FARMAKOLOGIA Coło 1 Leki przeciwlękowe i uspakajaace

Leki Anksjolityczne

Przeciwlękowe - Ataraktyki - małe trankwilizatory

Są to substancje o różnej budowie chemicznej, których wspólną cechą jest

• oddziaływanie na objawy leku

• i niepokoju,

jak również działające:

• odprężająco

• emocjonalnie

• i zniejszające napięcie mięśniowe

Aminokwasy pobudzające

kwas glutaminowy ← Układ noradrenergiczny

Receptory NMDA →

LĘK

Układ serotoninergiczny → ← Układ dopaninergiczny

LEKI O DZIAŁ. ANKSJOLTYCZNYM STOSOW. W TERAPII LĘKU:

1. Pochodne benzodiazepin

2. β-adrenolityki - propranolol

3. Leki p/depresyjne o działaniu przeciwlękowym

1. TLPD - opipramol, doksepina

2. Inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (mechanizm receptorowy) - paroksetyna, fluoksetyna

3. Inne - tianceptyna, buspiron

4. Neuroleptyki o działaniu przeciwlekowym

1. pochodne fenotiazyny - tiorydzyna

2. pochodne tioksantenu - chlorprotiksen

3. pochodne benzamidu - sulpiryd

5. Inne - hydroksyzyna

BENZODIAZEPINY (BZD)

• Antagoniści receptora GABA-A

• Różny okres półtrwania: krótki (<3h), średnio długi (8-12h), długi (>24h)

• BZD o małym powinowactwie do receptora GABA oraz wolnej eliminacji (flurazepam) kojarzone są z NISKIM ryzykiem tolerancji ale WYSOKIM RYZYKIEM objawów resztkowych

• BZD o dużym powinowactwie do receptora GABA oraz szybkiej eliminacji (midazolam, tetrazepam) kojarzone są WYSOKIM RYZYKIEM tolerancji

• Obecnie stosowane benzadiazepiny ze wzglęu na zaburzenia snu: estazolam, flurazepam, temazepam, triazolam

MECHANIZM DZIAŁANIA BENZADIAZEPIN

1. przeciwlękowe (anksjolityczne)

2. uspokajające

3. uspokajające - nasenne

4. przeciwdrgawkowe

5. miorelaksacyjne

ZASTOSOWANIE KLINICZNE POCHODNYCH BENZODIAZEPIN

1. Lęk pierwotny i wtórny

2. Zaburzenia psychoosmotyczne

3. Zabudzenia emocjonalne

4. Zaburzenia snu

5. Premedykacja przedoperacyjna

6. Stan padaczkowy

7. Stany spastyczne

8. Alkoholizm

.

OSTRE ZATRUCIE BENZODIAZEPINAMI

• OBJAWY:

• narastająca senność

• splątanie

• zaburzenia orientacji

• głęboka senność

• śpiączka

• zaburzenia oddychania

• LECZENIE:

• płukanie żołądka

• diureza wymuszona

• dializa otrzewnowa ...............

• LECZENIE PRZYCZYNOWE:

• opiera się na zastosoaniu antagonisty receptora benzodiazepinowego - flumazenil

ZATRUCIE PRZEWLEKŁE

• Zaburzenia emocjonalne, stany lękowe, agresywność, bezsenność, upośledzenie myślenia, uczenia się

• Zaparcia, zahamowanie wydzielania gruczołów trawiennych

• Wysypki skórne

• Przyzwyczajenie - objawy abstynencyjne

• drgawki

• hipertermia

• tachykardia

• wzrost RR

• wymioty i biegunki

POCHODNE IMIDAZOPIRYDYNY

zolpidem, alpidem
Leki te łączą sie wybiórczo z rec BZ1 (omega1), ułatwiając zahamowanie neuronalne przez GABA	Nie uzależniają i nie zaburzają tak jak klasyczne benzodiazepiny procesów pamięciowych
Zolpidem - silne działanie nasenne Alpidem - działanie anksjolityczne	Działanie jest antagonistyczne przez flumazenil
Zopidem - w mniejszym stopniu od klasycznych benzodiazepin zaburza fazy snu, ale większych dawkach znosi fazę REM. Skuteczność działania nasennego podobna do flurazepamu, czas do triazolamu	Działanie niepożądane: uszkodzenie wątroby

POCHODNE AZAPIRONÓW

buspiron, gepiron, isapiron
Agonista receptora 5-HT1A
Metabolit - 1-PP posiada właściwości blokujące receptory alfa2-adrenergiczne i osiąga wysokie stężenie w OUN	Uprzednie leczenie benzdiazepinamiosłabia działanie psychotropowe agonistów 5-HT1A
Wybiórcze działanie anksjolityczne (działanie to jest słabsze od klasycznych benzodiazepin i występuje po kilkudniowym okresie utajenia)	Nie powodują do uzależnienia
		Nie powodują zaburzenia koncetracji
Nie działają nasennie, przeciwdrgawkowo, nie zmniejszają napięcia mięśni	Nie nasilają wpływu na OUN leków nasennych, alkoholu, leków p/depresyjnych

LEKI USPOKAJAJĄCE (sedativa) -grupa leków nieswoiście ham. czynność OUN, zarówno proc. kojarz., jak i strefę motoryczną kory mózgu

SEN - jest stanem fizjologicznym występującym periodycznie, właściwym dla większości kręgowców

Fazy snu:

1. Faza szybkich ruchów gałek ocznych (REM)

2. Faza wolnychruchów gałek ocznych (NREM)

Zaburzenie snu:

1. Dyssomie

2. Parasomie (lunatyzm)

3. Zaburzenia snu związane z innymi stanami chorobowymi

POSTĘPOWANIE W BEZSENNOŚCI

Postępowanie niefarmakologiczne:

• Hiegiena snu

• Terapia paradoksalna

• Techniki relaksacyjne

• Leczenie światłem

• Skuteczność od 70-% w przypadku przewlekłych zaburzeń snu

Postępowanie farmakologiczne:

• Preparaty roslinne

• Pochodne benzodiazepin

• Selektywni agoniści rec benzdiazepinowego podjednostki α-1

• Leki przeciwdepresyjne

• Neuroleptyki (imipramina)

• Leki przeciwhistaminowe

• Melatonina

ROŚLINNE LEKI USPOKAJAJĄCE:

1. Kozlek lekarski (Valeriana officinalis)

2. Chmiel zwyczajny (Humulus lupulus)

3. Miłek wiosenny (Adonis vernalis)

4. Melisa lekarska (Melissae officialis)

BARBITURANY KRÓTKO DZIAŁAJĄCE:

• Sen narkotyczny zależy od dawki lku, występuje po około 1-2min i trwa 5-10 min

• Kolejnym etapem działania jest sen ponarkotyczny, zależny od powolnego rozkładu barbituranów

• Powyższe właściwości farmakokinetyczne wynikają z szybko przebiegających procesów lek-krew-mózg, a nastepnie redystrybucja leku do mięśni i anki tłuszczowej

• Stosowane głównie w anastezjolofii, leczeniu stanów drgawkowych oraz w konieczności zmniejszenia obrzęku mózgu (zmniejszają zżycie tlenu)

1

---