Proces Badawczy
TEMAT OGÓLNY:
Czynniki wpływające na dalsze kształcenie się dzieci wiejskich po ukończeniu szkoły podstawowej z uwzględnieniem ich własnych ambicji, oraz zapatrywań ich rodziców na tę kwestię.
UZASADNIENIE:
W związku z niskim odsetkiem dzieci wiejskich, (w stosunku do dzieci miejskich) rozpoczynających naukę w szkołach średnich i kończących je, oraz podejmujących naukę w szkołach wyższych warto się zastanowić, dlaczego sytuacja taka ma miejsce. Nie jest to sytuacja nowa, nie miały na nią wpływu przemiany transformacyjne w skali kraju, ani też przemiany obyczajowości na wsi. Zastanawiający jest bardzo niski odsetek osób z wykształceniem więcej niż średnim mieszkających na wsi i wywodzących się z niej.
W badaniu chcielibyśmy skupić się na określeniu szans edukacyjnych dzieci ze wsi i ustaleniu przyczyn, dla których przebiegają one w taki, a nie inny sposób.
PROBLEMY SZCZEGÓŁOWE
Na ile wykształcenie rodziców ma wpływ na ambicje szkolne dziecka?
Na ile status materialny rodziny stanowi determinantę nauki dziecka w szkole
ponadpodstawowej ?
Na ile liczebność dzieci w rodzinie ma wpływ na ich kształcenie po ukończeniu
szkoły podstawowej ?
Czy dzieci ze wsi położonej blisko ośrodka miejskiego mają większe szansę
edukacyjne niż ich rówieśnicy mieszkający w znacznym oddaleniu od takiego
ośrodka?
Czy częsta i bezpośrednia komunikacja wieś-miasto jest czynnikiem zwiększającym
szansę dziecka na podjęcie dalszej edukacji ?
W jakim stopniu mogą wpływać na drogę edukacyjną dziecka ogólnie dostępne
media (telewizja, prasa, radio)i jaki jest stopień zainteresowania nimi dzieci ze wsi ?
Na ile własne zainteresowania dziecka mają wpływ na wybór przez nie szkoły
ponadpodstawowej ?
Czy pomoc rodziców w rozwijaniu zainteresowań dziecka ma wpływ na dokonanie
przez niego wyboru szkoły ?
Ile czasu przeciętnie musi poświęcać dziecko na pomoc w obowiązkach domowych
i gospodarczych ?
Na ile rodzaj grupy rówieśniczej, do której dziecko należy może mieć wpływ
na wybór jego drogi edukacyjnej ?
Czy fakt, że tylko jedno z rodziców mieszka na wsi od pokoleń ma wpływ
na kształtowanie się ambicji szkolnych dziecka ?
Czy poziom nauczania w szkole podstawowej zmniejszają szansę dziecka przy
ubieganiu się o miejsce w szkole średniej?
Czy fakt, że któreś z rodziców jest zatrudnione w zawodzie pozarolniczym, może
wywierać wpływ na wybór drogi życiowej dziecka?
Czy pewne stereotypy przypisywane rolom dorosłych na wsi (mężczyzna powinien
być dobrym gospodarzem, „głową rodziny" kobieta dobrą żoną i matką) mają
wpływ na zapatrywania dziecka dotyczącej własnej przyszłości?
HIPOTEZY:
Im wyższe wykształcenie rodziców, tym większe ambicje szkolne pojawiają się
u dziecka.
Im wyższy status materialny rodziny, tym większe prawdopodobieństwo,
że dzieci podejmą i ukończą naukę w szkołach średnich i wyższych.
Im mniejsza liczba dzieci w rodzinie, tym zachodzi większe prawdopodobieństwo,
że będą one podejmować naukę w szkołach średnich i wyższych.
Im bliżej ośrodka miejskiego znajduje się dana wieś, tym większe
prawdopodobieństwo, że dzieci w niej mieszkające podejmą naukę w szkole
ponadpodstawowej.
Im lepiej zorganizowana komunikacja wieś-miasto, tym większa szansa dziecka
na podjęcie nauki w szkole ponadpodstawowej.
Im bardziej dzieci wiejskie interesują się telewizją, radiem i prasą, tym
prawdopodobniejsze, że atrakcyjniejszą się dla nich stanie perspektywa nauki
w szkole średniej.
Im szerszy wachlarz zainteresowań dziecka, tym większe prawdopodobieństwo,
że będzie ono je pogłębiać poprzez naukę w odpowiedniej szkole.
Im bardziej rodzice dopingują dziecko w rozwijaniu jego zainteresowań, tym
większe prawdopodobieństwo, że postara się ono wybrać kierunek sprzyjający
dalszemu jej rozwojowi.
Im mniej czasu musi dziecko poświęcać na pomoc w domu, tym więcej może go
przeznaczyć na rozwijanie własnych zainteresowań i kontynuowanie nauki.
Im więcej członków grupy rówieśniczej, do której dziecko należy na ambicje
kontynuowania nauki w szkole średniej, tym większe jest prawdopodobieństwo,
że liczba dzieci o takich ambicjach będzie w tej samej grupie wzrastać.
Jeżeli jedno z rodziców mieszka na wsi od momentu zawarcia związku
małżeńskiego, to prawdopodobniej sze jest, iż wywrze ono większy wpływ
powodujący podjęcie przez dziecko dalszej edukacji na poziomie średnim.
Im niższy poziom, jaki reprezentuje szkoła podstawowa, tym mniejsze szansę
dziecka na możliwość znalezienia się i ukończenia szkoły średniej.
Jeżeli jedno z rodziców zatrudnione jest w zawodzie pozarolniczym wzrasta
prawdopodobieństwo, że dziecko będzie dążyć do zdobycia wykształcenia
wymagającego opuszczenie rodzinnej miejscowości.
Im sztywniejszy podział w rodzinie na tradycyjne role przypisywane kobiece
i mężczyźnie, tym mniejsze szansę dziecka na zrobienie kariery wymagającej
wyższego wykształcenia.
ZMIENNE NIEZALEŻNE
Geograficzne'.
Odległość wsi od ośrodka miejskiego
Wielkość zamieszkiwanej miejscowości
Komunikacja wieś-miasto
Częstotliwość połączeń wieś-miasto
Społeczno-demograficzne
Płeć dziecka
Liczba osób w rodzinie
Wykształcenie rodziców
Pochodzenie rodziców
Zatrudnienie rodziców
Model rodziny
Liczba dzieci
12.Poziom nauczania w szkole podstawowej Ekonomiczne
Dochody gospodarstwa domowego
Indywidualna sytuacja dziecka
Zainteresowanie dziecka środkami masowego przekazu
Indywidualne zainteresowania dziecka
Czas dziecka przeznaczony na pracę w domu
Grupa rówieśnicza, w jakiej znajduje się dziecko
Preferencje rodziców
Doping rodziców w rozwijaniu zainteresowań dziecka
Ambicje rodziców dotyczące
Kariery dziecka
ZMIENNE ZALEŻNE
Ambicje dziecka
Świadomość dziecka potrzeby podjęcia dalszej nauki
Wpływ grupy rówieśniczej na ambicje
Szansę dziecka na dostanie się i ukończenie szkoły średniej i wyższej
Pogłębianie zainteresowań dziecka poprzez wybór szkoły
KATEGORIE I WSKAŹNIKI DO ZMIENNYCH ZALEŻNYCH I NIEZALEŻNYCH
ZMIENNE NIEZALEŻNE
KATEGORIE
WSKAŹNIKI
Geograficzne
l. Odległość wsi od miasta
Liczona w km.
2. Wielkość miejscowości
Mała- do 2 tyś mieszkańców Średnia-od 2,1 do 5 tyś Duża- od 5,1 i więcej
Informacje zaczerpnięte z atlasu
Ewidencja ludności
3. Komunikacja wiś-miasto
Bezpośrednia
Pośrednia
Zerowa
Informacja PKS i PKP
4. Częstotliwość połączeń wieś-miasto
Duża Mała
Informacja PKS i PKP
Społeczno-demograflczne
5. Płeć dziecka
Chłopiec Dziewczynka
Informacje z ankiety
6. Liczba dzieci w rodzinie
T.Pochodzenie rodziców
Wiejskie Miejskie
8. Zatrudnienie rodziców
W zawodzie rolniczym W zawodzie pozarolniczym
9. Model rodziny
Z przewagą decyzji ojca Z przewagą decyzji matki Demokratyczny -rodzina jednopokoleniowa -rodzina wielopokoleniowa
10. Poziom nauczania w szkole podstawowej
Wysoki
Średni
Niski
Wyposażenie sal
Dostęp szkoły do prasy, nowości wydawniczych, komputerów
Ekonomiczne
11. Dochody gosp. domowego
Zaspokajające potrzeby w stopniu: niewystarczającym
Wystarczaj ącym
Przekraczaj ącym wydatki
Zaciągnięte kredyty
Posiadanie przez rodzinę dóbr luksusowych
Konto w banku
Indywidualna sytuacja dziecka
12. Zainteresowanie dziecka środkami masowego przekazu
W stopniu wysokim
W stopniu umiarkowanym
W stopniu znikomym
Czas spędzany przed telewizorem
Członkostwo w czytelni i bibliotece
13. Indywidualne zainteresowania dziecka
Sposób spędzania czasu wolnego (z rówieśnikami,
Kolekcjonowanie
Rodzaj czytanych książek, oglądanych programów
telewizyjnych
14. Czas dziecka przeznaczony na pracę w gospodarstwie domowym
Nie przeszkadzający nauce Utrudniający naukę Uniemożliwiający naukę
Zmęczenie fizyczne dziecka Brak zadań domowych
Mała ilość czasu spędzana na zabawie
15. Grupa rówieśnicza, w jakiej znajduje się dziecko
Osiągająca wyniki: -bardzo dobre -dobre -dopuszczające i ndst.
Oceny dziecka
Preferencje rodziców
16. Doping rodziców w rozwijaniu zainteresowań dziecka
17. Ambicje rodziców dotyczące kariery dziecka
Wysoki
Niski
Zerowy
Wysokie
Niskie
Zerowe
Prenumerata gazet
Zainteresowanie rodziców czasem wolnym dziecka
Posyłanie dziecka na lekcje dodatkowe
Dokształcanie w językach
ZMIENNE ZALEŻNE
KATEGORIE
WSKAŹNIKI
l. Ambicje dziecka
Wysokie
Umiarkowane
Niskie
Dobre wyniki w nauce Chęć podjęcia dalszej nauki
2. Świadomość dziecka dot. potrzeby dalszej nauki
Silnie odczuwane potrzeby
Umiarkowane odczuwanie potrzeby
Słabe odczuwanie potrzeby
Rozumienie edukacyjnych wymogów społeczeństwa
3. Wpływ grupy rówieśniczej na ambicje dziecka
Duży
Umiarkowany
Znikomy
Uczęszczanie do kółka zainteresowań
4. Szansę dziecka na dostanie się i ukończenie szkoły średniej i wyższej
Duże szansę Równe szansę Słabe szansę
Oceny w szkole Aktywność na lekcjach
5. Pogłębianie zainteresowań dziecka poprzez wybór szkoły
Zainteresowania dziecka, które mogą być rozwijane
Istnienie szkoły, odpow. zainteresowaniom
10
ANKIETA
1. Czy chcieliby państwo, aby Wasze dziecko zdobyło takie samo wykształcenie, jakie
Państwo posiadają?
a-tak b-nie
2. Czy dogodny dojazd do miasta, w którym znajduje się szkoła ma wpływ na Państwa
decyzję posłania dziecka do niej ?
a-tak
b-nie
3. Ile (w przybliżeniu) Państwa dziecko spędza czasu przed telewizorem ?
4. Czym interesuje się Państwa dziecko ?
5. Czy ewentualne zainteresowania Państwa dziecka mogą być rozwijane w szkole?
ponadpodstawowej ?
a-tak b-nie
6. Czy pomagacie Państwo w rozwijaniu i kształtowaniu zainteresowań dziecka?
np. poprzez prenumeratę czasopism, posyłanie na dodatkowe kursy językowe itp?
a-tak
b-nie
7. Jeśli tak, to w jaki sposób ?
11
8. Ile czasu przeciętnie poświęca Państwa dziecko na pracę w domu ?
9. W jaki sposób Państwa dziecko spędza czas wolny ?
a-zabawa w grupie rówieśniczej
b-czytanie książek
c-oglądanie telewizji
10. Czy Państwo urodzili się na wsi ?
|
TAK |
NIE |
KOBIETA |
|
|
MĘŻCZYZNA |
|
|
11.W jaki sposób podejmujecie Państwo decyzje dot. ważnych spraw rodzinnych ? a- z przewagą decyzji kobiety
b- z przewagą decyzji mężczyzny
c-wspólnie
12. Czy chcielibyście Państwo, aby Wasze dziecko osiągnęło taką samą pozycję
zawodową, jaką posiadacie ?
a-tak
b-nie
c-trudno powiedzieć
13. Jeśli nie, to jaką ?
12
14. Jaki zawód Państwo obecnie wykonujecie ?
KOBIETA |
|
MĘŻCZYZNA |
|
15. Ile Państwo posiadacie dzieci ?
|
WIEK |
PŁEĆ |
I DZIECKO |
|
|
II DZIECKO |
|
|
III DZIECKO |
|
|
IV DZIECKO |
|
|
V DZIECKO |
|
|
-DALSZE-
ló.Czy są Państwo zadowoleni z poziomu nauczania w szkole podstawowej ? a-tak b-nie c-trudno powiedzieć
17. Gdzie spędzacie Państwo swój wolny czas ?
a- na wczasach w ośrodku wypoczynkowym
b-w domu
c-u rodziny w innej miejscowości
13
18. Czy mieszkacie Państwo ze swoimi rodzicami?
|
OJCIEC |
MATKA |
||
|
TAK |
NIE |
TAK |
NIE |
RODZICE KOBIETY |
|
|
|
|
RODZICE MĘŻCZYZNY |
|
|
|
|
19.Uważacie Państwo, że osiągane dochody pokryją wydatki związane z dalszą nauką dziecka ?
a-tak b-nie
14
LISTZAPOWIEDNI
Szanowni Państwo, pragniemy poinformować Was, że w dniu
chcielibyśmy przeprowadzić z Wami ankietę, dotyczącą edukacyjnych szans dzieci kończących szkołę podstawową. Jednocześnie oświadczamy, że wszystkie uzyskane odpowiedzi będą anonimowe i posłużą jedynie do opracowania ustaleń zbiorowych.
KIEROWNIK BADAŃ
UPOWAŻNIENIE DLA ANKIETERA
W imieniu Dyrektora Instytutu Socjologii w Zielonej Górze upoważniam pana
legitymującego się dowodem osobistym nr seria
Wydanym w do przeprowadzenia ankiety w dniu