Gdy Napoleon zmusil w 1807 roku króla hiszpanskiego do abdykacji i osadzil na tronie swojego brata Józefa, wybuchlo powstanie ludowe, którego Napoleonowi po licznych walkach nie udalo sie wygrac. Bonapartemu nie udalo sie równiez powstrzymac cara Aleksandra od przygotowan Austrii do wojny (pokojowe spotkanie w Erfurcie jesienia 1808 r.). W 1809 roku Austria rozpoczela nowa wojne. Zaatakowala ona min. Ksiestwo Warszawskie. W trudnej kampanii wojennej Ksiestwo zdolalo nie tylko obronic swój byt (bitwa pod Raszynem), lecz równiez po zwyciestwach ksiecia Józefa Poniatowskiego w Galicji - zajac czesc zaboru austriackiego i powiekszyc swoje terytorium. Austria raz jeszcze zostala pokonana przez Napoleona (bitwa pod Wagram, 1809r.) oraz zmuszona do kolejnych ustepstw. Tymczasem sojusz z Aleksandrem ulegl rozpadowi, w 1812 nastapilo zerwanie. Bonaparte wyprawil sie z “Wielka Armia” na Moskwe i po zwyciestwach pod Smolenskiem i pod Borodinem udalo mu sie ja zajac. Jednakze wzniecony dwa dni pózniej przez Rosjan pozar zmusil go do odwrotu, w trakcie którego wojska wyginely wskutek glodu, zimna i rosyjskiej pogoni. Slawnym elementem odwrotu jest bitwa pod Berezyna, w której Napoleon jeszcze raz zablysnal swym geniuszem. Kleska Napoleona stala sie haslem do utworzenia nowej koalicji antyfrancuskiej. Mimo zwyciestw pod Lutzen (02.05.1813), Budziszynem (10.05.1813)
i Dreznem, Napoleon ulegl przemocy zlaczonych przeciwników “w bitwie narodów” pod Lipskiem
18 pazdziernika 1813 roku. Zepchniety na terytorium Francji po kilku kleskach abdykowal 6 kwietnia 1814 r.
w Fontainebleau, zachowujac tytul cesarski i panowanie nad wyspa Elba. Napoleon wygnany na Elbe pilnie sledzil nastroje w swoim kraju, gdzie szerzyly sie obawy przed powrotem burbonskiego absolutyzmu. Napoleon w przekonaniu, ze znajdzie poparcie spoleczenstwa zdecydowal sie na brawurowa akcje. Uciekl z Elby, wyladowal na wybrzezu Francji (01.03.1815) i ruszyl ku Paryzowi. Zaalarmowane mocarstwa europejskie zmobilizowaly swe wojska. Na terenie dzisiejszej Belgii w ostatecznej bitwie z wojskami angielskimi i pruskimi- pod Waterloo 18 czerwca 1815 roku- Napoleon poniósl kleske. Pokonany cesarz- jako pozbawiony tytulu cesarskiego wiezien Brytyjczyków - zostal przewieziony na Wyspe Swietej Heleny. Na tym w zasadzie mozna by skonczyc zwyciestwa Napoleona. Kariera jego zostala jednak zakonczona wielka kleska. Napoleon jako wyzwoliciel wykazal sie równiez wzorowo. Nie mozna tu co prawda wypisac zadnych powstan, ani rewolucji którym kierowal, ale ogólnie mówiac walczac wyzwolil Francje, szkoda tylko, ze na taki niedlugi okres czasu. Utworzyl Ksiestwo Warszawskie. Zrobil w tym momencie jeden, bardzo wazny krok do odzyskania przez Polske niepodleglosci. Jednak polski naród musial jeszcze pokonac dluga droge, aby odzyskac wolnosc. Na koniec mozna by przytoczyc jeszcze cytaty, wypowiedziane przez samego Napoleona swiadczace o tym, ze byl zwyciezca :
"Czlowiek bez odwagi i dzielnosci- to rzecz."
"Najpewniejsza droga by stac sie biednym jest bycie sprawiedliwym."
"Czlowiek bedzie walczyl bardziej zaciecie o swoje interesy niz o swoje prawa."
"Najwiekszym mówca swiata jest sukces."
Wyzwolicielem :
"Lud, który moze wszystko powiedziec, moze wszystko zrobic."
"Nie odpowiada sie karabinami ludziom zadajacym chleba."
I czlowiekiem bardzo rozwaznym i inteligentnym :
"Najniebezpieczniejszy moment przychodzi wraz ze zwyciestwem."
"Nie nalezy szukac odznaczen i epoletów na polu bitwy, skoro mozna je zdobyc w przedpokoju."
"Nakladac zbyt twarde warunki, znaczy zwalniac od ich wykonania."