Pojęcie prawo administracyjne (jako gał pr. publicznego) -to prawo, które egzystuje, po
to by zabezpieczać realizacje interesów publicznych oraz po to by zabezpieczyć interesy
jednostki, ale zgodnie z interesem prawnych tych podmiotów (uprawnieniami i
obowiązkami).Prawo publiczne jest związane z instytucją państwa. Istnieje ono po to by
zsynchronizować interes publiczny z interesem jednostki lub podmiotu administracyjnego, a
specyficzną metodą jego działania jest bilansowanie interesu ogółu u z interesem jednostki przy
zastosowaniu władztwa administracyjnego.
Przez prawo administracyjne - rozumiemy pewien system norm prawnych (hierarchiczna
budowa), który reguluje stosunki prawne w obrębie administracji publicznej (ustrój, rodzaj
kompetencji) a także sferę stosunków prawnych pomiędzy administracją publiczną a
podmiotami, które stoją na, zewnątrz czyli podmiotami administrowanymi np. : ludzie-
jednostki; jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej tj. szkoły
podstawowe działające na rzecz gmin; podmioty posiadające osobowość prawną np.:
uniwersytety, spółki prawa handlowego.
System - po przez system rozumiana jest całość złożona z części, które przyczyniają się do
powstania całości. System jest idealny, gdy wyłączenie jednego elementu powoduje
zaprzestanie działania przez system. Każda część ma określone miejsce. Każdy system ma
człon kierowniczy.
Prawo administracyjne reguluje stosunki prawne (adm.-prawne). Ze stosunkiem prawnym
mamy do czynienia wtedy, jeżeli prawo przedmiotowe (opisujące zachowania adresatów) ma
takie znaczenie, dla co najmniej dwóch podmiotów, że wraz ze zmianą sytuacji prawnej
podmiotu A zmienia się sytuacja podmiotu B i odwrotnie. W tej definicji widzimy zmianę
sytuacji prawnej (sumę praw i obowiązków) np.:umowa kupna-sprzedaż (sprzedawca i
kupujący mają wobec siebie obowiązki);wydanie zezwolenia na handel napojami
alkoholowymi (następuje stosunek materialno - prawny), podmiot wydający zezwolenie ma
rónież prawo kontroli i cofnięcia zezwolenia, podmiot wnioskujący uzyskuje uprawnienie,
ale ma pewne obowiązki i nie może łamać prawa. Instytucja prawa zawsze reguluje w obrębie
prawa administracyjnego stosunki adm.-prawne.
Administracja publiczna - to układ podmiotów zarówno z zakresu adm. rządowej oraz
podmiotów samorządu terytorialnego oraz układ podmiotów, które wykonują zadania z
zakresu adm. publicznej. Administracja publiczna - w demokratycznym państwie prawa to
pojęcie trzeba rozpatrywać na podstawie trójpodziału władzy państwowej
( adm. publiczna = władza wykonawcza)→ państwo jednolite to państwo z jednym
parlamentem. Do 1992r.ustrój polski oparty był na zasadzie jedności władzy państwowej ~
administracja państwowa. W państwie takim suwerenem, który miał władzę był lud pracujący
miast i wsi. Lud sprawował władzę przy pomocy jednoizbowego parlamentu →Sejmu. W
państwie demokratycznym suwerenem jest naród, który ją wykonuje w znaczeniu
ustrojowym przez trzy władzy, które są samodzielne i hamujące → KRP- Art. 10.
l. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy
ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy Sądowniczej.
2. Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę wykonawczą Prezydent
Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały.
Parlament nie może łamać zasady trójpodziału władzy, W ustroju socjalistycznym status
prawny adm. państwowej był taki, że parlament w każdej chwili mógł cofnąć uprawnienia
władzy wykonawczej i przywrócić je sobie,
Z interesem publicznym mamy do czynienia wtedy, jeżeli to pojęcie zapewnia jednostce
prawo realizacji (zgodnie z prawem),czyli to pojęcie jest wyrazem oczekiwań jednostki
wobec państwa.
Po wojnie adm. działała tylko w interesie państwa. Interes państwa w ujęciu doktryny
socjalistycznej - to kategoria pojęciowa, której ma się podporządkować jednostka, nawet
wbrew prawom pojedynczej jednostki. Administracja działała w interesie specyficznego
rządu. Organ państwa określał, co był interesem państwa.
Do 82r.nie był sądów administracyjnych, które by sprawowały kontrolę nad kontaktami
pomiędzy adm. państwową a obywatelami. W procesie administrowania, chodzi o urealnienie
interesów publicznych, państwowych, samorządowych lub interesów jednostki. Wyróżniamy
interesy: -publiczny; -państwowy; -prawny; -regionalny; -lokalny; -gminny; -jednostki.
Samorząd dział na płaszczyźnie interesu lokalnego / regionalnego a interesu jednostki.
Decyzje podejmowane przez samorząd mogą być obojętne lub mogą mieć duże znaczenie dla
interesu państwa.
KRYTERIA DEFINIOW ANIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
Definicje materialne - wskazują, w jakiej sferze interesów społecznych znajduje się
interesujące nas zjawisko.
Definicje formalne - wskazują, w jakich formach natury prawnej można uchwycić dane
zjawisko. Wyróżniamy:
Kryterium podmiotowe ~ definiujemy zjawisko przez wskazanie podmiotu;
Kryterium przedmiotowe ~ badane zjawisk a prawna płaszczyzna działania.
Definicja administracji publicznej ~ def. Podmiotowa adm. publicznej = podmiotowi władzy
wykonawczej.
Zasada praworządności działania adm. publicznej - organ musi podać podstawę prawna swojego działania.
Rządzenie w okresie międzywojennym - władza wykonawcza zajmował się rządzeniem, jest
to pojęcie aktywności; aktywność jest uzasadniona w sferze sprawowania / tworzenia
polityki. Władza wykonawcza ma władztwo o charakterze organizacyjnym i może podjąć ·działania w wypadku, gdy nie ma prawnej podstawy działania w sytuacji kryzysowej. Rada
Ministrów tworzy politykę państwa. Administracja publiczna działa w sferze nieregulowanej
ustawami / dziedzinie formowania polityki. Z tego względu, że władza wykonawcza ma
władztwo organizacyjne, może ustawić organy jej podległ tak by wykonywały one działania
z sfery nieregulowanej ustawowo (wynika to z prawa władzy wykonawczej do tworzenia
polityki zewnętrznej i wewnętrznej).
Pojęcie administracji publicznej można rozumieć także pod pojęciem administracji
politycznej i administracji ściśle wykonawczej. Organy adm. politycznej zajmują się
rządzeniem, czyli formułowaniem polityki wewnętrznej i zewnętrznej państwa, a także
podejmowaniem działań w sytuacjach nie przewidzianych przez ustawy, jeżeli działania są
konieczne, a można je uzasadnić, że władza posiada monopol na władzę wykonawczą oraz
prowadzenie polityki.
W znaczeniu ścisłym / konstytucyjnym pod pojęciem władzy wykonawczej rozumie się
Prezydenta RP i Radę ministrów ~ te organy są niewątpliwie organami administracyjnymi
adm. politycznej.
Definicje przedmiotowe:
-def. Jellinka: adm. publiczna to działalność twórcza w ramach porządku prawnego.
-def. Otto Mayer'a: przez adm. rozumie się działalność Państwa, którą państwo uważa
za swoją wykonywaną ramach porządku prawnego (zasada praworządności działania) z
wyłączeniem działalności ustawowej i sadowej.
Definicje podmiotowe:
-def. Jaworskiego: porównawcza, bazuje na porównaniu istoty władzy ustawodawczej,
wykonawczej i sądowniczej. Administracja publiczna jest bardziej podobna do jednostki niż
do sądu, jednak adm. musi wskazać podstawę prawną działania. Jednostka nie musi
powoływać się na podstawę prawną
ŹRÓDŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO
Definicje źródeł prawa adm.(skąd wynikają normy prawa administracyjnego):
Def. Prawnicza: za źródło prawa adm. rozumie się akt prawny powszechnie
obowiązujący wydany w formie przez powołane do tego organy. Akt powszechnie
obowiązujący wiąże wszystkie podmioty, które posiadają cechy adresata danego aktu
prawnego(wzory powinnego zachowania);
źródła prawa w znaczeniu funkcjonalnym: za źródła prawa uważa się sposób
tworzenia, zmiany i uchylania prawa;
źródła prawa w znaczeniu publikacyjnym: są to publikatory, w których podaje się do
publikacji wiadomość prawną
źródła prawa w znaczeniu inspiracyjnym: to lobby / grupa nacisku, która
doprowadziła do stworzenia danego prawa;
źródła prawa w znaczeniu historycznym: są to pomniki kultury, z których możemy
dowiedzieć się o treści prawa dawniej obowiązującego.
CECHY ŹRÓDEŁ PRAWA ADMINISTRACYJNEGO
l. Źródła prawa adm. charakteryzują się szczeblową/stopniową, budową~ oznacza to,
ż akty prawa składające się na pojęcie prawa adm. można uporządkować według
pewnych kryteriów na różnych wysokościach.
2. Kryterium porządkowania systemu źródeł prawa:
-kryterium organu władzy publicznej ~ takie jest miejsce aktu prawnego w systemie
aktów prawnych, jakie jest miejsce organu władzy publicznej, który kreował dany akt
(stąd wynika ranga Konstytucji i ustaw);
- w przypadku, gdy mają być uporządkowana aktyn prawa pochodzące od jednego organu
władzy publicznej, kryterium porządkującym te akty jest stosunek prawa ogólnego do
prawa szczególnego, co oznacza wyższe miejsce norm ogólnych w systemie prawa.
3. Hierarchię budowy systemu źródeł prawa, należy odpowiednio rozumieć na tle
mechanizmów konkretyzacji prawa adm. przez władzę wykonawczą(adro. publiczną
i sądy.
-organ administracyjny (podmiot z zakresu władzy wykonawczej) rozstrzygający
indywidualne sprawy z zakresu adro. publicznej jest związany całością przepisów
prawnych ze wszystkich szczebli systemu źródeł, które odnoszą się do tej sprawy. Wynika
to z bezwzględnego (bezwzględnej mocy) obowiązywania prawa adro. Organ adm. nie ma, ·bowiem możliwości dobrowolnego wyboru prawnych form swojej działalności;
-sądy działają na podstawie ustaw i aktów równych ustawie ~ wynika z tego, ż nie są
one związane aktami wykonawczymi do ustawy, stosują je, kiedy uznają, że są one zgodne
z ustawą. Sądy mają prawo badania zgodności z ustawą przepisów wykonawczych do
ustawy i nie mogą ich stosować, jeżeli uznają je za sprzeczne z prawem.
Fakt działania sądów na wysokości ustaw ma duże znaczenie dla badania zgodności z
prawem aktów administracyjnych.
4. Prawo adro. ma bezwzględną moc wiążącą~ oznacza to, że uprawnienia zawarte w
prawie adm. przekształcają się w jego obowiązki (w sytuacji, kiedy zaistnieje stan
faktyczny przewidziany hipotezą normy ~ zasada obowiązku działania
administracji publicznej.
5. Prawo adm. jest nieskodyfikowane ~ wyjątek k.p.a. i kodeks celny.
6. Nie należ mylić pojęcia źródła prawa adm. z występującym w doktrynie tzw.
prawem wewnętrznym. Prawo wewnętrzne nie ma waloru prawa powszechnie
obowiązującego (do 97r.mówiło się ż jedynym źródłem prawa adro. jest prawo
wewnętrzne.
Prawo wewnętrzne - to całość przepisów prawnych wydanych przez organ nadzorczy w
stosunku do organu podporządkowanego. Przepisy te są wydawane przez organ nadrzędny
na podstawie generalnej klauzuli kompetencyjnej do sprawowania kierownictwa lub
nadzoru. Z tego nie mogą wynikać żadne obowiązki i prawa dla obywateli i innych
jednostek z poza systemu.
Akty prawa adm. tworzą szczeblową budowę
I. K.PR Art. 87
1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są
Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia;
(ustawy i akty zrównane z ustawami).
II a. Akty wykonawcze rozwijające bezpośrednio treść ustawy ~ akty nie samoistne
(niesamoistne, bo nie mogą zaistnieć bez szczegółowego upoważnienia ustawowego np.:
rozporządzenia wydawane przez organy wskazane w konstytucji (Prezydent RP; Rada
Ministrów; Prezes RM; ministrowie działowi)
Art. 92.K.PR
1. Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie
szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie
powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych
do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu.
2. Organ upoważniony do wydania rozporządzenia nie może przekazać swoich
kompetencji, o których mowa w ust. 1, innemu organowi.
Aktami prawa miejscowego nie są rozporządzenia porządkowe wydawane przez wojewodę na podstawie generalnej klauzuli kompetencyjnej ~ możliwość korzystania z niej
kilkakrotnie / brak jej konsumpcji, ale do jej stosowania musi zaistnieć bezpośrednie
zagrożenie życia, bezpieczeństwa i zdrowia mieszkańców (kompetencje może uchylić prezes
RM).
II b. Rozporządzenia jako akty nie samoistne wymagające szczegółowego upoważnienia
ustawowego, poprzez specyficzny związek z ustawą(są wydawane na podstawie ustawy i w
celu jej wykonania ~ stoją najwyżej w systemie źródeł prawa stanowionego przez władzę
wykonawczą(organy administracyjne).
III. Akty prawa miejscowego - są to przepisy prawa powszechnie obowiązującego na terenie
działania jednostki podziału terytorialnego kraju lub jego części (powszechnie obowiązujące
prawo miejscowe wiążące każdego, kto spełnia cechy adresata tego prawa)
Art. 87
2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze
działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego
~ normy prawne; podział źródeł prawa na prawo obowiązujące na całym lub części
terytorium jednostki podział terytorialnego kraju.
Art. 88.K.PR
1.. Warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń oraz aktów prawa miejscowego jest ich
ogłoszenie.
2. Zasady i tryb ogłaszania aktów normatywnych określa ustawa.
3. Umowy międzynarodowe ratyfikowane za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie są
ogłaszane w trybie wymaganym dla ustaw. Zasady ogłaszania innych umów
międzynarodowych określa ustawa.
~akty prawa zyskują walor prawa powszechnie obowiązującego, jeżeli zostały opublikowane
/ podane do publicznej wiadomości; /
łączy się z tym zasada fikcyjnej znajomości prawa ~ nieznajomość prawa szkodzi; akt
prawny, który w sensie faktycznym nie jest dostępny adresatowi może nie obowiązywać
Ustawa kwalifikowana międzynarodowa (Sejm wyraża zgodę w formie ustawy) ma być
publikowana w sposób charakterystyczny dla ustawy.
Art.89.K.PR
1. Ratyfikacja przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej i jej wypowiedzenie
wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, jeżeli umowa dotyczy:
1)pokoju, sojuszy, układów politycznych lub układów wojskowych,
2)wolności, praw lub obowiązków obywatelskich określonych w Konstytucji,
3)członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w organizacji międzynarodowej,
4)znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym,
5)spraw uregulowanych w ustawie lub, w których Konstytucja wymaga ustawy.
2. O zamiarze przedłożenia Prezydentowi Rzeczypospolitej do ratyfikacji umów
międzynarodowych, których ratyfikacja nie wymaga zgody wyrażonej w ustawie, Prezes Rady
Ministrów zawiadamia Sejm.
3. Zasady oraz tryb zawierania, ratyfikowania i wypowiadania umów międzynarodowych
określa ustawa.
~ ratyfikując umowę międzynarodową Prezydent stwierdza, iż jest zgodna z prawem
wewnętrznym państwa.
Punkty 1-5 tworzą materię ustawową. Bez szczegółowego upoważnienia ustawowego organ
adm. nie może wchodzić sferę materii ustawowej. To pojęcie tworzy granicę dla
działalności prawotwórczej organów administracji.
Art.91.K.PR
1. Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw
Rzeczypospolitej Polskiej, stanowi cześć krajowego porządku Prawnego i jest bezpośrednio
stosowana chyba, że stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy.
2. Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma
pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.
3. Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej
organizację międzynarodową prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio,
mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami.
Art. 92.K.PR
1.Rozporzadzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego
upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie
powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych
do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu.
2. Organ upoważniony do wydania rozporządzenia nie może przekazać swoich
kompetencji, o których mowa w ust. l, innemu organowi.
~ musi być wskazany organ, zakres spraw, kierunek, w jaki ma iść wykonanie; zakaz
subdelegacji;
Art. 93.K.PR
1. Uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i ministrów maja charakter wew. i obowiązują tylko jednostki organizacyjne podległe organowi wydającemu te akty.
2. Zarządzenia są wydawane tylko na podstawie ustawy. Nie mogą one stanowić
podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów.
3. Uchwały i zarządzenia podlegają kontroli, co do ich zgodności z powszechnie
obowiązującym prawem.
~ stanowi cezurę między tym, co jest prawem Powszechnie obowiązującym, a tym, co takim
prawem nie jest; przedstawia on podległość hierarchiczną
1. osobową
2. służbową
Akty prawa powszechnie obowiązującego możemy podzielić na dwie grupy
1. otwarty system źródeł prawa adm.,
2. zamkniemy system źródeł prawa adm.,
Ad.l) To system budując, który ustawodawca posłużył się generalną klauzulą kompetencyjną
na podstawie, której organ adro. publicznej zajmuje się kierowaniem i nadzorowaniem, mogą
wydawać różne akty prawne o różnorodnych nazwach. W tej sytuacji o charakterze aktu
prawnego decyduje jego treść. Należy dodać, że ten otwarty system źródeł prawa jest
związany z instytucją tzw. prawa wewnętrznego.
W Polsce istnieje zamkniemy system źródeł prawa powszechnie obowiązującego na podstawie
rozdział III Konstytucji RP z 97r.
Ad.2) Prawodawca w konstytucji określił, jakie akty - podając ich nazwę- wchodzą w skład
prawa powszechnie obowiązującego. Nazwy tych aktów są ściśle powiązane z organami,
które je wydają.
Prawo wewnętrzne - to całość przepisów prawnych wydanych przez organ nadzorczy w
stosunku do organu podporządkowanego. Przepisy te są wydawane przez organ nadrzędny na
podstawie generalnej klauzuli kompetencyjnej do sprawowania kierownictwa lub nadzoru. Z tego nie mogą wynikać żadne obowiązki i prawa dla obywateli i innych jednostek z poza
systemu. Prawo wewnętrzne wiąże podmioty, które znajdują się w układzie podległości
hierarchicznej, czyli może ono być tworzone przez organ nadrzędny w stosunku do organu
podrzędnego ( art. 93 Konstytucji RP). W świetle konstytucji źródłem prawa jest akt
powszechnie obowiązujący, a nie jest nim prawo wewnętrzne - nie jest to akt samoistny.
Każdy, kto zajmuje stanowisko kierownicze, może tworzyć prawo wewnętrzne ~M. Kulesza.
AKTY PRAW A MIEJSCOWEGO
W świetle nowej konstytucji, są one źródłem prawa. Są one wydawane przez j.s.t. oraz
terenowe organy adm. rządowej. Są powszechnie obowiązujące na obszarze działania tej
jednostki lub jej części.
Art. 94.
Organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej na
podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa
miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Zasady i tryb wydawania
aktów prawa miejscowego określa ustawa.
Akty prawa miejscowego może tworzyć j.s.t. lub terenowy organ adm. rządowej ~
wojewodę zwanego organem władzy adm. ogólnej- zespolonej (w jego osobie wyczerpują
się kompetencje prawotwórcze adm. zespolonej). Tylko wojewoda ma kompetencje do
wydawania aktów prawa miejscowego (w ramach adm. zespolonej). W ramach adm.
niezespolonej, kompetencje do tworzenia prawa miejscowego mają organy nie zespolone
np. urzędy morskie.
Akty prawa miejscowego tworzone w gminie; przepisy gminne dzielą się na (wydawane
przez organ stanowiący i kontrolny):
1. Przepisy gminne ~wykonawcze względem ustawy, wydawane przez radę gminy na
podstawie szczegółowych upoważnień zawartych w ustawach szczegółowych, które
zobowiązują wszystkie j.s.t. na danym poziomie do ich wydania np. ustawa o
wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi; przepisy o
zagospodarowaniu terenu.
Cel tworzenia delegacji wykonawczych do ustaw:
-pewne sprawy w znaczeniu prawotwórczym zostaną lepiej skonkretyzowane przez organy
mające bezpośredni kontakt z danym zagadnieniem
2. Przepisy gminne ustrojowe - sama ustawa o samorządzie gminnym zawiera
upoważnienie do uchwalania statutu gminy, ponieważ statut ma b. duże znaczenie dla
jej mieszkańców; jest prawem obowiązującym na całym terytorium takiej j.s.t. ~
upoważnienie szczegółowe wynikające z ustawy
3. Gminne Przepisy Porządkowe = akty Prawa miejscowego o charakterze
Porządkowym. Przepisy gminne są tworzone na podstawie generalnej klauzuli
kompetencyjnej w sytuacji, kiedy istnieje stan, tzw. wyższej konieczności
(tworzone przez organy stanowiące i wykonawcze).
Sejmik wojew. nie tworzy przepisów porządkowych (kompetencja wojewody)
Organy, które tworzą przepisy prawa miejscowego, są organami kolegialnymi. Przepisy
porządkowe mogą być tworzone przez zarząd gminy, jeśli jest to niezbędne dla życia i
zdrowia mieszkańców (muszą je później zatwierdzić lub mogą być uchylone przez organ
przedstawicielski). Gminne przepisy porządkowe podlegają nadzorowi wojewody, który może
uchylić je / stwierdzić ich nieważność.
Art. 40. l. Na podstawie upoważnień ustawowych gminie przysługuje prawo stanowienia
przepisów powszechnie obowiązujących na obszarze gminy, zwanych dalej przepisami
gminnymi.
2. Na podstawie niniejszej ustawy organy gminy mogą wydawać przepisy gminne w
zakresie:
1)wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych,
2)organizacji urzędów i instytucji gminnych,
3)zasad zarządu mieniem gminy,
4)zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.
3. W zakresie nie uregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach
powszechnie obowiązujących rada gminy może wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to
niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i
bezpieczeństwa publicznego.
4. Przepisy porządkowe, o których mowa w ust. 3, mogą przewidywać za ich naruszanie
karę grzywny wymierzaną trybie i na zasadach określonych w prawie o wykroczeniach"
~ na podstawie ustawy organy gminy mogą wydawać przepisy gminne na mocy
szczegółowego upoważnienia ustawowego ~ przepisy gminne o charakterze ustrojowym i
regulacyjnym.
Przepisy gminne:
1. uchwały porządkowe - rada
2. zarządzenia porządkowe - zarząd (sytuacje kryzysowe).
Jeżeli ustawa nie upoważnia, to nie można tam tworzyć przepisów porządkowych, nie każda
luka - zakres nieuregulowany przez ustawodawcę- może być uregulowany przez j. s. t. albo
terenowe organy adm. rządowej. Tak długo pewne kwestie są nieuregulowane, jak długo nie
ma normy powinnego zachowania się dla organu adm. lub jednostki.
Bezpieczeństwo publiczne- to stan, w którym w niczym nie jest zagrożony byt władzy
publicznej i jednocześnie niczym nie są zagrożone prawa, wolności i zakres obowiązków
jednostki.
Porządek- to stan, gdy jednostka może swobodnie korzystać ze swoich praw i obowiązków.
Spokój - to stan znoszony przez psychikę ludzką nie nadweręża jej.
Publikacja przepisów gminnych
Art. 42. l. Przepisy gminne ogłasza się przez rozplakatowanie obwieszczeń miejscach
publicznych lub w inny-sposób miejscowo przyjęty, a także przez ogłoszenie w lokalnej prasie,
chyba, ż przepisy prawa stanowią inaczej.
2. Przepisy gminne wchodzą w życie z dniem ogłoszenia, o ile nie przewidują wyraźnie
terminu późniejszego.
3. Urząd gminy prowadzi zbiór przepisów gminnych dostępny do powszechnego wglądu
w jego siedzibie.
Art. 43. l. Akty prawa miejscowego z zastrzeżeniem art. 44 ust. l, ogłasza się w
wojewódzkim dzienniku urzędowym.
2. Akty prawa miejscowego podpisuje niezwłocznie po ich uchwaleniu przewodniczący
rady powiatu i kieruje do publikacji.
3. Dzień wydania wojewódzkiego dziennika urzędowego jest dniem ogłoszenia aktu
prawa miejscowego.
4. Akty prawa miejscowego wchodzą życie po upływie 14 dni od dnia ich ogłoszenia,
chyba, ż ustawa lub przepis powiatowy stanowi inaczej.~ powiat.
Decyzja adm. wydana z naruszeniem właściwości, podlega stwierdzeniu nieważności. Organy
adm. publicznej mają obowiązek badania swojej właściwości z urzędu oraz odsyłania spraw
do właściwego organu, za wyjątkiem organów sądowych (kierowania spraw do sądu). Akty
prawa miejscowego tworzone przez terenowe organy adm. rządowej (ust. o adm. rz. w woj.)
Art. 39. Na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie wojewoda oraz
organy administracji niezespolonej stanowią akty prawa miejscowego obowiązujące na
obszarze województwa lub jego części.
~ charakter prawny upoważnienia wojewody do wydania statutu urzędu
wojewódzkiego, jest przykładem upoważnienia szczegółowego do stanowienia aktów prawa
miejscowego. Organy zespolone z wojewodą mogą tworzyć akty prawa miejscowego.
Art. 40. l. W zakresie nie uregulowanym w ustawach lub innych przepisach Powszechnie
obowiązujących wojewoda może wydawać rozporządzenia porządkowe, jeżeli jest to
niezbędne do ochrony życia, zdrowia lub mienia oraz do zapewnienia porządku, spokoju i
bezpieczeństwa publicznego.
2. Rozporządzenia porządkowe mogą przewidywać za naruszenie ich przepisów, kary
grzywny wymierzane na zasadach i trybie określonych w prawie o wykroczeniach.
3. Rozporządzenie porządkowe wojewoda przekazuje niezwłocznie Prezesowi ~
Ministrów. marszałkowi województwa, starostom, prezydentom miast, burmistrzom i wójtom,
na których terenie rozporządzenie ma być stosowane.
Art. 41. l. Prezes Rady Ministrów uchyla, w trybie nadzoru, akty prawa miejscowego, w
tym rozporządzenia porządkowe, ustanowione przez wojewodę lub organy administracji
niezespolonej jeżeli są one niezgodne z ustawami lub aktami wydanymi w celu ich wykonania a także
może je uchylać z powodu niezgodności z polityka rządu lub naruszenia zasad rzetelności i gospodarności.
2. Prezes Rady Ministrów ustala, w drodze rozporządzenia, tryb kontroli aktów prawa
miejscowego ustanowionych przez wojewodę i organy administracji niezespolonej
~ ustawa szczególna może dać kompetencje dla organów adro. niezespolonej do wydawania
przepisów porządkowych.
Art. 44. l. Każdy czyj. interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przepisem aktu
prawa miejscowego wydanym w sprawie z zakresu administracji publicznej. może
po bezskutecznym wezwaniu organu. który wydał przepis lub organu upoważnionego
do uchylenia przepisu w trybie nadzoru do usunięcia naruszenia- zaskarżyć przepis do sądu administracyjnego
2. Nie stwierdza się nieważności aktu prawa miejscowego po upływie jednego roku od
dnia jego wydania.
3. Przepisu ust. l nie stosuje się, jeżeli w sprawie orzekał już sąd administracyjny i
skargę oddalił
4. W sprawie wezwania do usunięcia naruszenia stosuje się przepisy o terminach
załatwiania spraw w postępowaniu administracyjnym.
~ skarga popularna, może obejmować wszystkie akty prawa miejscowego, tworzone przez
organy j.s.t. i organy adm. rządowej. Najpierw należ wezwać taki organ do zmiany tego
prawa; musi się on ustosunkować do tego w terminie do 30 dni, a jeżeli organ nie usunie
naruszenia prawa, można w ciągu 30 dni wnieść skargę do NSA.(za naruszenie lub brak
działania).
KLASYFIKACJA NORM PRAWA ADMINISTRACYJNEGO A PROBLEMATYKA
FORM DZIAŁNIA ADM. PUBLICZNEJ.
W jednym przepisie może być jedna lub kilka norm.
Normy:
1. materialno-prawne
2. ustrojowe,
3. proceduralne (procesowe).
Ad 1.) Określają treść działania adm. publicznej, mówią o treści praw i obowiązków adm.
publicznej wobec jednostki, jak również mówią o treści praw i obowiązków jednostki wobec
adm. publicznej. Rodzaje norm adm.-prawnych:
1. Normy celowościowe ~ zawarte w preambule do ustaw oraz w przepisach ogólnych;
wskazują pewien stany, do których realizacji ma zmierzać organ adm.; posługują się
często pojęciami/określeniami nie oznaczonymi tj. interes publiczny/ogólny; są one
otwarte od dołu lub od góry.
2. Normy kierunkowe ~ wskazują sposób korzystania z kompetencji np. policja
sprawuje pieczę nad życiem i zdrowiem. Normę kierunkową można przekształcić na
celową i odwrotnie.
3. Normy zadaniowe ~ określają pewne przedsięwzięcie do zrealizowania przez organy
adm. publicznej; są to przedsięwzięcia konkretne, co, do których można powiedzieć
czy został zrealizowane, też czy nie. Nie wynikają z nich prawa dla obywateli.
Uprawnienia wynikają, jeśli norma zadaniowa jest normą proceduralną
4. Normy materialno - prawne ~ normy upoważniające adm. publiczną do wkraczania
w sferę praw podmiotowych jednostek (sprzężenie normy materialnej z normą
kompetencyjną określającą formę działania); treść + forma działania; normy te mają
istotne znaczenie w prawie adm., ponieważ stanowią prawną podstawę działania tzw.
władczych form działania adro. publicznej.
5. Normy wartościujące ~ pozwalają organowi adm. na wybór adekwatnej względem
sytuacji formę działania (nie uznanie administracyjne).
6. Normy opisowe typu definicje ~ def. opisowe/legalne/materialno-prawne.
7. Normy techniczne ~ ich treść jest wyprowadzona na gruncie nauk ścisłych, aby
ujednolicić standardy, procesów; wprowadzane są przez odesłanie, cytowanie,
przekształcenie.
8. Normy etyczne i moralne ~ wyprowadzone poza system prawa (etyczne- zbiór ocen i
wartości grup zawodowych; moralne- oceny i wzory grup społecznych).
Ustawodawca odsyła do nich.
Ad 2.) Mówią o budowie adm. publicznej, określają wzajemne korelacje między organami.
1. Normy kreujące ~ "tworzy się urząd"; tworzą urzędy, wspólnoty z mocy ustawy.
2. Normy określające zakres działania ~ przypisują zakres działania.
3. Normy kompetencyjne ~ określają formę działania organu adm.
4. Normy właściwie określające ~ dookreślają kompetencję
Ad 3.) Są to wzory powinnego zachowania/wzory prowadzenia postępowania.
SFERY PRZEJAWIANIA SIĘ PRAWA ADMINISTRACYJNEGO
Prawo adro. jest prawem publicznym, określającym cechy i zasady między organem a
j jednostką
I.) Sfera normatywnego przejawiania się prawa adm. - prawo adm. w postaci prawa
powszechnie obowiązującego ~ akty normatywne.
II.) Sfera stosowania prawa (konkretyzacja prawa). Stosowanie norm prawa do konkretnego
adresata na tle ustalonego stanu faktycznego określonej sytuacji (akt adm. jako władcza forma
działania adm.)np.
decyzja adro. System europejski posługuje się systemem dedukcji na tle normy ogólnej, bada
pojedyncze przypadki.
III.)Sfera egzekucji obowiązków w zakresie prawa publicznego.
Stosunki adm.-prawne wynikające bezpośrednio z mocy ustawy ma cech wspólne dla sfery
normatywnej i stosowania prawa. Stosunki te są kreowane jednostronnie przez organ adm.
Jedną ze specyficznych cech prawa adm. jest instytucja stosunku adm.-prawnego,
wynikającego bezpośrednio z ustawy. Oznacza to, że ustawodawca poprzez odpowiednią
konstrukcję normy prawnej, nakłada na kogoś obowiązek lub uprawnienie w momencie
zaistnienia stanu faktycznego przewidzianego hipotezą normy. Bardzo istotne jest to, że ten
stosunek powstaje bez aktu stosowania, czyli konkretyzacji prawa. W praktyce adresat normy,
z której wynika przedmiotowy stosunek, sam musi odczytać treść swojego obowiązku lub
uprawnienia bez konkretyzacji ze strony organu adro. W przypadku stosunków wynikających
bezpośrednio z mocy ustawy, organ adro. zajmuje się nie ich konkretyzowaniem (taki akt jest
obarczony nieważnością, lecz egzekucją tego obowiązku. Ideą tych stosunków jest
uniknięcie masowych aktów konkretyzacji prawa np. obowiązek służby wojskowej. Od
stosunku adm.-prawnego nie ma odwołania, gdyż istnieje domniemanie powszechnej
znajomości tych aktów prawnych. Wydanie aktu adm. względem obowiązku wynikającego
bezpośrednio z mocy ustawy, (jeśli prawo nie przewiduje takich aktów ~ akt deklaratywny),
jest obarczone wadą nieważności, jako wydane bez postawy prawnej.
Egzekucji podlegają obowiązki wynikające z decyzji adm. oraz obowiązki wynikające
bezpośrednio z mocy ustawy. Czasami można spotkać specyficzne konstrukcje polegające na
powiązaniu instytucji stosunku wynikającego bezpośrednio z mocy ustawy z tzw. decyzją
deklaratoryjną np. decyzja wojewody o nabyciu mienia komunalnego uregulowanej
przepisami wprowadzającymi ustawę o samorządzie terytorialnym. Decyzja deklaratoryjna
uszczegóławia treść stosunku adm.-prawnego powstałego bezpośrednio z mocy ustawy.
Czynności bezpośrednio zobowiązujące ~ zawierają elementy konkretyzacji i egzekucji
prawa.
Samorząd terytorialny nie może przekształcać się w jednostkę o charakterze autonomicznym,
a to ze względu na zasadę unitaryzmu państwa zapisaną w konstytucji. Status j.s.t. musi być
uzgodniony z organem adm. centralnej/rządową, który kontroluje status pod kątem, czy nie
ma tam zapisów wskazujących na autonomię(granice decentralizacji i autonomii).
Centralizm adm. samorządowej - NSA stoi na straży badania czy sam. terytorialny nie staje
się jednostkom scentralizowaną ani też jednostkom autonomiczną
W relacje między jednostkom a adm. publiczną/ adm. Publiczną a jednostkom dominuje
interes publiczny. Podstawowym prawem jest prawo do życia i ochrony zdrowia ~ interes
publiczny musi wtedy ustąpić interesowi jednostki/prywatnemu np. prawo własności.
Samorząd terytorialny to związek publiczno-prawny wyposażony we władztwo publiczne.
Wykonuje zadania z zakresu władzy publicznej, ale tylko te zadanie, które określają ustawy ~
cele ustawowe, bez wkraczania w prawa podmiotowe jednostek. Na straż samodzielności
j. s. t. czuwa NSA ~ strzeże zasady samodzielności j.s.t.
Nadzór nad samorządem:
teoria naturalistyczna sam. terytorialnego ~ samorząd istnieje niezależnie od
instytucji ustrojowych państwa, państwo może ingerować w działalność sam.
terytorialnego w postaci nadzoru nad wykonywaniem zadań zleconych z zakresu adm.
rządowej przez j.s.t.;
teoria państwowa sam. terytorialnego ~ sam. terytorialny jest formą decentralizacji
władzy państwowej, przejmuje władzę terytorialną nie ma nadzoru, nie ma zlecania
zadań gdyż jest to część adm. państwowej;
teoria polityczna sam. terytorialnego ~ nadzór pod kątem legalności, zgodnie z
konstytucją i regułami ustawowymi, sam. terytorialny posiada zadania własne.
Wojewoda wykonuje nadzór w zakresie zadań własnych, tylko w oparciu o zgodność ·z
przepisami prawnymi, a w zakresie zadań zleconych pod kątem legalności/zgodności i
gospodarności.
Od tych decyzji można odwołać się do samorządowego kolegium odwoławczego ~ gminy w
zakresie zadań własnych, a powiat w zakresie zadań własnych i zleconych.
FORMY DZIAŁNIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
1. Zasada praworządności działania adm. publicznej - organ musi podać podstawę
prawną swojego działania. ~ K.RP
Art. 7.
organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.
~ bez względu na pozycje organu wydającego prawo, musi on podać podstawę prawną
swojego działania, która może być szczególna, kwalifikowana lub zwykła.
2. Zasada obowiązku działania adm. publicznej - powoduje ona to, że jeżeli fakt
działania przewidziany w normie, to adm. ma obowiązek podjęcia działania.
3. Zasada proporcjonalności - norma ma być adekwatna do sytuacji faktycznej.
Władza wykonawcza (poza wyjątkami) nie ma kompetencji do badania zgodności z
konstytucją przepisów wykonawczych do konstytucji.
Kwestię legalności działania organu, ocenia się w zakresie zgodności działania z prawem ~
władcze na podstawie kompetencji szczególnej; niewładcze na podstawie kompetencji
ogólnej.
Po przez działanie adm. publicznej - rozumie się całokształt / system czynności prawnych
i faktycznych podejmowanych przez organy władzy wykonawczej ( adm. rządowej i
samorządowej).
Formy działania = kompetencje (norma kompetencyjna to norma określająca formę
działania; istnieje norma, z której wynika obowiązek działania) ~ są określone po przez
prawo w normach kompetencyjnych / ustrojowych (w drodze ustawy). Pojęcie kompetencji
jest na gruncie prawa adm. dookreślone po przez pojęcie pomocnicze - pojęcie właściwości
(musimy wiedzieć, jaka jest treść ·kompetencji) - normy określające właściwości ustrojowe
administracji):
-właściwość rzeczowa - wskazuje zakres spraw, którymi zajmuje się dany organ;
-właściwość miejscowa / terytorialna ~ na terenie działania określonej jednostki lub części
podziału terytorialnego kraju organ może wykonywać swoje kompetencje;
-właściwość instytucjonalna ~ mówi czy organ dział w sprawie jako organ I czy II instancji;
w prawie adm. istnieje zasada dwuinstancyjności, każdy ma prawo, aby jego
sprawa był rozpatrywana w dwóch instancjach (w razie niezadowolenia);
- właściwość funkcjonalna ~ mówi, kto w sposób rzeczywisty i faktyczny w strukturze
organizacyjnej realizuje kompetencje organu administracyjnego, a zwłaszcza wydawanie
decyzji/ rozstrzygnięć, łączy się ona z dekoncentracją adm. publicznej.
Czynność prawna - jest nastawiona na wywołanie skutków prawnych ~ powstanie;
przekształcenie albo ustanie stosunku administracyjnego (w Prawie adro.).
Czynności prawne podejmowana przez adro. publiczną nakierowane są na wywołanie
skutków administracyjno-prawnych np. wydanie zezwolenia na prace budowlane. Przy
stosunkach prawnych najważniejsze są czynności abstrakcyjne (zachowanie stron stosunku).
Musi być zachowana kolejność decyzji adro.
Czynność faktyczna - podejmowane są przez adro. publiczną zmierzają do wywołania
skutków rzeczywistych, a nie prawnych. Nauka prawa adm. wyróżnia czynności faktyczne,
które wywołują skutki prawne ~ czynności, które naruszają prawo i powodują odpowiedzialność dyscyplinarną karną lub cywilną np. spuszczenie psa z uwięzi
(spuszczenie psa nastąpiło w stanie faktycznym nie przewidzianym hipotezą normy).
Te czynności, które wymagają użycia przymusu bezpośredniego wymagają szczegółowej
podstawy prawnej. Czynności niewładcze nie wymagają takiej podstawy.
Decyzja adm. wydana z naruszeniem właściwości, podlega stwierdzeniu nieważności. Organy
adm. publicznej mają obowiązek badania swojej właściwości z urzędu oraz odsyłania spraw
do właściwego organu, za wyjątkiem organów sądowych (kierowania spraw do sądu).
KLASYFIKACJA FORM DZIAŁNIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
Formy działania adm. publicznej dzielą się na:
1. Prawne formy działania (czynności prawne);
2. formy Poza Prawne / adro. techniczne
Ad 1.) są nastawione w pierwszym rzędzie na wywołanie skutków prawnych, a dopiero
później na zmiany rzeczywiste;
Ad 2.) odwrotnie, do 1, ale gdy czynności faktyczne są niezgodne z prawem wywołują skutki
prawne ( odpowiedzialność urzędnika do wysokości 3 pensji) np.
prowadzenie kartotek,
prowadzenie ewidencji
obieg dokumentów w strukturze,
obieg informacji,
wydawanie zaświadczeń
sporządzanie notatek i protokołów,
przeprowadzenie procesu adro.,
przesłuchiwanie świadków,
użycie pałki gumowej, itp.
Wpis do ewidencji działalności gospodarczej nie wymaga decyzji, adm., ale wykreślenie tak.
Ad 1.)dzielimy je na:
a. władcze - te formy działania, w których organ adro. posługuje się władztwem
administracyjnym (jest uprzywilejowany przy kształtowaniu treści stosunku adm., organ ma
domniemanie legalności, może posłużyć się przymusem państwowym), dzielimy je na:
tworzenie prawa ( akty normatywne):
akty prawne zewnętrzne
akty prawne wewnętrzne
akt generalny
akt administracyjny
- konkretyzacja prawa - akty adm. (decyzje, adro.), akty ze sfery stosowania prawa, dzielimy je na:
akty zewnętrzne, akty wewnętrzne
akty jednostronne, akty dwustronne
akty uznaniowe, akty związane
akty konstytutywne, akty deklaratywne
b. niewładcze - te formy działania, w których nie stosuje się władztwa administracyjnego np.
-ugoda adro.,
-umowa adm.,
-porozumienie adm.,
posiadają drugi wymiar ~ w pewnych sytuacjach organ adro. może przejść z nie władczych
na władcze formy działania np. postępowanie wywłaszczeniowe.
K.p.a. przewiduje ugodę adm. zastępującą decyzję adm. ~ w celu realizacji zadań
publicznych w sposób bardziej sympatyczny dla jednostki.
Podział na prawne i pozaprawne formy działania nie oznacza., że te drugie nie wymagają
wskazania podstawy prawnej działania.
Prawo adro. - to prawo w ramach, którego powstaje, kształtuje i ustaje stosunek
adm. - prawny, w którym jedną ze stron musi być organ adm. i jest on uprzywilejowany, do
niego należ tzw. ostatnie słowo (stosowanie rozstrzygnięć bez orzeczenia sądowego).
Władztwo administracyjne - to pewien zespół cech/atrybutów, które są pewnego rodzaju
przywilejem organu adm. w stosunkach administracyjnych.
Tworzenie prawa, to prawne władcze formy działania ~ organ ustala treść normy na
podstawie upoważnienia ustawowego (szczególne upoważnienie ustawowe lub na podstawie
generalnej klauzuli kompetencyjnej). Tworzenie przepisów wykonawczych do ustawy jest
prawną formą działania (muszą być podane do publicznej wiadomości).
Akty prawne zewnętrzne -to przepisy powszechnie obowiązujące, tworzone na podstawie
klauzuli generalnej lub szczegółowego upoważnienia ustawowego np. prawo adro.
Akty prawne wewnętrzne -nie mają cech prawa powszechnie obowiązującego, nie są źródłem
prawa ~Art. 93 K.RP - uchwały i zarządzenia RM mają taki charakter.
prawo wewnętrzne tworzone jest na podstawie generalnej klauzuli kompetencyjnej i jest
jedno elementowo abstrakcyjne (albo jest określony adresat albo jest określona sytuacja).
Działalność wewnętrzna zbliżona jest do tzw. aktów generalnych, które mogą być
zaadresowania wewnętrznego i zewnętrznego, są pośrednie pomiędzy aktami normatywnymi
a aktami konkretyzacji prawa, np. znaki drogowe; memorandum przyjęcia, (jakie są zasady
zachowania się wobec stron, które przychodzą do urzędu) ~ reguły zachowania są
abstrakcyjne, względnie określeni są pracownicy.
Organy adro. mają prawo nie tylko do tworzenia zarządzeń i uchwał, o których jest mowa w-
konstytucji ~ mogą tworzyć akty zaadresowania wewnętrznego, które wiążą jednostki
podległ. Problematyka tworzenia prawa wewnętrznego nie jest zamknięta. Władztwo
wykonawcze władzy wykonawczej wynika ze szczegółowego upoważnienia ustawowego, jest
to specyficzna forma działania prawotwórczego np. zarządzenie Prezesa NBP o kursie walut.
Prawo wewnętrzne jest samoistne, bo powstaje w oparciu o generalną klauzulę kompetencyjną
Działalność prawotwórczą można podzielić na:
1. wykonawcza w stosunku do ustawy;
2. specyficzna forma działania związana z władztwem wykonawczym.
Akt administracyjny (zaadresowania wewnętrznego to nie akt normatywny)- to przejaw
woli organu adro., podejmowany na podstawie przepisów prawa adro. Jest on podwójnie
skonkretyzowany, (co do adresata i sytuacji) i bezpośrednio nastawiony na wywołanie,
przekształcanie i rozwiązywanie skutków adm.-prawnych. Jest uważny za jedną z
dominujących form działania adm. publicznej; związany z działaniami władczymi
reglamentacyjnymi. Dzielimy je na (według kryterium adresata):
- zewnętrzne;
- wewnętrzne np. polecenie służbowe, rozkaz (wydawane w układzie podległości
hierarchicznej).
Powinność wykonania aktu adm. wewnętrznego ~powinno biorca musi zastanowić się nad
treścią polecenia/rozkazu. Nie wykonuje się poleceń, których wykonanie powodowałoby
popełnienie przestępstwa; można odmówić wykonania polecenia, co, do którego istnieje
możliwość jego niezgodności z prawem, (jeśli ma znamiona przestępstwa). Należy żądać
polecenia na piśmie.
Akt adm. zewnętrzny = decyzja adm. (rodzaj aktu adm.) - stosowany jest wobec podmiotów
z poza struktury, adm. publicznej w konkretnej sytuacji i w stosunku do konkretnej osoby.
K.p.a.
Art. 104. §l. Organ administracji państwowej załatwia sprawę przez wydanie decyzji,
chyba, że przepisy kodeksu stanowią inaczej
§2. Decyzje rozstrzygają sprawę, co do je istoty w całości lub w części, (jeżeli prawo
adro. reguluje w części daną sprawę albo w inny sposób (umorzenie postępowania: śmierci;
wycofanie wniosku) kończą sprawę w danej instancji
Art. 7: (14) W toku postępowania organy administracji państwowej stoją na straży
praworządności i podejmują wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu
faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mają na względzie interes społeczny i słuszny
interes obywateli.
~ zasada uwzględniająca interes publiczny.
Odmowa wydania zezwolenia, to decyzja odnośnie istoty.
Art. 107: §l. Decyzja powinna zawierać oznaczenie organu administracji państwowej.
datę wydania oznaczenie strony lub stron powołanie podstawy prawnej rozstrzygnięcie
uzasadnienie faktyczne i prawne pouczenie czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie
podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowe osoby upoważnionej do
w dania decyzji. Decyzja w stosunku, do której może być wniesione powództwo do sądu
powszechnego lub skarga do sądu administracyjnego powinna zawierać ponadto pouczenie o
dopuszczalności wniesienia powództwa lub skargi.
§2. Przepisy szczególne mogą określać także inne składniki, które powinna zawierać decyzja.
§3. Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów,
które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł oraz przyczyn, z powodu, ·których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie
prawne - wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa
§4. Można odstąpić od uzasadnienia decyzji, gdy uwzględnia ona w całości żądanie
strony; nie dotyczy to jednak decyzji rozstrzygających sporne interesy stron oraz decyzji
wydanych na skutek odwołania.
§5.33 Organ może odstąpić od uzasadnienia decyzji również w przypadkach, w których
z dotychczasowych przepisów ustawowych wynikała możliwość zaniechania lub ograniczenia
uzasadnienia ze względu na interes bezpieczeństwa Państwa lub porządek publiczny.
Elementy składowe decyzji adm. w ujęciu graficznym:
-głowa
-sentencja
-uzasadnienie
-podpis
Nauka prawa adm. koncentruje się na pojęciu aktu adm. w postaci zewnętrznej tj. decyzji
adm. (np. wymeldowanie na wniosek), której polska nauka prawa adro. poświęca wiele czasu
~ zasada dwuinstancyjności postępowania;każdy ma prawo, aby jego sprawa był
rozpatrywana w dwóch instancjach. Odwołanie od decyzji przysługuje w ciągu 14 dni od jej
wydania (organ odwoławczy jest organem administracyjnym). Istnieje możliwość
przywrócenia terminu do odwołania. W okresie PRL-u został sformułowana zasada
domniemania decyzji jako formy działania organu adm. w sytuacji, w której ustawodawca nie
określa z nazwy pewnego działania adm. publicznej np. wpis do aktu stanu cywilnego jest
czynnością materialno-techniczną wpisowi podlegają dane przewidziane tylko ustawą~ nie
jest przewidziana forma odmowy wpisu danych nie przewidzianych w ustawie. Ta zasada
funkcjonował do 89r.
" W demokratycznym państwie prawa, nie można budować domniemania form działania adm.
publicznej, ponieważ władcza forma działania adro. publicznej musi pochodzić z
upoważnienia szczegółowego ustawy, musi istnieć kompetencja"~ profesor Jaśowska.
Ewa Łętowska ~ nie można w demokratycznym państwie prawa zakładać domniemania
form działania adro. publicznej, ponieważ chodzi o szybkość działania tej adm. np.
udostępnianie danych osobowych następuje na wniosek (po spełnieniu warunków) ~ brak
formy udostępniania w postaci decyzji adm. Odmowa jest wydawana w formie zaświadczenia, ·czyli poświadczenia istnienia stanu faktycznego.
WSPÓDZIAŁNIE ORGANÓW ADM. PRZY WYDAWANIU DECYZJI
ADMINISTRACYJNYCH
Art. 18.(30)1. Sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia na miejscu lub
poza miejscem sprzedaży może być prowadzona tylko na podstawie zezwolenia wydawanego
przez właściwego wójta lub burmistrza prezydenta miasta po zasięgnięciu opinii zarządu
gminy.
la. (31) Zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia na
miejscu lub poza miejscem sprzedaży wydaje się oddzielnie na następujące rodzaje tych
napojów
~ 26.11.82r, ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w
związku z art. 106 k.p.a.
Art.,. 106. §1. Jeżeli przepis prawa uzależnia wydanie decyzji od zajęcia stanowiska
przez inny organ wyrażania opinii lub zgody albo w wyrażenia stanowiska w innej formie
decyzje wydaje się po zajęciu stanowiska przez ten organ.
§4. Organ obowiązany do zajęcia stanowiska może w razie potrzeby przeprowadzić
postęowanie wyjaśiająe.
§5. Zajęie stanowiska przez ten organ nastęuje w drodze postanowienia, na które słż
stronie zażlenie.
§6. W przypadku niezajęia stanowiska w terminie okreśonym w §3 stosuje się
odpowiednio przepis art. 36-38.
Norma prawna czasami jest sformułowana: organ X przed wydaniem decyzji zasięga opinii
organu Y; organ X wydaje decyzje po opinii organu y
Organ, na którym ciąży obowiązek wydania decyzji, przekazuje akt do organu
opiniodawczego. Podmiot otrzymuje decyzje, na którą składa się- postanowienie;- sentencja;
-uzasadnienie, podmiot ma prawo do wniesienia zażalenia na decyzję do samorządowego
kolegium odwoławczego. Strony podstawowej decyzji są stronami postępowania. Organ
może wydać zezwolenie pomimo negatywnej opinii.
Art.32. l. Pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego może być wydanepo uprzednim uzyskaniu przez inwestora wymaganych przepisami szczególnymi uzgodnień pozwoleń lub opini innych organów
np.: wójt, burmistrz, prezydent podejmują decyzje odnośnie budynków w oparciu o opinie
wojewódzkiego konserwatora zabytków ~ postanowienie oparte o współdziałanie organów.
Brak formy działania przy decyzji odmownej.
Art. 68. l. Inwestor, projektant i wykonawca robó, każy w swoim zakresie zadań są
obowiąani :
l) uwzglęniaćw działlno.!}~ci inwestycyjnej wymagania ochrony .!}~rodowiska,
2) zapewniaćstosowanie w budownictwie, zwłszcza mieszkaniowym i budownictwie
użtecznośi publicznej - materiał w i elementó budowlanych skutecznie chroniąych
użtkownikó obiektó budowlanych przed hałsem i wibracjami, a także przed innym
szkodliwym oddziałwaniem na zdrowie ludzkie.
5. (81) Projekt budowlany przedstawiany przy ubieganiu sięo decyzjęo pozwoleniu na
budowęlub rozbiókęobiektu budowlanego oraz o decyzjęo pozwoleniu na zmianęsposobu
użtkowania obiektu budowlanego lub jego czę ci, w przypadku inwestycji szczegónie
szkodliwych dla śodowiska i zdrowia ludzi oraz inwestycji mogąych pogorszyćstan
inspektorem sanitarnvm
Art. 20. (24) l. Przy przygotowywaniu i wykonywaniu robó polegająych na regulacji wó
oraz budowie wał w przeciwpowodziowych uwzglęnia siępotrzebęzachowania dolin
rzecznych oraz obszaró zalewowych w stanie rónowagi przyrodniczej i utrzymania
ró norodnośi biologicznej.
2. Przy przygotowywaniu i wykonywaniu robó melioracyjnych, odwodnieńbudowlanych oraz
innych robó ziemnych zmieniająych stosunki wodne jednostki organizacyjne i osoby fizyczne
sąobowiąane stosowaćśodki zapewniająe zachowanie rónowagi przyrodniczej i
ró norodnośi biologicznej. w tym zwłszcza odpowiednich stosunkó wodnych w glebie.
3. (25 Wo.ewoda w drod e dec .i ustala warunki rowad enia robó o któch mowa w
~ l i 2. W przypadku robó podejmowanych na terenach o szczegónych wartośiach
społczno-gospodarczych, a zwłszcza na terenach, na których znajdująsięskupienia
rośinnośi o szczegónej wartośi z punktu widzenia przyrodniczego lub gospodarczego,
terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych, terenach masowych lęó ptactwa,
wystęowania skupieńgatunkó chronionych i tarlisk ryb, decyzja wydawana jest na
podstawie przedstawionej przez wnioskodawcęoceny oddziałwania na śodowisko,
sporzązonej przez biegłgo z listy wojewody.
~ największy problem następuje wówczas, gdy to podmiot/jednostka ma zabierać decyzje
adm. organów danej sprawie. Czasami inwestorowi nie opłaca się walczyć o formę
działania, ponieważ przedłużyło to by proces decyzyjny administracji.
Jurysdykcja administracyjna - to termin związany z ogólnym postępowaniem adro. w
sprawach indywidualnych z zakresu adm. publicznej, czyli stosowania prawa adm. w
indywidualnej sprawie; akt jest skierowany do adresata z poza struktury adm. publicznej. ·Termin ten jako pierwszy zaczął stosować prof. Marian Zimmerman ~ "Polska jurysdykcja
administracyjna".
O jurysdykcji adm. można mówić:
-w rozumieniu konwencji statycznej ~ akt jurysdykcji, czyli akt adm.
zewnętrzny/decyzja adm.
-w konwencji dynamicznej ~ to całokształt postępowania adm. regulowany przez
k.p.a.. w celu prawidłowego wydania decyzji adm. (wyjaśnienie stanu faktycznego i
prawnego).
Administracja publiczna w stosunku do jednostki może podjąć „działania z urzędu/własnej
inicjatywy.
Postępowanie adm. poprzedza wydanie decyzji adm. (stanowi podstawę postępowania
wyjaśniającego). Jest prowadzone, aby wyjaśnić w sposób obiektywny stan faktyczny i
prawny danej zindywidualizowanej sprawy z zakresu adm. publicznej (stosowanie norm
proceduralnych, czyli tej samej normy), czyli aby ustalić, jakie skutki prawne z normy
wynikają w konkretnej sprawie.
K.p.a. ~ Sprawy, które nie wymagają postępowania wyjaśniającego powinny być
realizowane od razu (albo z urzędu albo na wniosek).
OGÓNE ZASADY POSTĘOWANIA ADMINISTRACYJNEGO
~ to całokształt uprawnień procesowych strony, dzięki którym strona może kształtować
postępowanie adro. Uprawnienia muszą być zgodne z zasadami:
Zasada praworządności działania adm. publicznej;
Zasada obowiązku działania adm. publicznej;
Zasada dwuinstancyjności;
Zasada szybkości działania;
Zasada prawdy obiektywnej;
Decyzja deklaratoryjna a konstytutywna na tle zaświadczenia.
Akt wewnętrzny może być konstytutywny i deklaratoryjny.
Instytucja decyzji deklaratoryjnej jest związana w sposób nierozerwalny z pojęciem stosunku adm. wynikającego bezpośrednio z mocy ustawy. Decyzje deklaratoryjne są wydawane tylko
wtedy, gdy stanowi tak ustawodawca. Istotą decyzji deklaratoryjnej jest jej moc wiążąca wstecz
czyli sięgająca skutkami prawnymi (nawiązuje modyfikuje rozwiązuje) wcześniej. niż data
wydania. Moc wiążąca jej to EX TUNC.
Cechą dc. Deklaratoryjnej jest to, ż uszczegóławia/precyzuje w sposób bardziej szczegółowy
treść stosunku adro. wynikającego z mocy ustawy ~ stosunek adm.-prawny może wynikać
bezpośrednio z ustawy, dochodzi do konkretyzacji prawa bez aktu konkretyzacji prawa.
Instytucja stosunku wynikającego bezpośrednio z ustawy istnieje po to, by uniknąć masowego
wydawania aktów adro. np.: obowiązek szkolny; szczepienia ochronne dla dzieci.
Decyzja deklaratoryjna służy m.in. po to by mieć dokument, z którego wynikają bezpośrednio
prawa i obowiązki. Każda dc. Deklaratoryjna jest w pewnym sensie konstytutywna a każda
dc. Konstytutywna jest w pewnym sensie deklaratoryjna.
Jeżeli ustawodawca obok stosunku wynikającego z ustawy nie przewidział dc.
Deklaratoryjnej jest to wtedy zaświadczenie ~ poświadcza istniejący stan faktyczny i
prawny.
Dc. Deklaratoryjna dookreśla stan faktyczny i prawny, jest to prawna władcza forma
działania adm. publicznej, nastawiona na twórcze prawne uszczegółowianie stosunku adm.
wynikającego z mocy ustawy, np. każda dc. Przydzielająca emeryturę lub rentę(od momentu,
kiedy osoba zaczyna spełniać przesłanki) ~ sięga wstecz; odwołanie od dc. starosty o
wykreśleniu z ewidencji działalności gospodarczej, ~ jeżeli jest skuteczne to działa wstecz.
Prowadzenie rejestru/ewidencji działalności gospodarczej, to czynność materialno -
techniczna. Wykreślenie następuje w formie dc. adro.; organ określa termin wykreślenia z
ewidencji natomiast nie decyduje o czasie zakończenia działalności przez podmiot
( domniemanie zgodności stanu faktycznego).
Dc. Konstytutywna nie wywołuje skutków wstecz, ma moc wiążącą w przyszłość EX NUNC (z chwilą umocnienia/ustatecznienia się~ 14 dni od podjęcia dc.). Wnosi coś
nowego w sposób twórczy, kształtuje prawa i obowiązki jednostki; stan prawny (nawiązuje,
modyfikuje, rozwiązuje).
DECYZJA ADMINISTRACYJNA c.d.
Uznaniowe;
Związane;
Decyzja uznaniowa:
Instytucja uznania adm. jest pojęciem doktryny, jak również pojęciem prawnym;
posługuje się nim k.p.a. w art. 138/
§3(139)W sprawach należących do właściwości organów j.s.t. organ odwoławczy uprawniony jest do wydania decyzji uchylającej rozstrzygającej sprawę, co do istoty jedynie w przypadku, gdy przepisy prawa nie pozostawiają sposobu jej rozstrzygnięcia uznaniu organu samorządowego. W pozostałych
przypadkach organ odwoławczy, uwzględniają odwołanie, ogranicza się do uchylenia
zaskarżonej decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej
instancji.
to instytucja, która występuje na gruncie dc. adro. Instytucja uznania, adm. jest
kreowana jedynie na płaszczyźnie kompetencyjnych norm ustawowych, czyli uznanie
adro. może wynikać tylko z ustawy. Dc. uznaniowa wynika ze specyficznie
zbudowanej normy kompetencyjnej, w której ustawodawca posługuje się zwrotem:
"organ może wydać decyzje"; "organ ma uprawnienia do wydania dc.
W doktrynie podnosi się ż instytucja uznania adm. stanowi specyficzny stosunek zaufania
ustawodawcy do organu władzy wykonawczej, że uznanie adro. bardzo często wiąże się z pojęciami nieoznaczonymi:
interes publiczny/społeczny/prywatny;
dobro publiczne;
bezpieczeństwo publiczne/prywatne itp.
Jeżeli w treści normy prawnej wystąpi pojęcie nie oznaczone, to organ adro. musi dokonać
jego wykładni w odniesieniu do konkretnej sprawy np. zmiana nazwiska ze względu na
ważne sprawy/ważnego względu. Jeżeli w normie wystąpi pojęcie nieoznaczone nie oznacza to, że decyzja musi być uznaniowa (nie determinuje to decyzji). Istnieją przesłanki, które nie pozwalają na zmianę nazwiska np. nazwisko obco brzmiące.
Pojęcia nieoznaczone są determinowane przez prawo i podlegają pełnej kontroli sądowej i
dlatego organ musi umieć odpowiednio zastosować przepis prawa. Interpretacja pojęć nieoznaczonych jest zindywidualizowana. Sposób interpretacji jest odnoszony do aksjologii
prawa a nie systemu poza prawnego.
Pojęcie uznania administracyjnego jest fundamentalną instytucją prawa administracyjnego
~ ustawodawca rezygnuje z wydania aktu o konkretnej treści na rzecz organu adro.
publicznej np.
Organ wydaje pozwolenie na rozbiórkę lub budowę nawet, jeśli ustawodawca nie przewidział
w takiej sprawie formy zezwolenia, a organ adm. uzna to za ważne z punktu widzenia, jakiejś
sprawy. W zależności od sytuacji organ powołuje się na tę samą normę prawną i może wydać
decyzję rozstrzygającą negatywną lub częściowo satysfakcjonującą stronę
Jeżeli ustawodawca posłuży się instytucją uznania adm., to od organu adm. zależ rodzaj
rozstrzygnięcia, bo to organ klasyfikuje i wybiera rodzaj rozstrzygnięcia.
Uznanie administracyjne - to uprawnienie i obowiązek dla organu adm. znalezienia
najlepszego rozstrzygnięcia ze skali rozstrzygnięć w danej sprawie ( organ musi się
zastanowić nad najlepszym rozstrzygnięciem w danej sprawie/nad rodzajem decyzji).
W zasadzie te normy, w których istnieje instytucja uznania adro. często nie zawierają hipotezy
~ przesłanek, które by determinowały rozstrzygnięcie~ decyzja związana. Ustawodawca
posługuje się zwrotami:
- organ może,
-organ ma uprawnienie.
Jeżeli przed decyzją występuje opinia wydawana w trybie art. 106 k.p.a. i ta opinia nie jest
wiążąca, to ona też determinuje. Przy odrzuceniu lub częściowym przyjęciu wniosku trzeba
takie postępowanie uzasadnić (prawo budowlane) Art. 30. l. (35) Zgłoszenia właściwemu organowi wymaga:
l) budowa, o której mowa wart. 29 ust. l pkt 1,2, 4, 5a, 9 i 10, oraz wykonywanie robót
budowlanych wymienionych wart. 29 w ust. 2 pkt 1-7 i 10,
2) budowa ogrodzeń od strony dróg, ulic, placów i innych miejsc publicznych oraz o
wysokości powyżej 2,20 m i wykonanie robót budowlanych polegających na
instalowaniu:
a) krat na budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, użyteczności publicznej i
zamieszkania zbiorowego oraz obiektach zabytkowych,
b) (36) urządzeń na obiektach budowlanych, o wysokości powyżej 3 m.
2. Zgłoszenia należy dokonać przed za mierzonym terminem rozpoczęcia robót budowlanych. Do wykonania robót budowlanych można przystąpić w terminie 30 dni
od dnia doręczenia zgłoszenia właściwy organ nie wniesie sprzeciwu.
3. (38) Właściwy organ może nałożyć w drodze decyzji, obowiązek uzyskania pozwolenia
na wykonanie określonego obiektu lub robót budowlanych, objętych obowiązkiem zgłoszenia,
o którym mowa w ust. l, jeżeli ich realizacja może naruszać ustalenia miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego lub spowodować
l) zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia,
2) pogorszenie stanu środowiska lub dóbr kultury,
3) pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych,
4) wprowadzenie, utrwalenie bądź zwiększenie ograniczeń lub uciążliwości dla terenów sąsiednich.
~ ustawodawca mówi, że pewne roboty budowlane nie wymagają zezwolenia, ale trzeba
złożyć zgłoszenie. W przypadku, gdy wydanie zezwolenia był by sprzeczne z interesem
społecznym negatywna, organ wydaje decyzje uznaniową, którą musi uzasadnić
Kryteria uzyskania pozytywnej decyzji uznaniowej, są mniej ostre niż kryteria wydania
decyzji związanej. Na decyzje związaną oddziałuje zasada równości wobec prawa~ to
umiejętność wskazania kryterium różnicy prawnej pomiędzy podmiotami. Na podstawie
kryterium wydaje się decyzje.
NSA ~ zasada równości w prawie adro. oznacza, ż w zbliżonej sytuacji prawnej lub
faktycznej, strony powinny otrzymać na podstawie tych samych przepisów prawa zbliżone
rozstrzygnięcia (nigdy nie ma takich samych spraw).
Przy wydawaniu decyzji uznaniowej funkcjonuje zasada domniemania niewinności strony,
czyli wątpliwości są rozstrzygane na korzyść strony czasami w interesie społecznym.
Decyzja związana:
~ w treści normy ustawodawca określa przesłanki, które muszą zaistnieć by
rozstrzygnięcie było pozytywne względnie negatywne.
Rola organu adm. sprowadza się tylko do prawidłowego wyjaśnienia wszystkich aspektów
sprawy ( czy istnieją przesłanki, wystarczy wskazać ż coś jest zgodne lub sprzeczne z
przesłankami/zapisem).Przy decyzji związanej najważniejsza jest treść normy (strona musi
wiedzieć, co jest zapisane w normie) i zasada praworządności połączona z zasadą budowania
zaufania organów adm. do państwa i prawa ~ organ adm. w decyzji powinien przytoczyć
treść podstawy prawnej normy w oparciu, o którą nastąpiło wydanie decyzji (uzasadnienie).
Ustawodawca posługuje się zwrotami:
-decyzje o warunkach zabudowy wydaje...
np. jeżeli plan zagospodarowania przestrzennego jest zgodny z prawem to, nie można
uzależnić wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu od
zobowiązania się wnioskodawcy do spełnienia nie przewidzianych, obowiązującymi
przepisami, świadczeń lub warunków.
W odniesieniu do dc. związanych jednostce przysługuje publiczne prawo podmiotowe ~
instytucja prawa adro., która gwarantuje podmiotowi spoza adm. publicznej wyegzekwowanie
określonego zachowania przez organ adm. Publicznej. Stosowanie prawa adm. to stosowanie
specyficznego mechanizmu/układu. Jeżeli norma prawna przewiduje wydanie dc. przez organ
adm., to skutki prane wywołuje czynność prawna o charakterze materialno-prawnym organu
adm.
Specyfiką prawa adm. jest to, że jednostka może wnieść odwołanie od dc. administracyjnej
(odwołanie rozpatruje również organ administracyjny). Odwołanie od dc. adro. jednostka
może złożyć dopiero po wyczerpaniu toku instancji~ wyczerpaniu możliwości postępowania
adro. Odwołanie kieruje się do NSA. Po przez NSA jednostka i państwo kontrolują tok
postępowania adro. (rozdział10 k.p.a.)
(k.p.a.) Art. 129. §l. Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za
pośrednictwem organu, który wydał decyzję
§2. Odwołanie wnosi się w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji stronie, a
gdy decyzja został ogłoszona ustnie - od dnia jej ogłoszenia stronie
§3. Przepisy szczególne mogą przewidywać inne terminy do wniesienia odwołania.
Przy dc. uznaniowej musi być szczegółowe uzasadnienie. Do dc. uznaniowej ma
odniesienie do
(k.p.a.)Art. ~ (13) W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności i podejmują wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu
faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny
interes obywateli. ~ uwzględnienie interesu strony.
Odpowiedzią na dowołanie jest pewnego rodzaju postępowanie dowodowe.
Model stosowania prawa według Jerzego Wrólewskiego:
Organ pierwszej instancji ~ 1)ustala obowiązujący stan prawny;
2)wykładnia stanu;
3)wyjaśnienie stanu faktycznego a także stanu prawnego
sprawy adm. ~ splot sytuacji prawnych i faktycznych (zawsze stan faktyczny uwikłany jest
ze stanem prawnym).Sprawa adm. to niewyjaśniony splot sytuacji prawnych i
faktycznych.
4)podciągnięcie ustalonego stanu prawnego i faktycznego pod
treść ~ wybór następstwa prawnego.
Organ drugiej instancji ~ ~ma prawo dokonania pełnego powtórzonego modelu stosowania
prawa (sprawa jest na nowo rozstrzygana; stosowanie norm prawa adm. do konkretnej
sprawy, podmiotu, sytuacji prawnej i faktycznej).
k.p.a.)Art. 138. §l. Organ odwoławczy wydaje decyzję, w której:
l) utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję albo
2) uchyla zaskarżoną decyzję w całości albo w części i w tym zakresie orzeka, co do istoty
.sprawy bądź uchyla tę decyzję- umarza postępowanie pierwszej instancji, albo
3) umarza postępowanie odwoławcze.
§2. Organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę
do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji, gdy rozstrzygnięcie sprawy
wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w całości lub w
znacznej części. Przekazując sprawę organ ten może wskazać, jakie okoliczności należy wsiąść
pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy
§3. (13 ~ W sprawach należących do właściwości organów jednostek samo
terytorialnego organ odwoławczy uprawniony jest do wydania decyzji uchylającej i
rozstrzygającej sprawę, co do istoty jedynie w przypadku, gdy przepisy prawa nie
pozostawiają sposobu jej rozstrzygnięcia uznaniu organu samorządowego. W pozostałych
przypadkach organ odwoławczy, uwzględniając odwołanie, ogranicza się do uchylenia
zaskarżonej decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej
instancji.
~ Samorządowe kolegia odwoławcze są organami wyższego stopnia w rozumieniu k.p.a.
i ordynacji podatkowej w sprawach należących do właściwości organów j.s.t. o ile ustawy
szczególne nie stanowią inaczej, a zatem SKO posiada generalną klauzule domniemania
kompetencji w odniesieniu do spraw z odwołania należących do właściwości j.s.t. Tę klauzulę
generalną może wyłączyć zapis szczególny ustawy szczególnej np. w prawie wodnym mówi
się, że starosta wydaje dc. natomiast nie mówi się, jaki jest organ odwoławczy ~ domniemanie
kompetencji SKO.
SKO jest organem odwoławczym orzekającym w składzie 3 osobowym ~ quazisąowy
model orzekania, ale działa na podstawie całości przepisów powszechnie obowiązujących.
Niektóre j.s.t. mają prawo do wydawania aktów stosowania prawa. Posiadają osobowość
prawą i dlatego są oddzielone od instytucji państwa. Są samodzielne odnośnie podejmowania
dc. adm. np. zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych. By ochraniać obywateli przed
dc. organów j.s.t. został utworzone SKO. Z ustaw szczególnych wynika, kto jest organem
odwoławczym np. pr. Budowlane ~ odwołanie od dc. starosty idzie do ~ wojewody
~główny inspektor nadzoru budowlanego.
8.III.90r. wójtom, burmistrzom i prezydentom został przekazane prawo do wydawania dc.
adro., ale nie był organu drugiej instancji, dlatego przy sejmiku samorządowym powołano
kolegium odwoławcze od dc. wotów, burmistrzów, prezydentów. Kolegium wybierane było
przez sejmik i orzekało w składzie 3 osobowym. W 1994r. Ustawą o samorządowych
kolegiach odwoławczych nadano kolegium odwoławczym nowy status: są to jednostki
budżetowe finansowane z budżetu państwa.
Z przedmiotowego punktu widzenia są to organy sądowe. Na potrzeby k.p.a., SKO są
nazywane organami j.s.t.
Z punktu widzenia metody działania:
podlegają przepisom prawa;
brak organu wyższej instancji;
orzekają składach 3 osobowych, organy quazisądowe, organy publiczne
Art. 5 §2
6) organach jednostek samorządu terytorialnego - rozumie się przez to organy gminy,
powiatu, województwa, związków gmin, związków powiatów, wójta, burmistrza
(prezydenta miasta), starostę marszałka województwa oraz kierowników służb, inspekcji
i straż działających w imieniu wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty lub
marszałka województwa, a ponadto samorządowe kolegia odwoławcze.
Art. 138 k.p.a. ~ SKO, gdy rozstrzyga o sprawie uznaniowej nie ma kompetencji
reformatoryjnej, może tylko uchylić decyzję natomiast organ adm. Rządowej w drugiej
instancji może więcej, bowiem ma kompetencje reformatoryjne ~ może uchylić lub napisać
nową decyzję
Nawet od dc. kasacyjnej przysługuje jednostce odwołanie do NSA.
05.04.2000r.
Prawo administracyjne
~prawne niewładcze formy działania!!
ugoda administracyjna (art. 114- 122 kpa) - jest niewłdczą formą działania organu
administracji publicznej, ponieważ organ rezygnuje z jednostronnego i autorytatywnego
kształtowania stosunku materialno-prawnego i skutków materialno-prawnych decyzji.
W sytuacji, gdy są podstawy do wydania decyzji, jeżeli przemawia za tym charakter
sprawy, charakter postępowania i nie jest to sprzeczne z prawem może być zawarta ugoda
administracyjna. Tutaj nie organ określa obowiązki i prawa jednostek, lecz one same
składają projekt jak ich zdaniem te prawa i obowiązki winny wyglądać. Ten projekt organ
zatwierdza w formie postanowienia.
Ugody. są zwłaszcza charakterystyczne np. przy ustalaniu stosunków wodnych na
działach sąsiednich czy ustalaniu miedzy gminą a użytkownikiem opłat za użytkowanie
wieczyste gruntów. Czyli wszędzie tam gdzie ustalenie stanu faktycznego jest pracochłonne i
kosztowne (np. elaborat szacunkowy zamawiany przez gminę u biegłego w celu ustalenia
stawki opłat za użytkowanie wieczyste kosztuje ok. 500 zł od jednej działki). Same jednostki
zrobią to taniej i lepiej.
Ugoda zaczyna powodować skutki prawne w chwili uprawomocnienia się postanowienia. (przeczytać o ugodzie w kpa). Ugodę można zawrzeć zarówno przed
organem pierwszej jak i drugiej instancji.
Forma zawarcia ugody (art.177 kpa) - pisemna. Możemy wnieś do organu ugodę, ale
winna ona być utrwalona w formie protokołu potwierdzonego przez osobę uprawnioną
do podpisania ugody. Zatwierdzona ugoda ma takie same skutki, co decyzja
administracyjna.
Umowa administracyjna - (jest to działanie publicznoprawne nie cywilnoprawne
administracji, trzeba ją odróżniać od umów cywilnoprawnych zawieranych przez
administrację gdzie występuje ona jako zwykły podmiot gospodarczy). Dla pojęcia tej umowy
istotne są jej podmioty jak i niezwykle specyficzny przedmiot.
Podmioty. -Co najmniej jeden podmiot musi być organem administracji publicznej, pozostałe
podmioty znajdują się poza systemem a.p.
Organ administracyjny rezygnuje tutaj z władztwa administracyjnego. Do umowy-a.
podmioty przystępują na zasadzie całkowitej dobrowolności i równorzędności. Poza tym
organ a. musi wykazać się wyraźną ustawą kompetencją do zawarcia tej umowy.
Na podstawie umowy administracyjnej organ a. przenosi zadania z zakresu a. p. wraz
z kompetencjami do ich realizacji na rzecz podmiotu spoza a. p.
Art. 9 ust. 1 "ustawy gminnej" - upoważnienie ustawowe do zawierania umów
administracyjno- prawnych przez gminę
Art. 35 "ustawy o zołzach" - udzielanie zamówień na świadczenia zdrowotne w formie
umowy administracyjno-prawnej.
Art.53 "ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym" - kasy chorych zawierają
umowy o świadczenia zdrowotne ze świadczycielami tych usług (zoz-y). Ale gmina musi
najpierw szpitale stworzyć w drodze umowy administracyjno-prawnej.
(12.04.2000r.) - Prawne niewłdcze formy działania a. p. ciąg dalszy.
Formy te służą administracji publicznej po to, aby wywołać skutki prawne w obrębie
prawa publicznego. Administracja rządowa nie posiada osobowości prawnej i dział na rzecz
Skarbu Państwa.
Zasady ogólne prawa administracyjnego:
. Obowiązek działania a. p., milczenie i bezczynność organu a. wywołuje tylko wtedy
skutki prawne, gdy wyraźnie przewiduje to ustawa (milczenie - gdy powinno się
podjąć rozstrzygnięcie, przejaw woli; bezczynność - gdy powinno się podjąć
czynności materialno-techniczne)
. Obowiązek współdziałania a. p.
. Każde uprawnienie a. p. da się przetransponować na obowiązek
[ ilustracja normy o charakterze uznaniowym i normy o charakterze obowiązującym -
"Prawo o działalności gospodarczej" 99r. Uregulowana jest tu instytucja koncesji i
zezwolenia. Ustawodawca część koncesji przemianował na zezwolenia, cześć uchylił a
pozostał część koncesji miał mieć charakter uznaniowy: organ może formułować
szczególne warunki uzyskania koncesji (art. 20) oraz może tej koncesji odmówić
Zezwolenia maja mieć charakter decyzji związanej:, gdy ktoś spełnił warunki zezwolenia
wtedy je otrzyma, uznaniowość organu nie ma tu nic do rzeczy. Norma o charakterze
uznaniowym zmienia się w normę o charakterze obowiązującym.] art. 138 kpa
§3. (139) W sprawach należących do właściwości organów jednostek samorządu
terytorialnego organ odwoławczy uprawniony jest do wydania decyzji uchylającej i
rozstrzygającej sprawę, co do istoty jedynie w przypadku, gdy przepisy prawa nie
pozostawiają sposobu jej rozstrzygnięcia uznaniu organu samorządowego. W pozostałych
przypadkach organ odwoławczy, uwzględniając odwołanie, ogranicza się do uchylenia
zaskarżanej decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej
instancji.
Prawne niewłdcze formy działania a. p.
. Ugoda administracyjna - klasyczny wyjątek od zasady prawa administracyjnego
gdzie charakterystyczne jest kształtowanie stosunku prawnego przez organ
administracyjny. Tu strony proponują rozstrzygnięcie relacji miedzy nimi a organ
administracyjny określa ich obowiązki względem organu (zawsze w relacjach z
zakresu prawa administracyjnego nasze obowiązki i uprawnienia kierowane są do
organu a.
. Umowa administracyjna - organ a. p. przekazuje władztwo do organu spoza a. p.
Porozumienie administracyjne - cechą charakterystyczną p. a. Jest to, że jego
stronami są organy a. p. Właśnie to pozwala odróżnić go od umowy administracyjnej.
Układ podmiotowy kształtuje się w zależności od treści p. a.
Co może być treścią porozumienia administracyjnego (3 kategorie)
1. określenie pewnych metod współdziałania przy wykonywaniu prawem
określonych zadań i kompetencji. Synchronizacja działań w czasie i
przestrzeni. Np. dyrektor Urzędu Morskiego ( organ nie zespolony) z
wojewódzki komendantem policji (organ zespolony). Wojewódzki inspektor
farmaceutyczny z wojewódzkim komendantem policji porozumienia raczej nie
mogliby zawrzeć jako dwa organy zespolone z wojewodą( chyba przy
realizacji zadań własnych). Wojewoda powinien im ustalić metody
współdziałania poleceniem służbowym.
2. Przekazanie - Porozumienie, na mocy, którego następuje przekazanie zadania
wraz z kompetencjami z gestii a p. pomiędzy dwoma organami
administracyjnymi nie będącymi względem siebie w hierarchicznym
podporządkowaniu. Z momentem podpisania porozumienia organ, któremu
przekazano zadanie ponosi pełną odp. za wykonanie tego zadania i za
kompetencja z tym związane. Zadanie wykonuje we własnym imieniu, na
swoją rzecz i na własną odp. Organ przekazująy pozbawia sięwpłwu na
wykonanie tego zadania.
3. Powierzenie - organ administracyjny A powierza zadanie organowi
administracyjnemu B ale nie przenosi mu zadań i kompetencji do wyłącznego
używania. Organ B będzie działał w imieniu i na rzecz organu A ale obydwaj
odp. za należyte wykonanie zadania.
Ustawodawca określił jak zawrzeć porozumienie administracyjne, ale nie wiadomo jak
je rozwiązać Organ administracyjny zawierający porozumienie winien się zainteresować jak
je sporządzić(zwłaszcza powierzenie), aby potem móc interweniować, gdy organ, któremu
powierzono zadanie notorycznie źle je wypełnia.
Ustawodawca w normach ustrojowych w ustawach samorządowych często myli
powierzenie z przekazaniem. Trzeba merytorycznie zbadać ich konstrukcje, aby wiedzieć, co
jest, co.
Ustawa Powiatowa art. 4 ust 5. - przekazanie
5. Powiat na uzasadniony wniosek zainteresowanej gminy przekazuje jej zadania z zakresu
swojej właściwości na warunkach ustalonych w porozumieniu.
Ań 5 ust 2- przekazanie
2. Powiat może zawierać porozumienia w sprawie powierzenia prowadzenia zadań
publicznych z jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego, a także z województwem, na
którego obszarze znajduje się terytorium powiatu.
W porozumienie administracyjne wchodzi się dobrowolnie jednakże wart. 4 ust 5 ujęto
jakby gmina w pewnych sytuacjach miał prawo żądać od powiatu przystąpienia do p. a.
Triada organizacyjna
(zasada organizowania struktur według 3 elementów)
l. Najpierw zadania pewnej jednostki.
~. Na miarę zadań tworzymy formy działania (kompetencje)
3. Na miarę form działania tworzymy odpowiedzialność.
Przekazywanie i powierzanie prawnych form działania musi wynikać z zapisu ustawy!
Nie można przekazać wszystkich zadań
Powierzam - ktoś realizuje powierzone mu zadanie, które mu powierzyłem, ma
kompetencje i ponosi, odp. ale i ja odpowiadam
Przekazuje - zadania + kompetencje + odp., mogę najwyżej się zastanawiać jak to
odkręcić
Jedyne porozumienie niemożliwe do zawarcia to między samorządem wojewódzkim a
wojewodą Wszystkie inne między j. s. t. oraz między j. s. t. a administracja rządową
możliwe. Porozumienia w ustawach ustrojowych- gmina, powiat, woj. - znać!
(19.04.2000r.)
Ustawa o samorządzie gminnym
Art. 8. 1. Ustawy mogą nakładać na gminę obowiązek wykonywania zadań zleconych z
zakresu administracji rządowej, a także z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia
wyborów powszechnych oraz referendów.
2. Zadania z zakresu administracji rządowej gmina może wykonywać również na
podstawie porozumienia z organami tej administracji.
Organem właściwym do rozpatrywania odwołań od decyzji gminy Wykonywanych w
ramach zadań zleconych z zakresu a. rządowej przypisanych jej ustawowo jest ten organ,
który rozpatruje odwołania od decyzji a. rządowej.
Gdy porozumienie administracyjne przekazuje danej jednostce, jaką właściwość, aby ta
jednostka mogła ją wykonywać musi być porozumienie opublikowane w odp. formie.
a. rządowa - gmina = powierzenie
Art. 74. 1. (52) Gminy mogą zawierać porozumienia między gminne w sprawie
powierzania jednej z nich określonych przez nie zadań publicznych.
2. Gmina wykonująca zadania publiczne objęte porozumieniem przejmuje prawa i
obowiązki pozostałych gmin, związane z powierzonymi jej zadaniami, a gminy te mają
obowiązek udziału w kosztach realizacji powierzonego zadania.
Z treści artykułu wynika, że jest to przekazanie.
Art. 75. (53) W zakresie nie uregulowanym treścią porozumienia do porozumień
między gminnych stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące związków komunalnych.
Związek komunalny powoływany przez gminy w celu realizacji wspólnych zadań Dział on
we własnym imieniu i na swoją rzecz, jest to, więc znów przekazanie
Ustawa Powiatowa
Art. 4 ust 5- wyjątek od dobrowolnego zawierania porozumień "powiat na uzasadniony
wniosek przekazuje"
Art. 5 - znów konstrukcja przekazania mimo użytego zwrotu.
Ustawa wojewódzka
Art. 8.
3. Województwo może zawierać z innymi województwami oraz jednostkami lokalnego
samorządu terytorialnego z obszaru województwa porozumienia w sprawie
powierzenia prowadzenia zadań publicznych. Przekazanie
Art. 46. 1. Decyzje w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej wydaje
marszałek województwa, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
2. Marszałek województwa może upoważnić wiceprzewodniczących zarządu
województwa, pozostałych członków zarządu województwa, pracowników urzędu
marszałkowskiego oraz kierowników wojewódzkich samorządowych jednostek
organizacyjnych do wydawania w jego imieniu decyzji, o których mowa w ust. 1.
4. Od decyzji, o których mowa w ust. 1, służy odwołanie do samorządowego kolegium
odwoławczego, a w sprawach powierzonych na podstawie porozumienia z wojewodą-
do właściwego ministra. Powierzenie - bo odwołanie do właściwego ministra lub wojewody.
Ustawa o adm. rządowej w województwie
Art. 33. 1. Wojewoda może powierzyć prowadzenie w jego imieniu niektórych spraw z
zakresu swojej właściwości organom samorządu terytorialnego z obszaru województwa.
2. Powierzenie następuje na podstawie porozumienia wojewody z zarządem gminy,
powiatu lub województwa. Porozumienie, wraz ze stanowiącymi jego integralną część
załącznikami, podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
3. W porozumieniu, o którym mowa w ust. 2, określa się zasady sprawowania przez
wojewodę nadzoru nad prawidłowym wykonywaniem powierzonych zadań z zastrzeżeniem
art. 34.
Art.34. 1. W zakresie spraw powierzonych, o których mowa wart. 33 ust. 1, wojewoda
może wstrzymać wykonanie uchwał organu gminy, powiatu lub samorządu województwa i
przekazać ją do ponownego rozpatrzenia, wskazują zaistniałe uchybienia oraz termin jej
ponownego uchwalenia.
2. Jeżeli uchwała organu gminy, powiatu lub samorządu województwa podjęła w wyniku
ponownego rozpatrzenia nie uwzględnia wskazań, o których mowa w ust. 1, wojewoda może
uchylić uchwałę i wydać w to miejsce zarządzenie, informują o tym właściwego ministra.
3. Zarządzenie, o którym mowa w ust. 2, wchodzi w życie po upływie 30 dni od daty
jego wydania, chyba, że w tym czasie właściwy minister wyda inne rozstrzygnięcie.
4. W sprawach, o których mowa w ust. 2 i 3, stosuje się przepisy o zaskarżaniu do sądu
administracyjnego aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej. Powierzenie
zadanie z zakresu a. p. - przedsięwzięcie, czynność materialno- techniczna
sprawa z zakresu a. p. - stosowanie normy do pewnych stanów faktycznych ( decyzja
administracyjna), przekazanie de facto.
Gminy nie powinny w drodze porozumień przekazywać kompetencji.
( elementy dodatkowe treści aktu administracyjnego; prawomocność a ostateczność decyzji)
(10.05.2000r.}
Problematyka nadzoru i kontroli w administracji publicznej.
Administracja orzecznicza (reglamentacyjna) - zajmuje się tylko wydawaniem decyzji
administracyjnych- SKO i RIO.
Ustawa " O SKO" 94r., nowelizacja "O zmianie ustawy...” 98r. Dz. U. Nr 162.
SKO działają tylko po to, aby orzekać w stosunku do samorządu (RIO orzekają o
gospodarce finansowej samorządów)
Są organy a. p., które wydają decyzje administracyjne (działalność orzecznicza), ale i
zarządzają organizują i świadczą usługi choćby przez zakłady administracyjne - przychodnie
zdrowia, biblioteki gminne (działalność poza orzecznicza). Czym innym jest kontrola i nadzór
działalności orzeczniczej a. p. i działalności pozaorzeczniczej.
Działalność orzecznicza administracji publicznej (stosowanie normy prawnej do adresata
w prawem przewidzianej sytuacji faktycznej - decyzja a.) podlega:
1. kontroli instancyjnej - wniesione lub nie odwołania do organów wyższej instancji.
2. nadzorowi pozainstancyjnemu
. instytucja stwierdzenia nieważności (błędy materialno- prawne)
. instytucja wznowienia postępowania (błędy formalno-prawne)
Są to środki nadzwyczajne stosowane już poza instancją Zawsze organ wyższego
rzędu może z urzędu wnieść o wznowienie postępowania lub orzeczenie
nieważności.
3. kontroli sądowej - do skargi np. na SKO może się włączyć prokurator, NSA
SKO jest organem odwoławczym, gdy decyzja w pierwszej instancji został wydana przez
organ samorządu terytorialnego. Działalność orzecznicza a. p. jest, więc wyłączona z
normalnej kontroli i nadzoru a. p., bo tu kontrola inst. i nadzór pozain. Kpa.
Działalność pozaorzecznicza a. p. np. działalność organizacyjna SKO podlega kontroli:
. NIK - wysokość diet za prowadzenie spraw przez członków pozaetatowych,
zamówienia publiczne itd.
. Inspekcje sanitarne i inne wyspecjalizowane służby i inspekcje: inspekcja pracy,
-inspektor do spraw danych osobowych.
(NIK bardzo ważny, przeczytać ustawę
(17.05.2000r.)
Kontrola państwowa - ustawa "O Najwyższej Izbie Kontroli" 94r.
w prawie administracyjnym wyróżniamy normy o charakterze:
. Ustrojowym
. Materialnym
. Proceduralnym
Przy wykładni prawa administracyjnego trzeba brać pod uwagę że tak jak w innych
gałęziach prawa wyróżniamy różne rodzaje wykładni:
. Literalna - wyprowadzona językowo z treści aktu
. Systemowa - trzeba interpretować dany rozdział tekstu w oparciu o kontekst
dokładnie przeczytanego całego aktu. Przy interpretacji najpierw stosujemy zasady
demokratycznego państwa prawa wyrażone w konstytucji, następnie zasady ogólne
prawa administracyjnego.
. Celowościowa- przy interpretowaniu ustawy szukamy celu jaki przyświecał ustawodawcy przy jej tworzeniu.
Historyczna (porównawcza) - przy zmianie przepisów porównujemy przepis stary I
nowy oraz próbujemy wyłowić tendencje jaka przyświecała zmianie tego przepisu i
uwzględniamy tę tendencje przy interpretacji.
Problem wykładni:
1. rozszerzająca -jeśli mamy wątpliwości co do jakiegoś zakresu:
uprawnienia jednostki względem organów państwowych i jej wolności
interpretujemy rozszerzająco ( choć należy się zastanowić)
2. zawężająco - gdy mamy wątpliwości co do uprawnień organów
państwowych i obowiązków obywateli względem organu
administracyjnego.
Ustawa "O NIK" roz.l - "zadania i zakres działania"
Przedmiot regulacji ustawowej - sfera stosunków społecznych związanych z
kontrolą działalności administracji publicznej. Jest to sfera relewantna (zainteresowania) z
prawnego punktu widzenia [irrelewantna]
Podmiotowy zakres regulacji - kto ma jakie kompetencje i prawa a kto obowiązki.
Podmiotem tutaj jest NIK ale i ci których dotyczy ta ustawa.
Podmiotowość administracyjno prawna - (w prawie prywatnym o podmiotowości
świadczyła osobowość -prawna i zdolność do czynności prawnych). W zakresie prawa
administracyjnego każdy posiada podmiotowość administracyjno-prawną Władza publiczna
posiada tylko szczególną osobowość admin.-prawną Dla prawa administracyjnego obojętne
jest czy ktoś ma osobowość -prawną czy nie (np. ustawa z 88r. "O działalności gosp." -
"jednostka nie posiadająca osobowości prawnej")
normy ustrojowe
Art. 1. 1. Najwyższa Izba Kontroli jest naczelnym organem kontroli państwowej.
2. Najwyższa Izba Kontroli podlega Sejmowi.(narzędzie kontroli w rękach sejmu)
3. Najwyższa Izba Kontroli dział na zasadach kolegialności.
Art. 2 - podmiotowo- przedmiotowy zakres kontroli. Kto podlega kontroli i w zakresie
jakiego działania. Kontroluje (obligatoryjność) i może kontrolować(fakultatywność)
chociaż w obliczu zasady obowiązku działania a. p. raczej niewłaściwe.
Art.2. 1. Najwyższa Izba Kontroli kontroluje (obligatoryjność) działalność organów
administracji rządowej, Narodowego Banku Polskiego, państwowych osób prawnych i innych
państwowych jednostek organizacyjnych. nie mających os. praw. Np. więzienie
2. (l) Najwyższa Izba Kontroli może kontrolować (fakultatywność) działalność organów
samorządu terytorialnego, samorządowych osób prawnych i innych samorządowych
j jednostek organizacyjnych.
3. (2) Najwyższa Izba Kontroli może również kontrolować działalność innych jednostek
organizacyjnych i podmiotów gospodarczych (przedsiębiorców) w zakresie, w jakim
wykorzystują one majątek lub środki państwowe lub komunalne oraz wywiązują się z
zobowiązań finansowych na rzecz państwa, w szczególności:
1) wykonują zadania zlecone lub powierzone przez państwo lub samorząd terytorialny,
2) wykonują zamówienia publiczne na rzecz państwa lub samorządu terytorialnego,
3) organizują lub wykonują prace interwencyjne albo roboty publiczne,
4) (3) działają z udziałem państwa lub samorządu terytorialnego, korzystając z mienia
państwowego lub samorządowego, w tym także ze środków przyznanych na podstawie
umów międzynarodowych,
5) korzystają z indywidualnie przyznanej pomocy, poręczenia lub gwarancji udzielonych
przez państwo, samorząd terytorialny lub podmioty określone w ustawie z dnia 8 maja
1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre
osoby prawne (Dz. U. Nr 79, poz. 484 i Nr 80, poz. 511),
6) wykonują zadania z zakresu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego,
Szczególne przepisy kpa określają kontrole administracyjnej konkretyzacji prawa, to jest
wyłączone od NIK. Tu dział kontrola instancyjna i nadzór pozainstancyjny.
Art. 3. Najwyższa Izba Kontroli, kontrolują jednostki wymienione wart. 2, bada w
-jednostek. Dookreśenie przedmiotu kontroli z art. 2.
Art. 4.(podmiotowo-przedmiotowy zakres kontroli) 1. (6) Najwyższa Izba Kontroli
kontroluje wykonanie budżetu, gospodarkę finansową i majątkową Kancelarii Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej, Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Trybunał Konstytucyjnego,
Rzecznika Praw Obywatelskich, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Generalnego
Inspektora Ochrony Danych Osobowych, Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania
Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Krajowego Biura Wyborczego, Sądu Najwyższego,
Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Państwowej Inspekcji Pracy.
2. (7) Na zlecenie Sejmu, Najwyższa Izba Kontroli przeprowadza kontrolę działalności
Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu,
Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych,
Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
oraz Państwowej Inspekcji Pracy, tak jak działalności organów i jednostek, o których mowa w
art. 2 ust. 1.
3. Kontrolę działalności Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, tak jak
działalności organów i jednostek, o których mowa wart. 2 ust. 1, Najwyższa Izba Kontroli
przeprowadza również na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, a Kancelarii Senatu
na wniosek Senatu.
Kryteria kontroli NIK
NIK kontroluje pod względem
. legalności
. gospodarności
. celowości
. rzetelności
Do kontroli samorządu terytorialnego odnoszą się kryteria: legalności, gospodarności,
rzetelności
Do przedsiębiorców odnoszą się kryteria: legalności i gospodarności.
Legalność - zgodność działania z powszechnie obowiązującym prawem. Działalność
na podstawie i w ramach przepisów prawa.
Art. 3. konstytucji RP
Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym.
( za tydzień procedura kontroli, jak się odwoływać podręcznik bez rozdział w 5, 10, 11 - odpowiedzialność, ·prawna obywatela, majątek.