Blok H.
Pytanie nr 34 - Kształtowanie się granicy wschodniej Polski po pierwszej wojnie światowej z uwzględnieniem Linii Curzona.
Na wschodzie 3 konkurentów co do terytoriów - Rosja Radziecka, nowo tworzona Ukraina i Litwa.
1. Konflikt z Ukrainą - walka o Galicję Wschodnią
25 I 1918 - Ukraińska Republika Ludowa -
18 X 1918 - Ukraińska Rada Narodowa, 19 X Eugeniusz Petruszewicz - Zachodnia Ukraińska Republika Ludowa - główne terytorium ZURL - Galicja Wschodnia z Lwowem, Polska wcale nie chciała odpuścić sobie Galicji Wschodniej, pewne terytoria można odpuścić, ale nie Galicję.
Początek działań zbrojnych - 31 X/ 1 XI 1918 - Ukraińcy zaczynają (przyśpieszenie z powodu przejęcie władzy przez PKL w Krakowie).
Opanowanie wschodniej małopolski wraz z Przemyślem. Opór we Lwowie, wojna polsko - ukraińska.
Dowódca wojsk polskich - Czesław Mączyński. Ważna rola - Zdzisław Tatar - Trześniewski i Mieczysław Boruta - Spiechowicz.
Orlęta Lwowskie walka młodzieży o Lwów - Jurek Bitschan.
Kraków - formowanie oddziałów - Michał Karaszewicz - Tokarzewski - zdobycie Przemyśla, opanowanie Lwowa - 22 XI 1918
URL włącza się do działań wojennych - walki na terenie Polesia i Wołyniu.
Wiosna 1919 - Józef Haller skierowany na front. Mocarstwa w czerwcu pozwalają zająć Galicję Polakom, 17 lipca wyparcie wojsk ukraińskich za Zbrucz. 1 IX 1919 zawieszenie broni. 21 XI 1919 - Rada Najwyższa ustala 25 letni zarząd nad tymi terytoriami na rzecz Polski - Galicja ma mieć status autonomii, po 25 latach referendum do kogo ostatecznie włączyć (22 XII 1919 decyzja zawieszona, 1923 Galicja uznana przez Rade Ambasadorów za część państwa polskiego).
2. Konflikt z Rosją
Czerwoni chcą rewolucji na zachodzie, najlepszą metodą przejechać przez Polskę i dostarczyć rewolucje na Węgry i Niemcy (tam szczególnie zaognione sytuacje z komunistami w rolach głównych).
2 koncepcje terytoriów Polski - koncepcja Piłsudski - PPS - utworzyć federacje z Ukrainą, Białorusią i Litwą - kordon ochronny przed Rosjanami.
Koncepcja - Dmowskiego - włączyć te terytoria gdzie najwięcej jest Polaków.
Działania zbrojne wojna polska - bolszewicka. - początki 1919.
Bereza Kartuska - pierwsza wymiana ognia 13 II 1919, później Maniewicze - Wołyń.
Sukcesy Polski na początku - wojna domowa w Rosji zaprzątała bardziej czerwonych.
Wilno - 19-21 IV, Mińsk - 8 VIII.
Późne lato kontrofensywa radziecka.
Mocarstwa - kwestia granic - na zachód od Bugu - powtórzona 11 lipca 1920 przez ministra George'a Curzona - MSZ Brytanii - sowieci potem tę linię polubili. Historia linii Curzona jako linii granicznej rozpoczyna się już 8 XII 1919 roku. Później Stalin będzie wykorzystywał ową linię jako linię graniczną z Polską, która ustalono po pierwszej wojnie, w rzeczywistości Stalin posługiwał się linią z 28 IX 1939, która została wyznaczona po zajęciu Polski przez okupantów. Teheran i Jałta. Okręg białostocki (taki niuans, warto pamiętać o tym, że Stalin ostatecznie go chciał ale nie dostał).
Rozmowy w Mikaszewiczach i Białowieży przy udziale Czerwonego Krzyża. Brak porozumienia - Piłsudski postawił twarde warunki i ich nie przyjęto (stop Acz, stop agitacji, oddajcie Dyneburg). Ruskie warunki negocjował Marchlewski.
Styczeń 1920 - Edward Rydz - Śmigły zajmuje Dyneburg.
Publiczne noty do rządu polskiego o rokowania - kwestia propagandy.
21 IV i 24 IV - umowa polityczna i wojskowa z Szymonem Petlurą - ataman - szef Ukraińskiej Republiki Ludowej, współpraca, zrzeknięcie się Wołynia i wschodniej Galicji.
Polska w Kijowie 7 V.
Ofensywa Tuchaczewskiego - 14 V. Budionnego 5 VI.
W czasie walk ostra propaganda antypolska.
1 VII - Rada Obrony Państwa - na czele Piłsudski.
Rząd Obrony Narodowej - 24 VII - Witos na czele po Grabskim
Generalny Inspektorat Armii Ochotniczej - Józef Haller 6 VII.
Konferencja w SPA - wielkie fiasko - pomoc Polsce tylko gdy się cofną i zaprzestaną walk. Rada ?Najwyższa zdecyduje o terenach konfliktowych z Czechosłowacją i Litwą.
30 VII - powstaje Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski - Polrewkom - Julian Marchlewski. Potem jeszcze Galrewkom.
Bitwa Warszawska - 13 - 15 VIII - główne uderzenie 15. Menewr znad wieprza oskrzydlający armie radziecka kluczem do zwycięstwa. Armia Czerwona została zaskoczona i zaczął się jej odwrót. Warto zauważyć to, że się sowieci spóźnili, oprór stawił Lwów, przez co nie byli dużo słabsi.
Zadworze 17 VIII
Komarów - 31 VIII 1920, sukces jazdy polskiej, Budionny za Bugiem.
Niemen 20 - 28 IX 1920 - zawieszeni broni po bitwie - 12 X 1920.
Rokowania w Mińsku.
Pokój ryski - linia rzek Dźwina, Zbrucz, Dniestr. Rozbiór Białorusi i Ukrainy (które nawet nie powstały). 18 III 1921. Szła torami kolejowymi co ważne. Prawa mniejszości narodowych.
Kwestie finansowe - 30 mln rubli w złocie. Zwrot dóbr kulturalnych.
3. Litwa
Złe stosunki polsko - litewskie już od początku.
Litwa nie chce być włączona do Polski, a Polska traktuję ją jako swoją własność.
Wilno 19 - 21 IV 1919. Do mieszkańców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego. 22 IV.
Linia Focha - 18 VII 1919 - podzielenie spornych terenów na Suwalszczyźnie. Grodno - Wilno - Dyneburg (linie kolejowe). Wilno po stronie polskiej.
Powstanie sejneńskie - 22 - 23 VIII 1919. POW obsadza linie Focha.
14 VII 1920 Polacy opuszczają Wilno.
Starcie polsko - litewskie 22-24 IX 1920 - fragment bitwy nad Niemnem.
7 X 1920 - umowa suwalska - zawarta pod naciskiem. Nowa linia demarkacyjna. Niekorzystna sytuacja dla Polski. Sytuacja wymagała nagłego działania (gdyby Wilno zostało tak do końca wojny, to już by do Polski nie wróciło).
Bunt Żeligowskiego - 9 X 1920 - Litwa Środkowa - 13 X premier Aleksander Meysztowicz. 8 I 1922 - Sejm Orzekający. 24 III 1922 włączenie LŚ do Polski.