Jeżeli kurs terminowy określonej waluty > kursu kasowego, to z tego wynika, że waluta ta na termin jest mocniejsza niż w notowaniach spot, występują wówczas różnice, które określa się jako:
kurs terminowy określonej waluty - kurs kasowy = report lub premia
Jeżeli kurs terminowy określonej waluty < kursu kasowego, to z tego wynika, że waluta ta na termin jest oceniana niżej niż w notowaniach bieżących, występują wówczas różnice, które określa się jako:
kurs kasowy - kurs terminowy = deport lub dyskonto
Premię bądź dyskonto wyraża się w jednostkach jednej waluty za określoną liczbę jednostek innej waluty.
Deport? Waluty A wobec waluty B koresponduje z reportem waluty B wobec waluty A.
SWAP - różnica między kursem terminowym a kursem kasowym waluty.
Kurs terminowy OUT RIGHT - kurs zobowiązujący kontrahentów do wzajemnego dostarczenia walut w terminie rozwikłania transakcji terminowej (1, 3, 6 mies.).Bieżący kurs + report lub - deport.
Kurs terminowy out right to dodanie reportu lub odjęcie deportu od kursu bieżącego określonej waluty.
Transakcje swapowe - 30%
Transakcje kasowe - 50%
Transakcje terminowe out right - 5%
TRANSAKCJE DEWIZOWE BANKÓW:
usługowe
zabezpieczające
własne
ad.1. usługowe - transakcje dewizowe zawierane przez banki z uczestnikami obrotu płatniczego spoza sektora bankowego (zarówno transakcje kasowe, jak i terminowe) str.218.
ad.2. zabezpieczające - transakcje dewizowe zawierane przez banki w celu ochrony przed ryzykiem występującym zarówno w transakcjach terminowych zawieranych z klientelą, jak i w transakcjach własnych banku. Str.219
ad.3. własne - są to transakcje spekulacyjne, bądź transakcje arbitrażowe.
Transakcje arbitrażowe - dążenie do osiągnięcia zysku bądź uniknięcia straty dzięki wykorzystaniu różnic cen istniejących w określonym momencie między różnymi rynkami tego samego towaru.
Wśród transakcji arbitrażowych wyróżniamy arbitraż:
różnicowy - arbitrażysta zawiera przynajmniej 2 transakcje na przestrzennie oddzielonych rynkach określonego towaru, kupuje określoną ilość danego towaru na jednym rynku, jednocześnie sprzedając ja po wyższej cenie na innym rynku.
wyrównawczy - arbitrażysta zawiera tylko 1 transakcję, porównuje ceny danego towaru na wszystkich rynkach, kupując jego określoną ilość na tym rynku, gdzie cena jest najniższa, albo sprzedając towar na tym rynku, gdzie jego cena jest najwyższa.
Arbitraż dewizowy różnicowy - arbitrażysta kupuje dewizy tam, gdzie są tańsze i jednocześnie sprzedaje tam, gdzie są droższe, wykorzystuje się tu różnice cen istniejące w określonym momencie między różnymi rynkami.
Arbitraż dewizowy wyrównawczy - zakup waluty jest realizowany na tym rynku, na którym kurs danej waluty jest najniższy, sprzedaż zaś na tym rynku, na którym kurs danej waluty jest najwyższy.
Arbitraż procentowy - jest realizowany przez banki i polega na wykorzystywaniu przez nie różnic w oprocentowaniu porównywalnych lokat w kraju i za granicą w celu osiągnięcia dodatkowych dochodów, bądź uniknięcia dodatkowych wydatków.
Arbitraż procentowy może być:
różnicowy - występuje, gdy odsetki debetowe w jednym kraju są niższe niż odsetki kredytowe w innym kraju.
wyrównawczy - transakcje kapitałowe są realizowane na tym rynku pieniężnym, na którym w danym momencie obowiązują najkorzystniejsze stopy procentowe. Banki kraju o niskiej stopie procentowej ulokują część swoich środków płynnych na wyższy procent w bankach zagranicznych, natomiast banki zagraniczne będą się taniej refinansowały w bankach kraju o niskiej stopie procentowej.
TRANSAKCJE SPEKULACYJNE
Spekulacja dewizowa polega na dążeniu do osiągnięcia zysku bądź uniknięcia straty przez wykorzystanie różnic w notowaniach waluty, jakie - zgodnie z przewidywaniami podmiotu spekulującego - powinny nastąpić z upływem czasu na rynku dewizowym. Warunkiem podjęcia spekulacji dewizowej jest więc oczekiwanie przyszłych zmian kursów walut.
Krócej: polegają na zakupie bądź sprzedaży dewiz na rynku walutowym w celu osiągnięcia zysku z oczekiwanych zmian kursu waluty.
Czysta spekulacja terminowa występuje, gdy bank przejmie ryzyko kursowe wynikające z transakcji terminowej zawartej z klientem, jeżeli ryzyko to nie jest eliminowane przez odpowiednią kompensującą transakcję dewizową.
Spekulacja na rynku kasowym występuje w najprostszej formie wówczas, gdy bank dokonuje eksportu kapitału krótkoterminowego, nie zabezpieczając się przed ryzykiem kursowym (ma nadzieję, że kurs bieżący nie pogorszy się).
TRANSAKCJE DEWIZOWE PRZEDSIĘBIORSTW HANDLU ZAGRANICZNEGO
W pewnych warunkach przedsiębiorstwa handlu zagranicznego mogą świadomie zrezygnować z zabezpieczenia przed ryzykiem kursowym ich należności i zobowiązań, wymagalnych w terminie późniejszym. Eksporterzy posiadają wówczas niezabezpieczone należności wobec zagranicznych importerów (OPEN LONG POSITION), a importerzy mają zabezpieczone zobowiązania wobec zagranicznych eksporterów (OPEN SHORT POSITION) str. 232.
RYZYKO KURSU WALUTOWEGO
Rodzaje ryzyka:
ryzyko kursowe
ryzyko formalne (księgowe):
ryzyko poszczególnych transakcji
ryzyko transakcji (bilansowe, konsolidacyjne)
ryzyko ekonomiczne
Ad.1. Ryzyko kursowe - w związku z niekorzystnymi zmianami kursów walutowych może nastąpić zmniejszenie należności lub wzrost zobowiązań w transakcjach zagranicznych w przeliczeniu na walutę krajową.
To ryzyko wystąpi, gdy:
Podmioty prowadzące wymianę z zagranicą mają należności i zobowiązania wyrażone w walutach obcych (utrzymują otwartą pozycję walutową).
Rzeczywiste kształtowanie się kursów musi odbiegać od ich stanu oczekiwanego.
Gdy walutą płatności jest waluta importera, to eksporter nie wie, jaką sumę w walucie własnej otrzyma w terminie zapłaty - ponosi ryzyko.
Gdy walutą płatności jest waluta eksportera, importer nie wie, ile własnej waluty będzie potrzebował w terminie zapłaty, aby wywiązać się z zobowiązań - ponosi ryzyko.
Gdy walutą płatności jest waluta kraju trzeciego, to ryzyko kursowe ponoszą obie strony handlu zagranicznego.
Ad.2. Ryzyko formalne (księgowe) - ma swoje odzwierciedlenie w ewidencji księgowej, istnieje od momentu dokonania odpowiedniego zapisu o powstaniu należności lub zobowiązania wobec zagranicy. W czasie sporządzania bilansu formalne ryzyko kursowe przyjmuje formę dodatnich lub ujemnych różnic kursowych.
Ryzyko to dzieli się na:
Ryzyko poszczególnych transakcji - wynika z różnic kursowych będących skutkiem zmiany kursu walutowego w związku z rozbieżnością w czasie między momentem powstania należności lub zobowiązania a dniem ostatecznego rozliczenia transakcji. Znajduje ono odzwierciedlenie w ewidencji księgowej i przybiera formę realnych strat i zysków, ponieważ następuje rzeczywista wymiana jednej waluty na inną.
Ryzyko transakcji - nie ma tu faktycznie zrealizowanych różnic kursowych, ponieważ nie następuje rzeczywista wymiana jednej waluty na inną, ryzyko ma swoje odzwierciedlenie tylko w ewidencji księgowej.
ryzyko bilansowe - różnice kursowe powstają przez zmianę kursu walutowego albo między momentem powstania należności lub zobowiązania a momentem sporządzenia bilansu, albo między momentami sporządzenia dwóch kolejnych bilansów.
ryzyko konsolidacyjne - ma formę strat lub zysków kursowych w momencie konsolidacji kont filii lub oddziałów z różnych krajów przez jednostkę centralną, w rzeczywistości ono nie istnieje, bo różnica kursowa powstaje w momencie przeliczenia sprawozdania finansowego sporządzonego w jednej walucie na walutę jednostki centralnej.
Ad.3. Ryzyko ekonomiczne - gdy zmiany kursów walutowych powodują „upośledzenie” oczekiwanych w przyszłości strumieni pieniężnych związanych z określoną pozycją majątkową przedsiębiorstwa (utrata opłacalności całego przedsięwzięcia)
POSTAWY WOBEC RYZYKA KURSOWEGO:
pasywna - bierne ponoszenie ryzyka bez podejmowania działań mogących to ryzyko wyeliminować lub choć w znacznym stopniu ograniczyć.
aktywna - działanie, które ma doprowadzić do całkowitego wyeliminowania skutków zmiany kursów lub ich ograniczenia. Trzeba tu określić stopień narażenia na ryzyko kursowe, którego miarą jest pozycja dewizowa.
pozycja dewizowa w walucie obcej = należności - zobowiązania (w tej samej walucie w danym okresie)
należności = zobowiązania - pozycja zbilansowana = zrównoważona = zamknięta - podmiot nie jest narażony na ryzyko kursowe
należności > zobowiązania - przedsiębiorstwo ma długą pozycję
należności < zobowiązania - przedsiębiorstwo ma krótką pozycję
Przypadki : 1. i 2. to otwarta pozycja dewizowa.
Postawa aktywna:
defensywna - unikanie pozycji dewizowych albo ubezpieczanie tych, które mimo takich działań powstały
ofensywna - celem jest maksymalizacja korzyści z zawieranych transakcji.
METODY ZABEZPIECZANIA SIĘ PRZED RYZYKIEM KURSOWYM:
przezorności
ograniczenia ryzyka
podziału ryzyka
kompensaty ryzyka
przeniesienia ryzyka
przerzucenie ryzyka
Ad.1.przezorności - polega na wyodrębnieniu przez podmiot mający należności i zobowiązania zagraniczne, części środków obrotowych o przeznaczeniu ich na stworzenie rezerwy finansowej, umożliwiającej natychmiastowe pokrycie strat powstałych na skutek wystąpienia ryzyka kursowego (wada: zamrożenie części środków obrotowych).
Ad.2.ograniczenia ryzyka - polega na minimalizowaniu ryzyka kursowego (np.: przez wykorzystanie koszyków walutowych do wyrażania należności i zobowiązań zagranicznych oraz uzyskiwanie przez eksportera płatności zaliczkowych i okresowych w transakcjach kredytowych możliwie jak najwcześniej).
Ad.3.podziału ryzyka - polega na nie narażaniu na niebezpieczeństwo zbyt dużych wartości majątkowych i rozłożeniu ryzyka na różne operacje (np.: sprzedaż towarów i usług w wielu krajach i za różne waluty).
Ad.4.kompensaty ryzyka - polega na takiej kombinacji działalności, aby ewentualna strata w jednych rodzajach działań była kompensowana możliwością osiągnięcia zysku w określonych, innych rodzajach działań (np.: zawieranie przez eksporterów i importerów terminowych transakcji walutowych).
Ad.5.przeniesienia ryzyka - polega na przesunięciu ryzyka na zagranicznego partnera bez wyraźnego uzgodnienia zapłaty za przejęcie ryzyka, czyli następuje wzrost ceny określonego świadczenia.
Ad.6.przerzucenie ryzyka - polega na transferze ryzyka przez podmiot wykazujący awersję do ryzyka na inne podmioty, które odpłatnie są skłonne to ryzyko przejąć w nadziei na osiągnięcie zysku (np.: polisa w towarzystwie ubezpieczeniowym).
Metody wewnętrzne - wszelkie środki i sposoby pozostające w dyspozycji zabezpieczającego się podmiotu, których zastosowanie pozwala na uniknięcie powstania otwartej pozycji dewizowej lub na ograniczenie jej do poziomu możliwego do zaakceptowania.
Metody zewnętrzne - polegają na odpłatnym przerzucaniu ryzyka kursowego na inny podmiot.
BILANS PŁATNICZY - syntetyczne zestawienie wszystkich płatności dokonanych między rezydentami krajowymi a zagranicą w danym okresie, zazwyczaj w określonym roku.
Bilans płatniczy składa się z 3 części:
bilans obrotów bieżących
bilans obrotów kapitałowych
bilans obrotów wyrównawczych.
Ad.1.bilans obrotów bieżących - obejmuje wszelkie płatności danego kraju związane z międzynarodową wymianą towarów i usług oraz koszty obsługi kapitału zagranicznego.
Składa się on z:
bilansu handlowego (saldo obrotów towarowych) - zestawienie porównawcze wartości importu i eksportu dokonanego przez rezydentów danego kraju w stosunku do partnerów zagranicznych.
bilansu obrotów usługami - zestawienie płatności z tytułu obrotów usługami między danym krajem a zagranicą (transport wraz z ubezpieczeniem, podróże zagraniczne, usługi komunikacyjne, budowlane, informacyjne itp.).
bilansu procentów i dywidend - zestawienie wpływów i wydatków z tytułu obsługi kapitału obcego.
bilansu wydatków rządowych nie uwzględnionych nigdzie indziej - transfery rządowe i transfery nieodpłatne (emerytury), które nie powodują powstania zobowiązań w kraju partnerskim, czy w grupie takich krajów.
Ad.2.bilans obrotów kapitałowych - zaliczane są do niego przepływy kapitału we wszystkich formach (kapitał portfolio + kapitał inwestycyjny).
Składa się on z:
bilansu obrotów kapitałami krótkoterminowymi - bilans obejmujący przepływ wszelkich pożyczek, kredytów i lokat kapitałowych o okresie amortyzacji na ogół nie dłuższym niż 1 rok.
bilansu obrotów kapitałami długoterminowymi - bilans obejmujący przepływ kapitału średnio- i długoterminowego w formie zarówno zagranicznych inwestycji bezpośrednich, jak i inwestycji pośrednich oraz w formie średnio- i długookresowych kredytów prywatnych, rządowych i kredytów organizacji międzynarodowych.
Ad.3.bilans obrotów wyrównawczych - bilans obrotów dewizowych BC danego kraju.
RÓWNOWAGA BILANSU PŁATNICZEGO:
rachunkowa - bilans płatniczy musi być zawsze zrównoważony.
ekonomiczna - bilans płatniczy najczęściej nie jest zrównoważony.
Bilans płatniczy jest zrównoważony wtedy, gdy nie występują transakcje wyrównawcze, których celem jest zrównoważenie bilansu płatniczego.
Z równowagą bilansu płatniczego mamy do czynienia w sytuacji równoważenia się transakcji autonomicznych (obroty towarowe i usługowe, bilans procentów i dywidend oraz pozostałe pozycje obrotów bieżących oraz wydatki rządowe + przepływ kapitałów długoterminowych w formie pożyczek i lokat pośrednich i bezpośrednich.
Transakcje wyrównawcze - ruchy kapitałów krótkoterminowych prowadzące do zmiany krótkoterminowego zadłużenia kraju wobec zagranicznych organów oficjalnych i międzynarodowych organizacji finansowych oraz przepływy złota monetarnego i dewiz.
Równowaga rzeczywista - gdy należności i zobowiązania z tytułu rozwoju działalności gospodarczej są podejmowane bez ograniczeń i nie towarzyszą im utrzymujące się przez dłuższy czas nadwyżka ani deficyt należności i zobowiązań.
Równowaga pozorna - gdy równowaga transakcji autonomicznych jest osiągana wskutek restrykcyjnej polityki ekonomicznej.
ZAGRANICZNA POLITYKA EKONOMICZNA - świadome oddziaływanie państwa na stosunki gospodarcze z zagranicą. Przedmiotem oddziaływania są: obrót towarowy, usługowy za granicą oraz przepływ czynników produkcji między krajem a zagranicą.
Cele zagranicznej polityki ekonomicznej:
ilościowe - osiągnięcie przez dany kraj pożądanych rozmiarów handlu zagranicznego lub pożądanego salda bilansu handlowego, zagwarantowanie dostaw surowców i energii niezbędnych z punktu widzenia potrzeb kraju, osiągnięcie określonej wielkości bezpośrednich inwestycji zagranicznych w kraju, bądź też własnych inwestycji za granicą.
jakościowe - poprawa terms of trade w handlu zagranicznym, wzrost wydajności pracy przez wydłużenie serii produkcji związanej z rozwojem eksportu, podniesienie poziomu technicznego produkcji w wyniku importu nowoczesnych technologii, zmiany strukturalne w gospodarce, itp.
Cele te są ze sobą wzajemnie powiązane na zasadzie sprzężenia zwrotnego, bez osiągnięcia jednego celu, nie jest możliwe osiągnięcie drugiego i odwrotnie.
Środki zagranicznej polityki ekonomicznej:
oddziaływanie państwa w sposób pośredni - (dominujący) - zasilanie podmiotów gospodarczych w środki zwiększające ich konkurencyjność na rynku międzynarodowym (subwencje eksportowe, ulgi kredytowe dla eksporterów, itp.)
oddziaływanie państwa w sposób bezpośredni - dotyczy wyłącznie tej sfery gospodarki, która jest własnością państwa. W tym zakresie państwo nie tylko ustala cele i narzędzia służące do ich osiągnięcia lecz także bezpośrednio dysponuje zasobami czynników produkcji.
Narzędzia zagranicznej polityki ekonomicznej:
służące państwu do oddziaływania na wszystkie podmioty gospodarcze w danym kraju (kurs walutowy, stopa procentowa, budżet państwa, podatki i polityka fiskalna, pieniądz, ceny).
służące państwu do oddziaływania wyłącznie na podmioty uczestniczące bezpośrednio w stosunkach gospodarczych z zagranicą (cła, ograniczenia parataryfowe i pozataryfowe).
Kurs walutowy - wartość wymienna dwóch walut lub cena, jaką trzeba zapłacić w danej walucie za nabycie jednostki waluty innego kraju. Wyznacza on poziom cen dewizowych w eksporcie i poziom cen krajowych w imporcie.
Dewaluacja - jednorazowa obniżka kursu waluty wewnętrznej względem walut zagranicznych. Służy zwiększeniu konkurencyjności towarów eksportowych i zmniejszeniu konkurencyjności towarów importowanych. W wyniku dewaluacji ceny towarów krajowych w przeliczeniu na zagraniczne maleją, importowanych zaś w przeliczeniu na waluty krajowe wzrastają.
W krótkim okresie prowadzi to do poprawy bilansu handlowego.
Rewaluacja (rewaloryzacja) - jednorazowa podwyżka kursu waluty wewnętrznej danego kraju wobec walut zagranicznych. Służy ona osiągnięciu celów ogólnej polityki ekonomicznej, np.: obniżeniu inflacji, w jej wyniku zmniejsza się konkurencyjność towarów krajowych na rynku międzynarodowym i wzrasta konkurencyjność towarów importowanych na rynku krajowym. Pomniejsza dodatnie saldo lub zwiększa deficyt handlowy.
Deprecjacja - rozłożona w czasie obniżka kursu walutowego. Stopniowo przywraca równowagę bilansu handlowego przez potanienie eksportu i podrożenie importu.
Aprecjacja - rozłożone w czasie podwyższenie kursu walutowego, narzędzie polityki zwalczania inflacji. Podnosi relatywnie ceny eksportu danego kraju i obniża ceny jego importu, co prowadzi do pogorszenia salda bilansu handlowego i płatniczego.
Stopa procentowa - stosunek sumy, którą płaci się za użytkowanie kapitału pieniężnego do wielkości tego kapitału. W gospodarce rynkowej stopa procentowa kształtuje się pod wpływem relacji między podażą funduszy pożyczkowych na rynkach finansowych a popytem na te fundusze. Wysokość stóp procentowych jest zróżnicowana w zależności od terminu, na jaki udzielana jest pożyczka i od związanego z nią ryzyka, a także od stopy inflacji.
POLITYKA WOLNEGO HANDLU
podporządkowana doktrynie liberalizmu gospodarczego (klasyczna teoria wolnego rynku i wolnego handlu automatycznie likwiduje dysproporcje gospodarcze, zapewniając pełne wykorzystanie czynników produkcji i równowagę gospodarczą. Interwencjonizm państwa jest zbędny a czasem szkodliwy, gdyż prowadzi do odchodzenia od optymalnych rozwiązań w produkcji, handlu, inwestycjach i konsumpcji) - rola państwa ograniczona do kreowania prawa, troski o przestrzeganie tego prawa oraz przeciwdziałania wszelkim zakłóceniom wolnej konkurencji i wolnego handlu.
wolny handel pozwala na uniknięcie strat efektywności gospodarowania, wiążących się z protekcjonizmem.
nie powinno się wolnego handlu międzynarodowego ograniczać narzędziami taryfowymi, pozataryfowymi i parataryfowymi oraz za pomocą narzędzi ogólnej polityki ekonomicznej (powinny one być ustalane na wolnym rynku).
POLITYKA PROTEKCJONIZMU
wykorzystywanie przez państwo środków o narzędzi zagranicznej polityki ekonomicznej do osiągnięcia celów tej polityki
pochodna polityki interwencjonizmu państwowego (podmioty gospodarcze są wysoce zróżnicowane pod względem wielkości, konkurencyjności poziomu technicznego itp.) i w takich warunkach wolny rynek i jego założenia (konkurencja doskonała, mobilność czynników produkcji w kraju) są dalekie od rzeczywistości. Wolny rynek prowadzi do narastania zjawisk patologicznych, wzrostu cen, bezrobocia, inflacji, braku zainteresowania poprawą jakości i nowoczesności produkcji), efekt: kłopoty ze zrównoważeniem bilansu płatniczego przez kraje słabsze, zwiększanie się do rozpiętości dochodowej między krajami bardziej i mniej rozwiniętymi.
przez protekcjonizm są pozytywne strony: ochrona bilansu płatniczego przed nierównowagą, ochrona rynku wewnętrznego - produkcji rodzimej przed konkurencją zagraniczną, ochrona nowych gałęzi przemysłu, przeciwdziałanie bezrobociu.
negatywne aspekty: utrzymywanie nieefektywnej struktury produkcji, osłabienie zainteresowania przedsiębiorstw poprawą efektywności produkcji i postępem technicznym, tendencje do ograniczenia zakresu otwartości gospodarczej.
CŁO - opłata nałożona przez państwo na towary przekraczające jego granicę celną. Zwiększa ona dochody budżetu państwa, a jej efektem jest wzrost ceny i obciążenie nabywcy krajowego dodatkowymi kosztami.
Cło autonomiczne - wprowadzane z nikim nie uzgadnianą decyzją jednego państwa (jego efekt jest często niwelowany przez kontr posunięcia innych państw).
Cło umowne - jest uzgadniane między państwami, porozumienia takie określają poziom tego cła, czas jego obowiązywania, zróżnicowanie asortymentowe.
Cło minimalne - cła w handlu z krajami, które otrzymały klauzulę największego uprzywilejowania (zobowiązanie do traktowania partnera nie gorzej niż innego najbardziej uprzywilejowanego).
Cło maksymalne - stosowane w handlu z krajami, które nie otrzymały klauzuli największego uprzywilejowania (KNU).
Cło preferencyjne - jest niższe od ceł minimalnych, stosowane w handlu z krajami, które są korzystniej traktowane, niż gwarantuje to KNU (np.: z krajami należącymi do ugrupowań integracyjnych typu: strefa wolnego handlu, unia celna).
Gdy stawka celna = 0, to wówczas są preferencje celne.
Cło dyskryminacyjne - jest ono wyższe od ceł maksymalnych.
Wyróżniamy tu:
cło retorsyjne - stosowane jako odwet za nieprzyjazne ekonomiczne działania kraju lub grupy krajów.
cło wyrównawcze - stosowane w celu neutralizacji efektu ekonomicznego subsydiów zastosowanych przez eksportera zagranicznego.
cło antydumpingowe - stosowane w celu zniwelowania negatywnych dla importera skutków eksportu poniżej kosztów produkcji.
Według kryterium kierunku ruchu towarów wyróżnia się:
cło importowe - nakładane na towary przywożone do kraju w celu ochrony bilansu handlowego, poziomu cen wewnętrznych lub ochrony produkcji krajowej przed konkurencją zagraniczną (także cele fiskalne: zwiększenie dochodów budżetowych, inne cele: narzędzie dyskryminacji partnerów zagranicznych lub udzielenie im preferencji).
cło eksportowe - służy do kształtowania przez państwo wielkości i kierunków wywozu (nakładane w pierwszej kolejności na wyroby mające długofalowo zagwarantowany zbyt na rynku jednego lub wielu krajów, w okresie złej koniunktury pobudzają eksport, nakładane na towary deficytowe w kraju, aby zmniejszyć ich import).
Cło tranzytowe - nakładane na towary przewożone przez terytorium danego kraju.
Cło ochronne - zabezpiecza produkcję rodzimą przed konkurencją zagraniczną (podniesienie na rynku krajowym ceny wyrobu zagranicznego o stawkę celną).
Cło ekspansywne - importowe, stosowane w celu ochrony poziomu cen wewnętrznych.
Cło fiskalne - importowe, w celu zapewnienia państwu odpowiednich dochodów z przywozu towarów.
1