Akumulacja lodowcowa |
|
Lodowiec transportuje wielką ilość materiału, którego wielkość i ilość zależy głównie od masy lodu. W lodzie występuje materiał skalny o bardzo zróżnicowanej wielkości. Co ważne, materiał ten nie podlega sortowaniu, a więc nie cechuje go podział na warstwy o większych i mniejszych ziarnach. |
Wysoczyzny polodowcowe- stanowią rozległe obszary zbudowane w strefie przypowierzchniowej przede wszystkim z glin lodowcowych. Powstaje wskutek wytapiania materiału morenowego ze stagnujących bądź martwych mas lodowych. Jej ostateczna morfologia jest efektem procesów zachodzących w czasie deglacjacji obszaru, a następnie jego przekształcenia przez późniejsze wietrzenie, erozje i sedymentację
Ozy- wydłużone, wąskie i zwykle kręte wały lub ciągi wzgórz o stromych zboczach i falistej linii grzbietowej. Zbudowane głównie z piasków i żwirów fluwioglacjalnych osadzonych przez wody płynące w szczelinie lub w tunelu w obrębie lodowca
Kemy- pagórki, wzgórza i wały o wysokości od kilku do kilkudziesięciu metrów i średnicy do kilkuset metrów. Mają na ogół strome stoki i powstają w obrębie lodowca lub martwego lodu lodowcowego w przetainie lub szczelinie lodowcowej albo pomiędzy sąsiednimi lobami i płatami lodowymi. Depozycja osadów zachodzi w ograniczonych lodem otwartych zbiornikach wód stojących lub płynących. Kemy fluwioglacjalne zbudowane są z utworów piaszczysto-żwirowych często warstwowanych skośnie. Kemy limnoglacjalne zbudowane z poziomo warstwowanych mułków i piasków drobnoziarnistych
Moreny
Morena czołowa- wzgórze lub ciąg wzgórz powstających wzdłuż czoła lodowca w czasie jego stagnacji . Kształtowanie moren czołowych zachodzi zarówno w wyniku wyciśnięcia bądź pchnięcia osadów podłoża (powstają wówczas moreny czołowe spiętrzone lub wyciśnięcia), jak akumulacji wytapianej moreny wewnętrznej i powierzchniowej, osadzanej przed czołem lodowca (moreny czołowe akumulacyjne). Moreny zbudowane są z różnorodnych osadów tworzących odrębne kompleksy
Morena boczna- powstaje w analogiczny sposób jak moreny czołowe, lecz wzdłuż bocznych krawędzi lodowca. Moreny boczne występują rzadziej niż moreny czołowe i są mniejsze.
Moreny martwego lodu- powstają u podnóża krawędzi płatów martwego lodu. Ich morfologia oraz mechanizm powstania przypomina moreny czołowe, chociaż są to na ogół formy mniejsze. Moreny martwego lodu występują zwykle zespołowo tworząc ciągi pagórków, niekiedy o charakterystycznym „wianuszkowym” przebiegu wokół obniżenia po wytopionej bryle martwego lodu.
Sandry- z materiału niesionego przez wody lodowcowe powstają formy akumulacji wodnolodowcowej. Po wypłynięciu spod lodowca siła wód maleje i następuje osadzanie niesionego materiału. W ten sposób powstają wielkie piaszczysto-żwirowe stożki napływowe nazywane sandrami
Tarasy kemowe- to listwy akumulacyjne utworzone przez wody roztopowe pomiędzy krawędzią lodowca a zboczem żłobu lodowcowego, podnoszącym się przed polem lodowca lub innymi formami rzeźby występującymi na tym przedpolu. Zbudowane są głównie z osadów piaszczysto-zwirowych, a w brzeżnej strefie mają również wkładki i przewarstwienia gliny lodowcowej spływowej
Zagłębienia bezodpływowe- powstanie takich obniżeń jest ściśle związane z procesami zachodzącymi w czasie deglacjacji, a więc nierównomierną akumulacją materiału morenowego wytapianego z lodowca oraz wytapianie zagrzebanych brył i płatów martwego lodu; w taki sposób powstają zagłębienia bezodpływowe na wysoczyznach polodowcowych oraz w proksymalnych częściach moreny czołowej i sandrów
Drumliny akumulacyjne- powstaje w wyniku żłobienia osadów morenowych przez lądolód. Stok zwrócony w kierunku ruchu lodowca jest wydłużony i płaski, zaś przeciwny stok jest bardziej stromy. Długość drumlinu sięga zazwyczaj 1 kilometra.