Omówienie lektur, Bajki, satyry, Ignacy Krasicki BAJKI - jeden z najstarszych gatunków dydaktycznych wywodzący się ze starożytnej Grecji

Ignacy Krasicki BAJKI - jeden z najstarszych gatunków dydaktycznych wywodzący się ze starożytnej Grecji. Bajka to utwór z pogranicza epiki i liryki w którym istotną cechą jest alegoryczność (przenośnia). W bajce bohaterami są zwierzęta lub inne stworzenia o ludzkiej psychice, pod ich postacią kryją się ludzie, ich wady i przywary. Bajki pełnią funkcję dydaktyczną (wychowawczą) i moralizatorską (pouczają ostrzegają). W każdym utworze możemy znaleźć jakiś ukryty morał zamieszczony w początkowej lub w końcowej części bajki stanowiący puentę. ♣Wstęp do bajek - autor przypisuje ludziom cechy, których nie posiadają. Istnienie idealnych ludzi jest bajką. Bajka jest oderwaniem się od rzeczywistości.

„Był młody, który życie wstrzemięźliwie pędził;

Był stary, który nigdy nie łajał nie zrzędził;

Był autor, co się z cudzej sławy rozweselał;”

♣ Szczur i kot - szczur jest uosobieniem głupoty, wyniosłości a równocześnie zarozumiałości co w efekcie doprowadza do klęski. Pod postacią szczura kryją się ludzie zapatrzeni w siebie, egoiści. ♣Ptaszki w klatce - bajka epigramatyczna. Na przykładzie czyżyków Krasicki ukazuje pokolenie ludzi w czasie rozbiorów. Młody ptaszek symbolizuje pokolenie, które urodziło się już w czasie zaborów, zaś stary ptak przedstawia ludzi, którzy zdążyli być na wolności przed zaborami. ♣Jagnię i wilcy - w świecie zwycięża przemoc, siła i zło, które nie liczą się z pozostałymi. Zawsze jest jakiś pretekst. Wilki - agresorzy atakujący jagnię nie kierują się żadnymi wartościami moralnymi. Bajka przedstawia ówczesną sytuację polityczną w Polsce. Jagnię symbolizuje Polskę, zaś wilki to zaborcy.

SATYRY - jako odrębny gatunek literacki została wprowadzona w literaturze rzymskiej przez Horacego. Z polskich przedstawicieli mistrzem w uprawianiu tego gatunku był niewątpliwie I. Krasicki. W czasach oświecenia satyry pisał także Adam Naruszewicz. W satyrze autor wyraża swój krytycyzm wynikający z negatywnej oceny określonych zjawisk i przekonania, że należy je ośmieszyć i napiętnować wobec społeczeństwa. Gatunek ten pełni funkcję ironiczną. ♥Do króla - Krasicki krytykuje konserwatyzm szlachty, nie w sposób bezpośredni, lecz w sposób subtelny, zamaskowany. Szlacheckie zarzuty okazują się w rzeczywistości puste i głupie, obracają się przeciwko atakującym. Wszystkie wady są w rzeczywistości zaletami króla. I. Krasicki posługuje się w tej satyrze ironią (ukrytą drwiną, szyderstwem), która nie ośmiesza króla lecz jest wymierzona w stan szlachecki. - Satyra portretowa (paszkwil polityczny). WADY- „Jesteś królem, a czemu nie królewskim synem ?”, „Jesteś królem - a byłeś przedtem mościpanem ;”, „Źle to więc, żeś jest Polak; źle, żeś nie przychodzień;”, „Powiem więc bez ogródki: oto młodyś jeszcze.”, „O sposobie rządzenia niedobre masz zdanie.”. Zdaniem każdej satyry jest, jak stwierdza Krasicki - mówienie prawdy :

„Satyra prawdę mówi, względów się wyrzeka.

Wielbi urząd, czci króla, lecz sądzi człowieka.”

♥Pijaństwo - satyra ośmiesza i wyszydza podstawową wadę społeczeństwa - pijaństwo.

„Traci się rozum, który człowieka od bydlęcia różni ”.

Ci, którzy nie ulegają nałogowi pijaństwa odnoszą spore korzyści : cieszą się dobrym zdrowiem, są weseli, wolni od nałogu, chętni do pracy.

Wyszukiwarka