Marek Biesiada 13. 09. 2006

Konspekt lekcji historii

w klasie II A

Temat: Wielka Emigracja. Powstanie krakowskie - 1846 r.

1. Cele dydaktyczno-wychowawcze.

Po lekcji uczeń:

pamięta:

• pojęcia: Wielka Emigracja, noc paskiewiczowska, rusyfikacja, uwłaszczenie, rabacja, Cytadela, emisariusz

• daty: 1846 r.

• postaci: car Mikołaj I, książę Adam Jerzy Czartoryski, ksiądz Piotr Ściegienny, Szymon Konarski, Edward Dembowski, Jakub Szela

• twórców kultury polskiej na emigracji (Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Zygmunt Krasiński, Fryderyk Chopin, Joachim Lelewel) i ich dzieła

• nazwy ugrupowań politycznych wielkiej emigracji;

rozumie:

• wyżej wymienione pojęcia

• znaczenie działalności kulturalnej Polaków dla utrzymania tradycji i więzi narodowych

• przyczyny klęski powstania krakowskiego

• cele działalności emisariuszy;

potrafi:

• prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji

• zaznaczyć na osi czasu datę powstania krakowskiego

• wskazać na mapie Galicję, Paryż, główne ośrodki wielkiej emigracji, obszary, na których działali ksiądz Piotr Ściegienny, Szymon Konarski, Edward Dembowski.

2. Metody:

• rozmowa nauczająca,

• praca z podręcznikiem pod kierunkiem nauczyciela,

• praca z tekstem źródłowym,

• praca z mapą,

• pokaz,

• wykonanie zadań w skoroszycie,

• dyskusja.

3. Środki dydaktyczne:

• podręcznik,

• skoroszyt gimnazjalisty,

• ilustracje,

• teksty źródłowe - fragmenty utworów trzech wieszczów,

• kaseta z nagraniami utworów Chopina,

• wizerunki wybitnych przedstawicieli wielkiej emigracji,

• oś czasu, atlasy historyczne,

• mapy ścienne: „Europa w latach 1789-1914”, „Ziemie polskie w okresie rozbiorów”.

4. Tok lekcji:

Czynności nauczyciela	Czynności uczniów	Uwagi
1	2	3
I. Czynności organizacyjno - porządkowe. sprawdzenie listy obecności zapisanie tematu lekcji do dziennika
Rekapitulacja wtórna: Jakie było główne zadanie Sprzysiężenia Podchorążych? Jaki plan działania mieli spiskowcy? Dlaczego Sprzysiężenie Podchorążych podjęło decyzję o rozpoczęciu powstania w dniu 29 listopada 1830 r.? Jaki był przebieg wydarzeń w nocy z 29/30 listopada 1830 r.? Kto przejął władzę nad powstaniem po nocy listopadowej? Jakie działania podjął gen. Józef Chłopicki? Dlaczego Chłopicki zrezygnował z urzędu dyktatora i dowództwa armii polskiej? Kiedy miała miejsce bitwa pod Grochowem? Kiedy i gdzie armia polska odnosiła zwycięstwa? Komu armia polska zawdzięczała zwycięstwa w bitwach? Dlaczego zwycięstwa nie zostały wykorzystane? Gdzie i kiedy armia polska poniosła klęskę pod Ostrołęką? Jakie były konsekwencje klęski pod Ostrołęką? Kto przejął dowództwo nad armią polską po dymisji gen. Skrzyneckiego? Jak porażki armii polskiej wpłynęły na nastroje w Warszawie? Kto przejął dowództwo armii polskiej po gen. Dembińskim? Kiedy została zdobyta Warszawa? Jakie skutki miało zdobycie Warszawy przez wojska rosyjskie? Jakie były przyczyny upadku powstania listopadowego? Dlaczego najwyżsi oficerowie nie wierzyli w sukces powstania listopadowego? Jakie było znaczenie powstania listopadowego?	Odpowiadają wyznaczeni uczniowie
Realizacja nowych treści: Temat: Wielka Emigracja. Powstanie krakowskie - 1846 r. 1. Represje władz carskich po upadku powstania listopadowego Jakie były konsekwencje upadku powstania listopadowego? 2. Polska emigracja Do których państw Polacy udawali się na emigrację? Jak Polacy byli przyjmowani w państwach, do których przybywali? Jak Polacy byli traktowani przez rządy państw europejskich? Na jakie wydarzenia czekali Polacy? Jakie konflikty istniały wśród polskich emigrantów? Jakie powstały polityczne ugrupowania wśród polskiej emigracji? Jakie były programy polskich ugrupowań emigracyjnych? Jak polska emigracja utrzymywała kontakt z krajem? 3. Kultura polska na emigracji Którzy polscy artyści i pisarze znaleźli się na emigracji? Jaką działalność na emigracji prowadzili polscy pisarze i artyści? 4. Sytuacja w kraju po klęsce powstania listopadowego Jaka była sytuacja w kraju po klęsce powstania listopadowego? Jaką działalność prowadzili Szymon Konarski i księdza Piotr Ściegienny? 5. Powstanie krakowskie - 1846 r. Jak doszło do powstania krakowskiego? Jaki był przebieg powstania krakowskiego? Dlaczego chłopi z Galicji wystąpili przeciwko szlachcie?	Uczniowie zapisują temat do zeszytu. Jeden z uczniów czyta tekst z podręcznika G. Wojciechowski, Historia II..., Poznań 2002, s. 174. Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela. Uczniowie zapisują notatkę do zeszytu: 1. Represje władz carskich po upadku powstania listopadowego - noc paskiewiczowska uczestników powstania skazywano na śmierć, więzienie lub zesłanie na Syberię konfiskata majątków wcielanie szeregowych żołnierzy do armii rosyjskiej ograniczenie autonomii Królestwa Polskiego zniesienie konstytucji Królestwa Polskiego likwidacja sejmu, wojska polskiego oraz odrębnej koronacji cara powierzanie urzędów Rosjanom niszczenie oświaty i kultury polskiej (likwidacja uniwersytetów w Warszawie i Wilnie) rusyfikacja szkół średnich rabunek dzieł polskiej kultury i zbirów towarzystw naukowych wybudowanie w Warszawie twierdzy (cytadeli), która miała terroryzować miasto politykę represji prowadził namiestnik Królestwa Polskiego gen. Iwan Paskiewicz rozpoczęcie polityki antypolskiej przez Austrię i Prusy układ z 1833 r. - państwa zaborcze zobowiązały się zwalczać polskie próby powstańcze i wymienić informacje o ich przygotowaniach oraz wydawać sobie wzajemnie ewentualnych zbiegów politycznych papieża potępił powstanie listopadowe i udzielił poparcia dla państwa zaborczych Jeden z uczniów czyta tekst z podręcznika G. Wojciechowski, Historia II..., Poznań 2002, s. 174-175. Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela. Uczniowie zapisują notatkę do zeszytu: 2. Polska emigracja a) kierunki polskiej emigracji Francja, Wielka Brytania, Belgia i Szwajcaria Polacy witani byli w tych państwach jak bohaterowie wrogość rządów państw europejskich do polskich emigrantów b) działalność polityczna polskiej emigracji liczono na wybuch nowej rewolucji w Europie, która przyniesie Polsce niepodległość polska emigracja była podzielona; główną przyczyną podziałów był spór o klęskę powstania listopadowego, w którym emigranci nawzajem się obwiniali obóz Hotelu Lambert (Adam Jerzy Czartoryski) - chcieli odbudowy państwa polskiego w granicach przedrozbiorowych oraz w oparciu o Konstytucję 3 maja 1971 r.; mieli nadzieję, że niepodległość uda się odzyskać wówczas kiedy Francja i Anglia pokona Rosję Towarzystwo Demokratyczne Polski - odzyskanie niepodległości przez Polskę nastąpi wówczas, gdy w Europie wybuchnie rewolucja; domagali się zniesienia pańszczyzny i uwłaszczenia chłopów Gromady Ludu Polskiego - likwidacja przywilejów szlachty oraz zniesienie własności prywatnej emisariusze - wysłannicy polskiej emigracji do krajów, którzy przenosili informacje Jeden z uczniów czyta tekst z podręcznika G. Wojciechowski, Historia II..., Poznań 2002, s. 176. Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela. Uczniowie zapisują notatkę do zeszytu: 3. Kultura polska na emigracji na polskiej emigracji znaleźli się Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Zygmunt Krasiński, Fryderyk Chopin wydawano na emigracji pisma i dzieła, które były przemycane do kraju literatura kształtowała postawy patriotyzmu, zachęcając do walki o niepodległość Jeden z uczniów czyta tekst z podręcznika G. Wojciechowski, Historia II..., Poznań 2002, s. 176. Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela. Uczniowie zapisują notatkę do zeszytu: 4. Sytuacja w kraju po klęsce powstania listopadowego powstawanie w kraju nowych organizacji spiskowych działalność emisariuszy: Szymona Konarskiego i księdza Piotra Ściegienny Jeden z uczniów czyta tekst z podręcznika G. Wojciechowski, Historia II..., Poznań 2002, s. 176-177. Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela. Uczniowie zapisują notatkę do zeszytu: 5. Powstanie krakowskie - 1846 r. a) przyczyny wybuchu powstania krakowskiego nieudana próba wywołania powstania we wszystkich trzech zaborach powstanie udało się rozpocząć jedynie w Krakowie i dążono do rozszerzenia je na całą Galicję b) przebieg powstania krakowskiego Edward Dembowski chciał skłonić chłopów do przyłączenia się stłumienie powstania przez wojska austriackie i anektowanie Rzeczpospolitej Krakowskiej przez Austrię rabacja galicyjska - wystąpienie chłopów pod przywództwem Jakuba Szeli przeciwko szlachcie; działania chłopskie były inspirowane przez Austriaków, którzy szerzyli kłamliwe informacje, że szlachta wywołała powstanie w celu zwiększenia pańszczyzny
Rekapitulacja pierwotna Jakie były konsekwencje upadku powstania listopadowego? Do których państw Polacy udawali się na emigrację? Jak Polacy byli przyjmowani w państwach, do których przybywali? Jak Polacy byli traktowani przez rządy państw europejskich? Na jakie wydarzenia czekali Polacy? Jakie konflikty istniały wśród polskich emigrantów? Jakie powstały polityczne ugrupowania wśród polskiej emigracji? Jakie były programy polskich ugrupowań emigracyjnych? Jak polska emigracja utrzymywała kontakt z krajem? Którzy polscy artyści i pisarze znaleźli się na emigracji? Jaką działalność na emigracji prowadzili polscy pisarze i artyści? Jaka była sytuacja w kraju po klęsce powstania listopadowego? Jaką działalność prowadzili Szymon Konarski i księdza Piotr Ściegienny? Jak doszło do powstania krakowskiego? Jaki był przebieg powstania krakowskiego? Dlaczego chłopi z Galicji wystąpili przeciwko szlachcie?	Odpowiadają wyznaczeni uczniowie
V. Zadanie pracy domowej	ZĆ Zadania: 1,2,3,4,5,6,7/101-103.
VI. Ocena pracy uczniów na lekcji.	Odpowiadają wyznaczeni przez nauczyciela uczniowie, którzy mogą posługiwać się podręcznikiem i zapisem w zeszytach.	Uczniowie aktywni otrzymują oceny.

---