HALNY WIATR, pol. nazwa fenu; silny iporywisty wiatr występujący wKarpatach, powstający przy przechodzeniu mas powietrza ponad grzbietami górskimi po ich zawietrznej stronie; wieje od szczytów ku dolinom; powoduje ocieplenie ispadek wilgotności względnej powietrza.

PASATY [hol.], stałe wiatry w strefie międzyzwrotnikowej, wiejące od wyżów zwrotnikowych ku równikowemu niżowi z odchyleniem (spowodowanym siłą Coriolisa) w prawo na półkuli pn., w lewo na pd.; są to zatem wiatry pn.-wsch. na półkuli pn. i pd.-wsch. na półkuli pd.; strefa pasatów przesuwa się w ślad za pozornym ruchem Słońca, w lipcu najdalej na pn., w styczniu — na pd.; p. najbardziej regularnie wieją nad oceanami; ich średnia prędkość wynosi tam 5-6 m/s.

ANTYPASAT [gr.-hol.], wiatr o kierunku zach., wiejący w górnej troposferze; a. były dawniej uważane za wiatry o kierunku przeciwnym do pasatów, stanowiące ogniwo „zamykające” w cyrkulacji międzyzwrotnikowej; najnowsze opisy ogólnej cyrkulacji atmosf. nie uwzględniają a. 

BRYZA [franc.], lokalny wiatr związany z cyrkulacją powietrza powstającą w strefie granicznej 2 podłoży o różnych właściwościach termicznych (np. nad brzegami mórz, jezior, rzek), zmieniającą kierunek 2 razy w ciągu doby; jest wynikiem różnicy ciśnień na danym poziomie, wywołanej nierównomiernym nagrzewaniem się lub chłodzeniem zróżnicowanego podłoża (np. lądu i zbiornika wodnego); występuje podczas słonecznej pogody, przy braku silniejszych wiatrów ogólnej cyrkulacji; najbardziej są rozwinięte b. mórz i oceanów; w dzień wieje b. od zbiornika wodnego w stronę lądu, zwana b. dzienną (mor., jeziorną itp.), w nocy — od lądu w stronę morza lub jeziora, zwana b. nocną (lądową); b. może powstawać także na granicy lasów i pól (wiatr leśny i polny), na obrzeżach dużych miast (b. miejska).

---