WSTRZĄS

Stan prowadzący do niewydolności sercowo-krążeniowej, przebiegający z upośledzeniem perfuzji tkanek obwodowych

• Hypowolemiczny

• Kardiogenny

• Septyczny

• Anafilaktyczny

Patofizjologia

• Zmniejszenie objętości krwi krążącej

• Pogorszenie sprawności serca

• Niewydolność naczyń obwodowych

Następstwa:

• ↓pojemności minutowej serca i ciśnienia krwi

• centralizacja przepływu krwi

• hipoksja z kwasicą metaboliczną

• śródkomórkowe zaburzenia metaboliczne

• DIC

Rozpoznanie

• Tachykardia

• Hipotensja tętnicza ze zwężeniem amplitudy ciśnienia krwi

• Zimna, lepka, bladosina i marmurkowa skóra (ciepła i sucha skóra we wstrząsie septycznym)

• Skąpomocz lub bezmocz

• Duszność

• Pobudzenie, niepokój ruchowy i pogorszenie stanu świadomości

Badania

Kliniczne:

• Stan krążenia obwodowego (zabarwienie powłok, wilgotność i temperatura skóry, szybkość powrotu barwy po uciśnięciu łoża paznokcia)

• Inne zmiany skórne (pokrzywka, krwiaki)

• Wypełnienie żył szyjnych (w ułożeniu na wznak i po nachyleniu tułowia pod kątem 45⁰)

• Czynność krążenia i oddychania

• Wydalanie moczu

• Poziom świadomości

Laboratoryjne

• Hb, Hct, leukocytoza, PLT, próba Quicka, PTT (czas kaolinowo-kefalinowy, czas trombinowy, grupa krwi)

• Na, K, kreatynina, azot mocznikowy, cukier we krwi, CK, AspAt,, AlaT

• PH, pCO2, StB, BE

• Kwas mlekowy

• Osmolalność

• Posiew krwi (gdy są wskazania)

EKG

RTG klatki piersiowej

OCŻ, PA

Różnicowanie

• Zapaść naczyniowa: nie ma cech upośledzenia perfuzji

• Różne typy wstrząsu zależnie od przyczyny

Postępowanie doraźne

• Ułożenie na płasko na wznak, z wyjątkiem wstrząsu kardiogennego (głowa i klatka piesiowa wyżej, kończyny dolne niżej)

• Sedacja i łagodzenie bóle: diazepam, ketamina, morfina (mniejsze dawki, powtarzane w miarę potrzeby)

• Dostęp do żyły i podawanie płynów(koloidy i zbilansowane rozwory elektrolitowe)

• Gdy nie ma cech zdekompensowanej niewydolnosci krążenia (przepełnienie żył szyjnych, duszność w ułożeniu na plecach, rzężenia u podstawy obu płuc), zawsze wskazane jest natychmiastowe uzupełnienie objętości płynów w ustroju

• Wyrównanie objętości oddechowej

• Tlen przez cewnik donosowy (2-6l/min) lub przez maskę (6-10l/min)

• Intubacja i sztuczna wentylacja, gdy następuje utrata przytomności lub stan wstrząsu się przeciąga

• Korekcja kwasicy metabolicznej

• mol NaHCO3 = niedobór zasad x 0,3 x masa ciała (kg)

• THAM (tris-hydroksymetyloaminometan): nie zawiera sodu

• Ilość ml 0,3 mol/l THAM = niedobór zasad x masa ciała (kg)

Dalsze postępowanie

• Dokładna identyfikacja wstrząsu

• Monitorowanie:

• Częstość i ryt pracy serca

• Ciśnienie tętnicze

• OCŻ

• Częstość oddychania

• Gazometria krwi tętniczej

• Wydalanie moczu

• Stan świadomości

Powikłania

• Zejściowe uszkodzenie narządów

• Ostra niewydolność nerek

• ARDS

• „Wątroba wstrząsowa”

• DIC

• MOF - multiple organ failure

---